ΟΑΣΘ και ΑΜΕΑ: Είμαστε κι εμείς εδώ

του Κωστή Κοτσώνη

Αναμφίβολα, πολλά είναι αυτά που έχουν γραφεί και ειπωθεί, ειδικά τα τελευταία χρόνια, περί του ΟΑΣΘ. Ωστόσο, το ζητούμενο της παροχής καλύτερων υπηρεσιών αστικής συγκοινωνίας για τους Θεσσαλονικείς παραμένει και θα συνεχίσει, όπως φαίνεται, να παραμένει ζητούμενο για αρκετό καιρό ακόμα. Στόχος αυτού του ρεπορτάζ δεν είναι να καταλήξει σε ποσοτικά-αριθμητικά συμπεράσματα καλύπτοντας όλες τις πιθανές πληθυσμιακές, κοινωνικές, επαγγελματικές και ηλικιακές ομάδες. Τέτοια συμπεράσματα, εξάλλου, υπήρξαν πολλά, παλαιότερα και πιο πρόσφατα. Αντίθετα, σκοπός του είναι να καταγραφούν κάποιες ενδεικτικές τάσεις και να αναφερθούν ορισμένες χαρακτηριστικές γνώμες των επιβατών. Απολαύστε υπεύθυνα το τρίτο μέρος του μεγάλου ρεπορτάζ για τον ΟΑΣΘ! Η εικόνα θα συμπληρωθεί σε 4 μέρη.

Τη δική τους, πιο ιδιαίτερη κατάθεση για την εμπειρία τους με τις αστικές συγκοινωνίες δίνουν ο κύριος Πέτρος, πενηνταπεντάχρονος παραπληγικός, ο κύριος Γιώργος, μέλος του συλλόγου ”Πορεία”, και η κυρία Ιωάννα, που έχει χάσει εδώ και αρκετά χρόνια την όρασή της.

Ο κύριος Πέτρος σημειώνει ότι το ζήτημα της μετακίνησης Α.Μ.Ε.Α. μέσα στην πόλη είναι πολύ πιο ευρύ από το αν ο ΟΑΣΘ κάνει απλά καλά τη δουλειά του. ”Σκέψου το εξής: ας υποθέσουμε ότι ο ΟΑΣΘ προσφέρει 100% άψογες υπηρεσίες στο θέμα της προσβασιμότητας. Και πάλι θα υπήρχε πρόβλημα. Εγώ με το αμαξίδιό μου πρέπει να βγω από το σπίτι στο δρόμο. Και από ‘κεί να φτάσω απρόσκοπτος στη στάση. Άρα, θα πρέπει να χρησιμοποιήσω τις ράμπες των πεζοδρομιών, πολλές από τις οποίες είναι ανύπαρκτες, κατειλημμένες από παρκαρισμένα ή ακατάλληλες για χρήση, λόγω μεγάλης, π.χ., κλίσης. Και όταν φτάσω στη στάση θα πρέπει να υπάρχει ένα στέγαστρο που θα διαθέτει χώρο για αναπηρικό αμαξίδιο. Τα στέγαστρα της Θεσσαλονίκης δεν έχουν τέτοια πρόβλεψη. Και από κει, όταν έρθει το λεωφορείο, αυτό θα πρέπει να ”κάτσει” δίπλα στο πεζοδρόμιο και να ανοίξει η ράμπα του για να μπω. Πώς θα γίνει αυτό όταν δίπλα και μπροστά στη στάση έχει συνεχώς παρκαρισμένα; Άρα, η προσβασιμότητα δεν είναι μόνο ζήτημα του ΟΑΣΘ. Είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στην πόλη. Υπάρχει έλλειψη αγωγής και από εμάς και από τους υπόλοιπους πολίτες. Και, ευτυχώς ή δυστυχώς, το πράγμα λειτουργεί κυκλικά. Όσο καλύτερες είναι οι συνθήκες τόσο περισσότερα είναι τα Α.Μ.Ε.Α. που κυκλοφορούν και, συνεπώς, τόσο μεγαλύτερη η εξοικείωση με μας από την πλευρά των οδηγών”.

Όπως και να έχει, ο κύριος Πέτρος δεν μπορεί παρά να αναγνωρίσει τα μεγάλα βήματα που έχει κάνει ο ΟΑΣΘ σε ό,τι αφορά την προσβασιμότητα: ”Ο Οργανισμός στάθηκε φιλικός απέναντι μας. Οι προτάσεις μας έγιναν δέκτες. Έγιναν σεμινάρια συμπεριφοράς προς Α.Μ.Ε.Α. προς τους οδηγούς παρουσία του Συλλόγου Παραπληγικών Βορείου Ελλάδας. Και έπιασαν τόπο. Βέβαια, κάποιοι οδηγοί μεγαλύτερης ηλικίας εξακολουθούν να είναι αγενείς και σε ορισμένα λεωφορεία οι ράμπες δεν είναι συντηρημένες. Δεν μπορούμε, όμως, να παραγνωρίσουμε ότι οι παροχές του ΟΑΣΘ απέναντι στα άτομα με ειδικές ανάγκες είναι καλύτερες απ’ ό,τι σε άλλες πόλεις της Ελλάδας”.

Εξαιρετικά χρήσιμο είναι και το πρόγραμμα μεταφοράς door-to-door που από το 2005 υλοποιεί ο ΟΑΣΘ. Βέβαια, τα ειδικά βανάκια του προγράμματος δεν έχουν αντικατασταθεί οπότε οι βλάβες αποτελούν σύνηθες φαινόμενο μειώνοντας την αποτελεσματικότητά του.

Ο κύριος Γιώργος συμφώνησε ότι για τα ελληνικά δεδομένα οι υπηρεσίες του ΟΑΣΘ στα Α.Μ.Ε.Α. είναι αρκετά καλές. Και θα γίνουν ακόμα καλύτερες αν η πλειοψηφία των αναπήρων σταματήσει να μεμψιμοιρεί, βγει από το σπίτι και προσπαθήσει να αποκτήσει ενεργότερο ρόλο στην κοινωνία. Κατήγγειλε, επίσης, τη ρατσιστική συμπεριφορά που υπέστησαν άτομα με μορφή αναπηρίας μη άμεσα ορατή (λ.χ. σκλήρυνση κατά πλάκας) από ελεγκτές. Αυτό, δεν αποτελεί, όμως, τον κανόνα.

Η κυρία Ιωάννα αναγνωρίζει την καλή συμπεριφορά της πλειοψηφίας των οδηγών: ”Πολλοί από αυτούς μας βοηθάνε ή έστω παρακαλούν τους άλλους επιβάτες να μας παραχωρήσουν τη θέση τους. Είναι εξοικειωμένοι με τους τυφλούς. Τα προβλήματά που αντιμετωπίζουμε είναι αρκετά. Καταρχήν, οι πίνακες που αναγράφουν τους χρόνους άφιξης των λεωφορείων δεν διαθέτουν σύστημα ηχητικής ανακοίνωσης. Οι εξαιρέσεις είναι λίγες και εντοπίζονται κυρίως στο κέντρο και στην περιοχή γύρω από τη Σχολή Τυφλών. Αλλά και εκεί, για να ενεργοποιηθεί η ηχητική ανακοίνωση, πρέπει να στρέψουμε το ειδικό μπίπερ που κουβαλούμε μαζί μας προς τον πίνακα. Αν ο πάσχων είναι αμβλύωπας ή έχει μικρό ποσοστό όρασης, πάει και έρχεται. Αν πάσχει από ολική τύφλωση, όπως εγώ, πώς θα δει που είναι ο πίνακας; Τελικά καταλήγουμε να ρωτάμε άλλους επιβάτες ή οδηγούς για το ποιας γραμμής είναι το κάθε λεωφορείο. Εκτός από αυτό, και το σύστημα ηχητικής αναγγελίας της επόμενης στάσης, που υπάρχει σε όλα τα λεωφορεία, μας δυσκολεύει κάποιες φορές αφού τίθεται εκτός λειτουργίας όταν υπάρχει υψηλό ποσοστό συννεφιάς. Τότε δεν ξέρουμε πού να κατέβουμε”.

Άλλα προβλήματα που αξίζουν να αναφερθούν κατά την κυρία Ιωάννα είναι η μείωση των δρομολογίων- ο τυφλός δεν μπορεί να μπει σε λεωφορεία με παρά πολύ κόσμο και αναγκάζεται να περιμένει για ώρα στο κρύο- η κακή συντήρηση των οχημάτων- τα ασταθή στηρίγματα είναι διπλός κίνδυνος για τους τυφλούς- και οι θέσεις για μη βλέποντες, οι οποίες συχνά είναι άχρηστες αφού είναι υπερυψωμένες.