Ολικό μπλακ άουτ στην Ισπανία – Μία Eλληνίδα περιγράφει…

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης βρέθηκαν η Ισπανία και η Πορτογαλία την Δευτέρα 28 Απριλίου 2025, εξαιτίας ενός πρωτοφανούς και εκτεταμένου μπλακ άουτ που βύθισε στο σκοτάδι ολόκληρη την Ιβηρική Χερσόνησο για πολλές ώρες.

Η αιφνίδια διακοπή ηλεκτροδότησης σημειώθηκε λίγο μετά τις 12:30 το μεσημέρι, επηρεάζοντας σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού των δύο χωρών και προκαλώντας σοβαρές επιπτώσεις σε μεταφορές, επικοινωνίες, υγειονομικές υπηρεσίες και κρίσιμες υποδομές.

Στην Ισπανία, το 60% της ηλεκτρικής ενέργειας χάθηκε σχεδόν ακαριαία, οδηγώντας σε κατάρρευση του εθνικού δικτύου και αποσύνδεση από το πανευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτροδότησης. Η Πορτογαλία υπέστη ανάλογες διακοπές, με ορισμένες περιοχές να παραμένουν χωρίς ρεύμα για σχεδόν μία ολόκληρη ημέρα. Χιλιάδες επιβάτες εγκλωβίστηκαν σε μετρό και τρένα, τα φανάρια έσβησαν στους δρόμους, τηλεπικοινωνίες κατέρρευσαν και έξι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε περιστατικά που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το μπλακ άουτ.

Η ισπανική και η πορτογαλική κυβέρνηση συγκάλεσαν έκτακτα υπουργικά συμβούλια και ξεκίνησαν εις βάθος έρευνες για να εντοπιστεί η αιτία του φαινομένου, το οποίο χαρακτηρίστηκε από τις αρχές ως «πρωτοφανές σε εύρος και σοβαρότητα». Αν και αρχικά υπήρξαν αναφορές από την Πορτογαλία ότι ενδέχεται να ευθύνεται ένα σπάνιο ατμοσφαιρικό φαινόμενο πάνω από την Ισπανία, η ισπανική μετεωρολογική υπηρεσία (AEMET) διέψευσε την ύπαρξη οποιασδήποτε τέτοιας ανωμαλίας στην ατμόσφαιρα εκείνη την ημέρα.

Παράλληλα, εξετάστηκε το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης, χωρίς όμως να προκύψουν αποδείξεις. Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε και στην αυξημένη διείσδυση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο δίκτυο, με την εθνική διαχειρίστρια εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας Red Eléctrica να έχει προειδοποιήσει ήδη από τον Φεβρουάριο για πιθανούς κινδύνους αποσταθεροποίησης λόγω της ταχείας μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές χωρίς τις απαραίτητες υποδομές υποστήριξης.

Οι οικονομικές επιπτώσεις του μπλακ άουτ εκτιμώνται μεταξύ 1,3 και 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ οι κοινωνικές και λειτουργικές συνέπειες είναι ανυπολόγιστες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε συντονισμό με τις ισπανικές και πορτογαλικές αρχές, προσφέροντας τεχνική και θεσμική υποστήριξη για την αποκατάσταση της σταθερότητας του συστήματος.

Το περιστατικό ανέδειξε με τον πιο απόλυτο τρόπο την ευαλωτότητα των σύγχρονων ενεργειακών συστημάτων, ιδιαίτερα εν μέσω της ενεργειακής μετάβασης. Η ανάγκη για ενίσχυση της σταθερότητας, της ασφάλειας και της διαλειτουργικότητας των ευρωπαϊκών δικτύων ηλεκτροδότησης καθίσταται πλέον επιτακτική.

Οι νέοι βγήκαν έξω

Τις ώρες του μπλακ άουτ και μέχρι να νυχτώσει στις πλατείες της Ισπανίας, οι νέοι βγήκαν έξω. Άφησαν στην άκρη τα κινητά για να κρατήσουν μπαταρία, έκαναν πικ-νικ, περνούσαν κάτω από λίμπο, έπαιζαν με μπάλες.  Χόρευαν στις μουσικές υποκρούσεις των μουσικών του δρόμου, έκαναν μαθήματα χορού στα πάρκα. Ενώ οι μεγαλύτεροι κρατούσαν την ψυχραιμία τους.

Η Εύα είναι 21 ετών, από την Θεσσαλονίκη και είναι φοιτήτρια Εrasmus στη Μαδρίτη.

“Ζω στην Μαδρίτη τους τελευταίους τρεις μήνες. Αυτό το διάστημα δεν είχαμε ξαναζήσει κάτι παρόμοιο, δεν υπήρχε καμία διακοπή ρεύματος, δεν είχαμε πρόβλημα ούτε με το internet ούτε με την επικοινωνία, όλα λειτουργούσαν ρολόι. Την Δευτέρα γύρω στις 12:30 το μεσημέρι, ήμουν στο πανεπιστήμιο και κόβεται το ρεύμα, συμπτωματικά εκείνη την ημέρα, απεργούσαν οι καθηγητές θεωρήσαμε πως το πρόβλημα στην ηλεκτροδότηση, οφείλεται σε αυτό το γεγονός. Στο πανεπιστήμιο δεν έχουμε σήμα, οπότε δεν είχαμε και internet, δεν πήγε το μυαλό μας στο τι έχει συμβεί, ίσα-ίσα γελούσαμε κιόλας που δεν είχαμε ρεύμα. Ο καθηγητής συνέχισε κανονικά το μάθημα, σαν να μην τρέχει τίποτα.

Τελειώνουμε το μάθημα, φεύγω από το πανεπιστήμιο, παίρνω το λεωφορείο και δεν υπήρχε ούτε εκεί κάτι περίεργο απλά δεν λειτουργούσαν τα φανάρια. Και σκέφτηκα πως και στην Θεσσαλονίκη συμβαίνει αυτό – π.χ. σημειώνεται διακοπή ρεύματος σε κάποια συγκεκριμένη περιοχή – οπότε φαντάστηκα πως έχει συμβεί κάτι παρόμοιο. Σταματάω στην στάση που ήταν να κατέβω και βλέπω να είναι γεμάτη από κόσμο, πράγμα σπάνιο. Αναρωτήθηκα εκείνη την στιγμή τι συμβαίνει, όμως κατευθύνθηκα προς το μετρό και βλέπω πως δεν έχει φώτα, ρωτάω τι συμβαίνει σε έναν υπεύθυνο και μου απαντάει πως δεν έχει ρεύμα σε όλη την χώρα.

Στην αρχή γελούσα, δεν είχα καταλάβει την σοβαρότητα της κατάστασης. Φεύγω από το μετρό, περπατάω προς το σπίτι σιγά-σιγά – το τρομακτικό της υπόθεσης είναι πως δεν είχαμε καμία ενημέρωση για το τι πραγματικά συμβαίνει. Εγώ έμαθα τι συμβαίνει από την μητέρα μου που είναι στην Ελλάδα με την οποία κατάφερα να επικοινωνήσω δύο φορές, όμως δεν μπορούσα να τηλεφωνηθώ με τις φίλες μου που είναι στην Ισπανία γιατί είχαμε το ίδιο δίκτυο.

Στους δρόμους άκουγες πως είναι κυβερνοεπίθεση, μετά οι πληροφορίες άλλαζαν και ήταν πια περιορισμένες και αόριστες. Τα δύσκολα άρχισαν για εμένα, όταν συνειδητοποίησα πως δεν μπορώ να πληρώσω τίποτε με κάρτα γιατί εγώ δεν είχα μετρητά πάνω μου, οπότε, δεν είχα δυνατότητα να αγοράσω τίποτα. Στην γειτονιά μου που υπάρχουν διάφοροι φούρνοι, είδα ουρές ανθρώπων οι οποίοι όμως αντιμετώπιζαν την κατάσταση με ψυχραιμία, προσπαθούσαν όλοι να πάρουν ξηρά τροφή. Εγώ γύρισα σπίτι συνειδητοποιώντας πως δεν έχω ούτε φαγητό, ούτε χρήματα, ούτε ίντερνετ. Ευτυχώς, ωστόσο, μένω με συγκατοίκους οπότε, δεν ήμουν μόνη σε ένα σπίτι, μοιραζόμασταν όλοι την ίδια ανασφάλεια. Στην αρχή αντιμετώπιζα την κατάσταση με χιούμορ, όμως όταν συνειδητοποίησα πως δεν ξέρω πόσο θα κρατήσει όλο αυτό και ό,τι βρίσκομαι σε μία ξένη χώρα μόνη μου φρίκαρα. Επίσης, επειδή η γενιά μας έχει μία ιδιαίτερη σχέση με την τεχνολογία, το γεγονός του ό,τι είχα ένα κινητό το οποίο μου ήταν άχρηστο, επίσης με δαιμόνιζε, δεν μπορούσα να το διαχειριστώ.

Τις πρώτες πληροφορίες τις πήραμε από το ραδιόφωνο, από έναν συγκάτοικο άλλου διαμερίσματος, ο οποίος με το που άκουσε τι συμβαίνει μας ενημέρωσε, τριτοκοσμικές συνθήκες. Λίγες ώρες μετά επιχείρησα να ξαναβγώ εκτός σπιτιού, είχε πολύ κόσμο, όλοι ψαχνόντουσαν, όμως και πάλι υπήρχε ψυχραιμία. Περπατούσα σε μία γειτονιά που σφύζει από ζωή και από μαγαζιά και όλα ήταν κλειστά και υπήρχε μία βουβαμάρα. Επίσης, συγκλονιστική εικόνα ήταν οι τροχονόμοι που πραγματικά είχαν φρικάρει, όμως λειτουργούσαν όλα κανονικά, ακόμη και τα λεωφορεία που ερχόντουσαν στην ώρα τους.

Εκείνη την στιγμή, σκεφτόμουν πως αν συνέβαινε κάτι τέτοιο στην Ελλάδα, θα υπήρχε τρομερή αναστάτωση παντού. Αυτό που με εντυπωσίασε είναι πως λίγες ώρες αφού ήρθε το ρεύμα, όλα λειτουργούσαν κανονικά. Ωστόσο, ακόμη δεν έχουμε μάθει τον πραγματικό λόγο που συνέβη το μπλακ άουτ, κυκλοφορούν πολλές θεωρίες συνωμοσίας και δεν ξέρεις τι να πιστέψεις μετά από κάτι τέτοιο.

Τα ισπανικά Μέσα, όσο διάβασα, έγραφαν πως δεν έχει βρεθεί ακόμη ο λόγος, συνιστούν ψυχραιμία και να είμαστε σε επιφυλακή.  Αυτό που μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι πως οι άνθρωποι εδώ είναι πολύ πιο ψύχραιμοι από τους Έλληνες. Ήταν μία πολύ καλή ευκαιρία να συνειδητοποιήσω στα 21 μου πως δεν είναι τίποτε δεδομένο, δηλαδή πως έχουμε ρεύμα, πως μπορούμε να πληρώνουμε με κάρτα, να παίρνουμε το μετρό, να χρησιμοποιούμε το κινητό μας, να έχουμε φαγητό, δεν είναι όλα αυτονόητα. Δεν μπορείς να είσαι πουθενά 100% διασφαλισμένος.”