Τελικά μένει στα παιδιά καθόλου ελεύθερος χρόνος;

Τα σημερινά παιδιά είναι πολύ απασχολημένα. Ακόμα και μικρότερες ηλικίες που πηγαίνουν δημοτικό, πλέον έχουν πολύ απαιτητικά προγράμματα. Όταν μπαίνουν στο γυμνάσιο εκεί τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα.

Στην πραγματικότητα, το πρόγραμμα ενός παιδιού μπορεί μερικές φορές να είναι πολύ «σκληρό». Όμως, ο ελεύθερος χρόνος είναι σημαντικός για τα παιδιά, ειδικά καθώς εισέρχονται στην εφηβεία.

Γι΄αυτό τον λόγο είναι σημαντικό για τους γονείς να βεβαιωθούν ότι υπάρχει μία ισορροπία μεταξύ των δραστηριοτήτων των παιδιών τους και του ελεύθερου χρόνου που τους απομένει.

Εάν το παιδί σας δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις τους, αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι μπορεί να είναι πάρα πολλές για εκείνο.

Γιατί είναι τόσο σημαντικό

Αντισταθείτε στην παρόρμηση σας να γράψετε το παιδί σας σε κάθε δραστηριότητα που είναι διαθέσιμη. Αντίθετα, μιλήστε και βοηθήστε το παιδί σας να δώσει προτεραιότητα στα ενδιαφέροντά του. Με αυτόν τον τρόπο διδάσκετε την ικανότητα λήψης αποφάσεων και ότι και ο χρόνος που δεν κάνουμε κάτι πρέπει επίσης να είναι μια προτεραιότητα που πρέπει να λάβετε υπόψη. Μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι είναι γενικά πιο ευτυχισμένοι τα Σαββατοκύριακα. Γιατί; Τα Σαββατοκύριακα, οι άνθρωποι επιλέγουν τις δικές τους δραστηριότητες, περνούν χρόνο με τους ανθρώπους που θέλουν.

Αυτό βέβαια θα έπρεπε να γίνεται και όλες τις  υπόλοιπες μέρες έτσι ώστε οι άνθρωποι και πόσω μάλλον τα παιδιά να μην πλήττουν από την καθημερινότητα με αποτέλεσμα να αισθάνονται άγχος, θλίψη και στρες.

Η ψυχολόγος, Έλλη Χατζηπαζαρλή μιλώντας στη Parallaxi αναφέρει ότι:

«Από την φύση του ο εγκέφαλος του ανθρώπου, όταν νυχτώνει δίνει σήμα στο σώμα ότι πρέπει να αρχίσει να κατεβάζει παλμούς για να πάει για ύπνο. Με την διαδικασία της έκθεσης στην οθόνη παρεμβαίνεις σ’ αυτό και σταματάς την φυσική ροή των πραγμάτων με αποτέλεσμα να έρχεται η υπερδραστηριότητα στον εγκέφαλο και να μην κοιμάσαι. Γι’ αυτό βλέπουμε πολλά παιδιά να κοιμούνται 23:00, 00:00, 01:00 κλπ.

Στην 3η Γυμνασίου με 2α Λυκείου υπάρχει μεγάλο ποσοστό μαθητών που ξεπερνάει τις 12 το βράδυ για να κοιμηθεί. Οπότε και η νευρικότητα οφείλεται σ’ αυτό και η υπερβολική δραστηριότητα. Παλαιότερα τα παιδιά δεν είχαν 10 δραστηριότητες την βδομάδα. Πλέον δεν έχουν χρόνο μέσα στην μέρα τους για να ηρεμήσουν και όταν το παιδί θα τελειώσει 9 το βράδυ από την τελευταία του δραστηριότητα, πως θα κοιμηθεί στις 9μιση όταν βρίσκεται σε υπερδιέγερση; Όλα αυτά συντελούν στο να υπάρχει στα παιδιά αυτή η νευρικότητα, η αυπνία, ο εκνευρισμός… ακόμα και η θλίψη»

Από φροντιστήριο Αγγλικών και μπάσκετ… μέχρι μπαλέτο και θέατρο

Στο 2023 υπάρχει πληθώρα επιλογών στις δραστηριότητα που μπορούν να τα παιδιά να αξιοποιήσουν τον χρόνο τους. Οι εξωσχολικές δραστηριότητες σίγουρα μπορούν να δεσμεύσουν μεγάλο μέρος του χρόνου ενός παιδιού αλλά σίγουρα οι περισσότεροι γονείς τις επιλέγουν έτσι ώστε τα παιδιά τους να μην βαριούνται και να αξιοποιούν δημιουργικά τις ελεύθερες ώρες τους.

Αθλήματα, χορός, μπαλέτο, μουσικά όργανα, ξένες γλώσσες, ζωγραφική, θέατρο, χορωδία, σκάκι είναι μόνο από τις λίγες επιλογές που έχουν τα παιδιά για να αποφασίσουν τι τους αρέσει και τι δεξιότητες μπορούν να αναπτύξουν.

Οι δραστηριότητες που προσφέρονται σήμερα είναι πολλές και αυξάνονται διαρκώς. Τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, τα σύγχρονα παιδιά της μέσης παιδικής ηλικίας και οι έφηβοι ασχολούνται με αρκετές εξωσχολικές δραστηριότητες.

Η Μ. μητέρα δύο παιδιών εξηγεί στη Parallaxi εν συντομία το καθημερινό πρόγραμμα που έχει το μεγαλύτερο από τα δύο της παιδιά, που όπως τονίζει πολλές φορές δεν έχει τον ελεύθερο χρόνο που χρειάζεται. 

«Η μικρή μου είναι πια 9 χρονών. Είναι στην Γ’ τάξη και υπάρχουν πολλές μέρες που η μέρα της είναι πάρα πολύ γεμάτη. Ξεκινάμε δηλαδή από τις 8:00 το σχολείο. Σχολάει στη 13:00. Γυρνάει σπίτι για να φάει και να ξεκουραστεί λίγο και στις 16:00 αρχίζει το μάθημα των Αγγλικών. Επιστρέφουμε το σπίτι γύρω στις 17:30 και συνεχίζουμε με το διάβασμα για τα μαθήματα του σχολείου. Εκεί νιώθω πως οι απαιτήσεις έχουν αυξηθεί κατά πολύ καθώς οι «υποχρεώσεις για το σπίτι» είναι τόσες πολλές σε σημείο που δεν μένει καθόλου χρόνος για να χαλαρώσουν τα παιδιά και να παίξουν. Τις μέρες που δεν έχει μάθημα στα Αγγλικά τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα. Παρ’ όλα αυτά δεν θα ήθελα να σταματήσει να πηγαίνει γιατί είναι κάτι που αυτή ζήτησε. Εγώ ιδανικά θα ήθελα αν υπήρχε παραπάνω χρόνος να αθλείται κιόλας καθώς είναι κάτι που της αρέσει. Όμως, δεν θα ήθελα να πιεστεί παραπάνω και προτιμώ κάποια απογεύματα – πέρα από τα μαθήματα – να μην έχει να κάνει τίποτα απολύτως έτσι ώστε να ξεχνιέται και να κάνει ό,τι θέλει»

Σίγουρα οι ενεργητικές δραστηριότητες δημιουργούν ευημερία στα παιδιά σε αντίθεση με τις πιο παθητικές, όπως το tablet ή η τηλεόραση. Βέβαια όμως για να εξασφαλίζεται αυτή η ευημερία είναι σημαντικό οι επιλογές να μην επιβάλλονται και να επιλέγονται από τα παιδιά σύμφωνα με τις δικές τους προτιμήσεις.

Η Γ. μητέρα ενός παιδιού αναλύει επίσης το πρόγραμμα του γιου της, ο οποίος πλέον είναι στο Γυμνάσιο.

«Ο γιος μου είναι πλέον στη Β’ Γυμνασίου και βλέπω πως το πρόγραμμα του έχει αρχίσει να ζορίζει. Πέρα από τις 7 ώρες στο σχολείο, καθημερινά έχει να διαβάσει τα μαθήματα του. Από εκεί και πέρα κάθε Τρίτη και Πέμπτη κάνει ιδιαίτερα στα μαθηματικά γιατί χρειάζεται μία extra βοήθεια που δεν μπορώ εγώ και ο μπαμπάς του να του προσφέρουμε. Επίσης Τετάρτη, Παρασκευή και Σάββατο έχει προπονήσεις ποδοσφαίρου. Υπάρχουν πολλές βδομάδες που τον βλέπω είναι τόσο κουρασμένος, που του λέω από μόνη μου πως μπορεί να μην πάει αν δεν θέλει και ότι δεν θα γίνει κάτι αν χάσει μία φορά την προπόνηση του.»

Τα παιδιά χρειάζονται χρόνο για να σκεφτούν

Το σχολείο μπορεί να γίνει αγχωτικό. Σκεφτείτε όλες τις προκλήσεις και τα εμπόδια που μπορεί κάποιος μαθητής να έρθει αντιμέτωπος. Η πίεση να διαπρέψεις και να είσαι ανταγωνιστικός, τα θέματα φιλίας και πολλά άλλα. Οι προκλήσεις αυτές απαιτούν χρόνο από την πλευρά του παιδιού για να σκεφτεί και να βρει τρόπους να τα διαχειριστεί.

Το να αφήσετε στο παιδί σας ελεύθερο χρόνο να σκεφτεί θα το βοηθήσεις να τα βάλει όλα αυτά σε μία τάξη και να προχωρήσει. Εάν το τρέχετε από την μία υποχρέωση-ευθύνη στην άλλη, οι συζητήσεις σας μαζί του μπορεί να είναι πολύ σύντομες.

Οι ενήλικες κατανοούν την ανάγκη να χαλαρώσουν μετά από μια αγχωτική εβδομάδα εργασίας. Τα παιδιά έχουν την ίδια ανάγκη. Εάν είχατε μια πολύ κουραστική εβδομάδα, μάλλον θέλετε απλώς να πάτε σπίτι και να παρακολουθήσετε λίγη τηλεόραση. Το παιδί σας μπορεί να αισθάνεται το ίδιο. Ο ελεύθερος χρόνος επιτρέπει στο παιδί σας να χαλαρώσει και να μην κάνει τίποτα ή να κάνει κάτι που περίμενε με ανυπομονησία όλη την εβδομάδα.