The Italian Way: Η Πάντοβα και μια παρανόηση χρόνων

Ακόμη στον ιταλικό βορά βρίσκομαι και περιφέρομαι! Συνεχίζοντας τις εναλλαγές τοπίων, τόπων, τοπωνυμίων ή δε ξέρω τι άλλο, κι έχοντας γοητευτεί άκρως από την περιοχή του Τρεντίνο – Άλτο Άντιτζε, από τις γερμανοκατειλημμένες λίμνες της Βαλσουγκάνα, άρχισα να «τσουλώ» νοτιότερα. Μετά την πόλη των μουσικόφιλων και των ερωτευμένων, τη Βερόνα, η Βενετία μπορεί να περιμένει.

Επόμενη στάση είναι η Πάντοβα, σίγουρα μια από τις μεγαλύτερες και ομορφότερες πόλεις της βόρειας Ιταλίας, η οποία ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα του Βένετο. Παλιοί και ανοιχτοί οι λογαριασμοί μαζί της, από τη δεκαετία του 80 και του 90, από χρόνια φοιτητικά. Το 1222 εδώ ιδρύθηκε το δεύτερο αρχαιότερο πανεπιστήμιο της χώρας, με την ονομαστή νομική σχολή, στην οποία φοίτησαν πολλοί Έλληνες την εποχή του διαφωτισμού, αλλά και πολλοί φίλοι την εποχή του μη διαφωτισμού.

Στα πήγαινε – έλα ήμασταν τότε με τα λεωφορεία του Κωτσίδη, με τα οποία ξεκινούσαμε, περνούσαμε τον γιουγκοσλάβικο εφιάλτη, για να βρεθούμε την επομένη στην Πάδοβα ή Παδούη, όπως λεγόταν το πάλαι ποτέ. Ακόμα θυμάμαι τους ατέλειωτους έλληνες φοιτητές που κάναν φασαρία στη φοιτητική λέσχη (τη μένσα) και τους δρόμους της πόλης, τον έναν εξωτερικό τοίχο του Πανεπιστημίου στον οποίο κάποιος με τεράστια γράμματα είχε γράψει ΚΝΕ (ήταν το μοναδικό γραμμένο σύνθημα φυσικά), όπως θυμάμαι και τις ατέλειωτες εκδιδόμενες γυναίκες έξω από τον σιδηροδρομικό σταθμό ή τα τζάνκια που κυλιόντουσαν σε δρόμους και σε πεζοδρόμια.

30 χρόνια μετά που επιστρέφω, τίποτα δεν θυμίζει τις εικόνες του παρελθόντος. Ο σταθμός είναι καινούριος, τσιλικούρι, τα διάφορα «περιθωριακά» στοιχεία «εξαφανισμένα», μόνο κάτι «έγχρωμοι» έχουν μείνει στην περιοχή, σουλατσάροντας έξω από τα McDonalds τα οποία έχουν κατακλύσει και την Ιταλία μετά από αντίσταση αρκετών χρόνων. Όλα τα άλλα είναι στη θέση τους: η Πιάτσα Καβούρ και το σπίτι που έμενε η Φλώρα, το καφέ Πεντρότσι το οποίο από το 1831 που άνοιξε είναι ο τόπος συνάντησης διανοούμενων και φοιτητών, οι πιάτσες των λαχανικών και των φρούτων, η πιάτσα ντει Σινιόρι με το Παλάτσο ντελ Καπιτάνο και το εκπληκτικό αστρονομικό ρολόι το οποίο κατασκευάστηκε το 1344, το Παλάτσο ντελα Ρατζόνε (το Παλάτι της Λογικής δηλαδή, που τον Μεσαίωνα ήταν το δικαστήριο της πόλης).

Η Πάντοβα είναι μια πόλη ιδανική γι αυτούς που ενδιαφέρονται για Τέχνη και Αρχιτεκτονική. Διαθέτει δύο μοναδικά αξιοθέατα! Το παρεκκλήσι Σκροβένι (εκεί που βρίσκονται οι τοιχογραφίες του Τζιότο) και το Σαν Αντόνιο που είναι ένας από τους σημαντικότερους λατρευτικούς τόπους στην Ιταλία. Ο Giotto di Bondone εν πρώτοις ή απλώς Τζιότο (περ. 1267 – 1337) υπήρξε ζωγράφος και αρχιτέκτονας από την Φλωρεντία και θεωρείται μια από τις σπουδαιότερες μορφές της τέχνης στα τέλη του Μεσαίωνα και πρόδρομος της Αναγέννησης. Από την Πάντοβα, πέρασε γύρω στο 1305 όπου κι έκανε το αντιπροσωπευτικότερο έργο του, την εικονογράφηση του Παρεκκλησίου Σκροβένι με σκηνές από τη ζωή της Παναγίας και του Χριστού. Σ’ αυτές τις εικονογραφικές παραστάσεις μπορεί κανείς να θαυμάσει όλα τα χαρακτηριστικά της τέχνης του, δηλαδή την απομάκρυνση από τις συμβάσεις της βυζαντινής ζωγραφικής, την προοπτική ανάδειξη του χώρου, τις ιδιαίτερες κινήσεις και εκφράσεις των μορφών που είναι πια πραγματικοί άνθρωποι και όχι συμβατικές μορφές. Πριν από 30 χρόνια που πρωτομπήκα στο παρεκκλήσι, οι επισκέπτες ήταν ελάχιστοι. Σήμερα χρειάζεται να κλείσει κανείς ραντεβού εκ των προτέρων για να θαυμάσει μέσα στο μισοσκόταδο τη σπάνια τέχνη του Τζιότο.

Κάποτε δεν υπήρχαν και πολλά μουσεία στην Πάντοβα. Σήμερα η οργάνωση είναι θεαματική και φυσικά πρέπει να πληρώσεις καλά για να δεις τα Μουσεία Ερημιτών ή οτιδήποτε άλλο μουσειακό. Η Βασιλική του Σαν Αντόνιο από την άλλη, είναι ο μέγιστος πόλος έλξης τουριστών, πιστών κ.λ.π. Αφού διασχίσεις όλη την πόλη, τον έναν κεντρικό πεζόδρομο που αλλάζει ονόματα, από via Cavour γίνεται via 8 Febbraio 1848, στη συνέχεια via Roma, για να καταλήξει via Umberto I και αφού βρεθείς στο Prato della Valle, τον κήπο με τα εκατοντάδες αγάλματα, κάπου εκεί κοντά θα βρεις και την εκκλησία. Ο Άγιος Αντώνιος θεωρείται πως έζησε από το 1.195 έως και 1.231 και ήταν ένας Φραγκισκανός Μοναχός που αφού πέρασε από το Μαρόκο εγκαταστάθηκε στην Πάντοβα. Και δεν είναι μόνο ο Πολιούχος της πόλης αυτής, αλλά και της Πορτογαλίας και της πόλης Σαν Αντόνιο του Τέξας. Θεωρείται ο Άγιος των Απολεσθέντων Αντικειμένων και των Αγνοουμένων, κάτι σαν τον δικό μας Άγιο Φανούριο δηλαδή. Μπορείς να ζητήσεις τη βοήθεια του για να βρεις κάποιο αντικείμενο που έχεις χάσει, από τα κλειδιά του αυτοκινήτου σου μέχρι κάποιο σημαντικό έγγραφο ή ακόμα μπορείς να ζητήσεις να φέρει πίσω έναν χαμένο εραστή ή έναν χαμένο συνεργάτη σου. Πώς γίνεται αυτό; Έξω από την Βασιλική υπάρχουν πάμπολλοι μικροπωλητές που εκτός από σταυρουδάκια και ανάλογα αντικείμενα πίστης, πωλούν έναντι 2 ή 3 ευρώ κεράκια ή έναντι 10 ευρώ λαμπάδες, τις οποίες δεν ανάβεις μέσα στην εκκλησία, απλά τις αφήνεις οφερτά μέσα σε ειδικά κουτιά (μη κουραζόμαστε πια με κεριά και την ανακύκλωσή τους). Επίσης πωλούνται Κάρτες προσευχών που κατασκευάζονται στην Ιταλία προσδιορίζοντας τα Θαύματα του Αγίου τα οποία αναγράφονται στην πίσω πλευρά τους. Ο Σαν Αντόνιο θεωρείται θαυματουργός, επομένως η εμπορία είναι πολύ μεγάλη και καταλαβαίνετε τι γίνεται στις 13 Ιουνίου που είναι η γιορτή του! Το έλα να δεις!

Εγώ, ο ανόητος, περνώντας πάντα από την περιοχή του Prato della Valle και ερχόμενος αντιμέτωπος με το επιβλητικό οικοδόμημα του Monastero di Santa Giustina που βρίσκεται ακριβώς απέναντι, είχα την εσφαλμένη εντύπωση (και δεν θυμάμαι πως μου δημιουργήθηκε) πως αυτό ήταν το San Antonio. Η πλάνη ετών όμως φωτίστηκε, αφού ο Άγιος και η Βασιλική του βρέθηκαν από σύμπτωση και ως εκ θαύματος μπρος στα «χαμένα» μάτια μου. Μ’ αυτό τον τρόπο λύθηκε μια παρανόηση χρόνων!

Ήσυχος πλέον, μπορώ να τραβήξω προς Βενετία, η οποία είναι μια ανάσα δρόμος!