Βαρύ το τίμημα της εξαίρεσης της Χαλκιδικής από την αντιχαλαζική προστασία

Περίπου 80000 στρέμματα καλλιεργειών έχουν πληγεί από τις πρόσφατες χαλαζοπτώσεις στο δήμο Προποντίδας, αλλά η καταστροφή θα μπορούσε να αποφευχθεί, αν η Χαλκιδική δεν είχε εξαιρεθεί από το πρόγραμμα προστασίας από το χαλάζι. Να σημειωθεί ότι οι ζημιές σε πολλές καλλιέργειες, ιδίως στις δενδροκαλλιέργειες, σχεδόν είναι καθολικές.

Οι ζημιές είναι τεράστιες στα αμπέλια, στα βερίκοκα και στις ελιές ενώ σημαντικά πλήγματα έχουν δεχτεί τα σιτηρά, τα κηπευτικά και τα αμύγδαλα. Οι παραγωγοί που έχουν δει τις καλλιέργειες τους να έχουν ισοπεδωθεί από την λαίλαπα του χαλαζιού, έχουν ήδη ξεκινήσει τις δηλώσεις και αναμένουν τους εκτιμητές του ΕΛΓΑ για τις αποζημιώσεις.

Η χαλαζοκαταιγίδα που κάλυψε τα χωράφια με ένα άσπρο πέπλο, που σε κάποια σημεία είχε φτάσει μέχρι και 15 εκατοστά ύψος, ξεκίνησε αρχικά από τα χωριά Ηράκλεια, Άγιος Παύλος και  Καλλικράτεια και συνέχισε σε  Νέα Γωνιά, Νέα Σύλλατα, Ελαιοχώρια, Νέα Τρίγλια, Νέα Πλάγια, Νέα Φλογητά, Νέα Τένεδος και Διονυσίου. Επίσης έπληξε την Πορταριά τα Σήμαντα, τα Νέα Μουδανιά, τον Άγιο Μάμα ενώ στο πρώτο πόδι έφτασε και μέχρι τη Νέα Φώκαια και τη Βάλτα.

Σύμφωνα με τους παραγωγούς, η σφοδρότητα της χαλαζόπτωσης ήταν τόσο μεγάλη που σε μερικές καλλιέργειες, όπως στα βερίκοκα και τα σταφύλια, η απώλεια της παραγωγής είναι σχεδόν ολοκληρωτική.

«Μας πρόλαβε το χαλάζι» – Δεν υπάρχει αντιχαλαζική προστασία  

Όπως τονίζει ο αγρότης Μάκης Κουτσός από τα Νέα Πλάγια, που μεταξύ άλλων παράγει βερίκοκα, «στα δένδρα δεν έμεινε καρπός ούτε για δείγμα, και αυτά που έμειναν δείχνουν σαν να έχουν φαγωθεί από τρωκτικά. Τα χωράφια γέμισαν από τα ριγμένα κάτω βερίκοκα».

Σημειώνει δε πως «είμαστε έτοιμοι σε μερικές ημέρες να ξεκινήσουμε το μάζεμα, αλλά μας πρόλαβε η καταστροφή. Εκατοντάδες στρέμματα έχουν ισοπεδωθεί. Είχαμε την ακαρπία και φέτος ήρθε και το χαλάζι να μας δώσει το τελικό χτύπημα. Τώρα μερικές ημέρες μετά μετράμε τις πληγές και περιμένουμε τις αποζημιώσεις».

Όπως αναφέρει ο γεωπόνος Πάνος Μάκης, αν η Χαλκιδική ήταν ενταγμένη στο δίκτυο αντιχαλαζικής προστασίας, οι ζημιές θα ήταν μειωμένες ή ελαχιστοποιημένες. «Άλλες περιοχές με μεγάλες καλλιέργειες είναι ενταγμένες στην αντιχαλαζική προστασία, αλλά η Χαλκιδική όχι, παρότι τα φαινόμενα εντείνονται και στην περιοχή μας υπάρχουν χιλιάδες στρέμματα από δενδροκαλλιέργιες όπως οι ελιές, τα βερίκοκα, τα αμύγδαλα ή και τα αμπέλια» τονίζει.

Προσθέτει επίσης πως το πρόβλημα της ακαρπίας δεν έχει εξαλειφθεί. Πέρσι είχε πλήξει σε μεγάλο βαθμό τις ελιές και φέτος εμφανίσθηκε έντονα σε πολλές καλλιέργειες βερίκοκων. «Τα επόμενα χρόνια λόγω της κλιματικής αλλαγής, η ακαρπία στις δενδροκαλλιέργιες θα είναι πιο έντονη» προειδοποιεί.

«Ζητάμε χρόνια τώρα την αντιχαλαζική προστασία αλλά μάταια…»

Ειδικά για την ένταξη της Χαλκιδικής στο δίκτυο της αντιχαλαζικής προστασίας, οι παραγωγοί της περιοχής αναφέρουν ότι το θέμα έχει τεθεί επανειλημμένα στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και έχουν κατατεθεί σειρά ερωτήσεων στη Βουλή για την εξαίρεση της Χαλκιδικής, αλλά πειστικές απαντήσεις δεν υπάρχουν.

Ο Κώστας Τσεπέλης, αντιπρόεδρος του αγροτικού συνεταιρισμού Αγίου Παύλου, τονίζει ότι «εδώ και τρία χρόνια ζητάμε να ενταχθούμε στην αντιχαλαζική προστασία αλλά μας αγνοούν. Η καταστροφή που έχουμε υποστεί στα αμπέλια αγγίζει το 90% στα κρασοστάφυλα και μέχρι 60% στα επιτραπέζια σταφύλια. Δεν έχουν μείνει στα αμπέλια ούτε οι βλαστοί. Έχουν καταστραφεί τα φυτά, γιατί το χαλάζι σε μέγεθος καρυδιού, έπεφτε ραγδαία τουλάχιστον για 20 λεπτά. Η ζημιά αυτή θα μας κοστίσει πολύ, διότι θα επηρεάσει την παραγωγή και του χρόνου».

Όπως αναφέρει «μας εξαιρούν από την αντιχαλαζική προστασία, διότι όπως λένε στο αεροδρόμιο Μακεδονία, επειδή υπάρχει μεγάλη κίνηση, δεν υπάρχει χώρος και χρόνος ώστε τα αεροπλάνα της αντιχαλαζικής προστασίας να έρθουν και στη Χαλκιδική. Αυτό δεν είναι σοβαρό επιχείρημα. Προσπαθούμε και επιμένουμε αλλά όπως φαίνεται, μας κοροϊδεύουν».

Να σημειωθεί ότι μεγάλες καταστροφές έχουν υποστεί και οι παραγωγοί ελιάς και ενώ φέτος η ανθοφορία έδειχνε ότι η χρονιά θα ήταν πολύ καλή, το χαλάζι κατέστρεψε στις συγκεκριμένες περιοχές σχεδόν ολοκληρωτικά την παραγωγή. Ωστόσο το μεγάλο πρόβλημα είναι πως οι ελαιοπαραγωγοί δεν θα πάρουν ούτε τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ, διότι βάσει του κανονισμού του ΕΛΓΑ, η ελιά δεν καλύπτεται ασφαλιστικά από το χαλάζι για την περίοδο πριν το δέσιμο των καρπών, δηλαδή την άνοιξη μέχρι αρχές καλοκαιριού.

Με την αντιχαλαζική προστασία μειώνονται και οι αποζημιώσεις  

Η προστασία των καλλιεργειών από το χαλάζι εφαρμόζεται εδώ και χρόνια στη χώρα μας, με αισθητά αποτελέσματα. Όπως εκτιμά ο ΕΛΓΑ, με την αντιχαλαζική προστασία αφενός μειώνεται κατά πολύ η έκταση των καλλιεργειών που πλήττονται και αφετέρου μειώνονται μέχρι και 58% οι αποζημιώσεις που καταβάλλονται.

Ο ΕΛΓΑ, κάθε χρόνο, από τις 30 Μαρτίου έως τις 30 Σεπτεμβρίου, χρησιμοποιεί τρία αντιχαλαζικά αεροπλάνα που όταν χρειαστεί, αφού προηγηθούν οι κατάλληλες μετεωρολογικές μετρήσεις, βομβαρδίζουν τα σύννεφα με τεχνητούς πυρήνες παγοποίησης, δηλαδή με φυσίγγια ιωδιούχου αργύρου. Το αποτέλεσμα είναι να πετυχαίνουν να μειώσουν τεχνητά το μέγεθος του κόκκου του χαλαζιού, ώστε πέφτοντας να λιώσει, πριν φτάσει στα χωράφια και τις καλλιέργειες.

Τα κονδύλια που διαθέτει ο ΕΛΓΑ γι αυτό το σκοπό δεν επαρκούν για όλες τις περιοχές και επιλέγονται εκείνες, που βάσει μετρήσεων, δέχονται τις περισσότερες χαλαζοπτώσεις και διαθέτουν πολλές δενδρώδεις καλλιέργειες. Αυτές είναι η Πέλλα, η Ημαθία, η Πιερία, η Θεσσαλονίκη, το Κιλκίς, η Καρδίτσα, τα Τρίκαλα και ο Τύρναβος (5.127.000 στρμ.).

Ωστόσο υπάρχουν και άλλες περιοχές όπως η Χαλκιδική και η Καβάλα, που ζητούν επίμονα να ενταχθούν στο δίκτυο της αντιχαλαζικής προστασίας καθώς λόγω κλιματικής αλλαγής τα φαινόμενα έχουν ενταθεί και επεκταθεί.

Ερωτήσεις στη Βουλή

Το θέμα έχει τεθεί επανειλημμένα στην κυβέρνηση, αλλά η ανταπόκριση προς το παρόν παραμένει σε επίπεδο υποσχέσεων.

Περιοδεία στις πληγείσες περιοχές και ερώτηση στη Βουλή κατέθεσε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Χαλκιδικής Κυριακή Μάλαμα που τόνισε ότι πρέπει άμεσα να γίνουν οι εκτιμήσεις του ΕΛΓΑ για τις αποζημιώσεις και πως δεν πρέπει να εφαρμοστούν προσχηματικά κανονισμοί περί προανθικών καταστροφών για να μη καταβληθούν αποζημιώσεις.

Επίσης ερώτηση στη Βουλή κατέθεσε το ΚΚΕ, που υπογράφουν οι βουλευτές του Κόμματος Γιάννης Δελής, Λεωνίδας Στολτίδης και Διαμάντω Μανωλάκου. Οι βουλευτές του ΚΚΕ τονίζουν ότι «οι αγρότες της περιοχής της Π.Ε. Χαλκιδικής βρίσκονται συνεχώς αντιμέτωποι με την έλλειψη μέτρων προστασίας της παραγωγής τους από τα καιρικά φαινόμενα, αλλά και με την έλλειψη των απαραίτητων υποδομών που θα μπορούσαν να μειώσουν στο ελάχιστο τις ζημιές της αγροτικής παραγωγής». Ζητούν δε:

• Να γίνουν από τον ΕΛΓΑ άμεσα οι εκτιμήσεις και οι καταγραφές του συνόλου των ζημιών στις καλλιέργειες στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Νέας Προποντίδας, εφαρμόζοντας την δυνατότητα υποβολής δήλωσης, χωρίς την καταβολή του ποσού της εκτίμησης, καθώς οι αγρότες βρίσκονται σε εξαιρετικά δεινή θέση.
• Να γίνει αλλαγή στον κανονισμό του ΕΛΓΑ , ώστε να υπάρχει ασφαλιστική κάλυψη και για το χαλάζι που καταστρέφει την ελιά στο στάδιο πριν από το δέσιμο των καρπών.
• Να ενταχθεί η περιοχή της Π.Ε. Χαλκιδικής στο Πρόγραμμα Αντιχαλαζικής Προστασίας.
• Να αποζημιωθούν επιτέλους δίκαια και έγκαιρα οι αγρότες για το 100% των ζημιών που υπέστησαν, με αλλαγή του κανονισμού του ΕΛΓΑ.
• Να εξασφαλιστεί επαρκής χρηματοδότησή του ΕΛΓΑ με βάση τις ανάγκες, από τον κρατικό προϋπολογισμό.
• Να ανασταλούν οι πληρωμές των υποχρεώσεων των πληγέντων αγροτών σε τράπεζες, ΔΕΚΟ, εφορία, Δήμο, ύδρευση, άρδευση κ.λπ. τουλάχιστον μέχρι την καταβολή των αποζημιώσεων για τη χαμένη παραγωγή τους.
• Με ευθύνη και δαπάνη του κράτους να αξιοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα μέσα που διαθέτει η ανάπτυξη της επιστήμης, ώστε να εξασφαλιστεί πρόληψη από τις ζημιές που προκαλεί ο παγετός και το χαλάζι».