Ρέτσος: Επτά μεγάλες προκλήσεις για το παρόν και το μέλλον του ελληνικού τουρισμού
«Οφείλουμε να διαχειριζόμαστε το σήμερα αλλά και να σχεδιάζουμε το αύριο»
Επτά μεγάλες προκλήσεις για το παρόν και το μέλλον του ελληνικού τουρισμού, παρουσίασε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, Γιάννης Ρέτσος, στο πλαίσιο της 29ης Τακτικής Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου.
«Οφείλουμε να διαχειριζόμαστε το σήμερα αλλά και να σχεδιάζουμε το αύριο» τόνισε μεταξύ άλλων. Στις προκλήσεις, συμπεριέλαβε την υγειονομική κρίση, την οικονομική στήριξη των επιχειρήσεων, το Ταμείο Ανάκαμψης, τον ψηφιακό μετασχηματισμό των τουριστικών επιχειρήσεων και φυσικά το περιβάλλον, την πράσινη ανάπτυξη και την κλιματική αλλαγή.
Αναλυτικά η ομιλία του:
Αξιότιμε Κύριε Πρωθυπουργέ,
Κυρίες και Κύριοι Υπουργοί,
Αγαπητά Μέλη,
Κυρίες και κύριοι,
Με ιδιαίτερη τιμή και χαρά σας καλωσορίζω και φέτος στην Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων. Γενική Συνέλευση, που συμπίπτει με μία χρονιά ορόσημο: τη συμπλήρωση 30 χρόνων από την ίδρυση του ΣΕΤΕ.
Ήταν το 1991, όταν μια ομάδα επιχειρηματιών με όραμα και θέληση, προχώρησαν στη δημιουργία του Συνδέσμου μας, με στόχο τη συσπείρωση του ελληνικού τουρισμού, τον εκσυγχρονισμό και την ποιοτική του εξέλιξη.
Αυτό το όραμα, που δημιούργησε τον ΣΕΤΕ πριν 30 χρόνια, καθίσταται σήμερα πιο επίκαιρο από ποτέ. Σε μια ιδιαίτερη χρονιά λόγω της πανδημίας, σε μία ξεχωριστή Γενική Συνέλευση λόγω των έκτακτων συνθηκών που ακόμα επικρατούν και επιβάλλουν μέτρα προστασίας και αλλαγή συνηθειών. Σε μια ακόμα δύσκολη χρονιά για την Ελλάδα και τους Έλληνες. Μέσα σε μια παρατεταμένη παγκόσμια κρίση, που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2020 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Μια κρίση πολύπλευρη, υγειονομική, οικονομική, κοινωνική, που σημαδεύει την εποχή μας, αφήνοντας στο πέρασμα της μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, τραυματισμένες οικονομίες, δραματικές αλλαγές στις ζωές όλων μας.
Σε αυτή τη δύσκολη συνθήκη, ο τουρισμός ήταν ο τομέας της οικονομίας που κατέγραψε τις μεγαλύτερες απώλειες. Το 2020, έφθασαν στο 80%, έναντι του 2019. Ήταν μια δύσκολη χρονιά, που όμοια της, δεν είχαμε ζήσει ποτέ. Κάτι που δυστυχώς είχαμε προβλέψει έγκαιρα στον ΣΕΤΕ, σχεδιάζοντας όμως τη στρατηγική μας πάνω σε αυτή τη δυσάρεστη κατάσταση. Οι επιπτώσεις στην εθνική οικονομία, την απασχόληση, και φυσικά τις τοπικές κοινωνίες, ήταν και εξακολουθούν να είναι σημαντικές. Ο τουρισμός, το γνωρίζουμε πολύ καλά από τα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του ’10, αποτέλεσε το κλειδί της ανάκαμψης. Στήριξε εισοδήματα, δημιούργησε θέσεις εργασίας, κράτησε νέους ανθρώπους στην πατρίδα, συνέβαλε καθοριστικά στην κοινωνική συνοχή της περιφέρειας. Γι’ αυτό και το δίχτυ προστασίας που άπλωσε η ελληνική κυβέρνηση από την αρχή της κρίσης, με μια σειρά σημαντικών μέτρων που πήρε μετά από τις συστηματικές επαφές μας και την επίμονη διεκδίκησή μας, ήταν ιδιαίτερα σημαντικό.
Μέτρα όπως η αναστολή φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, η δυνατότητα αναστολής των συμβάσεων εργασίας, η μείωση των ενοικίων, η αναστολή των προθεσμιών πληρωμής των αξιογράφων, η θεσμικά κατοχυρωμένη δυνατότητα έκδοσης voucher αντί επιστροφής χρημάτων σε περιπτώσεις ακυρώσεων κρατήσεων, έφτιαξαν μια αποτελεσματική γραμμή άμυνας για το πρώτο στάδιο αντιμετώπισης της κρίσης.
Η Επιστρεπτέα Προκαταβολή και τα πρόσθετα εργαλεία χρηματοδότησης (ΤΕΠΙΧ ΙΙ/ ΕΤΕΑΝ), το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, η επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών, η μείωση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος, η επιδότηση παγίων δαπανών, η επιδότηση κεφαλαίου κίνησης για την επανεκκίνηση των τουριστικών επιχειρήσεων, βοήθησαν στην προσπάθεια επανέναρξης της λειτουργίας των επιχειρήσεων. Έδωσαν ανάσα ζωής και ελπίδα. Μας κράτησαν ζωντανούς να δώσουμε και πάλι τη μάχη της ανασύνταξης, ακριβώς όπως το καλοκαίρι του ’20. Μας κράτησαν όρθιους, να μπορούμε σήμερα, με συγκρατημένη αισιοδοξία να σχεδιάζουμε βήμα- βήμα την επόμενη ημέρα.
Οφείλω και δημόσια κ. Πρωθυπουργέ να ομολογήσω, ότι παρά τη σφοδρότητα της κρίσης, ακούσατε, κατανοήσατε και διαχειριστήκατε άμεσα όλα μας τα αιτήματα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Αιτήματα πιεστικά πολλές φορές, αλλά πάντα στα πλαίσια του ρεαλισμού και της ενσυναίσθησης για τη δύσκολη κατάσταση που επικρατεί στη χώρα. Ποτέ με διάθεση εύκολου λαϊκισμού, ποτέ με σκοπό τις εντυπώσεις και το συγκυριακό συντεχνιακό χειροκρότημα. Πάντα με γνώμονα το καλό του τομέα, των εκατοντάδων επιχειρήσεων, των χιλιάδων εργαζομένων του. Πάντα με γνώμονα το καλό της οικονομίας, της ίδιας της κοινωνίας, στην οποία επιστρέφει η αξία του ελληνικού τουρισμού. Η κρίση για τον ΣΕΤΕ, δεν ήταν η ευκαιρία για ασκήσεις ευκολόπεπτου συνδικαλισμού. Γι’ αυτό και επιλέξαμε έναν δύσκολο και ανηφορικό δρόμο. Όχι για να εντυπωσιάσουμε, αλλά για να φανούμε χρήσιμοι και αποτελεσματικοί σε αυτή την πρωτοφανή συγκυρία. Λογοδοτώντας διαρκώς στα Μέλη του Συνδέσμου, σε ολόκληρο τον τουριστικό τομέα. Με ένα Διοικητικό Συμβούλιο ενωμένο, ισχυρό, αποφασιστικό, αντάξιο των δύσκολων περιστάσεων. Που ποτέ, δεν έπεσε στην παγίδα της εσωστρέφειας. Η στρατηγική που σχεδίασε ο ΣΕΤΕ και εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να εφαρμόζει, στηρίχθηκε στις συνέργειες, στη συνεργασία με όλους τους θεσμικούς εταίρους, στη ρεαλιστική διεκδίκηση και πάνω από όλα, στην καθαρή εικόνα, με την επεξεργασία όλων των διαθέσιμων δεδομένων.
Σε κάθε φάση της κρίσης, προετοιμαζόμασταν για το χειρότερο, ελπίζοντας και δουλεύοντας πάντα και για το καλύτερο. Αυτό εξακολουθούμε να κάνουμε και τώρα, που αρχίζει να φαίνεται το πρώτο φως στο τούνελ. Γιατί αν κάτι μάθαμε από τη διαχείριση αυτής της πρωτοφανούς κατάστασης, είναι να πηγαίνουμε βήμα – βήμα. Με διαρκείς προσαρμογές, με μεγάλη ευελιξία, χωρίς δόγματα, χωρίς βεβαιότητες που παγιδεύουν. Πάντα με τη δύναμη της γνώσης, των διεθνών δικτύων που αναπτύσσουμε, των έμπειρων στελεχών του ελληνικού τουρισμού που καταγράφουν, αναλύουν, προβλέπουν και σχεδιάζουν όλα τα εναλλακτικά σενάρια. Το δύσκολο καλοκαίρι του 2020, μπορέσαμε και δείξαμε κάποιες από τις αρετές του ελληνικού τουρισμού. Γνώση, προσαρμοστικότητα, επαγγελματισμό, αυταπάρνηση, διορατικότητα, φιλότιμο … Αρετές που μας ακολουθούν και σήμερα.
Γι’ αυτό και θέλω από αυτό το βήμα να υπογραμμίσω ένα μεγάλο μας όπλο. Την ωριμότητα του ελληνικού τουρισμού. Να πω ένα μεγάλο μπράβο, για τη γνώση αλλά και την υπομονή, όλων αυτών των ανθρώπων, σε όποια θέση και αν βρίσκονται σε αυτήν τη μεγάλη αλυσίδα, που κρατήθηκαν όρθιοι, που εξακολουθούν και τώρα να στέκονται στο ύψος των περιστάσεων. Γιατί ο ελληνικός τουρισμός είναι οι άνθρωποί του. Το ανεκτίμητο ανθρώπινο δυναμικό που αντιμετωπίζει με μοναδική ψυχραιμία, ακόμα και τις μεγαλύτερες κρίσεις στην ιστορία μας.
Αξιότιμε Κύριε Πρωθυπουργέ,
Κυρίες και Κύριοι Υπουργοί,
Αγαπητά Μέλη,
Κυρίες και κύριοι,
Μπροστά μας έχουμε ένα ακόμα δύσκολο και απαιτητικό καλοκαίρι. Ήδη, βρισκόμαστε στο τέλος του Ιουνίου και πολλές βασικές μας αγορές ακόμα δεν έχουν επανεκκινήσει. Αυτό το γεγονός αυξάνει την αβεβαιότητα και δυσχεραίνει κάθε πρόβλεψη μας για τους επόμενους μήνες. Σε αυτό το περιβάλλον, κάθε μέρα που περνάει, δεν μοιάζει με την προηγούμενη.
Η χώρα μας, πολύ σωστά και πολύ έγκαιρα, έθεσε την ημερομηνία και τους κανόνες του ανοίγματος. Και η ορθότητα του χειρισμού αποδείχθηκε στην πορεία, ενόσω οι βασικοί μας ανταγωνιστές είτε παρέμεναν κλειστοί, είτε αναθεωρούσαν και συνεχίζουν να αναθεωρούν τους κανόνες εισόδου στις χώρες τους. Όμως η χρονιά δε θα κριθεί μόνο από δικούς μας χειρισμούς. Θα κριθεί από την πανδημία, τις μεταλλάξεις και τους εμβολιασμούς. Και αυτοί οι παράγοντες θα καθορίσουν πότε θα ανοίξει η Βρετανία, η Ρωσία, η Σκανδιναβία και άλλες μεγάλες αγορές.
Χρειάζεται λοιπόν μια διαρκής διαχείριση της καθημερινότητας, όπως το 2020, αλλά παράλληλα και ένας σχεδιασμός που θα ξεπερνάει το στενό ορίζοντα της φετινής τουριστικής περιόδου. Γιατί η κρίση, αλλάζει τα δεδομένα, και επαναπροσδιορίζει ολόκληρο το τουριστικό προϊόν. Νέες συνθήκες, απαιτούν και νέα προϊόντα. Εμείς, οφείλουμε να διαχειριζόμαστε το σήμερα, όμως παράλληλα οφείλουμε να σχεδιάζουμε και το αύριο. Γιατί τίποτα την επόμενη ημέρα δεν θα είναι το ίδιο με χθες. Έτσι, οι προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε, βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες είναι πολλές. Και καμία δεν πρέπει να μείνει αναπάντητη.
Η πρώτη, άμεσα, είναι η υγειονομική πρόκληση.
Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι με απόλυτο συναίσθημα ευθύνης, πάντα προκρίναμε την ανάγκη προστασίας της δημόσιας υγείας. Και πέρυσι και φέτος, επιλέξαμε να λειτουργήσουμε με βάση το πραγματικό όφελος της χώρας και του τομέα, που είναι η εφαρμογή όλων των απαραίτητων υγειονομικών κανόνων, προστατεύοντας παράλληλα και τη διεθνή μας εικόνα.
Σε αυτό λοιπόν το πλαίσιο θα πρέπει:
Να συνεχιστούν και να κλιμακωθούν οι εμβολιασμοί του πληθυσμού …
Να τηρούνται τα πρωτόκολλα ασφαλείας …
Να ξεκινήσει η λειτουργία του ψηφιακού ευρωπαϊκού πιστοποιητικού εμβολιασμού το οποίο θα εξασφαλίσει ασφάλεια και περιβάλλον σταθερότητας, κάτι που ο κάθε ταξιδιώτης αναζητάει στην επόμενη φάση της επανεκκίνησης των ταξιδιών. Και, παράλληλα, να δημιουργούμε τους μηχανισμούς αντιμετώπισης, για μελλοντικές αντίστοιχες κρίσεις. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι στον 21ο αιώνα που διανύουμε, ήδη, έχουμε αντιμετωπίσει πέντε μεγάλες πανδημίες, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να μάθουμε να λειτουργούμε κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Χωρίς διάθεση υπερβολής, η χώρα μας, μέσα από ένα ιδιαίτερα επιτυχημένο πρόγραμμα εμβολιασμού, κατάφερε να κερδίσει τη διεθνή αναγνώριση.
Όμως, υπάρχουν πολλά ακόμα που πρέπει να γίνουν, για να κερδηθεί το στοίχημα του φθινοπώρου και της επέκτασης της τουριστικής περιόδου, μέσα από τον έλεγχο της πανδημίας. Με πειθώ, με επιχειρήματα, με απόλυτο σεβασμό σε φόβους και επιφυλάξεις, πρέπει να διευρύνουμε το δίχτυ ασφαλείας που θα θωρακίσει το επίπεδο της δημόσιας υγείας σε κάθε τοπική κοινωνία.
Η δεύτερη πρόκληση είναι η συνέχιση της στήριξης από πλευράς της Πολιτείας.
Έχουν γίνει πολλά, μπορούν να γίνουν ακόμα περισσότερα, όπως είναι για παράδειγμα ο ενιαίος ΦΠΑ σε τουρισμό και μεταφορές, ύψους 11%. Υπήρξε προεκλογική εξαγγελία της σημερινής Κυβέρνησης, και αν τα δημοσιονομικά το επιτρέψουν, θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο και κρίσιμο να επισπευσθεί. Κάτι που θα ενίσχυε ιδιαίτερα την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, ώστε να ανακτήσουν μεγαλύτερο κομμάτι της πελατείας τους, από μία συρρικνωμένη, για δεύτερη συνεχή χρονιά, παγκόσμια τουριστική πίτα. Με αυτήν την αφορμή, και σε αυτή τη συγκυρία που όλοι οι παγκόσμιοι τουριστικοί παίχτες ανασυντάσσονται, μπορούμε πλέον να συζητήσουμε για ένα νέο φορολογικό πλαίσιο που δεν θα επιβαρύνει την ανταγωνιστικότητα με την υψηλή φορολογία. Γνωρίζουμε πολύ καλά πλέον ότι οι όποιες αποσπασματικές κινήσεις επιμέρους μείωσης φορολογικών συντελεστών, δε λύνουν κανένα πρόβλημα ανταγωνιστικότητας.
Η τρίτη πρόκληση αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης.
Τα κονδύλια που πρόκειται να διοχετευθούν στην ελληνική οικονομία από το Ταμείο Ανάκαμψης, θα στηρίξουν σημαντικά την προσπάθεια της χώρας να εξέλθει από την πρωτοφανή κρίση που προκάλεσε η πανδημία. Θα δημιουργήσουν πολλαπλασιαστικά θετικό αποτέλεσμα στην αναπτυξιακή διαδικασία. Θα δώσουν νέα ώθηση στον ελληνικό τουρισμό, στην ελληνική οικονομία σε ολόκληρη της Ελλάδα. Μπορούν μέσα σε λίγα χρόνια να αλλάξουν την εικόνα της χώρας και να την καταστήσουν σύγχρονη, ανταγωνιστική, με ένα νέο εμπλουτισμένο τουριστικό προϊόν που θα ανταποκρίνεται στις νέες απαιτήσεις. Η Ελλάδα αναβαθμίζεται και εμείς δηλώνουμε παρόντες σε αυτήν τη μεγάλη πρόκληση.
Η τέταρτη αφορά τις υποδομές.
Το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, τον Σεπτέμβριο 2020, κατέθεσε αναλυτική μελέτη, που περιλαμβάνει συγκεκριμένες προτάσεις για επενδύσεις σε έργα δημοσίων υποδομών σε ολόκληρη την Ελλάδα. Κάτι, που μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για την Πολιτεία, σε μία συντονισμένη προσπάθεια ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού τομέα. Οι δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές στοχεύουν στην ενίσχυση της συνδεσιμότητας, στην προσέλκυση νέων επισκεπτών, στη βελτίωση της τουριστικής εμπειρίας στον προορισμό, στη δημιουργία νέων εμπειριών, στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, σε έργα με μεγάλη και πολλαπλασιαστική επίδραση.
Η πέμπτη πρόκληση αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό του ελληνικού τουρισμού.
Και σε αυτόν τον τομέα η πανδημία λειτούργησε ως επιταχυντής. Η ανάγκη για ψηφιακό μετασχηματισμό αυξήθηκε κατακόρυφα. Ήδη 95% των εταιρειών τουρισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, προσπαθούν να εισαγάγουν νέες τεχνολογίες για να αντιμετωπίσουν το καινούργιο περιβάλλον, να ικανοποιήσουν τις αναδυόμενες ανάγκες, να δημιουργήσουν μια καινοτόμο βάση ανταγωνιστικότητας. Αξιοποιώντας τις νέες ψηφιακές τεχνολογίες, οι τουριστικές επιχειρήσεις πρέπει να κάνουν το άλμα από τη βασική ψηφιοποίηση, στην ευφυή χρήση των δεδομένων, για τη δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών. Αυτό είναι εφικτό μέσα από τεχνολογίες που μεταμορφώνουν τον τουριστικό τομέα, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η βιομετρική, το blockchain, το cloud και πολλές άλλες ακόμα. Και σε αυτόν το τομέα παρουσιάσαμε πρόσφατα μελέτη που περιλαμβάνει 5 βασικούς πυλώνες και 12 στρατηγικές δράσεις για την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού του τουριστικού τομέα.
Η έκτη πρόκληση έχει να κάνει με τις στρατηγικές συνεργασίες ιδιωτικού και δημόσιου φορέα.
Είναι σημείο κομβικής σημασίας, αφορά και το θέμα των ψηφιακών τεχνολογιών, κυρίως όμως έχει να κάνει με την ανάγκη σταθερής στο χρόνο, με ξεκάθαρους όρους και διαδικασίες, συνεργασίας του ΣΕΤΕ και της Marketing Greece με το Υπουργείο Τουρισμού και τον ΕΟΤ. Συνεργασία που όλοι γνωρίζουμε ότι θα ωφελήσει τα μέγιστα τον ελληνικό τουρισμό και την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό. Η Ελλάδα είναι ένα ισχυρό brand που οφείλουμε να προστατεύουμε και να εξελίσσουμε διαρκώς. Με συνταγές από το μέλλον και όχι με στερεότυπα από το παρελθόν. Οι δύσκολες και απαιτητικές συνθήκες που ζούμε, απαιτούν ακόμα περισσότερο συνένωση δυνάμεων, συνεργασία όλων των φορέων του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα. Οι μοναχικές πορείες δεν ωφελούν κανέναν.
Για τον ΣΕΤΕ και την MARKETING GREECE, που συνεχίζει μια σπουδαία δουλειά προώθησης του τουριστικού μας προϊόντος, η συνεργασία του ιδιωτικού με τον δημόσιο τομέα, δεν είναι μια ευκαιριακή επιλογή. Και ούτε αφορά μόνο την κρίση της πανδημίας. Είναι διαχρονική στρατηγική επιδίωξη για το καλό του τουρισμού. Γιατί ξέρουμε πολύ καλά ότι για να επιτευχθεί η πολυπόθητη ανάκαμψη, για να γράψουμε την επόμενη σελίδα του ελληνικού τουρισμού, χρειάζεται εμπειρία, γνώση και τόλμη. Χρειάζεται πάνω από όλα η βούληση να ξεκολλήσουμε επιτέλους από το παρελθόν.
Και γνωρίζω πολύ καλά κ. Πρωθυπουργέ ότι είναι και δική σας βούληση, να ξεπεράσουμε τις αγκυλώσεις του παρελθόντος και να προχωρήσουμε σε μια συνένωση όλων των δημιουργικών δυνάμεων. Έχουμε και τη γνώση και τη θέληση να το κάνουμε.
Έβδομη πρόκληση αποτελεί όλο το πλέγμα που αφορά το περιβάλλον, την πράσινη ανάπτυξη, την κλιματική αλλαγή, την αειφορία.
Ένα τεράστιο κεφάλαιο, μια κορυφαία πρόκληση. που ξεκινάει από τους επιμέρους προορισμούς με την ορθή διαχείριση απορριμμάτων και υγρών αποβλήτων, επεκτείνεται στην ενεργειακή και υδατική επάρκεια, και καταλήγει στην προστασία του περιβάλλοντος ως μείζονα προϋπόθεση τουριστικής ανάπτυξης. Σε όλα αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε την άμεση ανάγκη να βάλουμε στην εξίσωση των αλλαγών μας και την κλιματική αλλαγή. Είναι εδώ, παρούσα, ήδη επηρεάζει τον παγκόσμιο τουρισμό και θα τον επηρεάσει καθολικά το επόμενο διάστημα.
Αξιότιμε Κύριε Πρωθυπουργέ,
Κυρίες και Κύριοι Υπουργοί,
Αγαπητά Μέλη,
Κυρίες και κύριοι,
Όλα τα παραπάνω, συνθέτουν ένα συνεκτικό και παράλληλα ρεαλιστικό οδικό χάρτη για το σήμερα και το αύριο του ελληνικού τουρισμού. Το είχα προτείνει και στο παρελθόν, όλα τα παραπάνω, μπορούν να συμπεριληφθούν σε ένα εθνικό σχέδιο ανάπτυξης για τον ελληνικό τουρισμό. Ένα σχέδιο που θα περιγράφει με σαφήνεια την επόμενη ημέρα. Θα χαράσσει πολιτικές, θα ανοίγει δρόμους ανάπτυξης και ευημερίας. Η πρόκληση είναι μεγάλη και όσο και αν ακούγεται αυτή τη στιγμή οξύμωρο, το momentum είναι ιδανικό. Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα πολύ σύντομα, το αμέσως επόμενο διάστημα, να μπει σε μια σταθερή τροχιά ανάκαμψης, σε ένα νέο δημιουργικό κύκλο ανάπτυξης. Αφήνοντας πίσω της οριστικά τη μεγάλη οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας και τη μεγάλη υγειονομική κρίση της πανδημίας. Ξεπερνώντας παράλληλα, πολλές από τις παθογένειες του παρελθόντος. Ο τουρισμός, σε αυτή τη μεγάλη εθνική προσπάθεια, μπορεί και πρέπει να είναι πρωταγωνιστής. Ο καταλύτης της ανάπτυξης, ο φορέας της εξωστρέφειας για μια Ελλάδα που αλλάζει. Για μια Ελλάδα που κατάφερε να σταθεί όρθια σε μια τόσο μεγάλη κρίση. Μια Ελλάδα που ξέρει να πρωτοπορεί και όχι να αντιγράφει. Μπορεί τα στοιχεία αυτή τη στιγμή, αλλά και η κατάσταση των βασικών μας αγορών, να καθιστούν τον στόχο του 50% των εσόδων του 2019 εξαιρετικά δύσκολο, έχουμε όμως τη βεβαιότητα, πως αν δεν υπάρξουν υγειονομικές επιβαρύνσεις, το ισχυρό brand που έχει δημιουργήσει η χώρα μας, ο τρόπος που διαχειρίστηκε την πανδημία ως σήμερα, αλλά και η αξία του τουριστικού μας προϊόντος, μπορούν να οδηγήσουν σ’ ένα ανέλπιστα καλό 2ο εξάμηνο.
Ο ΣΕΤΕ, τιμώντας τον ρόλο του κοινωνικού εταίρου με τον καλύτερο τρόπο, και σε αυτήν τη δύσκολη συγκυρία επιτελεί στο ακέραιο τον ρόλο και το καθήκον του. Συνεργάζεται αποτελεσματικά με την Πολιτεία, δίνει καθημερινά μικρές ή μεγάλες μάχες, εκπροσωπώντας το σύνολο του ελληνικού τουρισμού.
Αυτό ήταν και είναι το όραμα μου.
Να προχωρήσει ενωμένος και ισχυρός. Σεβόμενος την ιστορία του. Κοιτώντας όμως πάντα μπροστά.
Δουλεύοντας με μέθοδο και ευθύνη, για να κρατήσει τον ελληνικό τουρισμό, πραγματικό πρωταγωνιστή, στη νέα, μετά την πανδημία εποχή.
Να τον οδηγήσει σε ασφαλή νερά, σε μια νέα πορεία ανάπτυξης και επιτυχιών!
Σας ευχαριστώ πολύ!