Σε απόγνωση οι αγρότες γιατί δεν υπάρχουν χέρια για τη συγκομιδή

Σε όλη σχεδόν την Ελλάδα αυτή την περίοδο, πολλοί κλάδοι του αγροτικού τομέα απειλούνται μέχρι και με καταστροφή μέρους της παραγωγής, διότι δεν υπάρχουν εργατικά χέρια να μαζέψουν τα μήλα, τις ελιές, τα αμύγδαλα, τα σύκα και άλλα προϊόντα που παράγει η χώρα μας.

Η εξεύρεση εργατικών χεριών για τις αγροτικές εργασίες έχει αναδειχθεί σε πραγματικό βραχνά για πολλούς παραγωγούς, ιδίως στις δενδροκαλλιέργειες, που βλέπουν τα δένδρα και τα φυτά να έχουν καρποφορήσει, αλλά να υπάρχει αδυναμία συγκομιδής.

Το πρόβλημα έχουν επισημάνει έγκαιρα από τον Απρίλιο και τον Μάιο οι παραγωγοί των πρώιμων φρούτων, όπως οι κερασοπαραγωγοί, αλλά το πρόβλημα δεν λύθηκε. Αφενός οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις του ελληνικού κράτους δεν επέτρεψαν να κλείσουν σύντομα οι διακρατικές συμφωνίες για την μετάκληση ξένων εργατών και αφετέρου πολλοί ξένοι εργάτες, κυρίως Αλβανοί και Βαλκάνιοι, έχουν στραφεί σε άλλες χώρες που προσφέρουν πιο υψηλά μεροκάματα και καλύτερες συνθήκες εργασίας, ενώ νέοι άνθρωποι δεν υπάρχουν για να ανανεώσουν το εργατικό δυναμικό.

Οι Έλληνες, παρά την υψηλή ανεργία στη χώρα, εδώ και χρόνια έχουν εγκαταλείψει την εργασία στις αγροτικές καλλιέργειες ενώ οι ίδιοι παραγωγοί δεν μπορούν από μόνοι τους να συγκομίσουν τα προϊόντα.

Το πρόβλημα ξεκίνησε εδώ και 2 χρόνια με την πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα. Πολλοί εργάτες γης αναγκαστικά στράφηκαν σε άλλες απασχολήσεις. Το πρόβλημα εν μέρει λύθηκε με την υποχώρηση της πανδημίας, αλλά πλέον προέκυψαν νέα προβλήματα, συνδικαλιστικής φύσης.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι Αλβανοί και οι άλλοι Βαλκάνιοι εργάτες γης, έχουν οργανωθεί σε γραφεία και ζητούν είτε υψηλοτέρα μεροκάματα, είτε πολύμηνες συμβάσεις εργασίας, τις οποίες πλέον βρίσκουν σε χώρες της Κεντρικής Ευρώπης όπως στην Γερμανία, την Ιταλία στην Γαλλία κ.α.

Επίσης πολλοί αγρότες στην Ελλάδα επιμένουν στην μαύρη εργασία ενώ ένα μεγάλο πρόβλημα είναι τα δυσεύρετα ή ακατάλληλα καταλύματα, ιδίως σε τουριστικές περιοχές.

Ήδη πολλοί αγρότες στρέφονται προς την Ασία και ζητούν διακρατικές συμφωνίες με χώρες όπως η Αίγυπτος, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές, ενώ δεν λείπουν και οι προτάσεις να απασχοληθούν στις αγροτικές εργασίες, στην Ελλάδα, οι χιλιάδες των προσφύγων και των μεταναστών που βρίσκονται στις δομές φιλοξενίας.

Αυτή η πρόταση έχει αρχίσει να κερδίζει έδαφος μεταξύ των αγροτών, οι οποίοι παραδοσιακά είναι επιφυλακτικοί και δύσπιστοι έναντι των ξένων. Πολλοί αγρότες πλέον ζητούν η πολιτεία να δώσει τη δυνατότητα σε αυτούς τους ανθρώπους να εργαστούν στα χωράφια με το ανάλογο μεροκάματο ώστε και αυτοί να επωφεληθούν από την εργασία και τα προϊόντα να μη μείνουν στα χωράφια και στα δένδρα αναξιοποίητα.

«Να απασχολήσουμε τους πρόσφυγες»

«Να επιδοτηθεί η εργασία και όχι η ανεργία», υποστηρίζουν πολλοί αγρότες ενώ να αναφέρουμε ανάλογη πρόταση κατέθεσε από το βήμα της ΔΕΘ και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Α. Τσίπρας, γεγονός που δείχνει ότι μερίδα του πολιτικού προσωπικού έχει αρχίσει να αντιλαμβάνεται το μέγεθος του προβλήματος.

Και το πρόβλημα είναι σύνθετο, καθώς πέρα από το οικονομικό κόστος και τις επιπτώσεις που επιφέρει συνολικά στην παραγωγή, συγκομιδή, μεταποίηση, πώληση και κατανάλωση των αγροτικών προϊόντων, η έλλειψη αγροτικών χεριών, απειλεί να αλλάξει και το χαρακτήρα της αγροτικής παραγωγής στη χώρα.

Λόγω της έλλειψης αγροτικών χεριών, αναγκαστικά πολλοί αγρότες θα στραφούν σε πιο μηχανοποιημένες καλλιέργειες και υπάρχει κίνδυνος να περιοριστούν παραδοσιακές καλλιέργειες στη χώρα μας, που απαιτούν για την συγκομιδή το ανθρώπινο χέρι, όπως είναι π.χ η βρώσιμη ελιά αλλά και οι φράουλες.

«Το πρόβλημα είναι τεράστιο και το ζήσαμε όλο το καλοκαίρι», τονίζει ο Θόδωρος Παπακωνσταντίνου γενικός γραμματέας του Αγροτικού Συλλόγου Βεροίας, που εκπροσωπεί κυρίως δενδροκαλλιεργητές ροδάκινων, ακτινίδιων μήλων κ.α. Τονίζει δε πως οι ξένοι εργάτες πλέον έχουν στραφεί προς την Κεντρική Ευρώπη και όπως εξηγεί στην Parallaxi «χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία απλά άνοιξαν τα σύνορα τους, δηλαδή έχουν κάνει πολύ πιο εύκολες τις διαδικασίες».

Η Παυλίνα Κασάπη μέλος της διοίκησης του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μεταγγιτσίου Χαλκιδικής, στον οποίο μετέχουν κυρίως ελαιοπαραγωγοί, τονίζει στην Parallaxi, πως το πρόβλημα είναι τεράστιο, διότι εκτός των άλλων υπάρχει και το θέμα του καταλύματος. «Λόγω της παράτασης της τουριστικής περιόδου, δεν βρίσκουμε εργάτες γης διότι δεν υπάρχουν και χώροι φιλοξενίας» τονίζει και αναφέρει ότι πλέον για τους ελαιοπαραγωγούς της Χαλκιδικής η εξεύρεση εργατικών χεριών αποτελεί μείζον πρόβλημα.

Χάνεται μέρος της παραγωγής

Όπως αναφέρουν πολλοί παραγωγοί φέτος ίσως να μη καταφέρουν να μαζέψουν όλη την παραγωγή και σημαντικό μέρος της θα μείνει στα δένδρα να σαπίσει.

Στην περιοχή του νομού Χαλκιδικής, υπάρχουν πάνω από 20.000 παραγωγοί οι οποίοι καλλιεργούν περίπου 330.000 στρέμματα ελιάς . Από αυτά τα 200.000 στρέμματα είναι επιτραπέζια βρώσιμη ελιά και 130.000 στρέμματα παράγουν ελιά για λάδι. Τα δέντρα συνολικά υπολογίζονται σε περισσότερες από έξι εκατομμύρια ρίζες.

Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ, ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Σημάντρων, Βαγγέλης Μισαηλίδης, «φέτος στην περιοχή συγκομίζουν 50% λιγότεροι εργάτες γης και το πιο πιθανόν είναι ότι παρά το γεγονός ότι οι ελαιοπαραγωγοί τους μοιραζόμαστε μεταξύ μας, είναι πολύ πιθανόν να μείνει προϊόν πάνω στα δέντρα».

Κατά μέσο όρο, σύμφωνα με τον κ. Μισαηλίδη, η παραγωγή υπολογίζεται σε 50 κιλά/δέντρο, ενώ στο νομό Χαλκιδικής λειτουργούν πάνω από 100 μεταποιητικές μονάδες, με τη μικρότερη να επεξεργάζεται 500 τόνους ελιάς. Σε μια καλή χρονιά, στη Χαλκιδική, από την οποία προέρχεται το 50%–55% της επιτραπέζιας ελιάς στην Ελλάδα, η μέση παραγωγή διαμορφώνεται σε 120.000 τόνους, ενώ υπήρξαν και χρονιές, που ξεπέρασε ακόμη και τους 150.000 τόνους.

Ανάλογα προβλήματα υπάρχουν σε όλη τη χώρα. Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Νηλέας Μεσσηνίας,. Γιώργος Κόκκινος τονίζει πως φέτος, παρότι θα υπάρχουν καλές τιμές για τους ελαιοπαραγωγούς, όταν θα έρθει η ώρα της συγκομιδής δεν θα υπάρχουν χέρια. «Αν δεν βρεθεί άμεσα λύση για τις μετακλήσεις εργατών από τρίτες χώρες, τότε είναι βέβαιο πως η ελαιοκαλλιέργεια και μαζί ένα μεγάλο κομμάτι των αγροτών, θα πάει για κατάρρευση» τονίζει. Επίσης ο Χρήστος Βλάχος από την ομάδα παραγωγών βρώσιμης ελιάς Κυνουρίας Αρκαδίας, τονίζει ότι πλέον κανείς δεν συζητάει για τα μεροκάματα γιατί «κανείς δεν ξέρει αν φέτος θα έχει εργάτες γης».

Το ίδιο πρόβλημα αντιμετώπισαν και οι αγρότες της Καλαμάτας που ασχολούνται με την συκοπαραγωγή. Όπως αναφέρει ο πρόεδρος της Συκικής Παναγιώτης Παπαγεωργίου, προς τα τέλη Αυγούστου όταν ξεκινούσε η συγκομιδή, δεν υπήρχαν εργάτες και πως δεν υπάρχουν εργάτες ούτε για την τυποποίηση με κίνδυνο να μη ολοκληρωθεί η συσκευασία των σύκων. «Εργάτες δεν έχουν ούτε τα τυποποιητήρια. Μπορεί να είναι καλή η χρονιά αλλά να μην μπορούμε να τυποποιήσουμε» τονίζει.

Στις φράουλες αυτή την περίοδο το πρόβλημα εντοπίζεται στη διαδικασία φύτευσης, ενώ κατά τη συγκομιδή ένα μεγάλο ποσοστό φραουλών δεν μαζεύτηκε διότι δεν υπήρχαν χέρια. Όπως αναφέρει ο γεωπόνος και εκπρόσωπος της Berryplasma, Θεοφάνης Παπανικολόπουλος, λόγω της έλλειψης εργατών «οι νέες φυτεύσεις φέτος θα μειωθούν κατά 15%, ενώ το 30% της παραγωγής δεν μαζεύτηκε από το χωράφι».

Ανάλογη η εικόνα και στο Βόλο, όπου πολλοί αμυγδαλοπαραγωγοί δεν κατόρθωσαν να ολοκληρώσουν την συγκομιδή που τελειώνει αυτή την περίοδο. Ο τοπικός σύμβουλος Δημήτρης Τσούκας ανέφερε πως «η κατάσταση είναι δραματική. Πολλοί ιδιοκτήτες αγροκτημάτων θα αναγκαστούν να αφήσουν αμάζευτα τα αμύγδαλα, καθώς αδυνατούν να βρουν εργάτες».

Το ίδιο πρόβλημα έχουν και οι μηλοπαραγωγοί του Πηλίου. Μόνο στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Ζαγοράς αναμένουν να διαχειριστούν πάνω από 20.000.000 κιλά προϊόντων συνολικά, εκ των οποίων τα κόκκινα Π.Ο.Π. μήλα ξεπερνούν το 90%. Όπως τονίζει ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ζαγοράς Ιωάννης Κράβαρης, «υπάρχει μεγάλη έλλειψη εργατικών χεριών για τη συγκομιδή αλλά και στα συσκευαστήρια».