ΣΕΑ: Η κυβέρνηση επιχειρεί να νομιμοποιήσει την αρχαιοκαπηλία

“Αποδεδειγμένα αποδέκτη ευρημάτων αρχαιοκαπηλικής δραστηριότητας” χαρακτηρίζει τον συλλέκτη Λέοναρντ Στερν με ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ). 

Συγκεκριμένα, ο ΣΕΑ αναφέρει ότι: Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λ. Μενδώνη υποστήριξε ενώπιον των μελών της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων ότι το ΥΠΠΟΑ «δεν γνώριζε τις αρχαιότητες της Συλλογής Στερν».

Και επίσης, η υπουργός υποστήριξε ότι έγιναν όλες οι πρέπουσες ενέργειες από την στιγμή που το Μητροπολιτικό Μουσείο απευθύνθηκε στην Υπουργό, πριν από δύο χρόνια. 

Γιατί μπορεί να μας απασχολεί ο συλλέκτης ονόματι Λέοναρντ Στερν; 

Είναι ο Αμερικανός πολυεκατομμυριούχος που δώρησε 161 ελληνικές αρχαιότητες, στο «Ινστιτούτο Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού» με έδρα το Ντελαγουέρ.

Αυτές οι αρχαιότητες γίνονται αντικείμενο διαπραγμάτευσης τώρα μέσω μίας συμφωνίας σύνθετης -που τίθεται προς κύρωση στην ολομέλεια της Βουλής την Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου. Αναλυτικά η ανακοίνωση των αρχαιολόγων: 

Τι έκανε επί δύο χρόνια η Υπουργός; Γιατί χειρίστηκε την υπόθεση αποκλειστικά η ίδια και το γραφείο της;

Επί δύο χρόνια η Υπουργός δεν απευθύνθηκε στις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ, στον Εισαγγελέα ειδικό επί θεμάτων αρχαιοκαπηλίας στην Ελλάδα, ούτε στον Εισαγγελέα της Ν. Υόρκης, με τον οποίο η χώρα έχει υπογράψει τέσσερα Μνημόνια συνεργασίας για την πάταξη της παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων. Δεν προέβη σε καμία νόμιμη ενέργεια για να αναζητήσει την προέλευση των αντικειμένων του συλλέκτη Λ. Στερν. Δεν αναρωτήθηκε αν ήταν προϊόντα αρχαιοκαπηλίας και το ελληνικό δημόσιο μπορούσε να τα διεκδικήσει και να τα επαναπατρίσει άμεσα. Γιατί άραγε;

Είναι αλήθεια ότι δεν γνωρίζαμε την Συλλογή Στερν;

Όχι, δεν είναι αλήθεια. Το 1990 ο Λ. Στερν είχε εκθέσει 10 έργα από την Συλλογή του στην έκθεση Masterieces of Cycladic Art στην Merrin Gallery (8/3-12/4/1990). Τα αντικείμενα είναι δημοσιευμένα στον κατάλογο της έκθεσης που φέρει τον τίτλο «Masterpieces of Cycladic Art from private collections, museums and the Merrin Gallery». Από εκεί αντλούμε την πληροφορία ότι ο συλλέκτης «Harmon Fine Arts», που ταυτίζεται με τον Leonard Stern συμμετείχε με αντικείμενα από την προσωπική του συλλογή, και ο ιδιώτης συλλέκτης Στάιnχαρντ, που του έχει απαγορευτεί ισόβια η ενασχόληση με εμπόριο τέχνης από την Εισαγγελία Ν. Υόρκης.

Το No 27 του καταλόγου «Ειδώλιο Σαρδηνίας», που το 1990 εκτέθηκε ως μέρος της Συλλογής του Λ. Στερν, συνδέει τον κ. Στερν ευθέως με παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων. 

Πρόκειται για το ίδιο ειδώλιο που κατασχέθηκε στο πλαίσιο της υπόθεσης του εκατομμυριούχου συλλέκτη Στάινχαρντ (βλ. Εισαγγελία Ν. Υόρκης, 6.12.2021).

 Ο συλλέκτης αγόρασε το ειδώλιο απευθείας από τον Symes, που έχει διωχθεί για παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων! 

Υπάρχει φωτογραφία του με ίχνη της λαθρανασκαφής καθώς και ηλεκτρονικό μήνυμα επίσης από το αρχείο Medici όπου ενημερώνεται ο Symes για την λαθρανασκαφή. Το ειδώλιο έχει ήδη επαναπατριστεί στην Ιταλία.

Τι θα κάνει τώρα η κυβέρνηση;

Αν ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων μπορεί μέσα σε λίγες μέρες να βρει την διασύνδεση του κ. Στερν με αποδοχή προϊόντων εγκλήματος παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων, χωρίς απόρρητα αρχεία και χωρίς τα μέσα που διαθέτουν οι αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ και οι διωκτικές αρχές, τότε τι θα μπορούσε να είχε βρει και αποδείξει το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού σε συνεργασία με τις Εισαγγελίες;

Η Υπουργός Λ. Μενδώνη οφείλει να απαντήσει:

-Τι διαπραγματευόταν επί 2 χρόνια με τον κ. Στερν, το ιδιωτικό Μητροπολιτικό Μουσείο και το Ίδρυμα Γουλανδρή και ποιοι αποτελούσαν την διαπραγματευτική της ομάδα;

-Γιατί στην ομιλία της στην Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων στη Βουλή δεν αναφέρθηκε σε κανένα σημείο στην προέλευση των 161 κυκλαδικών αρχαιοτήτων;

-Δεν γνώριζε η Υπουργός και το γραφείο της, που χειρίστηκαν την υπόθεση εν κρυπτώ επί δυο χρόνια, την σχέση του Λέοναρντ Στερν με τους Σάιμς και Στάινχαρντ; Τώρα που γνωρίζει, τι προτίθεται να πράξει;

-Γιατί δεν προσκομίζει στη Βουλή νομιμοποιητικά έγγραφα των 161 αντικειμένων της Συλλογής Stern, όπως αυτά εμφανίζονται στα παραρτήματα του Σχεδίου Νόμου, που να αποδεικνύουν την προέλευση και άρα τη νομιμότητά της απόκτησής τους από τον Leonard Stern; Μήπως γνωρίζει πολύ καλά η Υπουργός την «γκρίζα» προέλευση των αντικειμένων;

-Γνωρίζει η Υπουργός πόσα άλλα ελληνικά ευρήματα έχει ο κ. Stern στην συλλογή του;

-Γιατί η Υπουργός δεν δίνει στη Βουλή το καταστατικό και τη σύνθεση του ΔΣ του Ιδρύματος Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού του Ντέλαγουερ, στο οποίο παραχώρησε με την υπογραφή της την κατοχή των 161 κυκλαδικών αρχαιοτήτων; Είναι ή όχι αλήθεια ότι το «Ίδρυμα» ιδρύθηκε στο Ντέλαγουερ στις 21/6/2022, μόλις ένα μήνα πριν την υπογραφή της Συμφωνίας, και η μορφή του προσιδιάζει σε αυτήν μιας εξωχώριας εταιρείας;

Στο συνημμένο σχετικό έγγραφο αποδεικνύονται ότι αυτό που παρουσιάζεται ως «Ίδρυμα Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού» δεν είναι παρά μια εταιρεία ειδικού σκοπού που ιδρύθηκε μόλις στις 21 Ιουνίου του τρέχοντος έτους (2022), προφανώς με αποκλειστικό ορίζοντα αυτή τη συναλλαγή, κατά τρόπο ανάλογο της ίδρυσης εξωχώριων εταιρειών (off-shore) για την πραγματοποίηση μεμονωμένων επιχειρηματικών συναλλαγών. 

Μάλιστα, το γεγονός ότι η εταιρεία αυτή δεν αποτελεί σε κανένα βαθμό «ίδρυμα πολιτισμού» είναι και το γεγονός ότι δεν εμφανίζεται να έχει προσωπικό ή κάποια άλλη δραστηριότητα, αντιθέτως, όπως συμβαίνει συχνά με τέτοιες εταιρείες κάνει χρήση των υπηρεσιών μιας μεγάλης εταιρείας που εξειδικεύεται στην εξυπηρέτηση ως προς την εκπροσώπηση τέτοιων εταιρειών την Τhe Corporation Trust Company!

Σε αυτή την αμερικανική offshore, που κανένα άλλο στοιχείο της δεν μπορεί κανείς να βρει ούτε έχει δοθεί από την ελληνική κυβέρνηση, θα παραδώσει την κατοχή των αρχαιοτήτων αύριο η ελληνική Βουλή;

* Στην κεντρική φωτογραφία το ειδώλιο Σαρδηνίας, όπως παρουσιάστηκε στον κατάλογο της έκθεσης (νο 27).