Στην Ιταλία ξεκινάει η «απεργία των μακαρονιών»

«Αρκετά πια» φωνάζουν οι Ιταλοί διαμαρτυρόμενοι για την τιμή των ζυμαρικών που αποτελούν βασικό συστατικό σε κάθε παραδοσιακό γεύματ των κατοίκων της χώρας. Η τιμή των ζυμαρικών έχει διπλασιαστεί εξαιτίας του πληθωρισμού και οι Ιταλοί καταναλωτές αγανακτισμένοι με την απραξία της κυβέρνησης, που αποφάσισε να μην παρέμβει στις τιμές, καλούν σε «εβδομαδιαία εθνική απεργία» στις 22 Ιουνίου.

«Η απεργία των μακαρονιών είναι για να δούμε αν η διατήρηση των ζυμαρικών στα ράφια θα μειώσει τις τιμές, σύμφωνα με τη μεγάλη αγγλοσαξονική παράδοση του μποϊκοτάζ των αγαθών», δηλώνει ο Φούριο Τρούτσι, πρόεδρος της ομάδας Assoutenti. «Η τιμή των ζυμαρικών είναι απολύτως δυσανάλογη με το κόστος παραγωγής» τονίζει.

Στα ύψη οι τιμές σε όλη την Ευρώπη

Οι τιμές των τροφίμων έχουν μεγαλύτερη αύξηση στην Ευρώπη από ό,τι σε άλλες προηγμένες οικονομίες -από τις ΗΠΑ έως την Ιαπωνία- λόγω του υψηλότερου κόστους ενέργειας και εργασίας και των επιπτώσεων του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αυτό συμβαίνει παρόλο που το κόστος των βασικών προϊόντων διατροφής έχει μειωθεί εδώ και μήνες από τα υψηλά επίπεδα ρεκόρ, συμπεριλαμβανομένου του σιταριού για το αλεύρι που χρησιμοποιείται για την παρασκευή ζυμαρικών.

Τα καταστήματα και οι προμηθευτές έχουν κατηγορηθεί για “πληθωρισμό της απληστίας”, αλλά οι οικονομολόγοι λένε ότι τα κέρδη του λιανεμπορίου είναι σταθερά και ότι το πρόβλημα οφείλεται στο υψηλότερο κόστος παραγωγής τροφίμων.

Αισθανόμενες την πίεση, ορισμένες κυβερνήσεις στην Ευρώπη έχουν περιορίσει τις τιμές στα βασικά είδη διατροφής ή έχουν πιέσει για συμφωνίες με τα παντοπωλεία για τη μείωση του κόστους, κάτι που μπορεί να είναι αρεστό στο κοινό αλλά μπορεί στην πραγματικότητα να επιδεινώσει τις τιμές των τροφίμων.

Η 26χρονη Noee Borey, που ζει στο Παρίσι, δήλωσε ότι είναι υπέρ του καθορισμού ανώτατων ορίων για κάποια τρόφιμα, ώστε να βοηθηθούν οι εργαζόμενοι με χαμηλό εισόδημα και οι φοιτητές. Αγοράζει λιγότερο κρέας και επιλέγει φθηνότερα παντοπωλεία. «Αναπόφευκτα, όλα τα προϊόντα που αγοράζω έχουν αυξηθεί κατά 20%, είτε πρόκειται για βούτυρο είτε για μούρα» δήλωσε στο AP και πρόσθεσε «δεν αγοράζω πια κεράσια κθαώς κοστίζουν 15 ευρώ το κιλό!»

Η γαλλική κυβέρνηση κατέληξε σε τρίμηνη συμφωνία με τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ για να μειώσουν τις τιμές σε εκατοντάδες βασικά είδη διατροφής και άλλα τρόφιμα, η οποία αναμένεται να παραταθεί μέχρι το καλοκαίρι. Η Βρετανία – όπου ο πληθωρισμός των τροφίμων έχει φθάσει σε επίπεδα ρεκόρ 45ετιας – συζητά μια παρόμοια κίνηση.

Χώρες όπως η Ουγγαρία, με τον υψηλότερο πληθωρισμό τροφίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και η Κροατία έχουν επιβάλει ελέγχους τιμών για είδη όπως το λάδι, το χοιρινό, το αλεύρι και το γάλα.

Η ιταλική κυβέρνηση λέει ότι θα ενισχύσει την παρακολούθηση των τιμών συνεργαζόμενη στενότερα με τις 20 περιφέρειες της χώρας, αλλά δεν θα επιβάλει τέτοια όρια.

Η Ισπανία απέφυγε τους ελέγχους τιμών, αλλά κατάργησε όλους τους φόρους προστιθέμενης αξίας σε βασικά προϊόντα και μείωσε στο μισό τον φόρο στο μαγειρικό λάδι και τα ζυμαρικά στο 5%.

Τα μέτρα έρχονται καθώς οι τράπεζες τροφίμων βλέπουν την αύξηση της ζήτησης σε ορισμένες χώρες.

«Τα πράγματα δεν βελτιώνονται, γίνονται χειρότερα για τους ανθρώπους», είπε η Έλεν Μπάρναρντ του Trussell Trust, μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης που λειτουργεί περισσότερες από τις μισές τράπεζες τροφίμων στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι τιμές των τροφίμων και των μη αλκοολούχων ποτών έχουν υποχωρήσει οριακά στην Ευρώπη, από 17,5% στη ζώνη του ευρώ των 20 χωρών τον Μάρτιο, σε ένα 15% τον Απρίλιο. Αυτό συμβαίνει, καθώς οι τιμές της ενέργειας – κλειδί για την ανάπτυξη και τη μεταφορά τροφίμων – έχουν πέσει από τα υψηλά ρεκόρ του περασμένου έτους. Όμως, οι οικονομολόγοι λένε ότι θα περάσουν πολλοί μήνες μέχρι να υποχωρήσουν οι τιμές στα καταστήματα…

Συγκριτικά, οι τιμές των τροφίμων στις ΗΠΑ αυξήθηκαν 7,7% τον Απρίλιο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, 8,2% στην Ιαπωνία και 9,1% στον Καναδά. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η αύξηση υπήρξε ιλιγγιώδης: 19%

Καθώς οι αριθμοί τρομάζουν, εκφράζονται προσδοκίες ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αυξήσει ξανά τα επιτόκια αυτή την εβδομάδα για να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό, ενώ η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αναμένεται να παραλείψει μια αύξηση.

Στην Ευρώπη, η στροφή στους ελέγχους των τιμών παίζει ρόλο για τους ψηφοφόρους, οι οποίοι ξαναθυμούνται τον πληθωρισμό – κάθε φορά που έρχονται στο ταμείο του σούπερ μάρκετ, δήλωσε ο Νιλ Σίρινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος του ομίλου Capital Economics. Ωστόσο, είπε ότι τέτοιες αλλαγές θα πρέπει «να περιμένουν» για περιπτώσεις μεγάλων κλυδωνισμών στον εφοδιασμό, όπως ένας πόλεμος.

«Το τρέχον σοκ στις τιμές των τροφίμων δεν δικαιολογεί τέτοια παρέμβαση», υποστηρίζει ο Σίρινγκ.

«Αν έχετε χρήματα, πηγαίνετε. Αν δεν έχετε, δείτε τη βιτρίνα!»

Ενώ τα ζυμαρικά παραμένουν ένα από τα πιο προσιτά είδη σε πολλά καλάθια σούπερ μάρκετ, ο συμβολισμός πληγώνει βαθιά την «ιταλική ψυχή» και έρχεται καθώς οι οικογένειες έρχονται αντιμέτωπες με υψηλότερες τιμές και σε άλλα προϊόντα, από τη ζάχαρη μέχρι το ρύζι, το ελαιόλαδο και τις πατάτες.

Ιταλικές οικογένειες τεσσάρων ατόμων ξοδεύουν κατά μέσο όρο 915 ευρώ περισσότερα ετησίως σε είδη παντοπωλείου, αύξηση σχεδόν 12% (δαπανώντας συνολικά 7.690 ευρώ ετησίως), σύμφωνα με την ομάδα καταναλωτών Assoutenti. Το ένα τρίτο των Ιταλών έχει μειώσει τις δαπάνες στα παντοπωλεία και σχεδόν οι μισοί ψωνίζουν σε εκπτωτικά καταστήματα.

Αλλά ακόμη και οι εκπτώσεις δεν είναι αυτές που ήταν παλιά – και όλο αυτό γίνεται ακόμα πιο δύσκολο για τους συνταξιούχους.

«Πριν, μπορούσες να πάρεις δύο πακέτα (ζυμαρικά) για 1 ευρώ», είπε ο Κάρλο Κομπελίνι, ένας συνταξιούχος που ψώνιζε στο κέντρο της Ρώμης. «Τώρα με 2 ευρώ, παίρνεις τρία πακέτα».

Ο πληθωρισμός καθιστά απρόσιτες τις μικρές απολαύσεις για πολλούς, δημιουργώντας ένα νέο χάσμα μεταξύ των εχόντων και των μη εχόντων.

Τα πρόσφατα εγκαίνια ενός Sacher Cafe στην Τεργέστη, μια ιταλική πόλη της οποίας οι αυστροουγγρικές ρίζες είναι εμφανείς στην αρχοντική αρχιτεκτονική της, οδήγησε τον δήμαρχο σε μια γελοία απάντηση που θυμίζει για πολλούς το ιστορικό σχόλιο, που αποδίδεται στη Μαρία Αντουανέτα.

Ερωτηθείς σχετικά με τις καταγγελίες ότι μια φέτα από το φημισμένο βιεννέζικο κέικ σοκολάτας ήταν πολύ ακριβό – σχεδόν 10 ευρώ – ο δήμαρχος Ρομπέρτο Ντιπιάτσα, απάντησε: «Αν έχετε χρήματα, πηγαίνετε. Αν δεν έχετε, δείτε τη βιτρίνα!»