Στις καλένδες το έργο για το φράγμα του Χαβρία, στον αέρα η υδροδότηση της Χαλκιδικής

Σε νέες περιπέτειες εισέρχεται το θέμα της υδροδότησης του νομού Χαλκιδικής, που αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα με το νερό, ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες, μετά την ακύρωση του διαγωνισμού για το φράγμα του ποταμού Χαβρία, έργο που, σε πρώτη φάση, θα υδροδοτούσε επαρκώς, την κεντρική και νότια Χαλκιδική.

Ο διαγωνισμός για το έργο προϋπολογισμού 105 εκατομμυρίων ευρώ κατέληξε άγονος και στις καλένδες, μετά από 4 παρατάσεις, καθώς οι τρείς ενδιαφερόμενες εταιρίες απέφυγαν να καταθέσουν προτάσεις. Πρόκειται για τις εταιρίες «ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Κωνσταντινίδης», «INTRAKAT – Suez eau France – ΕΥΑΘ Α.Ε.» και «ΑΚΤΩΡ».

Σύμφωνα με πληροφορίες οι εταιρίες απέσυραν το ενδιαφέρον τους διότι, λόγω κόστους κατασκευής κρίνεται ασύμφορο, καθώς η βασική μελέτη εκπονήθηκε το 2019, πριν την ενεργειακή κρίση και τις ανατιμήσεις στα υλικά κατασκευής. Για να καλύψουν το κόστος κατασκευής, ζητούν η εταιρία που θα αναλάβει να χτίσει το φράγμα, να αναλάβει και τη διαχείριση του νερού, σε συνεργασία βέβαια με τους οικείους δήμους.

Το «σενάριο» αυτό, να σημειωθεί, ήδη έχει αρχίσει να προωθείται για την υδροδότηση και αποχέτευση του δήμου Σιθωνίας, όπου εταιρία έχει προτείνει να αναλάβει με ΣΔΙΤ την διαχείριση συνολικά του συστήματος ύδρευσης –  αποχέτευσης. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η διοίκηση του δήμου Σιθωνίας δεν το απορρίπτει, αν και εφόσον η τιμολογιακή πολιτική θα αποτελεί θέμα υπό διαβούλευση, με το δήμο να έχει τον πρώτο λόγο.

Σ’ αυτό το πλαίσιο τίθεται πλέον και το έργο του φράγματος του Χαβρία, ύψους 60 μέτρων και ωφέλιμου όγκου ταμιευτήρα 32,6 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων και εξωτερικά δίκτυα συνολικού μήκους 62 χιλιομέτρων, που θα υδροδοτεί περιοχές όπως τον Πολύγυρο, την Ορμύλια, τα Πυργαδίκια, την  Παναγιά, την Κασσάνδρα, την Παλλήνη, τη Σιθωνία τη Τορώνη αλλά και τον Άγιος Μάμα και την Ποτίδαια.

Οι άκυρες θριαμβολογίες της κυβέρνησης

Να σημειωθεί ότι η Χαλκιδική, περιοχή που δέχεται εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες κάθε καλοκαίρι αλλά και με αναπτυγμένο πρωτογενή τομέα, αντιμετωπίζει χρόνια προβλήματα υδροδότησης και ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες, περιοχές ολόκληρες μένουν χωρίς νερό.

Πέρσι τα φαινόμενα ήταν έντονα και ολόκληροι οικισμοί και πολλές τουριστικές μονάδες, ήδη από τις αρχές Ιουλίου, είχαν κυριολεκτικά «στεγνώσει» από νερό καθώς το ξεπερασμένο και ανεπαρκές σύστημα ύδρευσης, που βασίζεται σε γεωτρήσεις δεν αντέχει να εξυπηρετήσει τις τεράστιες απαιτήσεις της τουριστικής περιόδου. Σε πολλές περιοχές εκτός από την ποσότητα του νερού, υπάρχει πρόβλημα και στην ποιότητα ενώ ανθούν οι παράνομες γεωτρήσεις και η υπερκατανάλωση εκτός σύνδεσης, ενώ οι διαρροές από το πεπαλαιωμένο δίκτυο κοστίζουν, σε πολλές περιοχές, την απώλεια μεγάλης ποσότητας νερού.

Ωστόσο η κυβέρνηση της ΝΔ πέρσι θριαμβολογούσε ότι σύντομα το πρόβλημα της υδροδότησης θα αντιμετωπιζόταν καθώς το έργο του Χαβρία είχε μπεί στην τελική ευθεία υλοποίησης. Όπως είχε δηλώσει τον περασμένο Αύγουστο, ο τότε υπουργός Υποδομών και Μεταφορών  Κώστας Καραμανλής «το Φράγμα Χαβρία, για το οποίο οι κάτοικοι της Χαλκιδικής το ακούνε για τουλάχιστον 20 χρόνια μπαίνει στην τελική ευθεία υλοποίησής του. Πρόκειται για ένα έργο ζωτικής σημασίας για την περιοχή το οποίο δίνει τέλος στο πρόβλημα της λειψυδρίας, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, που η ζήτηση αυξάνεται κατακόρυφα. Επίσης, κάτοικοι και επισκέπτες θα απολαμβάνουν νερό καλής ποιότητας».

Σε ανάλογο πανηγυρικό τόνο και ο υφυπουργός Υποδομών Γιώργος Καραγιάννης δήλωνε πως «είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι για την εξέλιξη του σημαντικού αυτού έργου. Το φράγμα Χαβρία καλύπτει μεγάλο ποσοστό των αναγκών ύδρευσης σε έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, τη Χαλκιδική. Επιπλέον, πρόκειται για το πρώτο φράγμα που υλοποιείται μέσω ΣΔΙΤ. Ένα εργαλείο που επιλέξαμε να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο και πλέον δικαιωνόμαστε».

Ωστόσο μετά και την ακύρωση του διαγωνισμού, αυτοί που δεν δικαιώθηκαν είναι οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της Χαλκιδικής, οι οποίοι για μία ακόμη χρονιά θα υποστούν τις συνέπειες της ασυνέπειας της ελληνικής πολιτείας που αδυνατεί να σχεδιάσει και να υλοποιήσει τις απαραίτητες, για τον τόπο, βασικές υποδομές.

Γ. Γιώργος: Το έργο να γίνει με κρατική χρηματοδότηση  

Από την πλευρά τους πάντως οι φορείς και οι βουλευτές του νομούς θεωρούν ότι το έργο είναι απαραίτητο, όπως και η αλλαγή συνολικά της στρατηγικής για το νερό της Χαλκιδικής.

Ο αντιπεριφερειάρχης Χαλκιδικής και εκλεγμένος βουλευτής Χαλκιδικής της ΝΔ στις εκλογές της 21^ης Μαίου, Γιάννης Γιώργος, τονίζει πως το έργο είναι απαραίτητο για τη Χαλκιδική και πως πρόθεση της πολιτείας είναι, παρά την αρνητική εξέλιξη του διαγωνισμού, να ολοκληρωθεί το έργο ενώ προτείνει να εξεταστεί το ενδεχόμενο το φράγμα του Χαβρία, να χρηματοδοτηθεί από κρατικούς πόρους.

«Επιθυμία δικιά μας ήταν να ολοκληρωθεί η διαδικασία, αλλά δυστυχώς δεν μπόρεσε να ολοκληρωθεί. Τώρα θεωρώ ότι θα πρέπει να πάμε με δημόσιους πόρους για να μπορέσει να υλοποιηθεί το έργο. Η άποψη μου είναι ότι από την στιγμή που δεν μπόρεσε να προχωρήσει, καλό είναι να πάει μέσω ΕΣΠΑ, ή άλλη χρηματοδοτική δυνατότητα. Το φράγμα είναι απαραίτητο ώστε να λυθούν τα προβλήματα υδροδότησης στην κεντρική και νότια Χαλκιδική», τονίζει στην Parallaxi.

Ο βουλευτής Χαλκιδικής του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ Απόστολος Πάνας, τονίζει πως πέρα από την κατάληξη του διαγωνισμού «το έργο του Χαβρία θα πρέπει να ενταχθεί σε μία ενιαία πολιτική στρατηγική για την υδροδότηση του νομού». Όπως αναφέρει, «πέρα από το φράγμα του Χαβρία, που θα υδροδοτήσει μόνο ένα μέρος του νομού, χρειάζεται μία συνολική προσέγγιση του θέματος που θα περιλαμβάνει ένα σχεδιασμό για μικροφράγματα σε αρκετές περιοχές και εγγειοβελτιωτικά έργα».

Η βουλευτής Χαλκιδικής του ΣΥΡΙΖΑ, Κυριακή Μάλαμα, τονίζει πως η μη υλοποίηση του φράγματος του Χαβρία, «συνιστά μία αποτυχία της κυβέρνησης της ΝΔ για ένα έργο απαραίτητο για την περιοχή μας».

Όπως τονίζει «ο διαγωνισμός κατέληξε άγονος διότι οι εταιρίες επιδίωκαν να αναλάβουν και τη διανομή του νερού αλλά και την τιμολόγηση του νερού, ενώ αρχικά το ΣΔΙΤ προσδιόριζε ότι οι δήμοι θα έχουν την διαχείριση της διανομής και την τιμολόγηση. Τώρα οι εταιρίες θέλουν και τη διαχείριση του νερού, και αυτό σημαίνει πλήρης ιδιωτικοποίηση».

Ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης στο δήμο Πολυγύρου, Σάκης Αβέρης, δεν είναι καθόλου αισιόδοξος για την πορεία του έργου. Όπως τονίζει, «είναι ένα ακόμα έργο πυροτέχνημα του κράτους και της τοπικής αυτοδιοίκησης, που δεν πρόκειται κατά φαινόμενα να πραγματοποιηθεί ποτέ».

Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Χαλκιδικής, Γιάννης Κουφίδης, σημειώνει πως το θέμα της υδροδότησης είναι μείζον για την Χαλκιδική και η αρνητική εξέλιξη στο έργο του Χαβρία, δεν προμηνύει τίποτα θετικό. «Ο νομός μας είναι ένας νομός που έχει ιδιαίτερες υψηλές απαιτήσεις σε υδροδότηση καθώς στο νομό έχουμε πολλές δενδροκαλιέργειες και απαιτητική τουριστική περίοδο και πολλά εξαρτώνται από το πόσοι θα είναι οι επισκέπτες κατά την τουριστική περίοδο στο νομό, αν θα έχουμε βροχές για τις καλλιέργειες και ιδίως στις ελιές που φέτος όπως φαίνεται θα περάσουμε μία τραγική χρονιά με μεγάλη πτώση στην παραγωγή, όλα αυτά παίζουν το ρόλο τους», τονίζει και αναφέρει ότι οι αρμόδιοι φορείς και αρχές πρέπει να θωρακίσουν το νομό στο θέμα της υδροδότησης.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, θεωρεί αναγκαίο να προχωρήσει το έργο του Χαβρία, αλλά και να δημιουργηθούν και άλλα φράγματα στο νομό, ώστε να υπάρχει συγκράτηση των πολύτιμων υδάτων που καταλήγουν στη θάλασσα, όπως και την δημιουργία, παντού, συστημάτων βιολογικού καθαρισμού, αναβαθμισμένα σε τρίτο επίπεδο επεξεργασίας, ώστε το νερό των αστικών λυμάτων να χρησιμοποιείται στις καλλιέργειες.

«Το ακούμε το φράγμα από το 1974, αλλά φράγμα δεν βλέπουμε»

Ο δημοτικός σύμβουλος Σιθωνία Θανάσης Ξανθόπουλος, σημειώνει ότι στο θέμα του φράγματος του Χαβρία, πέρα από το οικονομικό μέρος και το κόστος του εργου, υπάρχει και πρόβλημα μελετών ενώ αναφέρει πως η ιστορία των φραγμάτων στην Χαλκιδική πηγαίνει πίσω στο χρόνο μέχρι και το 1974.

«Η ιστορία του φράγματος του Χαβρία ή της Ορμύλιας, το ακούμε από την δεκαετία του 1970 και συγκεκριμένα το 1974, όπως και για το φράγμα του Ολύνθιου ποταμού, για το οποίο υπήρχε και μελέτη. Για τον Χαβρία μέχρι και πριν μερικούς μήνες μαθαίναμε ότι ο διαγωνισμός βρίσκεται σε τελικό στάδιο και θα υλοποιηθεί με ΣΔΙΤ, αλλά φράγμα τελικά δεν βλέπουμε να γίνεται αφού ακυρώθηκε ο διαγωνσιμός. Μετά την εξέλιξη αυτή τα πράγματα δεν θα εξελιχθούν καλά, διότι θα έχουμε έντονη λειψυδρία. Νερό υπάρχει από τον Χαβρία που καταλήγει στη θάλασσα, όταν στο νομό μας και στη Σιθωνία, τα προβλήματα με το νερό είναι υπαρκτά» τονίζει και αναφέρει ότι σε πολλές περιοχές στον Μαρμαρά ή στην Τορώνη υπάρχει πρόβλημα με την ποιότητα του νερού.

«Υπάρχει θέμα ποσότητας αλλά και ποιότητας, διότι σε κάποιες περιοχές βγαίνει κόκκινο νερό», αναφέρει τονίζοντας ότι οι γεωτρήσεις ή ακόμα και η αφαλάτωση δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα της υδροδότησης.

 Τα βασικά σημεία της μελέτης του φράγματος του Χαβρία 

• Η κατασκευή του φράγματος θα γίνει 3 χμ. ΒΑ της Ορμύλιας.
• Θα κατασκευαστεί ένα υδραγωγείο (Α1, Α2, Β φάσεις) το οποίο στην πλήρη ανάπτυξή του θα εκτείνεται σε μία περιοχή 14.000 τ. χμ. και το βασικό δίκτυο άρδευσης γεωργικής γης έκτασης 26.300 στρεμμάτων.
• Κατά μέσο όρο ετησίως θα διατίθενται περί τα 13,2 εκ. κυβικά μέτρα νερό, που θα ικανοποιεί τις ανάγκες 435.000 κατοίκων.

Σκοπός του έργου:

• Η κάλυψη ύδρευσης των οικισμών της νοτιοδυτική Χαλκιδικής, συμπεριλαμβανομένων των χερσονήσων Κασσάνδρας και Σιθωνίας
• Η δημιουργία υποδομών για μελλοντική κάλυψη τμήματος των αναγκών άρδευσης της πεδιάδας της Ορμύλιας
• Η προστασία των υπογείων υδάτων από την υφαλμύρωση
• Αντιπλημμυρική προστασία του κάμπου της Ορμύλιας

• Ο Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης (ΙΦΣ) θα αναλάβει για 30 χρόνια την κατασκευή, τη χρηματοδότηση, τη συντήρηση και τη λειτουργία του παραπάνω έργου στο πλαίσιο Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (Σ.Δ.Ι.Τ.) αλλά δεν θα έχει δικαίωμα στην εμπορική εκμετάλλευση του Έργου, ούτε δικαιούται να αξιώσει οποιαδήποτε πρόσοδο από τους τελικούς χρήστες.
• Το χρονοδιάγραμμα του Έργου έως την υπογραφή της σύμβασης σύμπραξης: