Τι αλλαγές φέρνει η συμφωνία για το Brexit

Η Βρετανία δημοσίευσε σήμερα το κείμενο της εμπορικής συμφωνίας της με την Ευρωπαϊκή Ένωση, μόλις πέντε ημέρες πριν την αποχώρησή της από την ΕΕ, που είναι μία από τις μεγαλύτερες εμπορικές ενώσεις μεταξύ χωρών, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Πρόκειται για την πιο σημαντική παγκόσμια στροφή στην ιστορία της Βρετανίας.

Στη συμφωνία συμπεριλαμβάνεται, η εμπορική συμφωνία 1.246 σελίδων, όπως και τα συμφωνηθέντα για την πυρηνική ενέργεια, την ανταλλαγή εμπιστευτικών πληροφοριών, την πολιτική χρήση της πυρηνικής ενέργειας, αλλά και μια σειρά κοινών διακηρύξεων.

Αναλυτικά παρακάτω όσα περιλαμβάνει η συμφωνία και κατ’ επέκταση οι αλλαγές που αναμένονται:

1. Ψάρεμα

Ένα από τα πιο δύσκολα ζητήματα της διαπραγμάτευσης: Πόσα ψάρια θα μπορούν να αλιεύσουν τα σκάφη της ΕΕ όταν πλέουν στα ύδατα του Ηνωμένου Βασιλείου και πόσο θα διαρκέσει η όποια μεταβατική περίοδος προτού τεθούν σε ισχύ τα νέα μέτρα;

Αξιωματούχοι που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις αναφέρουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο αρχικά ήθελε μείωση κατά 80% της αξίας των ψαριών που αλιεύθηκαν από σκάφη της ΕΕ στα ύδατα του Ηνωμένου Βασιλείου, ενώ η ΕΕ πρότεινε μια μείωση της τάξεως του 18%.

Η αξία των ψαριών που αλιεύονται από την ΕΕ στα ύδατα του Ηνωμένου Βασιλείου θα μειωθεί τελικώς κατά 25%. Η περικοπή αναμένεται να γίνει σταδιακά και θα διαρκέσει παραπάνω από ένα χρόνο.  Μετά το πέρας της μεταβατικής περιόδου, το Ηνωμένο Βασίλειο θα ελέγχει πλήρως την πρόσβαση στα ύδατά του και θα μπορεί να κάνει πολύ μεγαλύτερες περικοπές.

2. O ανταγωνισμός επί ίσοις όροις 

Ποιοι θα είναι οι κανόνες προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι επιχειρήσεις από τη μία πλευρά δεν θα αποκτήσουν αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι ανταγωνιστών τους;

Υπάρχουν συγκεκριμένα ​​μέτρα που δεσμεύουν τόσο το Ηνωμένο Βασίλειο όσο και την ΕΕ, ώστε να διατηρήσουν κοινά πρότυπα για τα δικαιώματα των εργαζομένων. Αυτό αποτέλεσε βασικό αίτημα της ΕΕ.

Σημειώνεται στο σημείο αυτό ότι, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν υποχρεούται να ακολουθεί το δίκαιο της ΕΕ, ωστόσο, θα πρέπει να προστατεύει τον θεμιτό ανταγωνισμό.

Το Ηνωμένο Βασίλειο συμφώνησε μεταξύ άλλων να τηρήσει κοινές αρχές αναφορικά με τον τρόπο λειτουργίας των καθεστώτων κρατικών ενισχύσεων. Ωστόσο, αυτό μπορεί να αναπτύξει ένα σύστημα λήψης αποφάσεων μόνο εφόσον υπάρχουν αποδείξεις αθέμιτου ανταγωνισμού.

3. Επίλυση διαφορών

Τι θα γίνει όμως και εάν μία από τις δύο πλευρές παραβιάσει κάποιον από τους όρους και τις προϋποθέσεις; Εάν το Ηνωμένο Βασίλειο επιλέξει να απομακρυνθεί ριζικά από τους κανόνες της ΕΕ στο μέλλον, πόσο γρήγορα μπορεί να ανταποκριθεί η ΕΕ; Θα έχει τη δυνατότητα να επιβάλει δασμούς (ή φόρους στις εξαγωγές του Ηνωμένου Βασιλείου) ως απάντηση;

Εάν και οι δύο πλευρές απομακρυνθούν από τα κοινά πρότυπα που ισχύουν στις 31 Δεκεμβρίου 2020 και εάν αυτό έχει αρνητικό αντίκτυπο στην άλλη πλευρά, τότε μπορεί να ενεργοποιηθεί ένας μηχανισμός που θα μπορούσε να σημαίνει την επιβολή δασμών (φόροι επί αγαθών).

4. Ευρωπαϊκό Δικαστήριο 

Το ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ θα παραμείνει ο απόλυτος “διαιτητής” του ευρωπαϊκού δικαίου. Ωστόσο, η βρετανική κυβέρνηση δήλωσε ότι η άμεση δικαιοδοσία του δικαστηρίου στη Βρετανία θα λήξει.

Η ΕΕ έχει απορρίψει, πάντως, το αίτημά της να δώσει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο άμεσο ρόλο στην εποπτεία της συμφωνίας στο μέλλον. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα παραμείνει επιπλέον η υψηλότερη νομική αρχή για ορισμένες διαφορές σε ένα μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου.

5. Ταξίδια 

Ερώτημα το οποίο απασχολεί πλήθος κόσμου είναι παράλληλα το τι θα ισχύει για τους Βρετανούς που θέλουν να ταξιδέψουν στην ΕΕ από την 1η Ιανουαρίου 2021.

Σύμφωνα με το έγγραφο, οι υπήκοοι του Ηνωμένου Βασιλείου θα χρειάζονται βίζα εφόσον θέλουν να παραμείνουν στην ΕΕ περισσότερες από 90 ημέρες σε περίοδο 180 ημερών. Οι τελευταίοι, θα εξακολουθούν να μπορούν να χρησιμοποιούν τα EHIC τους, τα οποία θα παραμένουν σε ισχύ έως τη λήξη τους. Η βρετανική κυβέρνηση αναφέρει ότι αυτά θα αντικατασταθούν από μια νέα βρετανική κάρτα ασφάλισης υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (GHIC), αλλά δεν υπάρχουν ακόμη λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο απόκτησής της.

Τα διαβατήρια κατοικίδιων ζώων της ΕΕ δεν θα ισχύουν πλέον, ωστόσο, οι άνθρωποι θα μπορούν να ταξιδεύουν με κατοικίδια, ακολουθώντας μια διαφορετική και πιο περίπλοκη διαδικασία.

6. Δεδομένα 

Ποιοι θα είναι οι κανόνες προστασίας δεδομένων για εταιρείες του Ηνωμένου Βασιλείου που χειρίζονται δεδομένα από την ΕΕ;

Και οι δύο πλευρές λένε ότι θέλουν τα δεδομένα να ρέουν πέρα ​​από τα σύνορα όσο το δυνατόν πιο ομαλά, αλλά η συμφωνία τονίζει επίσης ότι τα άτομα έχουν δικαίωμα στην προστασία των προσωπικών δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής.

Εν τω μεταξύ, η ΕΕ συμφώνησε σε μια «καθορισμένη περίοδο» τεσσάρων μηνών, η οποία μπορεί να παραταθεί κατά δύο ακόμη μήνες, κατά την οποία τα δεδομένα μπορούν να ανταλλάσσονται με τον ίδιο τρόπο όπως συμβαίνει τώρα, εφόσον το Ηνωμένο Βασίλειο δεν κάνει αλλαγές στους κανόνες του σχετικά με την προστασία δεδομένων.

7. Tα προϊόντα 

Νέα εμπόδια αναμένεται να υπάρξουν αναφορικά με το εμπόριο. Στο μέλλον, εάν θέλετε να πουλήσετε το προϊόν σας τόσο στο ΗΒ όσο και στην ΕΕ, ίσως χρειαστεί να το ελέγξετε δύο φορές για να το πιστοποιήσετε.

Μάλιστα, μελλοντικά θα πρέπει να υπάρχουν αρκετά δαπανηροί έλεγχοι για προϊόντα που εισέρχονται στην ενιαία αγορά της ΕΕ.

Θα υπάρξουν, ωστόσο, ορισμένα μέτρα που μειώνουν τα τεχνικά εμπόδια στο εμπόριο καθώς και την αμοιβαία αναγνώριση αξιόπιστων συστημάτων εμπόρων που θα διευκολύνουν τις μεγάλες εταιρείες να λειτουργούν διασυνοριακά.

8. Επαγγελματικά Προσόντα

Θα αναγνωρίζονται στο μέλλον τα επαγγελματικά προσόντα του Ηνωμένου Βασιλείου σε ολόκληρη την ΕΕ και ποιοι περιορισμοί θα υπάρξουν;

Η σύντομη απάντηση είναι όχι, δεν θα αναγνωριστούν αυτόματα. Αυτό θα δυσκολέψει τους πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου να εργαστούν στην ΕΕ. Θα πρέπει συχνά να υποβάλουν αίτηση σε μεμονωμένες χώρες για να προσπαθήσουν να αποδεχτούν τα προσόντα τους, χωρίς αυτό να είναι βέβαιο.

9. Ασφάλεια

Το Ηνωμένο Βασίλειο με το Brexit χάνει, τέλος, την πρόσβαση σε ορισμένες βάσεις δεδομένων, αλλά θα έχει συνεχή πρόσβαση σε άλλες, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος που ελέγχει τα δακτυλικά αποτυπώματα σε ολόκληρη την ήπειρο.

Ωστόσο, συνολικά, η συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας δεν θα βασίζεται πλέον στην πρόσβαση σε πραγματικό χρόνο. Και σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως η πρόσβαση σε δεδομένα στις πτήσεις που πραγματοποιούν οι άνθρωποι, αυτά τα δεδομένα θα διατίθενται μόνο υπό πολύ πιο αυστηρές συνθήκες.

Mε πληροφορίες από Ν.Χ./ΑΠΕ-ΜΠΕ/ ΒΒC