Τα ακραία καιρικά φαινόμενα πλήττουν την Ευρώπη

Ακραία καιρικά φαινόμενα συνεχίζουν να ταλαιπωρούν την Ευρώπη, ενώ ο ποταμός Οντέρ, που περνά από Πολωνία και Γερμανία, έχει μολυνθεί και χιλιάδες νεκρά ψάρια έχουν ξεβραστεί.

 Η κατάσταση έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία και στις δύο χώρες, με την Γερμανία να κατηγορεί τις πολωνικές αρχές για αδράνεια, καθώς τα πρώτα σημάδια στην πολωνική πλευρά είχαν εντοπιστεί στις 28 Ιουλίου. Δεν έχει γίνει γνωστό ποια είναι η τοξική ουσία και πως βρέθηκε στο ποτάμι.

Την ίδια ώρα, στη Γαλλία, Ρουμάνοι, Γερμανοί και Γάλλοι πυροσβέστες, αλλά και δυο ελληνικά Canadair συνεχίζουν να επιχειρούν για την κατάσβεση της πυρκαγιάς στη Ζιρόντ, ενώ το απόγευμα της Παρασκευής άνοιξε και νέο μέτωπο φωτιάς στην περιοχή Ζυρά, στα ανατολικά.

Σε πύρινο κλοιό είναι και η Πορτογαλία, όπου συντελείται τεράστια οικολογική καταστροφή, με περισσότερα από 3.000 στρέμματα του Εθνικού Δρυμού να έχουν γίνει στάχτη.

Οκτώ περιοχές της Αγγλίας βρίσκονται επίσημα σε ξηρασία λόγω της έντονης ζέστης και των χαμηλών βροχοπτώσεων, με τους ειδικούς να προειδοποιούν ότι μπορεί να χρειαστεί μέχρι το επόμενο έτος για να επανέλθουν τα συνήθη επίπεδα στους ταμιευτήρες υδάτων. Και μετά την ξηρασία, έρχονται καταστροφικές βροχές. Η Αγγλία βρίσκεται αντιμέτωπη με πλημμύρες από τις δυνατές βροχές που προβλέπονται την ερχόμενη εβδομάδα.

Στην Ιταλία, οι κάτοικοι στο βορρά αντιμετωπίζουν απίστευτη ξηρασία που καταστρέφει τις σοδειές, ενώ στο νότο, στην Καλαβρία και στη Σικελία οι καταρρακτώδεις βροχές μετέτρεψαν τους δρόμους σε ποτάμια λάσπης που έφτασαν μέχρι τα σπίτια.

Σε όλη την Ευρώπη, η ξηρασία μειώνει τα άλλοτε κραταιά ποτάμια σε ρυάκια, με δυνητικά δραματικές συνέπειες για τη βιομηχανία, τις εμπορευματικές μεταφορές, την ενέργεια και την παραγωγή τροφίμων – την ώρα που οι ελλείψεις εφοδιασμού και οι αυξήσεις των τιμών λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι μεγαλύτερες από ποτέ, μεταδίδει ο Guardian.

Scenes at Cranleigh Village Way car park this morning as @thameswater distributes emergency bottled water supplies. @surreylive @BBCSurrey pic.twitter.com/NpZW2qL1Ks

— Martin Bamford (@martinbamford) August 13, 2022

Όλα αυτά είναι αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, ενός ασυνήθιστα ξηρού χειμώνα και άνοιξης που ακολουθήθηκαν από θερμοκρασίες ρεκόρ το καλοκαίρι και επαναλαμβανόμενους καύσωνες. Πλέον οι βασικές υδάτινες οδοί της Ευρώπης υπολειτουργούν.

Καθώς δεν έχει καταγραφεί καμία σημαντική βροχόπτωση για σχεδόν δύο μήνες στη δυτική, κεντρική και νότια Ευρώπη και δεν προβλέπεται καμία στο εγγύς μέλλον, οι μετεωρολόγοι λένε ότι η ξηρασία θα μπορούσε να γίνει η χειρότερη της ηπείρου εδώ και περισσότερα από 500 χρόνια.

«Δεν έχουμε αναλύσει πλήρως το φετινό φαινόμενο, επειδή βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη», δήλωσε ο Andrea Toreti από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Δεν υπήρξαν άλλα γεγονότα τα τελευταία 500 [χρόνια] παρόμοια με την ξηρασία του 2018. Αλλά φέτος, νομίζω ότι είναι χειρότερη».

Είπε ότι υπάρχει «πολύ υψηλός κίνδυνος να συνεχιστούν οι ξηρές συνθήκες» τους επόμενους τρεις μήνες, προσθέτοντας ότι χωρίς αποτελεσματικό μετριασμό η ένταση και η συχνότητα της ξηρασίας θα «αυξηθεί δραματικά σε όλη την Ευρώπη, τόσο στο βορρά όσο και στο νότο».

Το Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Υδρολογίας της Γερμανίας (BfG) δήλωσε ότι η στάθμη του Ρήνου, τα νερά του οποίου χρησιμοποιούνται για εμπορευματικές μεταφορές, άρδευση, μεταποίηση, παραγωγή ενέργειας και πόση, θα συνεχίσει να πέφτει τουλάχιστον μέχρι τις αρχές της επόμενης εβδομάδας.

Πολλές φορτηγίδες, οι οποίες μεταφέρουν άνθρακα για σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής και ζωτικής σημασίας πρώτες ύλες για βιομηχανικούς κολοσσούς όπως η χαλυβουργία Thyssen και ο χημικός γίγαντας BASF, λειτουργούν ήδη με δυναμικότητα περίπου 25% για να μειώσουν το βύθισμά τους, αυξάνοντας το κόστος μεταφοράς έως και πενταπλάσιο.

Ο Ρήνος, που αποτελεί ζωτικό μέρος της οικονομίας της βορειοδυτικής Ευρώπης εδώ και αιώνες, διανύει 760 μίλια (1.233 χλμ.) από την Ελβετία μέσω της βιομηχανικής ενδοχώρας της Γερμανίας, πριν καταλήξει στη Βόρεια Θάλασσα στο στρατηγικής σημασίας λιμάνι του Ρότερνταμ.

Μια ολική διακοπή της κυκλοφορίας των φορτηγίδων του Ρήνου θα έπληττε σκληρά τη γερμανική – και την ευρωπαϊκή – οικονομία: οι ειδικοί έχουν υπολογίσει ότι μια εξάμηνη διακοπή το 2018 θα κόστιζε περίπου 5 δισ. ευρώ, ενώ η χαμηλή στάθμη των υδάτων προβλέπεται να κοστίσει στη Γερμανία 0,2 μονάδες οικονομικής ανάπτυξης φέτος.

Ενώ η ΕΕ έχει δηλώσει ότι η ενίσχυση των πλωτών εμπορευματικών μεταφορών κατά 25% αποτελεί μία από τις προτεραιότητες της πράσινης μετάβασης του μπλοκ, η Γερμανία εργάζεται τώρα για την εκτροπή τους σε σιδηροδρομικές και οδικές μεταφορές – αν και απαιτούνται 40 έως 100 φορτηγά για να αντικαταστήσουν ένα τυπικό φορτίο φορτηγού.

Τα ποτάμια της Γαλλίας μπορεί να μην είναι τόσο βασικές αρτηρίες μεταφοράς εμπορευμάτων, αλλά χρησιμεύουν για την ψύξη των πυρηνικών εργοστασίων που παράγουν το 70% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Καθώς οι τιμές έφτασαν σε υψηλά επίπεδα όλων των εποχών, ο γίγαντας της ηλεκτρικής ενέργειας EDF αναγκάστηκε να μειώσει την παραγωγή λόγω της ξηρασίας.

Αυστηροί κανόνες ρυθμίζουν πόσο μπορούν να αυξήσουν τις θερμοκρασίες του ποταμού οι πυρηνικοί σταθμοί όταν απορρίπτουν νερό ψύξης – και αν τα χαμηλά επίπεδα νερού που έχουν σημειώσει ρεκόρ και οι υψηλές θερμοκρασίες του αέρα σημαίνουν ότι ο ποταμός έχει ήδη υπερθερμανθεί, δεν έχουν άλλη επιλογή από το να μειώσουν την παραγωγή. Με τη διαφαινόμενη ενεργειακή κρίση της Ευρώπης να εντείνεται και τους ποταμούς Garonne, Rhone και Loire να είναι ήδη πολύ θερμοί για να επιτρέψουν την απόρριψη νερού ψύξης, η γαλλική ρυθμιστική αρχή για τα πυρηνικά επέτρεψε την περασμένη εβδομάδα σε πέντε εργοστάσια να παραβούν προσωρινά τους κανόνες.

Στην Ιταλία, η ροή του ξεραμένου Πάδου, του μεγαλύτερου ποταμού της χώρας, έχει μειωθεί στο ένα δέκατο του συνήθους ρυθμού της και η στάθμη των υδάτων είναι 2 μέτρα κάτω από το κανονικό. Καθώς δεν υπάρχουν συνεχείς βροχοπτώσεις στην περιοχή από τον Νοέμβριο, η παραγωγή καλαμποκιού και ρυζιού ριζότο έχει πληγεί σκληρά.

Η κοιλάδα του Πάδου αντιπροσωπεύει το 30% έως 40% της γεωργικής παραγωγής της Ιταλίας, αλλά οι παραγωγοί ρυζιού ειδικότερα έχουν προειδοποιήσει ότι μπορεί να χαθεί έως και το 60% της σοδειάς τους, καθώς οι ορυζώνες ξηραίνονται και αλλοιώνονται από το θαλασσινό νερό που απορροφάται από τη χαμηλή στάθμη του ποταμού.

Στους προστατευόμενους υγροβιότοπους του δέλτα του ποταμού, κοντά στη Βενετία, η υψηλή θερμοκρασία και η υποτονική ροή του έχουν μειώσει την περιεκτικότητα του νερού σε οξυγόνο σε βαθμό που εκτιμάται ότι το 30% των μυδιών που αναπτύσσονται στη λιμνοθάλασσα έχουν ήδη νεκρωθεί.

Η χαμηλή στάθμη του ποταμού και οι υψηλές θερμοκρασίες του νερού μπορούν να αποβούν μοιραίες για πολλά είδη. Στη Βαυαρία, ο Δούναβης έφτασε τους 25 βαθμούς Κελσίου την περασμένη εβδομάδα και μπορεί να φτάσει τους 26,5 βαθμούς Κελσίου μέχρι τα μέσα του μήνα, πράγμα που σημαίνει ότι η περιεκτικότητά του σε οξυγόνο θα πέσει κάτω από τα έξι μέρη ανά εκατομμύριο – μοιραία για τις πέστροφες.

Οι εμπορευματικές μεταφορές στα 2.850 χιλιόμετρα του Δούναβη έχουν επίσης διαταραχθεί σε μεγάλο βαθμό, γεγονός που ώθησε τις αρχές της Σερβίας, της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας να αρχίσουν την εκβάθυνση βαθύτερων καναλιών, ενώ οι φορτηγίδες που μεταφέρουν κυρίως καύσιμα για τις γεννήτριες ενέργειας περιμένουν να προχωρήσουν.

Ακόμη και η Νορβηγία, η οποία βασίζεται στην υδροηλεκτρική ενέργεια για περίπου το 90% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, δήλωσε ότι τα ασυνήθιστα χαμηλά επίπεδα των ταμιευτήρων της μπορεί τελικά να την υποχρεώσουν να περιορίσει τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας.

Πηγή: ΕΡΤ, ΕΘΝΟΣ