Τέλος στις απάτες με τα πενταψήφια νούμερα στα κινητά
Ποιες αλλαγές εξετάζονται από το Συνήγορο του Καταναλωτή.
Την εφαρμογή αυστηρότερου πλαισίου για τη λειτουργία των εταιρειών που διαχειρίζονται τα γνωστά πενταψήφια νούμερα παροχής πολυμεσικών υπηρεσιών σχεδιάζει η ΕΕΤΤ μετά από πολλές καταγγελίες συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας.
Στις προτεινόμενες αλλαγές που εξετάζονται, έπειτα και από πρόταση του Συνηγόρου του Καταναλωτή, είναι η εκ των προτέρων φραγή στους πενταψήφιους αριθμούς, τουλάχιστον στα κινητά που είναι δηλωμένα για χρήση από ανηλίκους.
Αυτό που ωστόσο θα απαιτηθεί με αυστηρότερο τρόπο είναι η υποχρεωτική αποστολή γραπτού μηνύματος, στο οποίο θα ζητείται σαφώς η συναίνεση του χρήστη, και η παρουσία ξεκάθαρης ενημέρωσης για τις προβλεπόμενες χρεώσεις. Οι πρώτες αλλαγές θα τεθούν σε εφαρμογή με την επικαιροποίηση του Κώδικα Δεοντολογίας για τις λεγόμενες Υπηρεσίες Πολυμεσικής Πληροφόρησης, η οποία αναμένεται εντός του επόμενου μήνα. Η ριζική τροποποίηση του Κανονισμού αναμένεται την προσεχή άνοιξη.
Οι αναφορές στον Συνήγορο του Καταναλωτή για χρεώσεις από πενταψήφια νούμερα αυξήθηκαν κατά 80% μόνο μέσα στην τελευταία χρονιά, ενώ αντίστοιχες καταγγελίες φτάνουν συχνά και στην Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) αλλά και στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι όχι μόνο ο ισχύων κανονισμός είναι σχετικά χαλαρός και παρωχημένος, αλλά εφαρμόζεται και ελλιπώς, δεδομένου ότι σχεδόν ποτέ δεν εφαρμόζεται η προβλεπόμενη ανάκληση αδειών λειτουργίας τέτοιων εταιρειών, παρά τις καταγγελίες που βαρύνουν ορισμένες εξ αυτών.
Βάσει των πλέον πρόσφατων στοιχείων, από το σύνολο των 12.000 αναφορών που έφτασαν στον Συνήγορο του Καταναλωτή το 2019, οι 567 αφορούσαν αδικαιολόγητες χρεώσεις από υπηρεσίες πολυμεσικής πληροφόρησης (πενταψήφια). Σημειώνεται ότι οι αντίστοιχες καταγγελίες μόλις έναν χρόνο πριν ήταν 314, ενώ το 2015 ήταν μόλις 46. Τον περασμένο Δεκέμβριο, που παραδοσιακά οι συνδρομητές στέλνουν και λαμβάνουν μεγαλύτερο αριθμό μηνυμάτων- η αύξηση του συνολικού ποσοστού καταγγελιών του έτους ενισχύθηκε κατά δέκα ποσοστιαίες μονάδες (από 70% έως τον Νοέμβριο του 2019 σε πάνω από 80% στο τέλος της χρονιάς). Το πρόβλημα με τις ανεξέλεγκτες χρεώσεις, οι οποίες στην πλειονότητά τους δεν είναι υψηλές, δηλαδή συχνά δεν γίνονται αντιληπτές, έχει πάρει εκρηκτικές διαστάσεις. Όπως σημειώνει στο «Έθνος της Κυριακής» ο Συνήγορος του Καταναλωτή, Λευτέρης Ζαγορίτης, είναι το γεγονός ότι πολλοί συνδρομητές δεν το αντιλαμβάνονται, καθώς πρόκειται για ποσά 15 ή 20 ευρώ.
Αν δεν ελέγξεις τον αναλυτικό λογαριασμό σου, μπορεί να μη γίνει αντιληπτή η αιτία τους και να αποδοθεί σε μεγαλύτερη χρήση του κινητού. Αλλά ακόμα και αν ο χρήστης αντιληφθεί μια αδικαιολόγητη χρέωση αυτού του μεγέθους, σχεδόν ποτέ δεν επιλέγει να κινηθεί νομικά, καθώς τα έξοδά του θα είναι πολλαπλάσια. Αρκετοί είναι και οι τρόποι με τους οποίους παγιδεύονται συνήθως οι χρήστες κινητών τηλεφώνων, καθώς σε πολλές περιπτώσεις αρκεί και μόνο να δεχτούν ένα γραπτό μήνυμα στο κινητό τους, το οποίο τους εγγράφει αυτομάτως σε μία υπηρεσία ακόμα κι αν δεν το ανοίξουν.
Και αυτό γιατί πολλές φορές παραλείπεται η διαδικασία της συμπλήρωσης στην ιστοσελίδα της υπηρεσίας πολυμεσικής πληροφόρησης του κωδικού (PIN) που έχει αποσταλεί στον συνδρομητή μέσω SMS. Αντ’ αυτού, η ιστοσελίδα εμφανίζεται απευθείας στην οθόνη του κινητού ως αναδυόμενο παράθυρο (pop-up window) ή ως display banner, με τις χρεώσεις αλλά και τη συναίνεση του συνδρομητή να είναι καμουφλαρισμένες στα ψιλά γράμματα «δωρεάν» διαγωνισμών ή τους όρους χρήσης, που οι περισσότεροι δεν διαβάζουν.
«Πολλές φορές ύστερα από καταγγελίες σταματούν ορισμένοι τρόποι, αλλά λίγο καιρό μετά επανέρχονται… αναβαθμισμένοι» λέει ο κ. Ζαγορίτης. Παράλληλα, όπως παραδέχονται όσοι έχουν ασχοληθεί με τέτοιες υποθέσεις, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις εταιρειών οι οποίες μετά την επιβολή προστίμων κάνουν… επανεκκίνηση αλλάζοντας επωνυμία.
Ορισμένοι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι έχουν ήδη συμπεριλάβει στις εφαρμογές τους τη δυνατότητα φραγής των πενταψήφιων αριθμών. Ωστόσο, φαίνεται ότι αυτό δεν αρκεί, αφενός γιατί δεν έχουν κατεβάσει όλοι οι συνδρομητές το app και αφετέρου διότι δεν έχουν όλοι το ίδιο ποσοστό εξοικείωσης με τον χειρισμό του. Σύμφωνα με τον κ. Ζαγορίτη, πάντως, συνυπόλογες θα έπρεπε να είναι και οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, καθώς, εφόσον λαμβάνουν ποσοστό των κερδών, θα έπρεπε να συμμετέχουν και στην τιμωρία. Ο ίδιος επιμένει στην ενημέρωση για το ύψος του λογαριασμού, η οποία σήμερα γίνεται από τους παρόχους όταν οι συνδρομητές έχουν καταναλώσει το 80% των υπηρεσιών του προγράμματός τους, μόλις οι χρεώσεις φτάνουν στο διπλάσιο του παγίου τους.
Επίσης, ο Συνήγορος έχει ήδη προτείνει και με επιστολή στην ΕΕΤΤ την προσθήκη, σε εμφανές σημείο της πρώτης σελίδας της σύμβασης, ειδικής αναφοράς αν πρόκειται για ανήλικο χρήστη. Σε αυτή την περίπτωση, ο Συνήγορος εκτιμά ότι θα πρέπει να υπάρχει ειδικό πεδίο επιλογής για τον γενικό και εκ των προτέρων αποκλεισμό των Υπηρεσιών Πολυμεσικής Πληροφόρησης (είτε μέσω λήψης/ αποστολής SMS/MMS προς πενταψήφιους αριθμούς είτε μέσω κλήσεων σε δεκαψήφιους αριθμούς των αριθμοδοτικών σειρών 901, 909, 806, 812, 825, 850, 875, 190-195 κ.ά.). Παράλληλα με αυτό, εισηγείται την ενημέρωση και του κηδεμόνα για ενδεχόμενη υπέρβαση του ορίου κατανάλωσης.
