Τι απαντά το Αστεροσκοπείο στις καταιγιστικές εξελίξεις για το μέλλον του

Την ολιγωρία της ηγεσίας του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας επί περίπου δύο χρόνια συναντούσαν οι αλλεπάλληλες προσπάθειες των επιστημόνων του Εθνικού Αστεροσκοπειου Αθηνών (ΕΑΑ) που στόχο είχαν την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας μεταξύ του συγκεκριμένου υπουργείου και του αρχαιότερου ερευνητικού κέντρου της χώρας.

Αυτό προκύπτει από τη δήλωση του καθηγητή Μανώλη Πλειώνη, ο οποίος είναι Διευθυντής και Προέδρος του ΔΣ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, με την οποία απαντά στις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ για μεταφορά τόσο του ΕΑΑ όσο και της ΕΜΥ υπό τον έλεγχο του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης.

Ο κ. Πλειώνης αναφέρεται σε επανειλημμένες προσπάθειες από τις αρχές του 2022. Ωστόσο όπως προκύπτει εκ του αποτελέσματος, αλλά και της εξαγγελίας του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, κάτι τέτοιο ουδέποτε κατέστη εφικτό και όλες οι προσπάθειες απέβησαν άκαρπες. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι προγραμματική συμφωνία ή/και Μνημόνιο Συνεργασίας έχουν υπογράψει άλλα Ερευνητικά Κέντρα με αντίστοιχα υπουργεία της θεματικής τους συνάφειας (πχ. το ΕΛΚΕΘΕ με το Υπ. Ναυτιλίας).

Ο πρόεδρος του Αστεροσκοπείου επιδιώκει συνάντηση με Μητσοτάκη Δεδομένων των πρωθυπουργικών εξαγγελιών, ο κ. Πλειώνης θα επιδιώξει το συντομότερο δυνατό συνάντηση με τον κ. Μητσοτάκη προκειμένου «να τον ενημερώσω για τις επανειλημμένες προσπάθειές μου να υπογραφεί μνημόνιο συνεργασίας με το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας ήδη από τις αρχές του 2022, και να του εκθέσω τις απόψεις μου για το πως θα μπορούσε η ενεργοποίηση του άρθρου 41 του Ν.4662/2020 (νόμος για την Πολιτική Προστασία) και του άρθρου 25 του Ν.4936/2022 (Κλιματικός νόμος) να αποτελέσει την απαραίτητη θεσμική βάση για ουσιαστική και αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ των επιστημονικών φορέων, και του ΕΑΑ φυσικά, με το Υπουργείο ΚΚ&ΠΠ, χωρίς να χρειάζεται η υπαγωγή του ΕΑΑ στο υπουργείο αυτό».

Η απόφαση του Πρωθυπουργού για μεταφορά της ΕΜΥ και του Αστεροσκοπείου, το οποίο μετρά 181 χρόνια ζωής και έρευνας, στο εν λόγω υπουργείο, έχει προκαλέσει ήδη αρκετές αντιδράσεις. Άλλωστε έρχεται ύστερα από αλλεπάλληλες προσπάθειες κυβερνητικών στελεχών να αμφισβητήσουν την εγκυρότητά του ως απάντηση στην έντονη κριτική περί ανεπάρκειας της Πολιτείας στο ζήτημα των πυρκαγιών και των πλημμυρών, παρά το γεγονός ότι είχαν προειδοποιηθεί εγκαίρως τόσο από την ΕΜΥ όσο και από το Αστεροσκοπείο.

Όπως σημειώνει ο κ. Πλειώνης στη δήλωσή του, το Αστεροσκοπείο είναι έτοιμο να συνδράμει την πολιτεία με όλες τις δυνάμεις του: «Ο κάθε φορέας όμως από το δικό του μετερίζι, με σεβασμό στις θεμελιώδεις διαφορές και στις ιδιαιτερότητες του, που είναι απαραίτητες για την υλοποίηση της αποστολής του, αλλιώς είναι πιθανό να οδηγηθούμε πάλι σε αναποτελεσματικότητα, ανεξάρτητα από τις προθέσεις», υπογραμμίζει.

Ολόκληρη η δήλωση του κ. Πλειώνη

«Άκουσα με προσοχή τη συνέντευξη του κ. Πρωθυπουργού στην ΔΕΘ και συμφωνώ ότι στην προσπάθεια να προφυλάξουμε τις ζωές και περιουσίες των συνανθρώπων μας, το περιβάλλον, την βιοποικιλότητα και την οικονομία πρέπει να συστρατευθούμε όλοι, Πολιτεία, Επιστήμη, Τοπική & Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, Κοινωνία Πολιτών, όπως έχω επισημάνει επανειλημμένα και με αρθρογραφία μου στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο.

Ο κάθε φορέας όμως από το δικό του μετερίζι, με σεβασμό στις θεμελιώδεις διαφορές και στις ιδιαιτερότητες του, που είναι απαραίτητες για την υλοποίηση της αποστολής του, αλλιώς είναι πιθανό να οδηγηθούμε πάλι σε αναποτελεσματικότητα, ανεξάρτητα από τις προθέσεις.

Η βασική και θεμελιώδης αποστολή του ΕΑΑ, ως Εθνικό Ερευνητικό Κέντρο (μάλιστα το 1ο της νεώτερης Ελλάδας), είναι η εκπόνηση βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας σε μια εξαιρετικά μεγάλη γκάμα επιστημονικών τομέων, δηλαδή η παραγωγή νέας γνώσης αλλά και η μεταλαμπάδευση της στη κοινωνία. Θα ήταν κοινοτοπία να αναφέρω την κατάκτηση του Δυτικού Πολιτισμού ότι η επιστήμη και η ερευνητική διαδικασία απαιτεί ελεύθερο ακαδημαϊκό περιβάλλον για να πραγματωθεί.

Σημειώνω επίσης, ότι μέρος μόνο του πλούτου της γνώσης που παράγεται στο ΕΑΑ μετουσιώνεται σε καινοτόμα εργαλεία και υπηρεσίες, ορισμένα εκ των οποίων αφορούν στην Πολιτική Προστασία. Όσον αφορά αυτό το σκέλος της δραστηριότητας του ΕΑΑ, ήταν και είναι στόχος μας η στενή συνεργασία, με τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας παλαιότερα και προσφάτως με το Υπουργείο ΚΚ & ΠΠ. Αυτό μπορεί να γίνει με προγραμματική συμφωνία ή/και με Μνημόνιο Συνεργασίας, όπως συστηματικά κάνουν και άλλα Ερευνητικά Κέντρα με αντίστοιχα υπουργεία της θεματικής τους συνάφειας (πχ. το ΕΛΚΕΘΕ με το Υπ. Ναυτιλίας).

Θα επιδιώξω να συναντηθώ με τον κ. Πρωθυπουργό το ταχύτερο δυνατόν, καθότι βρίσκομαι σε υπερατλαντικό επαγγελματικό ταξίδι, για να τον ενημερώσω για τις επανειλημμένες προσπάθειές μου να υπογραφεί μνημόνιο συνεργασίας με το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας ήδη από τις αρχές του 2022, και να του εκθέσω τις απόψεις μου για το πως θα μπορούσε η ενεργοποίηση του άρθρου 41 του Ν.4662/2020 (νόμος για την Πολιτική Προστασία) και του άρθρου 25 του Ν.4936/2022 (Κλιματικός νόμος) να αποτελέσει την απαραίτητη θεσμική βάση για ουσιαστική και αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ των επιστημονικών φορέων, και του ΕΑΑ φυσικά, με το Υπουργείο ΚΚ&ΠΠ, χωρίς να χρειάζεται η υπαγωγή του ΕΑΑ στο υπουργείο αυτό».