Τι είναι η μετωποκροταφική άνοια από την οποία πάσχει ο Μπρους Γουίλις
Τα πρώτα συμπτώματα και οι περιορισμένες επιλογές για θεραπεία
Από μετωποκροταφική άνοια, γνωστή ως FTD πάσχει ο Μπρους Γουίλις, σύμφωνα με ανακοίνωση της οικογένειάς του. Πρόκειται για μία μορφή άνοιας που εμφανίζεται συχνότερα όταν τα νευρικά κύτταρα στους μετωπιαίους και κροταφικούς λοβούς του εγκεφάλου μειώνονται σε αριθμό.
Ο 67χρονος ηθοποιός είχε διαγνωστεί πρόσφατα με αφασία, γεγονός που τον ώθησε να αποσυρθεί από την υποκριτική.
«Η FTD είναι μια σκληρή ασθένεια για την οποία πολλοί από εμάς δεν έχουν ακούσει ποτέ αλλά μπορεί να χτυπήσει οποιονδήποτε», αναφέρει η οικογένεια.
Τι είναι η μετωποκροταφική άνοια
Υπάρχουν δύο κύριες παραλλαγές της FTD: η πρωτοπαθής προοδευτική αφασία, η οποία δυσχεραίνει την ικανότητα του ασθενούς να επικοινωνεί, και η συμπεριφορική παραλλαγή της μετωποκροταφικής άνοιας, η οποία εκδηλώνεται με αλλαγές στην προσωπικότητα και τη συμπεριφορά. «Χτυπά τα μέρη του εγκεφάλου που μας κάνουν πιο ανθρώπινους», δήλωσε ο Δρ Μπρους Μίλερ, καθηγητής νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο στους New York Times.
Η FTD είναι η πιο κοινή αιτία άνοιας για άτομα κάτω των 60 ετών, δήλωσε η Σούζαν Ντίκινσον, διευθύνουσα σύμβουλος της Ένωσης για τον Μετωποκροταφικό Εκφυλισμό. Υπάρχουν περίπου 50.000 άτομα στις Ηνωμένες Πολιτείες με διάγνωση FTD, πρόσθεσε η ίδια, αν και πολλοί ειδικοί θεωρούν ότι ο αριθμός αυτός είναι εξαιρετικά χαμηλός, λόγω του πόσο δύσκολο μπορεί να είναι να διαγνωστεί. Δεν υπάρχει εξέταση αίματος ή ένας μόνο βιοδείκτης για τη διάγνωση της πάθησης – οι γιατροί αντίθετα την εντοπίζουν με βάση τα συμπτώματα και τη νευροαπεικόνιση. Κατά μέσο όρο, οι ασθενείς χρειάζονται περισσότερα από τρία χρόνια για να λάβουν ακριβή διάγνωση, δήλωσε η κ. Ντίκινσον.
Τα πρώτα σημάδια της μετωποκροταφικής άνοιας
Τα άτομα με την παραλλαγή της FTD μπορεί να συμπεριφέρονται εκτός χαρακτήρα, δήλωσε ο Δρ Ίαν Γκραντ, επίκουρος καθηγητής νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή Feinberg του Πανεπιστημίου Northwestern. Οι οικογένειες θα πουν ότι οι ασθενείς «φαίνονται σαν να έχουν χάσει λίγο από το φίλτρο τους», είπε. Κάποιος που συνήθως είναι ήσυχος και συγκρατημένος μπορεί να αρχίσει να ξεστομίζει βωμολοχίες, για παράδειγμα, ή να σχολιάζει δυνατά την εμφάνιση ενός αγνώστου. Το άτομο μπορεί να συμπεριφέρεται απαθώς, είπε ο Δρ Μίλερ, χάνοντας τα κίνητρα. Κάποιοι μπορεί επίσης να επιδεικνύουν έλλειψη ενσυναίσθησης για τους γύρω τους.
Τα άτομα με FTD συχνά δυσκολεύονται με οργανωτικές δεξιότητες, αδυνατώντας να κάνουν πολλαπλές εργασίες ή να προγραμματίσουν. Η μετωποκροταφική άνοια μπορεί επίσης να εκδηλωθεί με υπερβολικό τζόγο ή παρορμητικές δαπάνες, δήλωσε ο Dr. Joel Salinas, επίκουρος καθηγητής νευρολογίας στο NYU Langone Health.
Ο Δρ Γκραντ περιέγραψε την κακή κρίση και την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά που μπορεί να συνοδεύεται από αλλαγές στην προσωπικότητα λόγω της FTD, όπως το να πίνει κανείς ένα ολόκληρο μπουκάλι σιρόπι σφενδάμου. «Μπορεί να επιθυμούν την άμεση ικανοποίηση, χωρίς καμία πραγματική ικανότητα να το ελέγξουν αυτό», είπε.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ασθενείς μπορεί να διαγνωστούν λανθασμένα με μια ψυχιατρική πάθηση, όπως η διπολική διαταραχή, εξαιτίας αυτών των συμπτωμάτων, πρόσθεσε ο Δρ Γκραντ. Ωστόσο, υπάρχουν μερικοί τρόποι για να διακρίνουμε μεταξύ μιας ψυχιατρικής πάθησης και της FTD: Η μετωποκροταφική άνοια προσβάλλει συνήθως άτομα στις ηλικίες των 50 και 60 όμως είναι ασυνήθιστο, αν και όχι αδύνατο, όπως είπε, για τους ανθρώπους αυτούς να αναπτύξουν μια νέα ψυχιατρική διαταραχή σε αυτή την ηλικία χωρίς προηγούμενο ιστορικό προβλημάτων ψυχικής υγείας.
Επίσης, μια σάρωση εγκεφάλου σε ένα άτομο με FTD μπορεί να δείξει ατροφία ή συρρίκνωση στο μπροστινό μέρος του εγκεφάλου, ενώ μια ψυχιατρική ασθένεια θα ήταν λιγότερο πιθανό να εμφανίσει τέτοιες αλλαγές.
Η γενετική είναι ένας κρίσιμος παράγοντας κινδύνου για την FTD, αλλά πέρα από αυτό, οι γιατροί δεν είναι σίγουροι τι προκαλεί τη νόσο στους περισσότερους ανθρώπους, δήλωσε ο Δρ Μίλερ. Υπάρχουν, ωστόσο, πράγματα που ακόμη και οι άνθρωποι με οικογενειακό ιστορικό της νόσου μπορούν να κάνουν για να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας ή για να επιβραδύνουν την πορεία της νόσου, είπε, συμπεριλαμβανομένης της άσκησης, της ενασχόλησης με άλλους και της συνέχισης γνωστικών δραστηριοτήτων όπως το διάβασμα, τα σταυρόλεξα, η εκμάθηση μιας νέας γλώσσας ή το παίξιμο ενός μουσικού οργάνου. Αλλά δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι οποιαδήποτε δραστηριότητα μπορεί να αποτρέψει την FTD, δήλωσε η κ. Ντίκινσον.
Οι θεραπευτικές επιλογές για την FTD
Γενικά, οι ασθενείς με FTD θα ζήσουν περίπου πέντε έως επτά χρόνια μετά την πρώτη εμφάνιση εμφανών συμπτωμάτων, δήλωσε ο Δρ Γκράντ. «Δεν υπάρχει θεραπεία – αλλά υπάρχει διαφορά μεταξύ του να μην υπάρχει θεραπεία για μια ασθένεια και του να λέμε δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα», είπε.
Η εργοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς που δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν. Η λογοθεραπεία μπορεί επίσης να είναι ένα εργαλείο για να βοηθήσει αυτούς τους ασθενείς, δήλωσε ο Δρ Σαλίνας.
Οι γιατροί συχνά συνεργάζονται με τις οικογένειες ή τους οικείους των ατόμων με FTD για να αναπτύξουν ένα σχέδιο φροντίδας, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει μέτρα ασφαλείας για να διασφαλιστεί ότι δεν μπορούν να βλάψουν τον εαυτό τους ή τους οικείους τους. Οι γιατροί μπορεί να συνταγογραφήσουν φάρμακα για να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων- σε ορισμένους ασθενείς μπορεί να συνταγογραφηθούν αντικαταθλιπτικά για την αντιμετώπιση της διάθεσης ή των συμπτωμάτων συμπεριφοράς, δήλωσε ο Δρ Μίλερ.
Οι ασθενείς συχνά επωφελούνται από σταθερές, προβλέψιμες ρουτίνες, δήλωσε η κ. Dickinson. Και πολλοί ασθενείς, καθώς και τα μέλη της οικογένειας, βρίσκουν παρηγοριά σε ομάδες υποστήριξης, πρόσθεσε.
Οι γιατροί εργάζονται επίσης για να διασφαλίσουν ότι οι οικογένειες φροντίζουν τον εαυτό τους. «Η οικογένεια συχνά υποφέρει όσο και ο ασθενής», δήλωσε ο Δρ Μίλερ.
