Τι συμβαίνει με τη ραγδαία αύξηση των ενοικίων στο εξωτερικό;

Τα ενοίκια και οι τιμές των κατοικιών έχουν αυξηθεί δραματικά ήδη από πρώτο τρίμηνο του 2021 σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, με αποτέλεσμα οι ενοικιαστές να έχουν συσπειρωθεί και να διεκδικούν καλύτερες συνθήκες ως προς τις παροχές και τιμές.

Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα των Financial Times στη πρωτεύουσα της Γερμανίας, το Βερολίνο, οι κινητοποιήσεις έχουν ήδη ξεκινήσει με τη συγκέντρωση 350,000 υπογραφών κατοίκων της περιοχής, με αποτέλεσμα η πρόταση τους για μια «δικαιότερη τιμή» να τεθεί σε δημοψήφισμα το Σεπτέμβριο. Η Lorena Jonas έχει αφιερώσει τα τελευταία οκτώ χρόνια την προσπάθεια της στη καταπολέμηση των αυξήσεων στα ενοίκια των κατοικιών του Βερολίνου.

Η υπόθεση με την οποία ασχολείται τώρα μπορεί να επηρεάσει τους ενοίκους όχι μόνο της δικής της γειτονιάς αλλά ολόκληρης της πόλης. Επιχειρεί να συντονίσει μια καμπάνια μέσω της οποίας παροτρύνει τις τοπικές Αρχές να απαλλοτριώσουν 240.000 ιδιοκτησίες από τους μεγαλύτερους εισηγμένους στο χρηματιστήριο ιδιοκτήτες κατοικιών της Γερμανίας.

Άνω του 50% των Γερμανών πληρώνουν ενοίκιο και με τις πρόσφατες αυξήσεις, η αγορά ακινήτου φαίνεται άπιστο όνειρο για πολλούς Γερμανούς, χωρίς ωστόσο αυτό να αποτελεί ένα μοναδικό φαινόμενο, καθώς σύμφωνα με τη Eurostat από το 2011 μέχρι σήμερα τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 15.3% ενώ οι τιμές ακινήτων κατά 30.9%.

Λίγες πόλεις ως τώρα έχουν προτείνει τη θέσπιση τόσο ριζοσπαστικών μέτρων όσο αυτών που θα περιληφθούν στο δημοψήφισμα του Βερολίνου τον Σεπτέμβριο. Πολλοί όμως αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα: εταιρείες και επιχειρηματίες που αγοράζουν και ανακαινίζουν παλιά ακίνητα και στη συνέχεια πωλούν μονάδες προς ενοικίαση με προσοδοφόρες προσαυξήσεις. Έτσι, η αυξημένη ζήτηση σε σύγκριση με τη μειωμένη προσφορά που τα επόμενα χρόνια προβλέπεται ότι θα αυξηθεί όλο και περισσότερο, δημιουργεί προβλήματα, ενισχύοντας το καθεστώς ανισότητας στην αγορά ακινήτων. 

Η πρωτοβουλία απαλλοτρίωσης βασίζεται στο άρθρο 15 του γερμανικού συντάγματος, το οποίο λέει ότι «η γη, οι φυσικοί πόροι και τα μέσα παραγωγής» μπορούν να ανακτηθούν για δημόσια ιδιοκτησία, με αντάλλαγμα αποζημίωση το οποίο δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ πριν στην πράξη. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η απαλλοτρίωση είναι διχαστική, οικονομικά παράλογη και δυνητικά παράνομη, με κάποιους να υποστηρίζουν ακόμα ότι η ιδέα αυτή οδηγεί σε πολιτικό εξτρεμισμό. Ωστόσο, αμφότεροι φαίνεται να συμφωνούν ότι το Βερολίνο χρειάζεται αυστηρότερους κανονισμούς κατά της κερδοσκοπίας πλούσιων επενδυτών.

Ένας εκ των γερμανικών κολοσσών στις αγορές ακινήτων υποστήριξε ότι «αν υπερψηφιστεί το δημοψήφισμα τα κεφάλαια και οι πόροι θα δεσμευτούν για δεκαετίες σε πληρωμές αποζημιώσεων και θα χαθεί αυτό που αναλογεί για την κατασκευή κατοικιών που χρειάζονται επειγόντως». Οι δημοτικοί υπάλληλοι εκτιμούν ότι οι αποζημιώσεις που θα πρέπει να καταβάλλουν οι μεγάλες εταιρίες θα αγγίξουν περίπου τα 36 δισ. ευρώ ενώ οι ακτιβιστές λένε ότι ένα ποσό μεταξύ 8 και 18 δισ. ευρώ θα ήταν δίκαιο. Σύμφωνα με την εταιρία οι τιμές των ενοικίων που προσφέρει σέβεται τους κανονισμούς της πόλης και το 82% των ενοικιαστών που ερωτήθηκαν είναι ικανοποιημένοι.

Δεν είναι η πρώτη φορά που το Βερολίνο κάνει αίτηση απαλλοτρίωσης και βρίσκεται στην πρώτη γραμμή στην Ευρώπη για τη μείωση του κόστους των αστικών ενοικίων. Πέρυσι, η πόλη προσπάθησε να επιβάλει ανώτατο όριο ενοικίου, αλλά το ανώτατο δικαστήριο της Γερμανίας το ακύρωσε πρόσφατα, υποστηρίζοντας ότι τέτοιες εξουσίες ανήκουν στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση.

Τι συμβαίνει σε άλλες χώρες

Η Γερμανία δεν είναι η μοναδική χώρα όπου η κοινωνική ανησυχία για το κόστος στέγασης αυξάνεται. Σε όλη την Ευρώπη παρατηρούνται παρόμοιες αναταράξεις. Για παράδειγμα, οι διαδηλωτές στην Ισπανία βγήκαν στους δρόμους τον Μάρτιο για να ζητήσουν δικαιότερο κόστος στέγασης ενώ η σουηδική κυβέρνηση ανατράπηκε τον περασμένο μήνα λόγω της πρότασής της να άρει τα ανώτατα όρια των ενοικίων.

Παράλληλα, στην Ελβετία η άνοδος των τιμών των ακινήτων σηματοδοτεί πως η αγορά κατοικιών της χώρας χαρακτηρίζεται μάλλον ως «φούσκα», σύμφωνα με μια μέτρηση της UBS Group AG καθώς το κόστος των κατοικιών αυξήθηκε κατά το μεγαλύτερο ποσοστό των τελευταίων οκτώ ετών στη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου του έτους, σύμφωνα με την τράπεζα, ενώ τη ίδια στιγμή επιταχύνθηκε και η αύξηση των ενυπόθηκων δανείων.

Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζει και η ολλανδική αγορά ακινήτων που έχει μετατραπεί σε φλέγον πολιτικό ζήτημα. Οι τιμές των υφιστάμενων κατοικιών στις Κάτω Χώρες αυξήθηκαν κατά 14,6% το έτος που έληξε τον Ιούνιο, το υψηλότερο ποσοστό των τελευταίων δύο δεκαετιών και ένα από τα υψηλότερα στην ΕΕ, με την Oxford Economics να κατατάσσει τον περασμένο μήνα τη χώρα ως την πιο «επικίνδυνη αγορά ακινήτων από όλες τις ανεπτυγμένες οικονομίες».

«Το μεγαλύτερο πρόβλημα αφορά τους νέους, εννοώντας τους σημερινούς  30άρηδες, οι οποίοι εξακολουθούν να μην μπορούν να νοικιάσουν ή να αγοράσουν κάτι», δήλωσε ο Gert Jan Bakker, σύμβουλος στο γραφείο υποστήριξης ενοικιαστών WOON στο Άμστερνταμ. «Οι οικογένειες εγκαταλείπουν την πόλη. Οι άνθρωποι που διδάσκουν τα παιδιά μας, οι αστυνομικοί και οι οδηγοί του τραμ – απλά δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά να ζήσουν εδώ».

Τόσο η Βρετανία όσο και οι ΗΠΑ έχουν σημειώσει αύξηση, ενώ η Νέα Ζηλανδία, ο Καναδάς και η Σουηδία θεωρούνται από τις πιο ακριβές αγορές του κόσμου. Στον αντίποδα, η Μαδρίτη και η Βαρκελώνη είδαν τις μέσες τιμές ενοικίασης να μειώνονται φέτος κατά 6,55% και 5,97% αντίστοιχα σε σύγκριση με το 2020. Αυτή η μείωση τοποθετεί και τις δύο ισπανικές πόλεις μεταξύ των δέκα πιο οικονομικών για ενοικίαση ενός διαμερίσματος. Για παράδειγμα, στη πόλη του Κέιμπριτζ στην Αγγλία, ένα μέσο διαμέρισμα έχει μέση τιμή 4.146 ευρώ το μήνα ενώ στη περίπτωση της Μαδρίτης η μέση τιμή ενοικίου ανέρχεται στα 1,412 ευρώ.

Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των δυσθεώρητων ενοικίων βραχυπρόθεσμα, οι Αρχές του Βερολίνου σχεδιάζουν να οικοδομήσουν 5.000 διαμερίσματα στον χώρο του παλαιού αεροδρομίου της πόλης, του Τέγκελ, που έκλεισε τον Νοέμβριο. Παρεμφερή σχέδια εκπονούν και οι Αρχές της Σουηδίας, που μελετούν τη δυνατότητα ανέγερσης 30.000 νέων κατοικιών στη δυτική πλευρά της Στοκχόλμης στον χώρο του αεροδρομίου Μπρόμα. Αντίστοιχα, στη Βρετανία, η κυβέρνηση Τζόνσον ανακοίνωσε τον Απρίλιο ότι θα μετατρέψει τα άδεια γραφεία επιχειρήσεων σε κατοικίες και οι δημοτικές αρχές πολλών αμερικανικών πόλεων έχουν αποφασίσει να μετατρέψουν τα κενά γραφεία σε διαμερίσματα.

Πηγές: Financial Times, Eurostat, prnewsblog.com ,kathimerini.gr

Δείτε επίσης: