Τριάντα χρόνια Premier League, όταν το ποδόσφαιρο άλλαξε για πάντα

«Το ποδόσφαιρο δεν άρχισε το 1992. Όμως τότε άλλαξε για πάντα», λένε ο Άγγλοι και δεν έχουν άδικο.

Μία ημέρα σαν σήμερα, πριν από 30 χρόνια, στις 15 Αυγούστου 1992, η αγγλική Premier League, το ισχυρότερο και πλουσιότερο -πλέον- πρωτάθλημα στον κόσμο, άρχισε την πορεία της, με μία «λευκή» ισοπαλία στην αναμέτρηση Σαουθάμπτον-Τότεναμ. Το πρώτο γκολ, σημειώθηκε από τον Μπράιν Ντιν της Σέφιλντ Γιουνάιτεντ και στον επόμενο αγώνα του προγράμματος της 1ης αγωνιστικής με την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ (2-1), η οποία πάντως στο τέλος της σεζόν πανηγύρισε την κατάκτηση του τίτλου.

Premier League…30 ετών: Πώς άλλαξε το ποδόσφαιρο

Αυτά είναι τα κύρια σημεία, αριθμοί, πρόσωπα, στη 30χρονη διαδρομή της Premier League, όπως τα καταγράφει σε σχετικό αφιέρωμα η ιστοσελίδα του BBC:

* Στα 30 χρόνια της Premier League έχουν πραγματοποιηθεί 11.656 αγώνες και 31.016 γκολ, από 2.528 παίκτες.

* Υπήρξαν 4.534 παίκτες στην Premier League, από 120 διαφορετικές εθνικότητες: Η Αγγλία προηγείται με 1.632, με τη Γαλλία δεύτερη με 221 και τρίτη τη Σκωτία με 210.

* Ο Άλαν Σίρερ είναι ο πρώτος σκόρερ με 260 γκολ (0,84% όλων των γκολ της Premier League).

* Περισσότεροι είναι οι παίκτες που έχουν δεχθεί κάρτα – 3.217 (71% των παικτών) – από όσους έχουν σκοράρει ένα γκολ. Συνολικά δόθηκαν 35.312 κρατήσεις και 1.701 κόκκινες κάρτες. Οι, Ρίτσαρντ Νταν, Ντάνκαν Φέργκιουσον και Πατρίκ Βιεϊρά, πήραν από οκτώ κόκκινες ο καθένας. Οι 123 κίτρινες του Γκάρεθ Μπάρι είναι ρεκόρ.

* Υπήρξαν 50 διαφορετικοί σύλλογοι στην Premier League, με επτά να έχουν κερδίσει τον τίτλο τουλάχιστον μία φορά και 42 ομάδες να έχουν υποβιβαστεί. Μάντσεστερ Σίτι, Μπλάκμπερν και Λέστερ είναι οι τρεις ομάδες που τα έχουν κάνει και τα δύο.

* Υπήρξαν 955 ισοπαλίες χωρίς γκολ, το 8,2% των αγώνων. Πέντε αγώνες είχαν 10 γκολ και τα περισσότερα γκολ σε ένα παιχνίδι είναι 11, στη νίκη της Πόρτσμουθ επί της Ρέντινγκ το 2007 με 7-4.

* Μέχρι στιγμής είναι 265 προπονητές, με πιο πρόσφατους τους Στιβ Κούπερ και Έρικ τεν Χάγκ.

* Έξι προπονητές έχουν 100% ποσοστά νίκης από σύντομες περιόδους θητείας, με τον Πατ Ράις να κέρδισε και τα τρία παιχνίδια με την Άρσεναλ το 1996 πριν από την άφιξη του Αρσέν Βενγκέρ. Από τους προπονητές -πλήρους απασχόλησης-, ο Πεπ Γκουαρντιόλα έχει το καλύτερο ποσοστό νικών, 74%.

* Δεκαοκτώ προπονητές έχασαν όλα τα παιχνίδια τους. και ο Φρανκ ντε Μπουρ απολύθηκε από την Κρίσταλ Πάλας μετά από τέσσερις ήττες σε ισάριθμα παιχνίδια. Ο Κούπερ της Νότιγχαμ Φόρεστ και ο Τεν Χαγκ της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είναι οι άλλοι.

* Τους αγώνες της Premier League έχουν παρακολουθήσει συνολικά 368 εκατομμύρια θεατές.

* Όταν ξεκίνησε η Premier League, η απαγόρευση επιστροφής της μπάλας στον τερματοφύλακα, είχε μόλις τεθεί σε εφαρμογή. Μέχρι το 1992 οι τερματοφύλακες μπορούσαν να πιάσουν με τα χέρια τους την μπάλα όταν ένας συμπαίκτης τους την γύριζε πίσω. Αυτό οδήγησε σε μεγάλη σύγχυση στις πρώτες εβδομάδες, με τους αμυντικούς και τους τερματοφύλακες να μην είναι σίγουροι τι να κάνουν σε στενούς χώρους. Υπήρξαν πολλές άλλες αλλαγές όλα αυτά τα χρόνια.

* Επίσης, όταν ξεκίνησε η Premer League, μόνο ο διαιτητής ήξερε πόσο χρόνο έρηση θα κρατήσει. Ο τέταρτος διαιτητής που ανεβάζει τον πίνακα με τον πρόσθετο χρόνο είναι ένα σχετικά νέο πράγμα.

* Ο αριθμός των αλλαγών έχει αυξηθεί. Στην εναρκτήρια σεζόν της Premier League, οι ομάδες θα μπορούσαν να έχουν τρεις παίκτες στον πάγκο σε κάθε παιχνίδι και να κάνει δύο αλλαγές. Αυτή τη σεζόν είναι πέντε οι αλλαγές και στον πάγκο κάθονται εννέα παίκτες.

* Αλλά ενώ οι πάγκοι έχουν μεγαλώσει, το πρωτάθλημα έχει συρρικνωθεί. Υπήρχαν 22 ομάδες στις πρώτες τρεις σεζόν – με 42 αγώνες ανά ομάδα – πριν εμφανιστεί η τρέχουσα μορφή των 20 ομάδων και των 38 αγώνων από το 1995-96.

* Οι ευρωπαϊκές θέσεις έχουν επίσης αλλάξει. Μόνο οι πρωταθλητές προκρίνονταν στο Champions League μέχρι το 1997.

Έτσι, στην πρώτη σεζόν της Premier League, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ κέρδισε τον τίτλο για να προκριθεί στο Champions League, η Άρσεναλ πήγε στο Κύπελλο Κυπελλούχων κατακτώντας το Κύπελλο Αγγλίας και η Άστον Βίλα και η Νόριτς πήγαν στο Κύπελλο UEFA.

Τώρα επτά ομάδες προκρίνονται για την Ευρώπη, το Κύπελλο Κυπελλούχων δεν υπάρχει, το Κύπελλο UEFA ονομάζεται Europa League και υπάρχει ένα Europa Conference League. Το Intertoto Cup επίσης έφυγε.

* Κάθε παιχνίδι που παίζεται την ίδια ώρα την τελευταία αγωνιστική είναι φυσιολογικό τώρα, αλλά αυτό δεν ήταν πάντα έτσι. Το 1992-93 έγιναν εννέα παιχνίδια το τελευταίο Σάββατο και δύο την Κυριακή, συν άλλα δύο παιχνίδια την Τρίτη.

* Υπήρχαν επίσης πολύ λιγότεροι ξένοι παίκτες. Το 1992-93 μόνο το 15,6% των παικτών της Premier League δεν ήταν Βρετανοί. Την περασμένη σεζόν το ποσοστό ήταν 57,7%.

Αυτό οφείλεται εν μέρει στην απόφαση Μποσμάν. Μέχρι το 1996, οι σύλλογοι μπορούσαν να έχουν μόνο τρεις ξένους παίκτες σε ένα ευρωπαϊκό παιχνίδι, πράγμα που σημαίνει ότι οι ομάδες ήταν λιγότερο διατεθειμένες να έχουν πάρα πολλούς μη Βρετανούς παίκτες.

Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ δεν άφησε τον Στιβ Μπρους να παίξει για τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994, επειδή θα μετρούσε ως ξένος στο Champions League.

* Κάτι ακόμα που μπορεί να εκπλήξει είναι ότι μέχρι το 2002-03 η μόνη προθεσμία μεταγραφών κάθε σεζόν έληγε στις 31 Μαρτίου. Οι ομάδες μπορούσαν να αποκτήσουν παίκτες καθ’ όλη τη διάρκεια της σεζόν, εκτός τους τελευταίους δύο μήνες.

* Α, και το όνομα. Από το 1993 έως το 2007 ονομαζόταν Premiership (ή FA Carling Premiership, FA Barclaycard Premiership και FA Barclays Premiership, για την ακρίβεια). Από το 2016 ήταν απλά η Premier League.

Πώς έχει αλλάξει ο κόσμος;

* Ο κόσμος ήταν πολύ διαφορετικός το 1992. Το διαδίκτυο όπως το ξέρουμε, δεν υπήρχε και μόνο λίγοι άνθρωποι είχαν κινητά τηλέφωνα.

* Η ΕΣΣΔ και η Γιουγκοσλαβία είχαν μόλις χωρισθεί σε 20 διαφορετικά κράτη, ενώ η Ανατολική και η Δυτική Γερμανία ενώθηκαν -τότε- πρόσφατα και η Τσεχοσλοβακία ήταν ακόμη, μια χώρα.

* Το Rhythm Is a Dancer της Snap, βρισκόταν σε μια σειρά έξι εβδομάδων στο Νο 1 στο Ηνωμένο Βασίλειο στο εναρκτήριο Σαββατοκύριακο της Premier League.

* Ο Τζον Μέιτζορ ήταν πρωθυπουργός.

* Πολλά καταστήματα σταμάτησαν να πωλούν μουσική σε βινύλιο. Περιέργως, αυτή η τάση ανατράπηκε το 2021 με τους ανθρώπους να ξοδεύουν περισσότερα χρήματα σε βινύλιο από ότι σε CD.

* Ήταν επίσης μια πολύ διαφορετική εποχή για να παρακολουθήσει κάποιος ποδόσφαιρο.

Χωρίς διαδίκτυο ή έξυπνα τηλέφωνα και ιστοσελίδες, η τηλεόραση, το ραδιόφωνο και τα έντυπα ήταν το «κλειδί».

ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΑΖΟΓΙΑΝΝΗΣ