Τροχαία με οδηγούς άνω των 70: Επικίνδυνοι ή θύματα ηλικιακού ρατσισμού;

Πριν από λίγες μέρες, πάγωσε η κοινή γνώμη από το δυστύχημα στην άσφαλτο, όταν 88χρονη οδηγός αυτοκινήτου πέρασε με κόκκινο και εμβόλισε δύο άλλα ΙΧ που εκείνη την ώρα κινούνταν επί της Λεωφόρου Μαραθώνος προς τη διασταύρωση, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί 49χρονος υποπλοίαρχος της Ναυτονομίας.

Σύμφωνα με την εξέλιξη της υπόθεσης, στην άσκηση ποινικής δίωξης σε βαθμό κακουργήματος προχώρησαν οι δικαστικές αρχές εναντίον της ηλικιωμένης γυναίκας, ενώ τόσο τα επικριτικά σχόλια για την είδηση, όσο και η συζήτηση που ανοίγει πάλι σχετικά με τα διπλώματα των ηλικιωμένων, δείχνει από τη μία έναν, ίσως εύλογο προβληματισμό σχετικά με το ζήτημα, από την άλλη όμως τίθεται σοβαρά και το θέμα του ηλικιακού ρατσισμού, αφού όπως αναφέρει στην Parallaxi ο  Άρης Ζωγράφος, Πρόεδρος Πανελληνίου Συλλόγου Εκπαιδευτών Οδήγησης & Κυκλοφοριακής Αγωγής (ΣΕΟ) «πιο συχνά έχουμε στην πραγματικότητα τροχαία από 18χρονους που πίνουν ανεξέλεγκτα και οδηγούν παρά από ηλικιωμένους».

Σε αυτό φαίνεται να συμφωνούν και έρευνες, με πρόσφατη αυτή του Πανεπιστημίου του Swansea στη Μεγάλη Βρετανία, όπου αναφέρει πως οι ηλικιωμένοι οδηγοί δε θεωρούνται περισσότερο επικίνδυνοι από τους νέους.

Μάλιστα, όπως κατέδειξαν τα δεδομένα, οι οδηγοί ηλικίας 70 ετών έχουν 3-4 φορές λιγότερα ατυχήματα, σε σύγκριση με τους οδηγούς ηλικίας 17-21 ετών. Σύμφωνα με τον Βοηθό Καθηγητή Γεροντολογίας στο Πανεπιστήμιο του Swansea κ. Charles Musselwhite, οι πιο ηλικιωμένοι, κάνουν περισσότερα λάθη όταν αισθάνονται πίεση από άλλους οδηγούς, κυρίως όταν έχουν να στρίψουν δεξιά ή να κάνουν προσπέραση. Από την άλλη, οι νέοι οδηγοί, ηλικίας 17-21 ετών έχουν ατυχήματα που αφορούν κυρίως την υπερβολική ταχύτητα ή την απώλεια ελέγχου του οχήματός τους.

Ωστόσο, στη δημιουργία μιας νέας κατηγορίας διπλωμάτων οδήγησης για τους ηλικιωμένους προσανατολίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, αυστηροποιώντας ταυτόχρονα τη διαδικασία των εξετάσεων για εκείνους που έχουν υπερβεί τα 70 έτη, αφήνοντας σαφή κατεύθυνση πως η οδήγηση από ηλικιωμένους ανθρώπους είναι κάτι που πρέπει να στοχοποιηθεί.

Η συζήτηση που έχει ανοίξει, αφορά στη δημιουργία μιας νέας κατηγορίας αδειών οδήγησης, την οποία θα αποκτά κανείς μετά και τη συμπλήρωση του 70 έτους και μετά από πλήρη επανεξέταση των ικανοτήτων ενός οδηγού, τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Μετά το τέλος πενταετίας, ο οδηγός θα καλείται να επαναλαμβάνει τη διαδικασία.

Απαραίτητες για την απόκτηση-ανανέωση της άδειας οδήγησης για οδηγούς άνω των 70 ετών θα είναι και οι ιατρικές εξετάσεις.

Είναι όμως λογικό και ασφαλές να μιλάμε με τόσο αφοριστικό τρόπο τελικά για τους οδηγούς της τρίτης ηλικίας; Μια ματιά σε σχόλια στο διαδίκτυο αν ρίξει κάποιος, κάτω από αναρτήσεις που αφορούν δυστυχήματα που εμπλέκονται ηλικιωμένοι και θα καταλάβει πολλά.

Ο κ. Ζωγράφος επιρρίπτει ευθύνες και στους δημοσιογράφους λέγοντας πως «Το ότι αυτή τη στιγμή τα περισσότερα μέσα λειτουργούν με μία αφοριστική προσέγγιση σε σχέση με τους ηλικιωμένους οδηγούς είναι λάθος».

Θέλοντας να αιτιολογήσει τη θέση του ο Πρόεδρος Πανελληνίου Συλλόγου Εκπαιδευτών Οδήγησης & Κυκλοφοριακής Αγωγής, αναφέρει: «Το 2019 είχε ξεκινήσει η διαδικασία εξετάσεων για τους 75αρηδες. Είχαμε δημοσιεύσει λοιπόν κάποια στοιχεία από τροχαία συμβάντα. Η συμμετοχή των οδηγών πάνω από 65 χρόνων σε τροχαία συμβάντα, ήταν 9.03%. Η συμμετοχή των οδηγών από 75 έως 100 ετών, είχαν ποσοστό συμμετοχής 2, 02%. Στην ουσία δηλαδή ψάχνουμε να βρούμε πώς θα στηλιτεύσουμε το 12% και αφήνουμε από έξω το 88% το οποίο δημιουργεί στην πραγματικότητα τα περισσότερα τροχαία συμβάντα».

«Ελλείψει άλλων πρωτοκόλλων το αν κάποιος μπορεί ή όχι να οδηγήσει καθορίζεται από τις ιατρικές εξετάσεις που υποβάλλεται ο οδηγός ανάλογα την ηλικία του. Δηλαδή, χρειάζεται οφθαλμίατρο, παθολόγο, μετά από την δεκαπενταετία, για όσους απέκτησαν δίπλωμα μετά το 2013, και μέχρι τα 80. Μετά τα 80 χρειάζονται επιπλέον βεβαιώσεις από νευρολόγο ή νευροψυχιατρο ή ψυχίατρο και βέβαια και από ωτορινολαρυγγολόγο. Αυτή είναι η διαδικασία. Όσοι έχουν βγάλει το δίπλωμα τους πριν από το 2013, πρέπει να το ανανεώσουν στα 65 τους. Το κατά πόσο αυτό το πρωτόκολλο είναι συμβατό με τις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας και της κυκλοφορίας το έχουμε πει επανειλημμένως ότι δεν είναι. Και μάλιστα πρέπει να γίνουν πάρα πολλά πράγματα, χρειάζεται να έχουμε μία άλλη επιστημονική προσέγγιση σε σχέση με το τι πρωτόκολλα πρέπει να έχουμε ώστε ο οδηγός κάποιας ηλικίας να κινείται στον δρόμο, τι προδιαγραφές πρέπει να έχει» λέει ο κ. Ζωγράφος στη συζήτηση μας.

Φτάνοντας στην «εμμονή» πολλών με τους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας και το τιμόνι και το θέμα που συχνά επανέρχεται σχετικά με τα όρια ηλικίας των οδηγών, ο κ. Ζωγράφος τονίζει πως «Τέτοιου είδους διακρίσεις δεν πρέπει να υπάρχουν. Δεν είναι όλοι οι ηλικιωμένοι οδηγοί επικίνδυνοι στο δρόμο. Διότι το θέμα του ανθρώπου που δεν είναι νέος και κατά πόσο μπορεί να οδηγεί, είναι ένα θέμα περίπλοκο και ευαίσθητο. Θα έλεγα μάλιστα καταγγέλλοντας, πώς όπως διατυπώνεται σήμερα, αποτελεί και μία μορφή ρατσισμού. Είναι λοιπόν πάρα πολύ σημαντικό στον δημόσιο λόγο να αποφεύγουμε τέτοιες γενικεύσεις, για οποιαδήποτε ηλικιακή ομάδα. Διότι έτσι όπως πάμε σε λίγο θα στηλιτεύουμε τους αναπήρους, θα στηλιτεύουμε τους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα και άλλες ομάδες. Αυτό το πράγμα δεν έχει τέλος. Οι ατομικές ικανότητες και δεξιότητες διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των ατόμων όλων των ηλικιών. Σκεφτείτε ότι οι 16άρηδες τους 25αρηδες τους λένε γέρους. Οι 25αρηδες τους 40άρηδες τους λένε γέρους και οι πενηντάρηδες λένε τους 65άρηδες χούφταλα. Οπότε δεν έχει λογική όλο αυτό».

Κλείνοντας, έχει αξία αυτό που είπε ο κ. Ζωγράφος αγνοώντας με λίγα λόγια την ηλικία ενός οδηγού, αλλά δίνοντας σημαντική αξία στον τρόπο που οδηγεί κάποιος.

«Δεν έχει σημασία αν αυτός που περνάει το κόκκινο φανάρι είναι 90χρονος ή 18χρονος. Η παραβίαση του κόκκινου σηματοδότη είναι εγκληματική ενέργεια. Αυτή τη στιγμή υπάρχει μία διαβούλευση στην Ευρωπαϊκή επιτροπή η οποία καθορίζει πρωτόκολλα, γιατί πρόκειται για ένα πολύ ευαίσθητο ζήτημα. Ξέρετε, όλοι αυτοί οι οδηγοί που έχουν περάσει διά πυρός και σιδήρου, αυτορυθμίζονται. Υπάρχουν οδηγοί που ξέρουν ότι δεν πρέπει να οδηγήσουν το βράδυ. Ξέρουν τις συνθήκες που μπορούν να οδηγήσουν από μόνοι τους. Δεν είναι αφελής ο 65χρονος ή ο 70χρονος να βγει στο δρόμο να σκοτωθεί ή να σκοτώσει. Θεωρώ πιο επικίνδυνο το 18άρη που έχει πιει πολύ παρά και κάθεται στο τιμόνι, παρά τον 80χρονο που οδηγεί και έχει σύνεση».