10 κορυφαίες γυναίκες μέντορες στην κινηματογραφική και τηλεοπτική οθόνη!

Λέξεις: Κέλλυ Σαρρή

Για κάποιον μπορεί να είναι γνωστό, για κάποιους άλλους όχι, πάντως η λέξη «μέντορας» έχει την προέλευσή της από την Οδύσσεια. Ο Μέντωρ ήταν ένας χαρακτήρας του έπους, ένας οικογενειακός φίλος που συνέβαλε στην ανατροφή του Τηλέμαχου. Τη μορφή λοιπόν αυτού του χαρακτήρα, έπαιρνε η θεά Αθηνά πολλές φορές για να δώσει την καθοδήγηση της στον Τηλέμαχο. Το πως χρησιμοποιείται η λέξη και στα αγγλικά οφείλεται στον συγγραφέα Φρανσουά Φενελόν όπου το έργο «Οι περιπέτειες του Τηλέμαχου» (1699) είναι βασισμένο στην Οδύσσεια και από εκεί χρησιμοποιείται η λέξη ‘mentor’ στα Αγγλικά.

Fast forward στη σημερινή εποχή, ο ρόλος του μέντορα έχει βασικό ρόλο και σε πολλές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές για την καθοδήγηση ηρώων. Ο πιο γνωστός κινηματογραφικός μέντορας παγκοσμίως είναι με ομοφωνία θα έλεγε κανείς ο περίφημος Yoda των ταινιών Star Wars. Αξέχαστος παραμένει σίγουρα και ο Μορφέας από τις ταινίες Μάτριξ όπως και ο Mr. Miyagi των ταινιών The Karate Kid. Από τον πιο προσηλωμένο προπονητή (Mickey Goldmill στην ταινία Rocky Balboa) μέχρι και τον ιδρυτή της Ακαδημία για Ταλαντούχους Νέους, Charles Xavier των ταινιών X-Men η λίστα παραμένει τεράστια. Αυτό όμως που κάνει τη μεγαλύτερη εντύπωση είναι ότι οι γυναικείοι χαρακτήρες στον ρόλο του μέντορα είναι αρκετά λιγότεροι σε αριθμό.

Είναι αρκετά ενδιαφέρον το πως ένας από τους πρώτους μέντορες σε κείμενο είναι γένους θηλυκού, η θεά Αθηνά στην Οδύσσεια, αλλά στη μεγάλη και στη μικρή οθόνη η ένταξη του αντίθετου φύλου σε ρόλο μέντορα ή αλλιώς στα αγγλικά femtor (από το female που σημαίνει θηλυκό και τη λέξη mentor) είναι αρκετά σπάνιο φαινόμενο. Αξίζει όμως να αναφερθούμε και σε κάποιους υπάρχοντες χαρακτήρες γυναικών μεντόρων και να τονιστεί η ενέργεια που προσφέρουν και η σημαντικότητα τους τόσο για την ιστορία του έργου όσο και για το κοινό. Κάποιες από τις πιο ξεχωριστές femtor, που έχουν “αφήσει εποχή” είναι οι εξής:

Perenna στην σειρά του CW, Black lightning

https://youtu.be/ay-NrUXsAl4

Ίσως όχι και τόσο διαδεδομένη σειρά, αλλά η Erika Alexander απογειώνει τον ρόλο της θεραπεύτριας με υπερφυσικές δυνάμεις. Οι ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες αποκτούν υπερφυσική διάσταση και θα έλεγε κανείς ότι ο συγκεκριμένος ρόλος femtor αποτελεί αν όχι το μοναδικό, αλλά έναν από τους ελάχιστους στον χώρο των σειρών υπερηρώων.

Minerva McGonagall στις ταινίες Harry Potter

Στη σκέψη και μόνο αυτού του χαρακτήρα, μπορεί κανείς να κάνει εικόνα το πρόσωπο της ηθοποιού Maggie Smith όπου με την χαρακτηριστική έκφρασή της και διατηρώντας πάντα την ψυχραιμία της, καταφέρνει πάντα να βάζει σε τάξη το Hogwarts. Πάντα έχοντας στο μυαλό της τους τρεις πρωταγωνιστές της ταινίας, παραμένει δίκαιη και αμερόληπτη παρ’όλα τα κατορθώματα τους.

Ms. Valerie Frizzle στην σειρά The Magic School Bus

https://www.youtube.com/watch?v=pit3p1iABmg

Η δασκάλα με τα πιο κουλ outfits! Δεν υπήρχε μέρα που να μην ντυνόταν για την περίσταση. Μια παιδαγωγός που όλοι θα θέλαμε για να είχαμε στην τάξη για να έχουμε την ευκαιρία να ταξιδέψουμε από το εσωτερικό του ανθρώπινου σώματος μέχρι το διάστημα.

Miranda Bailey της σειράς Grey’s Anatomy

Νομίζω μπορεί να πει κανείς με σιγουριά ότι στα χέρια της συγκεκριμένη χειρουργού, μόνο ασφάλεια θα αισθανόταν ως ασθενής. Όχι μόνο έχει τρομερές ιατρικές γνώσεις και εμπειρία αλλά είναι και καταπληκτική σύμβουλος σε θέματα σχέσεων και δουλειάς.

Galadriel στις ταινίες The Lord of the Rings και The Hobbit

Σαγηνευτική, υπερδύναμη και σχεδόν αθάνατη φιγούρα που όχι μόνο γνωρίζει από ξόρκια και μαγεία αλλά και από μάχη. Πάντα στο πλευρό των πρωταγωνιστών, ο χαρακτήρας της παρουσιάζεται ωστόσο σε όλες τις πτυχές του αφού ακόμα και εκείνη βρέθηκε αδύναμη μπροστά στο “πολύτιμο” δαχτυλίδι. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η Galadriel είναι ξεκάθαρα μια μέντορας-προστάτης.

Olenna Tyrell στην σειρά Game of Thrones

Μια πραγματικά ισχυρή ματριαρχική φιγούρα με τεράστια εμπειρία και διορατικότητα σε αριστοκρατικές υποθέσεις. Αν και το τέλος της τραγικό, αποδείχτηκε όχι μόνο τρομερά ισχυρή ηγέτης αλλά και αστείρευτα αγαπημένος χαρακτήρας κυρίως ίσως για την αφοσίωσή της στην υστεροφημία της οικογένειας.

Η Grandmother willow (γιαγιά Ιτιά) στην ταινία Ποκαχόντας

Αξέχαστη φιγούρα που πραγματικά “ζέστανε” τη καρδιά του παιδικού κοινού της δεκαετίας του 90. Μια πραγματικά σοφή φιγούρα της Ντίσνεϊ αν και σε μορφή δέντρου, ο συμβολισμός της σοφίας της γης και της φύσης είναι ξεκάθαρη στην περίπτωση της γιαγιάς Ιτιάς.

Yu Shu Lien στην ταινία Crouching Tiger, Hidden Dragon

Αν και αυτή η ταινία έχει μείνει αξέχαστη λόγω των ιπτάμενων μαχών της, η Yu Shu, ερμηνευμένη από την Michelle Yeoh, λειτούργησε σε ρόλο μέντορα της Jen Yu. Ο τρόπος απεικόνισης των σκηνών διαμάχης τους πραγματικά υποστηρίζει μια ισορροπία και είναι από τις λίγες στιγμές απεικονίζεται μια τέτοια δυναμική μεταξύ γυναικών στην οθόνη!

Carol στην σειρά Walking Dead

Σε μια από τις πιο επιτυχημένες τηλεοπτικές σειρές, η Carol έχει εξέχον ρόλο και μια από τις μεγαλύτερες αλλαγές ως χαρακτήρας σε σχέση με την πρώτη σεζόν της σειράς. Η Carol είναι από τις πιο ανεξάρτητες φιγούρες τηλεοπτικών σειρών που πέρα από ότι γνωρίζει πολύ καλά να επιβιώνει σε ένα post-apocalyptic κόσμο με ζόμπι και συνήθως φαίνεται πιο σκληρή προς τα έξω, ο φροντιστικός της χαρακτήρας είναι εμφανής σε όλες τις σχέσεις που διατηρεί, είτε ως μητέρα είτε ως σύντροφος είτε ως φίλη. Με άλλα λόγια “είναι πάντα στο πλευρό των φίλων της”.

The Ancient One στην ταινία της Marvel, Dr. Strange

https://www.youtube.com/watch?v=01z_BcgFepw

Μια από τις ελάχιστες γυναίκες μέντορες με τρομερή δύναμη και ικανότητες όχι μόνο στη μάχη αλλά και ως καθοδηγήτρια. Φέρει επάξια τον ρόλο του μέντορα ή femtor. Από τον τόνο της φωνής της, υποδυόμενη από την Tilda Swinton, μέχρι και τα κουστούμια και το μακιγιάζ, the Ancient One αποτελεί role model στο σύγχρονο σινεμά και ένα μέντορα που διακρίνεται μεταξύ άλλων για τη μοναδικότητα του.

Πέρα από την παραπάνω λίστα, υπάρχουν κι άλλοι ρόλοι που γυναικείοι χαρακτήρες παίρνουν το ρόλο του μέντορα όπως η γιαγιά της Moana ή οι 3 νεράιδες στο Sleeping Beauty, η Jessica στο Suits. Όμως και πάλι η αντιπροσώπευση είναι ξεκάθαρα μειωμένη. Οι αιτίες πολλές. Κατ’ αρχήν στην συγκεκριμένη περίπτωση ο κινηματογραφος και η τηλεοραση αποτυπώνουν την αλήθεια της πραγματικότητας όπου ρόλοι τέτοιου είδους είναι δυστυχώς ακόμα “αντρική υπόθεση”. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι η σημαντικότητα που προσδίδουν στη μυθοπλασία: τη διαφορετική οπτική τους που είναι πλέον απαραίτητη σε μια καθαρά πατριαρχική κοινωνία. Η ενσωμάτωση διαφορετικών προτύπων σε ρόλους κλειδιά όπως του μέντορα θα ενδυναμώσουν και τον σεβασμό στο γυναικείο φύλο αλλά και θα δημιουργηθεί μια ισορροπία στις οθόνες που θα προσφέρει αρμονία.

*Η Κέλλυ Σαρρή είναι σκηνοθέτις με έδρα το Λος Άντζελες