Η 8η του Μάρτη δεν είναι γιορτή, είναι υπενθύμιση
Η θυματοποίηση του γυναικείου φύλου σε έναν φαύλο κύκλο υποτιθέμενης αδυναμίας αποτελεί ένα ισχυρό πρόσχωμα της πατριαρχίας για περαιτέρω διαιώνιση των ανισοτήτων
“I have never met a woman who is not strong. They don’t exist.” Diane von Furstenberg
Στις αρχές του 20ου αιώνα η Emmeline Pankhurst από κοινού με τις σουφραζέτες διεκδίκησαν το δικαίωμα ψήφου των γυναικών. Σε μια εποχή, που ίσχυε το οξύμωρο: οι γυναίκες είχαν την δυνατότητα να γίνουν βασίλισσες, μα δεν είχαν το δικαιώμα ψήφου, οι σουφραζέτες αγωνίστηκαν υπό αντίξοες συνθήκες για το αυτονόητο να μπορεί και το γυναίκειο φύλο, διαμέσου της ψήφου του, να συμμετέχει στα κοινά και να αποφασίζει το ίδιο για τη ζωή του. Το 1918, η Μεγάλη Βρετάνια κατοχύρωσε το δικαίωμα των παντρεμένων -μόνον- γυναικών, οι οποίες έχουν συμπληρώσει τα τριάντα έτη να ψηφίζουν. Ενώ, η δυνατότητα άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι θεσπίστηκε καθολικά για τις Ελληνίδες, μόλις το 1956. Έπειτα από εξήντα έξι χρόνια, ο κινηματικός αγώνας της προάσπισης και ενίσχυσης των γυναικείων δικαιωμάτων προσπαθεί να αντισταθεί σθεναρά στην διολίσθηση βασικών αρχών του δικαίου και της ισοπολιτείας,- στην ισχυρή επέλευση του συντηρητισμού και ταυτόχρονα αναζητά διόδους ανάδειξης της εμπειρικής πραγματικότητας των συγχρόνων γυναικών.
Παρά την de jure αποτύπωση της ισότητας των ανθρώπων, τόσο σε διεθνή κείμενα, όπως ο Χάρτης Ηνωμένων Εθνών και ειδικά διεθνή κείμενα, όπως η Σύμβαση για την Εξάλειψη όλων των μορφών Διακρίσεων κατά των Γυναικών (Σύμβαση Κωνσταντινούπολης), όσο και σε εθνικά καταστατικά κείμενα, κοινώς στα Συντάγματα (4 παρ. 2 του Σ), η πλήρωση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων απέχει εκατό τριάντα πέντε. Απόδειξη αυτού, πέραν της βιωματικής αλήθειας κάθε γυναικάς, αποτελεί η πρόσφατη ετήσια Έκθεση του World Economic Forum, η οποία δημοσιεύτηκε στις αρχές του νέου έτους.
Η «σύγχρονη» Ελλάδα στον παγκόσμιο δείκτη Ισότητας των Φύλων (Gap Gender) του 2021, καταλαμβάνει την φθίνουσα εννιακοσιοστή όγδοη θέση, δεκατέσσερις θέσεις κάτω από την περυσινή κατάταξη. Γνωρίζω καλά ,πως για μια μερίδα ανθρώπων η στατιστική αποτύπωση μιας δύσκολης πραγματικότητας είναι αδιάφορη, καθώς αποτελεί μονάχα έναν απρόσωπο αριθμό, ο οποίος δεν επηρεάζει τη ζωή και το συμφέρον τους. Όμως, για μια άλλη μερίδα-την μεγαλύτερη- αποτελεί την άμεση σκιαγράφηση της ζωής τους: χαμένες εργασιακές, οικονομικές και κοινωνικές ευκαιρίες και επιπρόσθετα εμπόδια! Ζητούμε ως κοινωνία και ορθώς, το γυναικείο φύλο να δράσει και να αναλάβει το μερίδιο που του αναλογεί, αλλά εξακολουθούμε να παρακάμπτουμε ένα καθοριστικό συντελεστή της εξίσωσης: την απουσία δομών και θεσμικού υποστρώματος, την έλλειψη ουσιαστικών ευκαιριών και τις οικονομικές δυσχέρειες. Πως μια νέα σύγχρονη γυναίκα μπορεί να κυνηγήσει το όνειρό της, όταν δεν λαμβάνει την δέουσα κοινωνική και ηθική στήριξη; Πως μια σύγχρονη μανούλα μπορεί να ανταποκριθεί στους πολλαπλούς και απαιτητούς ρόλους της, χωρίς ανεπτυγμένες προνομιακές δομές;
Μια εκτενής αναφορά των διακρίσεων θα απαιτούσε όγκο λέξεων, γι’ αυτό σκόπιμο είναι να περιορίσω την αναφορά σε δυο σημεία. Η μαύρη λίστα των δολοφονημένων γυναικών από τον σύντροφο ή σύζυγό τους αυξάνεται επικίνδυνα, η άτυχη Βίκυ έχασε τη ζωή της, διότι θέλησε να αποφασίσει η ίδια για τη ζωή της. Γυναίκες εκτεθειμένες, σε κάθε μορφής ενδοοικογενειακής βίας αδυνατούν να λάβουν την απαραίτητη προστασία, καθώς παρά την δυνατότητα άσκησης ασφαλιστικών μέτρων κατά των κακοποιητικών συντρόφων τους, ως ένα άμεσο μέτρο δικαστικής προστασίας, η εκδοθείσα απόφαση συχνά δεν τηρείται από τον καθ’ ού την αίτηση. Πως λοιπόν μπορούμε να ισχυριζόμαστε ό,τι η ζωή μας, μας ανήκει εάν δεν έχουμε το αυτεξούσιο να αποφασίζουμε ελεύθερα γι’ αυτήν; Η θυματοποίηση του γυναικείου φύλου σε έναν φαύλο κύκλο υποτιθέμενης αδυναμίας αποτελεί ένα ισχυρό πρόσχωμα της πατριαρχίας για περαιτέρω διαιώνιση των ανισοτήτων και των κακοποιητικών πρακτικών. Με την πρόσφατη αναθεώρηση του μέχρι πρότινος πρωτοποριακού οικογενειακού δικαίου, η προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού και της ισότητας των φύλων διαρρήχθηκε σοβαρά, περιπτωσιολογία της οπισθοχώρησης των δικαιωμάτων προκύπτει και από την πρόσφατη νομολογία. Πιο συγκεκριμένα, το φως της δημοσιότητας είδε υπόθεση στην οποία πατέρας που κακοποιούσε και απειλούσε τη σύντροφό του, αιτήθηκε και κέρδισε την επιμέλεια του τέκνου, προστρέχοντας στις νέες διατάξεις του οικογενειακού δικαίου, οι οποίες θίγουν το συμφέρον του τέκνου, όπως αυτό προσδιορίζεται από την διεθνή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού.
Κανένας αγώνας έναντι των προαναφερόμενων παραβιάσεων, δεν θα ευδοκιμούσε εάν εξέλειπε η βασική συνθήκη της ειρήνης, όπως συμβαίνει αυτές τις ημέρες στην Ουκρανία. Η σκέψη μας βρίσκεται στον πρωταρχικό αγώνα αυτών γυναικών για ελευθέρια και για σεβασμό της ανθρώπινης ζωής. Η δυναμική τους στάση αποδεικνύει περίτρανα ό,τι το γυναικείο φύλο συμβάλλει ουσιαστικά στην πραγμάτωση ανθρωπιστικών και πρωτίστως φιλειρηνικών εννοιών. Η ημέρα λοιπόν αξίζει να αφιερωθεί ειδικά σε αυτές τις γυναίκες που γεννούν νέες ζωές σε καταφύγια, σε αυτές τις γυναίκες, οι οποίες παραμερίζοντας τον κίνδυνο σύλληψης, διαμαρτύρονται θαρραλέα στη Μόσχα έναντι της ρωσικής εισβολής.
