Ανακάλυψε τα γλυπτά της πόλης: Αναθηματική στήλη προσκόπων
Απέναντι από το πανέμορφο κτίριο της Περιφερειακής Εφορείας Προσκόπων Θεσσαλονίκης επί της Βασ. Γεωργίου, βρίσκεται η αναθηματική στήλη για την θυσία των Προσκόπων του Αϊδινίου.
Στέκουν δίπλα μας, τα προσπερνάμε, πολλές φορές μπορεί να μην παρατηρούμε καν την ύπαρξη τους. Είναι τα αγάλματα, οι προτομές και οι εικαστικές συνθέσεις της πόλης και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της. Πολλά από αυτά είναι τόσο γνωστά που έγιναν σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης, όπως το άγαλμα του Βενιζέλου, οι Ομπρέλες του Ζογγολόπουλου, το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κάποια είναι πιο σύγχρονα, κάποια λιγότερο γνωστά, μερικά είναι πολυφωτογραφημένα, άλλα έχουν αφεθεί και παρακμάζουν. Στέκουν δίπλα σε μεγάλους δρόμους και πλατείες, ακίνητα, και μας διηγούνται ιστορίες από την πόλη.
Σε μια μικρή μαρμάρινη βάση, απέναντι από το πανέμορφο κτίριο της Περιφερειακής Εφορείας Προσκόπων Θεσσαλονίκης επί της Βασ. Γεωργίου, βρίσκεται η αναθηματική στήλη για την θυσία των Προσκόπων του Αϊδινίου τον Ιούνιο του 1919, φτιαγμένη από πέτρα που φέρει πάνω της το σήμα Υπόσχεσης του προσκοπισμού, το οποίο και συμβολίζει τις αρχές και τις αξίες των προσκόπων, από την γέννηση τους το 1908 από τον Λόρδο Μπέηντεν Πάουελ, μέχρι και σήμερα που μετρά 50 εκατομμύρια μέλη σε περισσότερες από 160 χώρες.
Στις 17.06.1919, ο Συνταγματάρχης Σχοινάς, μετά από σκληρές μάχες με τους Τσέτες*, δίνει εντολή να αποχωρήσει ο Ελληνικός Στρατός από την περιοχή του Αϊδινίου. Την ίδια στιγμή, ο Νίκος Αυγερίδης, τοπικός έφορος των Ελλήνων προσκόπων, μαζί με δεκάδες προσκόπους, βοηθούν ανθρώπους που υποφέρουν, Έλληνες και Τούρκους, γλιτώνουν από φλεγόμενα σπίτια δεκάδες Τουρκάλες και μωρά, φροντίζουν τραυματίες. Η υποχώρηση του στρατού δίνει στους Τσέτες την ευκαιρία να περάσουν σε μια σειρά εκτελέσεις, βιασμούς, ακρωτηριασμούς, βασανιστήρια. Μια μέρα αργότερα, στις 18/6/1919, οι Τούρκοι παίρνουν τον Νίκο Αυγερίδη και 31 Προσκόπους του και τους οδηγούν στις όχθες του ποταμού Εύδονα. Ο Αντνάν Μεντερές ζητά από τον Νίκο Αυγερίδη να απαρνηθεί την Ελλάδα και αυτός τους απαντά «Ζήτω η Ελλάς». Οι Τούρκοι τον γδέρνουν ζωντανό και τον πετάνε στον ποταμό. Μαζί του και τα 31 παιδιά που έδωσαν την ίδια απάντηση. Ο Σχοινάς καταδικάστηκε για λιποταξία, αλλά γλύτωσε το εκτελεστικό απόσπασμα. Ο Ελληνικός Στρατός βρήκε στο ποτάμι, που στο μεταξύ βάφτηκε κόκκινο, τους 31 προσκόπους και τον Αυγερίδη.
Αυτή είναι μια από τις σπουδαιότερες και ηρωικότερες στιγμές του Ελληνικού προσκοπισμού, που ακολούθησε αυτό που ο προσκοπισμός πρεσβεύει ως κύρια αρχή. Να βοηθήσει αυτούς που έχουν την ανάγκη του. Προς τιμήν των θυμάτων, οι Πρόσκοποι Θεσσαλονίκης έχουν τοποθετήσει την αναθηματική πέτρινη στήλη που θα θυμίζει σε όλους τον ηρωισμό και την αυτοθυσία τους.
(*) Οι Τσέτες (τουρκικά: Çete, «συμμορίτες») ήταν Μουσουλμάνοι κατάδικοι οπλισμένοι ληστές, οι οποίοι δραστηριοποιούνταν στην Μικρά Ασία από την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στρατολογημένοι και εξοπλισμένοι από τα τοπικά τμήματα της νεοτουρκικής επιτροπής «Ένωση και Πρόοδος». Ήταν υπεύθυνοι για αμέτρητες βιαιοπραγίες, βιασμούς και δολοφονίες αμάχων, καθώς και λεηλασίες που πραγματοποιούσαν σε συνεργασία με την Τουρκική Χωροφυλακή ή υπό την ανοχή της. Επίσης ήταν υπεύθυνοι για τις θηριωδίες σε βάρος των Αρμενίων, Ασσυρίων και Ελλήνων, οι οποίες έλαβαν χώρα κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1910 και του 1920.
