Ανακαλύψτε τα κτίρια της πόλης: Χάνι Κορυτσά, οδός Μοναστηρίου

Πνιγμένα από το καυσαέριο και τις μοντέρνες πολυκατοικίες. Στέκουν δίπλα μας ενάντια στο χρόνο και την φθορά. Τα προσπερνάμε, δεν τα παρατηρούμε, σε κάποια από αυτά ζούμε και εργαζόμαστε, κάνουμε τα ψώνια μας η πίνουμε έναν καφέ. Άλλα μαραζώνουν από την αδιαφορία μας. Ζωντανά και περήφανα σύμβολα της ιστορίας της πόλης, κρύβουν σημαντικά γεγονότα, σκοτεινά μυστικά, οικογενειακές ιστορίες, τραγωδίες και χαρές. Νεοκλασικά, διατηρητέα, του ευρωπαϊκού εκλεκτισμού, του κλασικισμού, μπαρόκ, σύγχρονα αυτά είναι τα κτήρια σύμβολα της πόλης.

Το μοναδικό Χάνι της πόλης

Η οδός Μοναστηρίου ήταν κάποτε γεμάτη από χάνια που εξυπηρετούσαν τους ταξιδιώτες που επισκέπτονταν την πόλη, κυρίως εμπόρους με την πραμάτεια τους.

Ο Βαρδάρης αποτελούσε την είσοδο της πόλης, γειτνίαζε με το λιμάνι και το σταθμό των τρένων και βοήθησε πολύ στο να αναπτυχθεί η περιοχή και να χτιστούν γύρω από αυτήν μαγαζιά και πανδοχεία.

Χάνια ονόμαζαν τα παλιά χρόνια τους χώρους για την υποδοχή και τη διανυκτέρευση ταξιδιωτών και των ζώων τους κοινώς τα πανδοχεία. Συνήθως αποτελούνταν από ένα κεντρικό ανοιχτό χώρο για να μπορούν να ξεκουράζονται τα άλογα και να φυλάσσονται τα αμάξια (κάρα).

Στον επάνω όροφο ήταν τα δωμάτια ενώ κάτω μερικά μαγαζιά για φαγητό και καφενεία. Με το πέρασμα του χρόνου την εξέλιξη και την ανοικοδόμηση τα χάνια της περιοχής γκρεμίστηκαν και αντικαταστάθηκαν από σύγχρονα ξενοδοχεία, καταστήματα και πολυκατοικίες.

Γνωρίζουμε την ιστορία δύο από αυτών το Χάνι «Κρούσοβο» και το χάνι «Κορυτσά» που είναι και το μοναδικό που διασώζεται σήμερα στην Θεσσαλονίκη. Το χάνι Κρουσοβο ήταν ενός Εβραίου και το Κορυτσά ενός Τούρκου από τους οποίους και τα αγόρασαν περίπου την περίοδο 1905-1907 οι τελευταίοι ιδιοκτήτες του.

Το Κρούσοβο ονομάστηκε έτσι προς τιμή του τόπου καταγωγής των ιδιοκτητών (Βλάχοι από το Κούρσοβο πόλη 80 χμ. βορειοδυτικά από το Μοναστήρι) το δεύτερο αγοράστηκε λίγο αργότερα και είχε ήδη την ονομασία «Κορυτσά».

Με το σεισμό του ΄78 στο χάνι Κρούσοβο χάλασαν οι σκεπές έφυγαν κομμάτια και έμειναν μόνο τα μαγαζιά που υπήρχαν από κάτω.

Όταν άρχιζε να χτίζεται η περιοχή στην θέση του έγινε το Ξενοδοχείο Βεργίνα και η διπλανή πολυκατοικία. Στα μεγάλα αστικά κέντρα όπως η Θεσσαλονίκη τα χάνια άλλαξαν χαρακτήρα και από καταλύματα ταξιδιωτών μετατράπηκαν σε εμπορικές στοές όπου στεγάζονταν οι ιδιοκτήτες με τα εμπορεύματά τους.

Το πανδοχείο Κορυτσά είναι το μοναδικό που είναι ακόμα υπαρκτό σαν χώρος επί της Μοναστηρίου με Ενωτικών και Οδυσσέως, ένα οικοδομικό τετράγωνο με χαμηλά καταστήματα. Ένα εστιατόριο και ένα καφέ έχουν το όνομα Χάνι θέλοντας προφανώς να τιμήσουν και να θυμίσουν την αρχική χρήση των μικρών αυτών μαγαζιών που έχουν παραμείνει.

Η Μελίνα Μερκούρη για το Κορυτσά είχε πει «να το κρατήσουμε αυτό το κτίριο να υπάρχει ένα παλιό χάνι της Θεσσαλονίκης ως αρχιτεκτονικό δείγμα» και γ αυτό και το διέσωσε. Μετά το σεισμό του 78 το επάνω μέρος έπεσε και δεν γινότανε να διορθωθεί και έμειναν μόνο τα μαγαζιά που υπάρχουν και λειτουργούν ακόμα και σήμερα. Έκτοτε δεν έχει γίνει καμιά άλλη παρέμβαση στο χώρο.

Οι ιδιοκτήτες των λιγοστών καταστημάτων που παραμένουν ανοιχτά περιμετρικά του κτίσματος αναφέρουν πως σχεδιάζεται η μεταφορά τους καθώς το κτίσμα επρόκειτο να γκρεμιστεί και στην θέση του να χτιστεί σύγχρονη οικοδομή μιας και δεν θεωρείται σωζόμενο κτήριο και με τις καταστροφές που υπέστη σύντομα θα πρέπει να εγκαταλειφθεί.

Δείτε επίσης…