Ανακαλύψτε τα κτίρια της πόλης: Μέγαρο Κόφφα Τσαννίδου

Οι περισσότεροι θυμούνται εκεί το ιστορικό πρώην βιβλιοπωλείο Μόλχο.

Γιώργος Τσιτιρίδης
ανακαλύψτε-τα-κτίρια-της-πόλης-μέγαρο-876419
Γιώργος Τσιτιρίδης

Πνιγμένα από το καυσαέριο και τις μοντέρνες πολυκατοικίες. Στέκουν δίπλα μας ενάντια στο χρόνο και την φθορά. Τα προσπερνάμε, δεν τα παρατηρούμε, σε κάποια από αυτά ζούμε και εργαζόμαστε, κάνουμε τα ψώνια μας η πίνουμε έναν καφέ. Άλλα μαραζώνουν από την αδιαφορία μας. Ζωντανά και περήφανα σύμβολα της ιστορίας της πόλης, κρύβουν σημαντικά γεγονότα, σκοτεινά μυστικά, οικογενειακές ιστορίες, τραγωδίες και χαρές. Νεοκλασικά, διατηρητέα, του ευρωπαϊκού εκλεκτισμού, του κλασικισμού, μπαρόκ, σύγχρονα αυτά είναι τα κτήρια σύμβολα της πόλης. 

Το κτίριο της οδού Τσιμισκή 10 καταλαμβάνει και τις  οδούς Βενιζέλου 5 και Ρογκότη.  Αξιόλογο επιβλητικό  γωνιακό και από τις δυο πλευρές κτήριο.

Πρόκειται για το μέγαρο Κόφφα-Τσαννίδου του 1924 ή 1925 με μελετητές τους  Κ. Κοκορόπουλο-Ι. Ζαχαριάδη. Βρίσκεται σε πολύ σημαντική θέση πλησίον και άλλων διατηρητέων και αξιόλογων κτηρίων στους άξονες της οδού Βενιζέλου και της οδού Τσιμισκή και αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου συνόλου, που αναδεικνύει την εξέλιξη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής της πόλης της Θεσσαλονίκης.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι συνθετικές αρχές οργάνωσης των όψεων σε βάση – κορμό – στέψη με ταυτόχρονη διαμόρφωση κατακόρυφων ζωνών με τη χρήση δομικών και μορφολογικών στοιχείων, η δημιουργική χρήση της επανάληψης όμοιων στοιχείων, η χρήση της συμμετρίας, οι αναλογίες και ο τρόπος ομαδοποίησης των ανοιγμάτων, ο τονισμός επιμέρους τμημάτων για τη δημιουργία ενός αξιόλογου συνόλου.

Χαρακτηριστική είναι η διακοσμητική χρήση των έντονα προεξεχόντων γραμμών στις όψεις που λειτουργούν ενοποιητικά για επιμέρους στοιχεία και διαμορφώνουν το κεντρικό τμήμα των όψεων επί των οδών Τσιμισκή και Βενιζέλου και το ακριανό επί της οδού Ρογκότη.

Οι διακοσμητικές αυτές γραμμές καταλήγουν στο άνω μέρος του κτηρίου σε κεντρικές κλιμακωτές απολήξεις. Το σύνολο του σχεδιασμού συμπληρώνεται με πλούσιο διάκοσμο με επιρροές Art Deco.

Στο εσωτερικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι κοινόχρηστοι χώροι με εξασφάλιση φυσικού φωτισμού από τα παράθυρα, τον πίσω ακάλυπτο χώρο και τους πλευρικούς φωταγωγούς του κτηρίου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο χώρος της κύριας εισόδου με προθάλαμο και ανεμοφράκτη.

Επίσης το κλιμακοστάσιο με ξύλινη κουπαστή και γραμμικά κιγκλιδώματα, με ενδιαφέρουσα και εργονομική χάραξη, οι ξύλινες ταμπλαδωτές θύρες εισόδου στους χώρους γραφείων και τα γύψινα ανάγλυφα διακοσμητικά πλαίσια στις οροφές.

Η οργάνωση των χώρων στο εσωτερικό και η λιτή αισθητική των υλικών βρίσκεται σε αρμονία με τον εξωτερικό σχεδιασμό των όψεων και τη συνολική αισθητική του κτηρίου. 

Το κτίριο υπήρξε από την αρχή κτίριο γραφείων, φιλοξενώντας δικηγόρους, συμβολαιογράφους και αρχιτέκτονες.

Ένα από τα πρώτα ασανσέρ της Βορείου Ελλάδας εγκαταστάθηκε σε αυτό εδώ το κτήριο.

Κατά την διάρκεια της Κατοχής επιτάχθηκε και στέγασε για λίγο την Γενική Στρατιωτική Διοίκηση Θεσσαλονίκης-Αιγαίου. Στη συνέχεια η Διοίκηση μεταφέρθηκε στο Μέγαρο Κονιόρδου. Σύμφωνα με κάποιες πηγές, μετά την απελευθέρωση, στο Μέγαρο Κόφφα στεγάστηκε για λίγο το Υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης.

Στα καταστήματα του ισογείου στεγάσθηκαν για μεγάλα χρονικά διαστήματα το φαρμακείο-εντευκτήριο λογοτεχνών “Ηλία Κατσόγιαννη” (αριστερά της εισόδου του κτηρίου), το βιβλιοπωλείο “Μόλχο” (δεξιά), το παντοπωλείο “Αφών Τζαλαβρά” (παραπλεύρως του “Μόλχο”) και η ΔΕΗ ως εκθεσιακός χώρος (στο γωνιακό κατάστημα, αριστερά του φαρμακείου), όπου από το υπόγειο του καταστήματος γίνονταν οι δοκιμές για την μετάδοση του πρώτου πειραματικού τηλεοπτικού σήματος στην Ελλάδα, στα εγκαίνια της Έκθεσης Θεσσαλονίκης το 1961.

Σήμερα, το κτίριο παραμένει σε λειτουργία, στεγάζοντας εμπορικά καταστήματα στο ισόγειό του, αλλά και δικηγορικά και δημιουργικά γραφεία στους ορόφους του.

Το ιστορικό βιβλιοπωλείο Μόλχο παρ όλο που δεν υπάρχει πια άφησε ανεξίτηλα την σφραγίδα του στην νεότερη ιστορία της πόλης. Καθ όλου τυχαίο που στην είσοδο του κτιρίου της Τσιμισκή 10 υπάρχει δείκτης μνήμης με την ιστορία του.

 Άνοιξε  για το κοινό το 1888, και ήταν το μοναδικό βιβλιοπωλείο της εποχής που διέθετε ξενόγλωσσα βιβλία και περιοδικά. Ιδιοκτήτης του ήταν ο Ισαάκ Μόλχο, που λειτούργησε το βιβλιοπωλείο σε κτίριο της οδού Σαμπρή Πασά, στη σημερινή Βενιζέλου, ενώ μετά τον θάνατό του, ο αδελφός του, Μαΐρ Μόλχο, ανέλαβε τη διεύθυνση του.

Μετά από την πυρκαγιά του 1917, το βιβλιοπωλείο μεταστεγάστηκε, αρχικά στην οδό Μητροπόλεως, και αργότερα και μέχρι το οριστικό κλείσιμό του στην Τσιμισκή 10 στο Μέγαρο Κόφφα.

Με το τέλος του Β Παγκόσμιου πολέμου που άλλαξε για πάντα την ανθρωπογεωγραφία της πόλης το βιβλιοπωλείο αναλαμβάνει ο Σολομών Μόλχο, μετά την επιστροφή του από το στρατόπεδο συγκέντρωσης μαζί με τους ελάχιστους Εβραίους της Θεσσαλονίκης που θα επιστρέψουν. Από τον Σολομών περνάει στον Ιωσήφ Μόλχο και μετά από 4 γενιές και αφού έχει επιβιώσει το διωγμό από τους Ναζί, την πυρκαγιά του 1917, το μεγάλο σεισμό έκλεισε οριστικά το 2008.

Παρ όλο που δεν υπάρχει πια για όσους το πρόλαβαν ανοιχτό η ιστορία του θα είναι εκεί για να μας το θυμίζει. 

Δείτε επίσης…

Σχετικά Αρθρα
Σχετικά Αρθρα