Ο Αντώνης Καλογιάννης που γνώρισα

Ο τραγουδιστής και ραδιοφωνικός παραγωγός Δημήτρης Νικολούδης γράφει για τον σπουδαίο Αντώνη Καλογιάννη. 

Ήταν Μάρτιος του 1975 όταν ο Μίκης Θεοδωράκης έδωσε μια σειρά συναυλιών στο Παλέ ντε Σπορ. Ήταν η πρώτη φορά που ο συνθέτης εμφανιζόταν στη Θεσσαλονίκη μετά την μεταπολίτευση.

Ήμουν ακόμη μαθητής Γυμνασίου και με κάποιους συγγενείς μου βρέθηκα στις κερκίδες και παρακολούθησα μαζί τους τη συναυλία. Ήταν κάτι μοναδικό, μια ιεροτελεστία. Ο Μίκης να διευθύνει μια μεγάλη ορχήστρα και τρείς τραγουδιστές – Μαρία Φαραντούρη, Πέτρος Πανδής και Αντώνης Καλογιάννης.

Ο Αντώνης Καλογιάννης επέστρεψε στην Ελλάδα από το εξωτερικό όπου ήταν με τον Μίκη, στα μέσα της δικτατορίας και επειδή τα τραγούδια του συνθέτη ήταν απαγορευμένα, προσπάθησε και έκανε ρεπερτόριο με άλλους συνθέτες. Βέβαια στις μπουάτ που εμφανίζονταν έλεγε τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη και γνώριζε μεγάλη επιτυχία.

Στη δισκογραφία έκανε σπουδαία τραγούδια, κυρίως με τον Δήμο Μούτση και με τον Μίμη Πλέσσα. Αυτά τα τραγούδια άκουγα στο ραδιόφωνο και έτσι τον γνώρισα.

Στα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη ήταν μοναδικός. Ο μεγάλος αυτός συνθέτης, ανακάλυψε στον τσαγκάρη από την Καισαριανή έναν ερμηνευτή με ξεχωριστή και ιδιαίτερη χροιά, διαφορετική από τους τραγουδιστές με τους οποίους συνεργαζόταν μέχρι το 1966, χρονιά που πρωτοσυνεργάστηκαν ο Μίκης Θεοδωράκης με τον Αντώνη Καλογιάννη.

Η συνεργασία τους έχει δώσει μοναδικές δισκογραφικές δουλειές. Κατάσταση Πολιορκίας, Πνευματικό Εμβατήριο, Επιφάνεια Αβέρωφ, ο Ήλιος και ο Χρόνος είναι μερικά από τα έργα του Μίκη Θεοδωράκη που ερμήνευσε ο Αντώνης Καλογιάννης.

Μετά τον Μίκη ακολούθησαν και πλήθος άλλων συνεργασιών με πολλούς συνθέτες και με πολλές, μα πάρα πολλές επιτυχίες. Γιώργος Χατζηνάσιος, Ηλίας Ανδριόπουλος, Μάριος Τόκας, Δημήτρης Λάγιος, Αργύρης Κουνάδης, Χρήστος Γκάρτζος, Σταύρος Κουγιουμτζής, Ζωρζ Μουστακί είναι μερικοί από τους συνθέτες που με τη φωνή του Καλογιάννη έγραψαν τραγούδια που αγαπήθηκαν πολύ.

Τον άκουσα σε πολλές συναυλίες και σε πολλές μπουάτ. Ήθελα να τραγουδήσω μαζί του και το κατάφερα το 1987 στον «Ηριδανό», ένα μουσικό χώρο στο Ντεπώ. Με μάγεψε ο τρόπος που τραγουδούσε, η χροιά του, το ρεπερτόριο του. Είχα και την τύχη να τον ακούσω να ερμηνεύει και τραγούδια εκτός της δισκογραφίας του. Ήταν υπέροχος στα τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη και άλλων λαϊκών συνθετών.

Νομίζω όμως πως η κορυφαία του στιγμή – όπως και ο ίδιος παραδεχόταν – ήταν το έργο του Μίκη Θεοδωράκη σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη, Επιφάνεια Αβέρωφ.

“…κράτησα τη ζωή μου ταξιδεύοντας ανάμεσα στα κίτρινα δέντρα,

κατά απ’ το πλάγιασμα της βροχής

σε σιωπηλές πλαγιές

φορτωμένες με τα φύλλα της οξιάς

καμιά φωτιά στην κορυφή τους βραδιάζει.”