Η «απονευρωμένη» Γ’ Ελληνική Δημοκρατία

Πρέπει να το πούμε και να το δούμε ξεκάθαρα, αυτό που ζούμε δεν αφορά στην πανδημία, αφορά στην ποιότητα της δημοκρατίας. Η επίδειξη δύναμης και κυριαρχίας στη βάση συνθηκών έκτακτης ανάγκης όπως ήταν στο παρελθόν η κρίση χρέους και στο παρόν η πανδημική κρίση αγγίζει τα όρια της «χούντας» αλλά δεν είναι, είναι κάτι διαφορετικό και ιδιαίτερα προβληματικό, είναι μια «απονευρωμένη δημοκρατία», κενή από περιεχόμενο και ουσία.

Στο πυκνό πολιτικό χρόνο των τελευταίων δύο βδομάδων, από την επέμβαση της αστυνομίας στο ΑΠΘ ως την καταδοτική παρουσία του Κυρανάκη στο ΟPEN , από την λογοκρισία στο Facebook ως τις λανθασμένες απεικονίσεις της κοινής γνώμης στο MEGA, από τον ξυλοδαρμό στη Νέα Σμύρνη ως την σκληρή στάση στα αιτήματα ενός απεργού πείνας, υπάρχει ένα κοινό μοτίβο, υπάρχει η ίδια επαναλαμβανόμενη βιοκυριαρχική αντίληψη που αποτελεί τον ορισμό του καθεστώτος.

Συμβολικές πράξεις και ασκήσεις αυταρχικότητας που μετράνε τα όρια και τις αντοχές της κοινωνίας, προσήλωση στη νομιμοφροσύνη που παραβιάζει ή καταπατά δικαιωματικές παραδόσεις που έκαναν τη δυτική δημοκρατία ποθητή. Με τις πράξεις τους παραδίδουν ένα καθεστώς «κουφάρι» δημοκρατίας. Το μονότονο μήνυμα ενός τέτοιου καθεστώτος είναι πάντα το ίδιο: «τη ζωή σου κυβερνούμε εμείς και μας ανήκει».

Σε μια τέτοια συνθήκη η δημοκρατία παραμένει μια τυπική διαδικασία ψήφισης νόμων από την πλειοψηφία που εκλέγεται μια φορά στα τέσσερα χρόνια. Η εκλεγμένη πλειοψηφία δεν λογοδοτεί θεωρώντας την εκλογή της «λευκή επιταγή» που πρέπει να εξαργυρωθεί γρήγορα και με κάθε κόστος. Ένα τέτοιο καθεστώς, επειδή μπορεί, πυκνώνει τον χρόνο και κλείνει τα αυτιά του στην κοινωνία, υποστηρίζει πως δεν έχει χρόνο για διαβούλευση, για ανατροφοδότηση, για στοχασμό, όλα αλλάζουν στο όνομα μιας πίεσης που επιχειρεί να εφαρμόσει ένα reset κοινωνικό, πολιτικό, εργασιακό, εκπαιδευτικό κ.α.

Σε αυτό το καθεστώς τίποτα δεν είναι αυτονόητο, όλα αλλάζουν και πολλά εξατμίζονται. Όλα πρέπει να ξαναδιεκδικηθούν, τα δικαιώματα, η ελευθεροτυπία, η αντικειμενική πληροφόρηση, η ελευθερία στην έκφραση και δράσης, ο αέρας που αναπνέουμε, η δημοκρατία, η πρόοδος που πιστέψαμε πως κάναμε, όλα χαμένα από το «απονευρωμένο κουφάρι» της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας.

Αυτό είναι ταυτόχρονα και ένα στοίχημα, όλα πρέπει να κερδηθούν ξανά και από την αρχή. Πράγματι δεν είναι χούντα αυτό που ζούμε είναι κάτι διαφορετικό και επικίνδυνο, ένα καθεστώς διακυβέρνησης χωρίς σεβασμό σε θεμελιώδης αξίες που εξανθρώπισαν τον δυτικό κόσμο όπως είναι η ισότιμη αξία της ανθρώπινης ζωής για όλες και όλους, το δίκαιο και η ελευθερία. Η δημοκρατία έχει μετατραπεί σε ένα «στυλ διακυβέρνησης» που επιδιώκει να εδραιωθεί με φόβο.

Όσοι είμαστε μεγαλύτεροι ξέρουμε μια πικρή αλήθεια, η Χούντα άντεξε (εφτά ολόκληρα) χρόνια γιατί οι “νοικοκυραίοι” της μεσαίας τάξης εκείνης της εποχής “έβλεπαν τη δουλειά τους” και παρέμειναν σιωπηλοί. Κοίταζαν τη δουλειά τους, άκουγαν ωραίες μουσικές, μάθαιναν τα νέα του κόσμου και απέφευγαν τις κακές παρέες. Ζούσαν τα Καλύτερα τους Χρόνια…

Αυτοί που διώχθηκαν, ξυλοκοπήθηκαν, παρακολουθήθηκαν, καταπιέστηκαν και κακοποιήθηκαν από τη χούντα και τους δια της σιωπής ανεκτικούς συνενόχους της ήταν λίγοι. Λίγοι αλλά ικανοί, όσοι χρειαζόταν για να μη ξεχαστεί η υπόθεση δημοκρατία. Εφτά χρόνια είναι πολλά, λίγοι μιλούσαν, λίγοι φυλακίστηκαν, λίγοι περιορίστηκαν κατ’ οίκο με τον χωροφύλακα και τον χαφιέ να τους κοιτά πίσω από την κουρτίνα της ”κοινωνικής ειρήνης”.

Ποτέ μου δε κατάλαβα το τρόπο που σκέφτονται οι σιωπηλοί απέναντι στον αυταρχισμό, τη στρεβλότητα, το ψέμα, την μεροληψία. Κατάλαβα όμως πως οι λίγοι είναι αυτοί που μπορούν να αναδείξουν τις παθογένειες της βιοκυριαρχίας και του “δόγματος νόμος και τάξη”. Οι λίγοι είναι αυτοί που μπορούν να κάνουν τη διαφορά έως τη στιγμή που θα παρασύρουν τους πολλούς.

Σε κάθε περίπτωση σιωπή είναι συνενοχή με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.