Bilibili: Ποια είναι η αμφιλεγόμενη κινεζική πλατφόρμα που κερδίζει συνεχώς έδαφος

Μπορεί το Youtube να διατηρεί πρωταρχικό ρόλο στον δυτικό κόσμο, σε ότι έχει να κάνει με τη δημιουργία κι αναπαραγωγή βίντεο στο ίντερνετ, στη Κίνα όμως τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά. Στη χώρα, οι τρεις πλατφόρμες που έχουν τη πρωτοκαθεδρία στον συγκεκριμένο τομέα, οι Youku, iQiyi και QQ Video, έχουν εκατομμύρια συνδρομητές κι ας μην είναι γνωστές στην Ευρώπη, την Αμερική και τον υπόλοιπο κόσμο.

Μια πλατφόρμα όμως, που έρχεται να προστεθεί σε αυτή τη λίστα, είναι το “Bilibili”, μια ιστοσελίδα που αν και υπάρχει για παραπάνω από μία δεκαετία, άρχισε τα τελευταία χρόνια να προσελκύει περισσότερους χρήστες και να τραβάει τη προσοχή, όχι όμως πάντα για τους καλύτερους λόγους.

Το “Bilibili” ξεκίνησε το 2009, ως μία ιστοσελίδα με κύριο περιεχόμενο φωτογραφίες και βίντεο από ταινίες και σειρές anime. Μέσα σε διάστημα 10 χρόνων, η εταιρεία επεκτάθηκε σε πολλές νέες κατηγορίες, οι οποίες περιλαμβάνουν τη διαφήμιση, δημιουργία ηλεκτρονικών παιχνιδιών μέσα στη πλατφόρμα και διαδικτυακό merchandise.

Οι περισσότερες αντίστοιχες ιστοσελίδες της Κίνας, θυμίζουν κάτι ανάμεσα σε Youtube και πλατφόρμες όπως το Netflix, καθώς πέρα από προσωπικά βίντεο χρηστών μικρής διάρκειας, μπορείς να παρακολουθήσεις σειρές και ταινίες από όλο τον κόσμο.

Το “Bilibili” όμως, έχει ένα εξειδικευμένο περιεχόμενο σε ό,τι αφορά βιντεοπαιχνίδια, ιαπωνικά anime και manga. Κρίνοντας από τις πιο επιτυχημένες σειρές της πλατφόρμας, τα anime ξεχωρίζουν με διαφορά. Σε ότι αφορά στα βιντεοπαιχνίδια, οι χρήστες μπορούν να κάνουν livestreaming παιχνιδιών, όπως περίπου και στη πλατφόρμα Twitch, που είναι πιο διαδεδομένη στην Ελλάδα, αλλά και να κατεβάσουν και να παίξουν παιχνίδια που δημιουργούνται για την ιστοσελίδα.

Το γεγονός αυτό είναι ενδεικτικό για το μέσο όρο ηλικίας των χρηστών του “Bilibili”, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι μαθητές ή νεαροί σπουδαστές και στη πλειονότητα τους άνδρες. Αυτό κατατάσσει το κοινό της πλατφόρμας, ως επί τω πλείστων, στη Generation Z, δηλαδή στα άτομα τα οποία έχουν γεννηθεί από το 1990 μέχρι και το 2009.

Παρόλα αυτά, η επιχείρηση άλλαξε τη στρατηγική της, επεκτείνοντας το ενδιαφέρον της σε ένα πιο ευρύ κοινό, συμπεριλαμβάνοντας στο πρόγραμμα της διάσημα τηλεοπτικά σόου από τον Μάρτιο του 2018, με θεματικές όπως η διασκέδαση, το life style, η τεχνολογία, σε συνδυασμό με το gaming και τα anime, που προϋπήρχαν.

Το “Bilibili”  κατάφερε να αυξήσει τις μετοχές του τα προηγούμενα τρία χρόνια, με αποκορύφωμα τον Φεβρουάριο, κατά τον οποίο, αυξήθηκαν παραπάνω από 10% . Οι ενεργοί χρήστες του αυξάνονται συνεχώς, καθώς και όσοι χρησιμοποιούν κάποια συνδρομή επί πληρωμή. Χαρακτηριστικά από 5,7 εκατομμύρια που ήταν πίσω στο 2019, έχουν πλέον ξεπεράσει τα 17 εκατομμύρια. Το ενδιαφέρον προς τη πλατφόρμα, πλέον δεν περιορίζεται μονάχα στη Κίνα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο CEO της Apple, Tim Cook, ο οποίος αποφάσισε τον Φεβρουάριο που μας πέρασε, να παραχωρήσει συνέντευξη σε νεαρό influencer της Κίνας, μέσω του Bilibili, σε ένα βίντεο 18 λεπτών, που έγινε viral στη χώρα.

Σε αντίθεση με τις περισσότερες πλατφόρμες, οι χρήστες του “Bilibili” μπορούν να κοινοποιούν τα σχόλια τους σε ζωντανό χρόνο κι αυτά να εμφανίζονται πάνω στο βίντεο τη στιγμή που αυτό προβάλλεται. Τα σχόλια αυτά ονομάζονται “σφαίρες”, καθώς περνούν γρήγορα και μαζικά από την οθόνη του βίντεο, γεγονός που μπορεί να εκνευρίσει πολλούς από τους πιθανούς χρήστες του. Η πλατφόρμα, υποβάλλει επίσης τους υποψήφιους χρήστες της, σε ένα μικρό τεστ, πριν αυτοί εγγραφούν, για να τους νουθετήσει σχετικά με το πως πρέπει να συμπεριφέρονται στη πλατφόρμα και να συνδιαλλάσσονται με σεβασμό με τους υπόλοιπους χρήστες. Από ότι όμως φαίνεται, αυτή η πρακτική, που αποτελεί άλλη μία καινοτομία του Bilibili, δεν έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

https://www.facebook.com/bilibiliweb/posts/2018014684912853

Δεκάδες χιλιάδες γυναίκες που χρησιμοποιούν το “Bilibili”, εναντιώνονται στην εταιρεία, καθώς, όπως υποστηρίζουν, έχει μετατραπεί σε μία ιστοσελίδα με τεράστιο αριθμό σχόλιων αλλά και περιεχομένου που προβάλλουν τον μισογυνισμό. Οι αντιδράσεις , σύμφωνα με την ιστοσελίδα Protocol, ξεκίνησαν στα τέλη του Ιανουαρίου, όταν το “Bilibili” πήρε την απόφαση να προβάλλει μία σειρά anime με το όνομα “Jobless Reincarnation”. Πολλοί χρήστες γρήγορα επισήμαναν ότι το τηλεοπτική σειρά αντικειμενοποιεί τις γυναίκες και μάλιστα αναπαριστά παιδοφιλικά στοιχεία. Συγκεκριμένα, σε κάποια στιγμή, ο πρωταγωνιστής, που είναι ένας 34χρονος άντρας, κακοποιεί σεξουαλικά ένα 9χρονο κορίτσι.

Το περιστατικό έγινε η αφορμή για να ξεσπάσει ένα μεγάλο κύμα οργής ενάντια στη πλατφόρμα, για το γεγονός ότι φιλοξενεί ιδιαίτερα σεξιστικό περιεχόμενο και προβληματικά σχόλια χρηστών κι έκανε πολύ λίγα για να τα αποκρούσει. Το “Bilibili” τελικά αφαίρεσε τη σειρά στις 7 του Φεβρουαρίου, επικαλούμενο τεχνικά προβλήματα αλλά για κάποιους χρήστες, ήταν ήδη πολύ αργά.

Αφότου η σειρά “Jobless Reincarnation” έφυγε από την ιστοσελίδα, φεμινιστικές οργανώσεις άσκησαν επιτυχώς πίεση σε πολλές διαφημιστικές εταιρείες ώστε να λήξουν τη συνεργασία τους με το “Bilibili”. Υπήρξε επίσης ενθάρρυνση μεταξύ των γυναικών να καταγγελθεί ο CEO της εταιρείας Chen Rui, καθώς δεν έχει παρεμποδίσει αλλά μάλιστα έχει αναδείξει το μισογυνιστικό περιεχόμενο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, αρχικά, διαφορετικές υποομάδες ανθρώπων, των οποίων η φωνή συνήθως δεν έβρισκε χώρο στα mainstream μέσα, αγκάλιασε το “Bilibili”και συνέβαλε στην αρχική επιτυχία της ιστοσελίδας. Τα πράγματα όμως άρχισαν να αλλάζουν το 2014, όταν ο Chen, έγινε CEO της εταιρείας κι άρχισε να μετατρέπει σταδιακά τη πλατφόρμα στη σημερινή της μορφή. Έτσι, το μικρό site συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να μεγαλώσει και να τα έχει καλά με τη Κινεζική κυβέρνηση, για να μπορέσει να αναπτυχθεί. Χαρακτηριστικό είναι πως η ομάδα νεότητας του Κομμουνιστικού Κόμματος ξεκίνησε ένα κανάλι στην ιστοσελίδα το 2017 και το υπουργείο των εσωτερικών, ίδρυσε τον δικό του λογαριασμό, στις 22 Φεβρουαρίου.

Σύμφωνα πάντα με το Protocol, ένας εργαζόμενος της εταιρείας, δήλωσε στην ιστοσελίδα “ότι το “Bilibili” γνωρίζει για το σεξιστικό περιεχόμενο που υπάρχει στο site και ότι εθελοτυφλεί, ώστε να μην προσβάλει τους άντρες χρήστες του”. Παράλληλα, η πλατφόρμα, όχι μόνο δεν σταματά τα σχολεία με υβριστικό περιεχόμενο, αλλά φιλτράρει το περιεχόμενο που προορίζεται για γυναίκες και άλλες μειονότητες. Μία παραγωγός περιεχομένου στο “Out China”, μια ιστοσελίδα που προωθεί περιεχόμενο σχετικά με την LGBTQ+ κοινότητα της Κίνας, είπε στο Protocol, ότι όσο δούλεψε ως παραγωγός στο “Bilibili”, προτάσεις για φεμινιστικό ή θρησκευτικό περιεχόμενο, δεν γινόταν δέκτες. Έξι από τα είκοσι βίντεο, τα οποία παρήγαγε, για τις ζωές των queer ανθρώπων στην Κίνα απομακρύνθηκαν από το site τα τελευταία δύο χρόνια. Αντίθετα, τα πιο mainstream βίντεο δεν είχαν την ίδια αντιμετώπιση.

https://www.facebook.com/bilibiliweb/photos/a.1207351072645889/1668474169866908/

Ο προβληματισμός σχετικά με το “Bilibili”, φανερώνει μία γενικότερη αναταραχή σε σχέση με θέματα ισότητας, η οποία υπάρχει στην Κίνα τα τελευταία πέντε χρόνια. Το Πεκίνο έχει πρoωθήσει την επιστροφή σε παραδοσιακές μορφές οικογένειας και έκφρασης φύλου και έναν εργασιακό διαχωρισμό που απειλεί να σπρώξει τις γυναίκες πάλι πίσω στο σπίτι. Παρόλα αυτά, την ίδια περίοδο, πολλές νέες γυναίκες αφυπνίζονται σε σχέση με τους κοινωνικούς τους ρόλους, ιδιαίτερα μετά το παγκόσμιο κίνημα #MeToo, το οποίο πέρασε και από την Κίνα το 2018, παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης για το αντίθετο.

Όπως επισημαίνει το “Protocol”, “η ένταση ανάμεσα στους χρήστες μειονοτήτων του Bilibili” και στο υπάρχον κοινό, έχει αυξηθεί ως ένα βαθμό που είναι πιθανό να ασκήσει πιέσεις στην εταιρεία. Ακόμα και στη Κίνα, καμία τεχνολογική εταιρεία δεν μπορεί να σηκώσει οικονομικά την ταμπέλα του μισογύνη. Το κοινό έχει χωριστεί σε δύο μέρη και οι τεχνολογικές εταιρείες, αναγκαστικά, θα πρέπει να αποφασίσουν ποιο κοινό θα θελήσουν να διασφαλίσουν, για να προχωρήσουν μπροστά”.

Πηγές: South China Morning Post, Protocol.com, walkthechat.com