Ciao ragazzi, πώς πήγε η καραντίνα;

Λέξεις: Βασιλική Κατή

Ιταλία άνοιξη 2020. Σχεδόν δύο μήνες ολικής καραντίνας για τη γειτονική χώρα. Πώς όμως επηρέασε αυτό την καθημερινότητα των φοιτητών; Πώς κυλάει η ζωή τους, τι νιώθουν, τι σκέφτονται και πώς βλέπουν το μέλλον; Τέσσερις ιταλοί φοιτητές, η Ilenia, η Carmen, ο Cristiano, και ο Paolo μου ξεδίπλωσαν τις σκέψεις τους σε μία διαδικτυακή συζήτηση, σκέψεις σχετικά με το πριν της καραντίνας, το παρόν που αυτή δημιούργησε και το μέλλον που θα επιφέρει.

Το πριν.

Σκέψεις για το διάστημα προ κραντίνας. H ​ ​ Ilenia Foti είναι είκοσι τριών χρονών και σπουδάζει νομική στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο. Οι σκέψεις της όταν εντοπίστηκε για πρώτη φορά ο ιός στην Ιταλία δεν ήταν ανησυχητικές, καθώς δεν υπήρχε μεγάλος αριθμός κρουσμάτων, ειδικά στο Τορίνο όπου σπουδάζει. “Νομίζω κανείς δεν είχε συνειδητοποιήσει ότι ο ιός θα μπορούσε να εξαπλωθεί με τέτοιο τρόπο”, μου είπε. Η Carmen Di Mundo, είναι επίσης φοιτήτρια νομικής στο ίδιο πανεπιστήμιο, και φίλες με την Ilenia πολλά χρόνια, ζουν ωστόσο σε διαφορετικές εστίες, καταγόμενες και οι δύο από τον νότο, πιο συγκεκριμένα από την περιοχή της Καλαβρίας. Η Carmen, λοιπόν, μου διηγήθηκε πως “όταν άκουσα στην τηλεόραση ότι το πρώτο κρούσμα ήταν στην Ιταλία, στο Codogno, δεν σκέφτηκα ότι θα συμβεί όλο αυτό και πάνω από όλα δεν πίστευα ότι αυτός ο ιός μπορούσε να είναι τόσο επικίνδυνος. ​Δεν μου πέρασε από το μυαλό πως όλη η Ιταλία θα μετατρέπονταν σε μια κόκκινη ζώνη, ούτε πίστευα ότι μπορεί να μεταδοθεί τόσο γρήγορα”.

Συνέντευξη με την Carmen. Με την Carmen γνωριστήκαμε και γίναμε φίλες πέρυσι στη Μαδρίτη, όπου σπουδάζαμε ως φοιτήτριες Erasmus.

Ο φόβος ήρθε αργότερα. Ο Cristiano Ronchi, είκοσι τεσσάρων ετών κάνει το μεταπτυχιακό του πάνω στα οικονομικά και χρηματοοικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα, κατάγεται όμως από τη Μπρέσια. Μου εξήγησε πως ο κόσμος άρχισε να ανησυχεί όταν βρέθηκε με τον ιό ο πρώτος Ιταλός, ​στις ειδήσεις έλεγαν συνεχώς “ο πρώτος Ιταλός που εντοπίστηκε με τον ιό” και αυτό ίσως προκάλεσε περισσότερο τρόμο​, εκεί συνειδητοποίησαν οι άνθρωποι τι συμβαίνει. “Στην αρχή σκεφτόμασταν πως όλα είναι υπό έλεγχο, γιατί τα κρούσματα ήταν τοποθετημένα στον βορρά, στο Codogno και στο Vò, δεν ξέρω αν τις έχεις ακούσει αυτές τις πόλεις αλλά πλέον είναι διάσημες. Πιστεύαμε ότι ήταν σοβαρό, αλλά ήμασταν σίγουροι ότι ο ιός ήταν περιορισμένος μόνο σε αυτές τις περιοχές”, πρόσθεσε ο Paolo Serio, μεταπτυχιακός φοιτητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο L’Orientale της Νάπολης. ​Η στιγμή που έκλεισαν τα πανεπιστήμια, αποτέλεσε τη στιγμή της επίγνωσης πως η κατάσταση βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο.​ Ήταν σημαντική στιγμή, όπως μου είπε ο Paolo, αφού όλα έδειχναν πως η κατάσταση είχε γίνει ακόμα πιο σοβαρή και υπήρχε η περίπτωση ο ιός να εξαπλωθεί παντού.

Στην αρχή έκλεισαν μόνο την περιοχή της Λομβαρδίας, ωστόσο πολλοί άνθρωποι γύρισαν πίσω στο νότο της Ιταλίας, και όχι μόνο στο νότο αλλά και στο κέντρο, γιατί πολλοί δουλεύουν στον βορρά αλλά κατάγονται από τον νότο ή το κέντρο. “Νομίζω ότι ήταν το δεύτερο στοιχείο που έδειχνε ότι η κατάσταση ήταν επικίνδυνη, είχαμε ακόμη εξετάσεις και μας είπαν ότι δεν μπορούμε να δώσουμε και αυτό έγινε από τη μία μέρα στην άλλη. Συνειδητοποιήσαμε την επικινδυνότητα της κατάστασης, ήμασταν φοβισμένοι και αυτό αποτέλεσε το σημείο που πραγματικά αρχίσαμε να ανησυχούμε, κυρίως επειδή έγινε σε περίοδο εξετάσεων· και έτσι ξεκίνησαν οι online εξετάσεις”, εξήγησε ο Cristiano.

Συνέντευξη με τον Cristiano. Ο Cristiano ήταν φοιτητής Erasmus το 2018 στη Θεσσαλονίκη όπου και γνωριστήκαμε.

Ταυτόχρονα όμως, σύμφωνα με τα κορίτσια, όλη αυτή η online διδασκαλία δημιούργησε ποικίλα προβλήματα, ιδιαίτερα για τους τελειόφοιτους· δεν πραγματοποιούν όλοι οι καθηγητές διαλέξεις, καθώς λόγω ηλικίας δεν είναι όλοι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία, δεν έχουν ενημερώσει όλοι για τον τρόπο εξέτασης του μαθήματος τους, οι βιβλιοθήκες είναι κλειστές και φυσικά πολλές φορές υπάρχουν προβλήματα στη σύνδεση. Η Carmen μου ανέφερε πως “η στιγμή που άρχισα να ανησυχώ ήταν όταν η Ιταλία μετατράπηκε σε κόκκινη ζώνη. Εγώ δεν είχα φερθει με σύνεση και πήγα ταξίδι στη Πορτογαλία για να επισκεφθώ κάποιες φίλες μου που έκαναν εράσμους εκεί. ​Μία μέρα πριν γυρίσω στην Ιταλία, το προεδρικό υπουργείο ανακοίνωσε ένα νομοθετικό διάταγμα σύμφωνα με το οποίο η Ιταλία ήταν μια κόκκινη ζώνη και τα πάντα ήταν κλειστά.​ Επίσης σκεφτόντουσαν να κλείσουν τα σύνορα και έτσι κανείς δεν θα μπορούσε να εισέλθει και να εξέλθει από τη χώρα· και εγώ βρισκόμουν στην Πορτογαλία. ​Φαντάσου πως αισθανόμουν.​ Ήμουν τυχερή γιατί το διάταγμα θα αποκτούσε ισχύ από τις εννιά Μαρτίου και εγώ γύρισα εκείνη ακριβώς τη μέρα, ευτυχώς η πτήση μου δεν είχε ακυρωθεί”.

Η ενάτη Μαρτίου θεωρείται πλέον μία μέρα ορόσημο στην ιστορία της Ιταλίας. Αυτή είναι η μέρα που οδήγησε τον Paolo προς την ανησυχία. Αφορά ένα συνδυασμό γεγονότων, καθώς η κυβέρνηση έκλεισε την περιοχή της Λομβαρδίας και ύστερα αποφάσισαν να κλείσουν τα σχολεία και τα πανεπιστήμια, τη μία μέρα τη περιοχή και την επόμενη ολόκληρη την Ιταλία. Γενικότερα το μέτρο της καραντίνας επέφερε μιας αίσθηση ηρεμίας, προστασίας και ανακούφισης. Και θλίψης όμως όταν δεν μπορείς να είσαι με τους ανθρώπους σου.​ Η Carmen μου έδωσε να καταλάβω πως όταν βρίσκεσαι μόνος και μάλιστα σε δύσκολες μέρες η θλίψη είναι αναπόφευκτη. Όλοι της οι φίλοι από τον νότο που έμεναν μαζί της στην εστία στο Τορίνο, αποφάσισαν να γυρίσουν πίσω, έτσι όλοι αυτοί με τους οποίους διέθετε τη στενότερη σχέση δεν ήταν εκεί. Δύσκολες οι πρώτες μέρες της καραντίνας. Με μία δόση θλίψης.

Το τώρα.

Το παρόν που δημιουργήθηκε. Στην ερώτηση “πώς περνάς τον χρόνο σου στην καραντίνα;” η απάντηση που κυριαρχούσε περιείχε την λέξη διάβασμα. Διάβασμα και προετοιμασία για τις εξετάσεις του εξαμήνου. Οι μεταπτυχιακές σπουδές έχουν μεγάλο φόρτο εργασίας. Και φυσικά το τελευταίο έτος των προπτυχιακών σπουδών μένει χαραγμένο ως ένα από τα δυσκολότερα έτη. ​“Μερικές μέρες όμως δεν είναι εύκολο να παρακολουθείς τα μαθήματα, γιατί δεν βρίσκεις το κίνητρο, είσαι σπίτι, δεν μπορείς να κουνηθείς, είναι δύσκολο”, μου εξήγησε ο Paolo.

Ο Paolo ήταν και αυτός φοιτητής Erasmus το 2017/2018 στη Θεσσαλονίκη, τον γνώρισα στη μέση του Erasmus του.

Η Ilenia μου αποκάλυψε πως το δικό της μυστικό είναι η γυμναστική, το διάβασμα, το Netflix, η μαγειρική και οι καθημερινές βιντεοκλήσεις με την οικογένεια της, προκειμένου να μην της λείπουν, τόνισε. Χάρη στη περίοδο αυτή κατάφερε να συγκεντρωθεί στο διάβασμα της, να έρθει σε επαφή με νέες δραστηριότητες και να ανακαλύψει την ικανότητα της στη μαγειρική, συγκεκριμένα στη ζαχαροπλαστική. Αν μπορούσε να ταξιδέψει πίσω στο χρόνο και να αλλάξει κάτι, αυτό θα ήταν η επαφή της με τον έξω κόσμο. Θα έβγαινε περισσότερο, θα αγκάλιαζε συχνότερα τους αγαπημένους της ανθρώπους, θα ξόδευε περισσότερο από τον χρόνο της σε πάρκα και σε παραλίες, απολαμβάνοντας τον ήλιο. Αυτά άλλωστε έχει σκοπό να γευτεί· “μόλις τελειώσει η καραντίνα θέλω να τρέξω να αγκαλιάσω την οικογένειά μου, τους φίλους μου, να απολαύσω τα πάρκα, να κάνω βόλτες, να φάω έξω, να απολαύσω τη φύση και να ταξιδέψω ξανά”.

Όπως είναι αναμενόμενο η ζωή στις εστίες έχει γίνει ιδιαίτερα συστηματική. Για παράδειγμα στην κουζίνα του κάθε ορόφου μπορούν να φάνε μόνο όσοι μένουν στον εκάστοτε όροφο, “είμαστε τριάντα δύο άτομα σε κάθε όροφο και μπορούν να φάνε έξι άτομα τη φορά” διευκρίνισε η Carmen. Ενώ στον χώρο μελέτης μπορούν να διαβάζουν μέχρι τρία άτομα κάθε φορά. “Είναι λίγο δύσκολο να συντονιστούμε, τρώμε με διαφορετικά ωράρια, πρέπει ο καθένας να εγγραφεί στο πρόγραμμα για το φαγητό. Για παράδειγμα εγώ από τη μία μέχρι τις δύο, άλλος από τις δύο μέχρι τις τρεις. Το ίδιο ισχύει και για το γυμναστήριο, μιας και στη δική μου εστία υπάρχει γυμναστήριο. Πρέπει να εγγραφώ για συγκεκριμένη ώρα εάν θέλω να το χρησιμοποιήσω· κάθε ώρα μπορούν να κάνουν γυμναστική μέχρι δύο άτομα”. Ύστερα πρέπει να απολυμάνουν οτιδήποτε αγγίζουν μέσα στον χώρο του γυμναστηρίου, τα βαράκια παραδείγματος χάριν, έχουν λοιπόν μαζί τους απολυμαντικό και καθαρίζουν. Σε κάθε κατάσταση όμως υπάρχει και η θετική πλευρά, τίποτα δεν είναι ολοκληρωτικά μαύρο. Υπάρχουν δόσεις άσπρου που φωτίζουν, που διώχνουν τα σύννεφα από τις σκέψεις των ανθρώπων. Οι θετικές πτυχές της καραντίνας είναι ότι σταματάς για λίγο από την καθημερινή σου ζωή, κάνεις μια παύση και αναλογίζεται. Σκέφτεσαι τη ζωή, το μέλλον, βρίσκεις χρόνο για πράγματα που πρωτύτερα δεν μπορούσες να κάνεις. “Περνάω περισσότερο χρόνο με την οικογένεια μου. Συνήθως δεν περνούσαμε τόσο χρόνο μαζί, μιλάμε περισσότερο και αυτή είναι η θετική πλευρά της κατάστασης”, επισήμανε ο Cristiano. Η καραντίνα και η απομόνωση που προσφέρει έχει φανερώσει στους ανθρώπους την αξία των μικρών πραγμάτων. ​Η Ilenia αντιλήφθηκε την σημασία του να απολαμβάνει κάθε στιγμή της ζωής​, καθώς η ελευθερία και η υγεία είναι τα μεγαλύτερα αγαθά του ανθρώπου. Το μαύρο πάντα κουβαλάει μαζί του το άσπρο. “Εμένα”, μου είπε η Carmen, “η καραντίνα με βοήθησε ώστε να καταφέρω να αντιμετωπίζω μία κατάσταση μόνη μου, χωρίς τη βοήθεια άλλων ανθρώπων. Και φυσικά είχα πολύ χρόνο να σκεφτώ τι θέλω να κάνω μετά τη καραντίνα και να οργανωθώ”. ​“Γενικότερα έχεις πολύ χρόνο να αναλογιστείς και να συνειδητοποιήσεις ότι η ελευθερία είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό πράγμα, κυρίως όταν δεν την έχουμε”.

Και το μετά. ​

Το μετά, το μέλλον. Πώς θα επηρεάσει η πανδημία το μέλλον; Δύσκολη ερώτηση, απρόβλεπτη και γεμάτη αβεβαιότητα. Η πανδημία θα επηρεάσει το μέλλον από πολλές απόψεις·πρώτα από όλα την οικονομική κατάσταση των χωρών. “Πιστεύω ότι η Ιταλία και άλλα κράτη που επλήγησαν από τον ιό θα υποφέρουν από οικονομική κρίση”, επισήμανε η Ilenia, ενώ η Carmen συνέχισε εξηγώντας πως “ήδη εδώ και δύο μήνες λειτουργούν μόνο οι εταιρικές δραστηριότητες ύψιστης σημασίας, παραδείγματος χάριν τα φαρμακεία, τα σούπερ μάρκετ. Όλες οι άλλες εμπορικές δραστηριότητες, όπως τα κομμωτήρια βρίσκονται σε καταστολή. Λαμβάνοντας υπόψη πως ήδη πριν τον ιό η κατάσταση της ιταλικής οικονομίας ήταν επισφαλής”. Πράγματι η οικονομία θα είναι ένας από τους πρώτους τομείς που θα επηρεάσει η πανδημία, όπως ακούγεται σε καθημερινή βάση. Πολλοί άνθρωποι θα χάσουν τη δουλειά τους, είναι άγνωστο αν η ιταλική κυβέρνηση θα προσφέρει χρήματα αντίστοιχα της εργασίας για μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων και αντιστοίχως από αυτό θα προκύψουν διάφορα κοινωνικά προβλήματα, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Paolo. “Επίσης πιστεύω πως η ανθρώπινη συμπεριφορά θα είναι διαφορετική, γιατί οι άνθρωποι θα είναι λιγότερο ανοιχτοί προς τους άλλους ανθρώπους και την επαφή γενικότερα. Θα γίνουν περισσότερο καχύποπτοι”, ολοκλήρωσε. Η καραντίνα άλλαξε τη ζωή, τις συνήθειες, τις σκέψεις των Ιταλών και υπάρχει η πιθανότητα να τις αλλάξει περισσότερο. “Νομίζω ότι η καραντίνα έχει δώσει πίσω στον ιταλικό λαό το πνεύμα του πατριωτισμού που πίστευα πως είχαμε χάσει. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι κάθε μέρα στις έξι μ.μ. βγαίνουν στα μπαλκόνια τους και τραγουδούν τον ύμνο της Ιταλίας ή οποιοδήποτε τραγούδι για να ξεπεράσουν τον φόβο, τη θλίψη, ως σύμβολο γενναιοδωρίας, ζώντας όλοι μαζί την ίδια στιγμή. Επίσης στις δώδεκα π.μ. χειροκροτάνε από τα μπαλκόνια τους ως ένδειξη ευγνωμοσύνης απέναντι στους γιατρούς που πολεμούν τον ιό κάθε μέρα, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους και τις ζωές των οικογενειών τους”, συμπλήρωσε η Ilenia. Μια φωτεινή αχτίδα εν μέσω πανδημίας. Μία ακόμη φωτεινή πλευρά που προσφέρει η πανδημία, την οπτική της οποίας μου παρουσιάζει ο Cristiano, είναι πως ​“μας δείχνει ότι η τεχνολογία είναι ένας καλός φίλος”​. Αυτή τη περίοδο τα πάντα λειτουργούν μέσω διαδικτύου και αυτό έχει διευκολύνει την ανθρώπινη δραστηριότητα, αν κάποιος χρειάζεται μια πληροφορία τηλεφωνεί ή στέλνει ένα email. Και πιθανόν αυτό να μας υποδεικνύει πως πρόκειται για μία καλή ευκαιρία, από τεχνολογικής απόψεως, να εξελιχθούμε σε αυτόν τον τομέα, “για να μην χρειάζεται να πάει κάποιος μέχρι το πανεπιστήμιο ή το γραφείο για ένα χαρτί”. Παράλληλα, η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει μειωθεί σε μεγάλο βαθμό, κυρίως στον βορρά της Ιταλίας, όπου εκεί εντοπιζόταν το μεγαλύτερο πρόβλημα. Και αν συνεχιστεί η εξ αποστάσεως εργασία οι άνθρωποι θα χρησιμοποιούν όλο και λιγότερο το αυτοκίνητα και τα μέσα μεταφοράς, πράξη ωφέλιμη για το περιβάλλον. Όπως ανέφερε προηγουμένως η Ilenia, κύριο μέλημα και των τριών υπόλοιπων, μόλις τελειώσει η καραντίνα, είναι να κάνουν βόλτα σε πάρκα και πλατείες, να συναναστραφούν με κόσμο, να φάνε σε κάποιο εστιατόριο. Να κάνουν όλα αυτά που στερήθηκαν δύο μήνες. Πράγματα απλά, όμως τόσο σημαντικά.

Η συνέντευξη με την Ilenia ήταν γεμάτη αναμνήσεις, και με αυτήν γνωριστήκαμε πέρυσι· φίλες και φοιτήτριες στη Μαδρίτη.

Η καραντίνα έχει προσφέρει τα μαθήματα της, έχει κάνει τον κύκλο της στις ψυχές των ανθρώπων· ​τα παιδιά μπόρεσαν να ανασυγκροτήσουν την σκέψη τους, να αναλογιστούν το μέλλον, τη ζωή και τη σχέση τους με τους ανθρώπους, να δημιουργήσουν νέες φιλίες, να ανακαλύψουν καινούργιες δραστηριότητες, να μάθουν να μένουν μόνοι με τον εαυτό τους. Το μέλλον ίσως είναι δύσκολο και το καλοκαίρι ακόμα δυσκολότερο καθώς θα πρέπει να συνηθίσουν σε νέες συνθήκες ζωής. Στην ερώτηση για το πως βλέπουν το μέλλον και τι σκέφτονται πως επιφυλάσσει πλανιόταν στον αέρα μια αρνητική διάθεση. Λογικό; Αναμενόμενο; Δεν ξέρω. Σίγουρα στενάχωρο. Είναι δύσκολη η ανασυγκρότηση. Η Ιταλία τώρα βρίσκεται στο στάδιο άρσης των μέτρων και με αργά βήματα προσπαθεί να επιστρέψει σε μία πραγματικότητα όσο πιο κοντά γίνεται στην προηγούμενη, με περισσότερη γνώση και προφύλαξη.

Εν τέλει, πάντα υπάρχει κάτι που δίνει ελπίδα, που φωτίζει και διώχνει μακριά το μαύρο. ​

Andrà tutto bene.

*H Βασιλική Κατή είναι φοιτήτρια στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ τους ΑΠΘ