Έξι αιώνια τραγούδια και ερμηνείες που μου προκαλούν πάντα συγκίνηση

Στον καθένα από μας υπάρχει ένα σύμπαν που έχει εγγραφεί εντός μας και μας συντροφεύει. Ένα σύμπαν από ακούσματα, αναγνώσματα, εικόνες που μας σημάδεψαν και διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό το χαρακτήρα μας, τις ευαισθησίες μας, τις αγάπες μας, την κουλτούρα μας. 

Τα τραγούδια που ακούγαμε στις τρυφερές στιγμές μας είναι ο προσωπικός θησαυρός μας. Στα δικά μου παιδικά και εφηβικά χρόνια το ραδιόφωνο δεν έλλειπε ποτέ από την καθημερινότητα μας. Ήταν η μεγάλη συντροφιά. Σε κείνα τα ραδιόφωνα του εβδομήντα άκουσα το σύνολο της ελληνικής μουσικής και αγάπησα τα μεγάλα τραγούδια, τους συνθέτες, τους στιχουργούς και τους ερμηνευτές που όρισαν αυτό που ονομάστηκε ελληνικός μουσικός πολιτισμός.

Σήμερα επέλεξα πέντε τραγούδια από πέντε κορυφαίες γυναικείες φωνές αληθινά διαμάντια. Πέντε τραγούδια που για μένα αποτελούν αληθινούς θησαυρούς συγκίνησης, κομμάτι μιας μυθολογίας που ομολογώ πως σπάνια εμπλουτίστηκε στις δεκαετίες που ακολούθησαν με τόσο δυνατά συναισθήματα. Ας τα ακούσουμε.

1. Όσες φορές και αν ακούσεις αυτό το αριστούργημα των Καλδάρα-Πυθαγόρα νομίζω ότι θα σε συνεπάρει. Βρισκόμαστε στα 1972, η φωνή της Χαρούλας είναι ένα διαμάντι 22 μόλις χρόνων. Ο Καλδάρας της δίνει να πει στη Μικρά Ασία τρία τραγούδια. Το ένα είναι ο Μαρμαρωμένος βασιλιάς. Το πιο πικρό παραμύθι που τραγουδήθηκε ποτέ για το Βυζάντιο. Ένα τραγούδι που όσες φορές και αν ξανατραγουδήθηκε ουδέποτε δεν αποθεώθηκε όπως από τα δικά της χείλη.

2. Μεταπολίτευση, 1974. Ο Γιάννης Μαρκόπουλος και ο Γιώργος Σκούρτης, σε ένα θεματικό κύκλο τραγουδιών που λέγεται Μετανάστες δίνουν στη μεγαλύτερη κατά τη γνώμη μου γυναικεία φωνή που πέρασε από αυτό τον τόπο να πει ένα τραγούδι που θα μπορούσε να συνοψίσει στα δυόμιση λεπτά του τα συναισθήματα εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που βίωσαν την αναγκαστική ξενιτιά, ως ξενιτεμένοι ή ως συγγενείς και φίλοι που έμειναν πίσω. Ανατριχίλα.

3. Ο Δήμος Μούτσης αποφασίζει να μελοποιήσει πέντε κείμενα του Μάνου Ελευθερίου που μιλούν για την απώλεια με αφορμή την τραγωδία της Σμύρνης. Τα τραγούδια παρουσιάζονται στην μπουάτ Περικλής στην Πλάκα και γίνονται δίσκος με την Πετρή Σαλπέα και τον Δημήτρη Μητροπάνο, ο θρυλικός Άγιος Φεβρουάριος. Το Κομοδίνο είναι ένα από αυτά. Η ερμηνεία της Σαλπέα είναι συγκινητική όμως έμελε να περάσουν τρια χρόνια και το 1975 σε ένα δίσκο που ηχογραφεί η Γαλάνη στα 25 της και λέγεται Λεπτομέρειες, ο Μούτσης θα της ζητήσει να πει εκείνη το Κομοδίνο. Ήταν η στιγμή που το τραγούδι εκτινάχθηκε για πάντα στα αστέρια. Οι εικονοπλαστικοί στίχοι του Ελευθερίου από χαμένα όνειρα και απώλειες γίνονται στο στόμα της Γαλάνη ιερουργία.

4. Μεταπολίτευση και εδώ. Ο Χρήστος Λεοντής συνεργάζεται με το Λευτέρη Παπαδόπουλο στο Αχ Έρωτα μεταφέροντας στα ελληνικά τα τραγούδια του Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα, με ερμηνευτή το Μανώλη Μητσιά. Στο δίσκο ένα τραγούδι θα δοθεί τότε σε ένα νέο κορίτσι. Το τραγούδι είναι ένα Νανούρισμα αλλά έχει και υπότιτλο: Ασημιά Κουδούνια. Η Τάνια είναι 22 χρόνων και το τραγούδι τη σημαδεύει για πάντα. Την ακολουθεί με την ίδια δύναμη και μαζί της όλους εμάς που στοίχειωσε στις ψυχές μας.

5. Ο Γιάννης Σπανός συνεργάζεται με τον σπουδαίο και τρυφερό Κώστα Κωτούλα, ο δίσκος είναι το Ένα τραγούδι είναι η ζωή μου, κυκλοφορεί το 1970. Η Μαρινέλα έχει ήδη μια μεγάλη καριέρα πίσω της, τραγουδούσε ήδη από το 1956. Το διαμάντι αυτό, απόλυτος ύμνος των συναισθημάτων του χωρισμού,  θα γίνει η επιτομή της ερωτικής θλίψης, θα γίνει ο απόλυτος λόγος για να βγάλεις το καπέλο σε αυτή τη μεγάλη κυρία, που απλά το αποθεώνει.

6. Τελευταίο αλλά όχι έσχατο αυτό το αριστούργημα των Σταύρου Ξαρχάκου και Βαγγέλη Γκούφα. Κυκλοφόρησε το 1965 στο δίσκο η Ελλάδα της Μελίνας, ένα πανόραμα όσων η εικόνα της Μελίνας πρέσβευε στον κόσμο, με 11 ορχηστρικά κομμάτια γεμάτα εικόνες της Ελλάδας και δυο τραγούδια με τη φωνή της. Το τραγούδι για ευνόητους λόγους, λόγω του στίχου ”Για ποιο ταξίδι κίνησες να πας να με θυμάσαι και να μ’ αγαπάς” θα στοιχειώσει για πάντα όταν η Μελίνα φεύγει σαν σήμερα, το 1994.

https://www.youtube.com/watch?v=-hZ1MMx_3FA