Ένα σκοτεινό δωμάτιο (1967-1974)

Τον Αλέξη Παπαχελά θεωρώ πως οι περισσότεροι που διαβάζετε το κείμενό μου τον γνωρίζετε λίγο πολύ. Η διαδρομή του από την Αυγή μέχρι τη θέση του διευθυντή στην Καθημερινή είναι γνωστή. Αυτός είναι ο δημοσιογραφικός του ρόλος στο κομμάτι της επικαιρότητας (στήλη και σχολιασμός στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ).

Πάμε όμως να κάνουμε ένα ταξίδι στην ερευνητική δημοσιογραφία με αφορμή το νέο του βιβλίο, “Ένα σκοτεινό δωμάτιο 1967-1974” που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο. Ένα έργο μεγάλης σημασίας για το παρόν και το μέλλον, που ο ίδιος ο συγγραφέας αφιερώνει στους γονείς του.

Η επιβολή της Δικτατορίας στην Ελλάδα ήταν μία μαύρη κουκίδα στην ιστορία μας. Το δυστυχές είναι πως ακόμα και σήμερα υπάρχουν νοσταλγοί αυτής της περιόδου που ελπίζουν να αναβιώσει με μία σύγχρονη μορφή. Ο Παπαχελάς δεν έχει καμία διάθεση να δικαιολογήσει το παραμικρό. Μέσα από την ενδελεχή έρευνά του προκύπτουν απτές αποδείξεις και τεκμήρια που “ενοχοποιούν” συγκεκριμένα άτομα. Το τρίγωνο Ελλάδα-ΗΠΑ-Τουρκία έχει σαφή αντίκτυπο και όσον αφορά την Κύπρο. Ο κρατικός μηχανισμός ήταν αδύναμος και ανέτοιμος με αποτέλεσμα το 37% της Μεγαλόνησου εδώ και 45 χρόνια να ανήκει στην Τουρκία.

Είναι το “θρίλερ της γενιάς” του. Είναι τα γεγονότα που ως απωθημένο – προς τιμήν του – ήθελε να φωτίσει. Μέσα από παρασκήνια και άγνωστες συνομιλίες γίνεται ξεκάθαρο το σκηνικό της εποχής. Η παρουσία των QR codes δίνει την ευκαιρία στον αναγνώστη να σκανάρει με τη συσκευή του και να ακούσει τα ηχητικά που δένουν την αφήγηση. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ μετέφερε τις οδηγίες του στην Αθήνα μέσω της Πρεσβείας. Η Χούντα είχε μία προνομιακή σχέση με τη CIA. Kοντά της δεν έχασαν την ευκαιρία να εκμεταλλευτούν καταστάσεις τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα. Χαρακτηριστική η αναφορά στις σχέσεις Παπαδόπουλου-Ωνάση.

Στη χειρότερη μοίρα βρέθηκαν οι άνθρωποι της πρώτης γραμμής. Απλοί στρατιώτες που δεν ήξεραν πως να πράξουν από τις συνεχείς παλινωδίες των ανωτέρων. Οι Αμερικανοί ήταν μάλλον απασχολημένοι με το σκάνδαλο Watergate. Ο Νίξον ήταν ένας αδύναμος Πρόεδρος. Ο κυνικός Κίσινγκερ όσο αγώνα κι αν έκανε ο Έλληνας δημοσιογράφος ποτέ δεν του μίλησε. Είχε ένα πλάνο στο οποίο υπήρχαν τόσο ο Καραμανλής, όσο κι ο Παπανδρέου. Η μεγάλη δύναμη έδενε τα χέρια της Ελλάδας με τον ελλιμενισμό του 6ου στόλου στο Φάληρο και τη βάση στη Σούδα. Σήμερα που δημιουργείται μία ακόμα στην Αλεξανδρούπολη τι πρέπει να περιμένουμε;

Οι πρωταγωνιστές λύνουν τη σιωπή τους ή μάλλον κάποιοι απ΄αυτούς. Τι έλεγαν εκείνο το πρωί και μετά απ΄αυτό; Ο Τούρκος πρωθυπουργός της εποχής, Ετζεβίτ θεωρεί πως λύθηκε ένα πρόβλημα με την εισβολή. Είναι αμετανόητος. Από την ελληνική πλευρά ο “αόρατος δικτάτορας” Δημήτρης Ιωαννίδης και οι διαδοχικές λάθος αποφάσεις του οδήγησαν σε ένα χάος. Αναφέρονται αρκετά ονόματα ανθρώπων που ενεπλάκησαν. Δεν μπαίνω σε λεπτομέρειες αφενός για μην σας κουράσω, αφετέρου για να πάρετε το βιβλίο και ένας τρίτος λόγος είναι πως άπαντες ήταν αναλώσιμοι στην μηχανή.

Σε δέκα ξεκάθαρα κεφάλαια ο συγγραφέας, άριστος μελετητής της ιστορίας μας παρουσιάζει γνωστές κι αθέατες πλευρές μία επταετίας που μας πληγώνει βαθιά ακόμα και σήμερα. Ο αγώνας για την αλήθεια και η … σιωπή. Φυσικά το έργο του αγγίζει το σήμερα με τα γεγονότα του Αιγαίου (θυμηθείτε τι γινόταν ειδικά προ εκλογής Μπάιντεν) να επανέρχονται στο προσκήνιο. Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι πως είμαστε μόνοι. Καλή η διπλωματία, αλλά τη δύσκολη στιγμή θα υπάρχει κάτι σημαντικότερο από το να βοηθήσουν την Ελλάδα. Κλείνω ως άνθρωπος του Κινηματογράφου με μία απορία: Μπορεί αυτό το βιβλίο να γίνει ταινία;