Ένας περιβαλλοντικός εφιάλτης πλανάται ξανά 30 χρόνια μετά πάνω από τον Λαϊλιά

Περιβαλλοντικό έγκλημα με κάθε κόστος; Κάπως έτσι φαίνεται να μοιάζει η κατάσταση γύρω από το επιχειρηματικό ενδιαφέρον που έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση για τη λειτουργία λατομείου γρανίτη έκτασης 99.935 τ.μ. προκειμένου να εξορυχθούν 8.900 κυβικά μέτρα υλικών, στη θέση Χέρσο της Δημοτικής Ενότητας Αχλαδοχωρίου του Δήμου Σιντικής στις Σέρρες.

Ένα ζήτημα το οποίο φυσικά δεν είναι νέο, καθώς η τοπική κοινωνία εδώ και πάρα πολλά χρόνια έχει εκφράσει την έντονη αντίθεση της στα παραπάνω σχέδια, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς ότι ανάλογα αιτήματα του ίδιου με σήμερα ενδιαφερόμενου επιχειρηματία, είχαν απορριφθεί άλλες τέσσερις φορές από το 1991 και έως το 2007.

Από τα 8.900 κυβικά μέτρων γρανίτη που αναμένεται να εξορυχθούν, τα 1.000 κ.μ θα είναι χρήσιμης αξίας (περίπου 3 εκατ. ευρώ η αξία), ενώ όλα τα υπόλοιπα θα είναι μπάζα.

Φορείς, σωματεία, σύλλογοι της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών με πρόσφατη ανακοίνωση τους προς τον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης, κ. Σάββα Ιωάννη, εκφράζουν την έντονη δυσαρέσκεια και απορία τους για το γεγονός ότι ενώ η τοπική κοινωνία έχει αντιταχθεί σθεναρά και στο παρελθόν στο συγκεκριμένο ζήτημα, αυτό επανέρχεται και πάλι στο προσκήνιο.

Για ποιο λόγο το «ΟΧΙ» μιας σχεδόν ολόκληρης κοινωνίας δεν λαμβάνεται υπόψη, αντίθετα προωθείται μια άκρως καταστρεπτική για το βουνό και το δασικό οικοσύστημα του Λαϊλιά βιομηχανική δραστηριότητα, χωρίς μάλιστα να έχει γυρισμό, ενώ χαρακτηρίζουν την περιβαλλοντική μελέτη εξοργιστικά απαράδεκτη. Μάλιστα, θεωρούν ότι εφόσον δοθεί το πράσινο φως στη συγκεκριμένη επιχειρηματική προσπάθεια, αυτό θα ανοίξει το δρόμο και για εγκατάσταση και άλλων λατομείων στην περιοχή.

Στην επιστολή αναφέρονται, τα όσα αγνοεί επιδεικτικά η μελέτη για το θέμα:

• Τη σπάνια χλωρίδα και πανίδα της περιοχής
• Τη σημασία της από υδρολογικής πλευράς (λεκάνη απορροής του Κρουσοβίτη ποταμού-πηγές ύδρευσης/άρδευση των χωριών της περιοχής.
• Ότι η αιτούμενη λατομική θέση βρίσκεται εντός ρέματος.
• Ότι η ευρύτερη περιοχή αποτελεί παραδοσιακά τόπο επίσκεψης/ξεκούρασης/αναψυχής των Σερραίων. Υπάρχει το Σαλέ και το χιονοδρομικό κέντρο σε μικρή απόσταση.
• Ότι η περιοχή είναι ενταγμένη στο δίκτυο NATURA.
• Ότι οι τοπικές κοινωνίες της περιοχής Κρουσοβίτη έχουν επιλέξει μια οικονομική ανάπτυξη άλλου είδους (δεντροκομία, μελισσοκομία, περιπατητικές διαδρομές/ήπιος τουρισμός, ετήσια πανήγυρη με τοπικά προϊόντα στο Αχλαδοχώρι.) Ουσιαστικά, στην περίπτωση του Λαϊλιά το δημόσιο συμφέρον υπηρετείται με την περαιτέρω ανάπτυξη των ήπιων επαγγελματικών δραστηριοτήτων που υφίστανται εκεί, κάτι που διασφαλίζει παράλληλα και την αειφορία του φυσικού περιβάλλοντος.
• Ότι το 2007, όταν απορρίφθηκε για δεύτερη φορά το αίτημα του ίδιου επιχειρηματία, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας/Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας στην αρνητική του για το λατομείο θέση επεσήμανε τον κίνδυνο από τη ραδιενεργό ακτινοβολία του εξορυσσόμενου γρανίτη, συνδέοντας το γεγονός με τα υψηλά ποσοστά καρκινοπάθειας στο νομό Σερρών.

Για τους παραπάνω λόγους λοιπόν αναρωτιούνται, πώς είναι δυνατόν μια τέτοια μελέτη να γίνει αποδεκτή.

Τι είχε συμβεί το 1991

Εκείνη τη χρονιά, ο επιχειρηματίας που ενδιαφέρεται και σήμερα για την έκταση, είχε καταθέσει το πρώτο αίτημα.

Το τότε Νομαρχιακό Συμβούλιο Σερρών είχε αρχικά γνωμοδοτήσει θετικά (27/9/91) καθώς τότε το σώμα δεν γνώριζε την ακριβή θέση του λατομείου. Το αρμόδιο υπουργείο (τότε ΥΠΕΧΩΔΕ) από την πλευρά του είχε επίσης ανάψει το πράσινο φως στην περιβαλλοντική μελέτη.

Ωστόσο, όταν έγινε γνωστό το σημείο στο οποίο προτίθεται ο επιχειρηματίας να κατασκευάσει το λατομείο, στην τοπική κοινωνία προκλήθηκε μια σωρεία αντιδράσεων, που ανάγκασαν το Νομαρχιακό Συμβούλιο να συνεδριάσει εκ νέου (11/11/91) και να αποφασίσει ομόφωνα ότι τελικά δε θα δοθούν οι άδειες επέμβασης και λειτουργίας. Το θέμα «πάγωσε» και σε πολιτικό επίπεδο, αφού ανατράπηκε η αρχική απόφαση περί έγκρισης της περιβαλλοντικής μελέτης.

«Πώς, λοιπόν, είναι δυνατό να γίνει αποδεκτό ένα έργο το οποίο σύσσωμη η σερραϊκή κοινωνία έχει οριστικά καταδικάσει;» αναρωτιούνται όσοι αντιδρούν στις νέες ενέργειες που προωθούνται εις βάρος του Λαϊλιά και της τοπικής κοινωνίας κατ’επέκταση.

Νέα αρνητική εισήγηση τον Αύγουστο του 2021

Σε αρνητική γνωμοδότηση για την εκμετάλλευση λατομείου στη θέση «Χέρσο» του Τ.Δ. Αχλαδοχωρίου του Δήμου Σιντικής, προχώρησε η αρμόδια Διεύθυνση Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Π.Ε. Σερρών.

Σύμφωνα με την υπηρεσιακή εισήγηση, «είναι γνωστό πως ο γρανίτης είναι από την φύση του ραδιενεργό υλικό και το λατομείο γρανίτη βρίσκεται σε απόσταση 1.800 μ. από τον Σφαγνώνα Λαϊλιά, που κηρύχθηκε ως διατηρητέο Μνημείο της φύσης, 300 μ. από τα βόρεια όρια του δημοσίου δάσους Λαϊλιά, 2.000μ από το Χιονοδρομικό Κέντρο Λαϊλιά, ακριβώς κάτω από τον βράχο της Κατίγκως. Επιπλέον, η συγκεκριμένη θέση περιλαμβάνεται στην λεκάνη απορροής του χειμάρρου Κρουσοβίτη, από τον οποίο υδρεύονται το Αχλαδοχώρι και Καπνόφυτο».

“Είναι σαφές ότι οι φωνασκούντες και λαϊκίζοντες αδίκως διαμαρτύρονταν κατά της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία γνωρίζει πολύ καλά ποιες είναι αρμοδιότητές της και πάντοτε λειτουργεί υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης”, αναφέρει σε δήλωση του ο αντιπεριφερειάρχης Σερρών, Παναγιώτης Σπυρόπουλος.

«Όχι» και από τον Δήμο

Στην έκδοση ομόφωνου ψηφίσματος κατά της λειτουργίας λατομείου στο όρος Λαϊλιά προχώρησε το Δημοτικό Συμβούλιο Σερρών, το οποίο συνήλθε χθες, Τρίτη 10 Αυγούστου σε κατεπείγουσα δια περιφοράς συνεδρίαση.

Συγκεκριμένα, εγκρίθηκε ομόφωνα η έκδοση του παρακάτω ψηφίσματος:

«Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Σερρών έχοντας υπόψη τη σχεδιαζόμενη εγκατάσταση λατομείου γρανίτη σε δημόσια δασική έκταση, εμβαδού 99.935 τμ εντός ζώνης Natura 2000 «Όρη Βροντούς- Λαΐλιάς» στη θέση Χέρσο της ΤΚ Αχλαδοχωρίου της ΔΕ Αχλαδοχωρίου του Δήμου Σιντικής, διαπιστώνοντας ότι η προωθούμενη εκμετάλλευση θα επιφέρει σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε μία περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους με μεγάλη οικολογική αξία, καθώς φιλοξενεί σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας, εκτιμώντας ότι η εγκατάσταση του λατομείου θα επιβαρύνει την ποιότητα ζωής των κατοίκων, θα καταστρέψει και θα ανατρέψει τη γεωμορφολογία της περιοχής και θα ακυρώσει όλες τις υπόλοιπες οικονομικές δραστηριότητες(γεωργία, μελισσοκομία, αγροτουρισμό).

Επιπλέον, θεωρώντας ότι η λειτουργία λατομείου θα υποβαθμίσει δραματικά το περιβάλλον στην ευρύτερη περιοχή θέτοντας σε κίνδυνο συνολικά το δάσος του Λαϊλιά, που αποτελεί ένα πολύτιμο πνεύμονα πρασίνου όχι μόνο για τον Δήμο Σιντικής και τον Δήμο Σερρών αλλά και για όλη την περιφερειακή ενότητα Σερρών,

– Εκφράζει ρητά την αντίθεσή του στη λειτουργία λατομείου στο όρος Λαΐλιά – Συντάσσεται απόλυτα με την απόφαση της Τοπικής Κοινότητας Αχλαδοχωρίου και του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Σιντικής. – Τάσσεται απέναντι σε οποιαδήποτε επέμβαση που θα επιφέρει υποβάθμιση της φυσιογνωμίας και του χαρακτήρα του Λαϊλιά. -Υποστηρίζει την αξιοποίηση του όρους Λαΐλιά με έργα και δραστηριότητες που στοχεύουν σε ήπιες μορφές ανάπτυξης, σέβονται το περιβάλλον και τα ιδιαίτερα οικολογικά στοιχεία της περιοχής και ταυτόχρονα βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων».

«Μοναδικός σκοπός το κέρδος»

Θέση για το θέμα έλαβε με ανακοίνωση του και ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην οποία επισημαίνει ότι το φυσικό περιβάλλον αποτελεί δημόσια περιουσία και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να πλουτίζει καταστρέφοντας το.

Θεωρούν, ότι το θέμα επανέρχεται και πάλι στο προσκήνιο με μοναδικό σκοπό το κέρδος ενός ιδιώτη, βάζοντας σε κίνδυνο το δάσος του Λαϊλιά, του σημαντικότερου φυσικού πνεύμονα των Σερρών και παρά το γεγονός ότι έχει ενταχθεί στον Εθνικό Κατάλογο Περιοχών Προστασίας της φύσης και στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000.

Μάλιστα, σημειώνουν ότι ο νόμος που ψηφίστηκε εν μέσω πανδημίας και προβλέπει την κατάργηση του καθεστώτος προστασίας των προστατευμένων περιοχών υψηλής περιβαλλοντικής αξίας της χώρας, δεν πρέπει να εφαρμοστεί. Παράλληλα, ζητούν την κατάργηση όλων των αντιπεριβαλλοντικών νόμων και διατάξεων των τελευταίων ετών που διευκολύνουν την καταστροφή του φυσικού και δασικού πλούτου της χώρας, προς όφελος μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων.

Καταλήγουν, λέγοντας ότι το δάσος του Λαϊλιά ανήκει σε όλη τη σερραϊκή κοινωνία και είναι χρέος τους να προστατευθεί.

SOS από τον Φ.Ο.Σ.Σ

Την έντονη αντίδραση του εξέφρασε και ο Φυσιολατρικός Ορειβατικός Σύλλογος ο οποίος σημειώνει ότι η έκταση στην οποία προωθείται η δημιουργία ορυχείου είναι μια περιοχή με υψηλή βιοποικιλότητα όπου μεταξύ άλλων διαβιούν καφέ αρκούδες, ζαρκάδια, ελάφια, αγριόχοιροι, λύκοι και αλεπούδες. Μια πανίδα που είναι αόρατη στην «ειδική οικολογική αξιολόγηση» στο κεφάλαιο «πανίδα» της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Χαρακτηριστικό της αντίδρασης ήταν ότι μέχρι τα μέσα Αυγούστου είχαν συγκεντρωθεί πάνω από 2.000 υπογραφές που εναντιώνονται στη δημιουργία λατομείου γρανίτη.

Αντιδράσεις σε social media και ψήφισμα στο Avaaz

Χιλιάδες μέλη έχουν συγκεντρωθεί στη σελίδα Facebook «ΟΧΙ λατομείο στον Λαϊλιά» και τα οποία ξεκαθαρίζουν:

«Αντιδρούμε στην αδειοδότηση λατομείου σε ένα καταπράσινο, ιδιαίτερου αισθητικού κάλλους δάσους στο οποίο διαβιούν καφέ αρκούδες, ζαρκάδια, ελάφια, αλεπούδες. Το δάσος του Λαϊλιά που αναφέρει ακόμα και ο Εβλιγιά Τσελεμπί, ο περίφημος περιηγητής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κινδυνεύει να αποκτήσει το πρώτο νταμάρι του. Λίγο κάτω από το Αρκουδόρεμα στην περιοχή Χέρσο, σε απόσταση αναπνοής από την Καλλιθέα. Ένα τέτοιο οικολογικό και αισθητικό έγκλημα δεν πρέπει να το επιτρέψουμε. Καλύτερα η επόμενη γενιά να κληρονομήσει δάσος πάρα φουρνέλα».

Έχουν εντοπίσει μάλιστα και τα ευτράπελα στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, καθώς όπως λένε υποβιβάζει σκοπίμως την ένταση του θορύβου που δημιουργείται και τις επιπτώσεις του, αφού ως στάθμη θορύβου των φορτηγών και των εκσκαφέων αναφέρονται «τα 40 ντεσιμπέλ, δηλαδή λιγότερο από ένα σύγχρονο οικιακό ψυγείο όταν λειτουργεί! Για τις συρματοκοπές μεν 15 ντεσιμπέλ! Πολύ κάτω δηλαδή από το κατώφλι της ανθρώπινης ακοής που είναι 30 ντεσιμπέλ και από το όριο μέτρησης των περισσότερων ντεσιμπελόμετρων!

Όσον αφορά τον θόρυβο από τις υδραυλικές σφύρες, τις εκρήξεις και την ηλεκτρική γεννήτρια που θα λειτουργεί για να τροφοδοτεί όλα τα μηχανήματα, ούτε λόγος!».

Για τον ίδιο λόγο δημιουργήθηκε και σχετικό ψήφισμα στην διαδικτυακή πλατφόρμα Avaaz.

«Λέμε ΟΧΙ λατομείο στον Λαϊλιά! Τα λατομεία δεν είναι μέρος της λύσης της κλιματικής αλλαγής, τα λατομεία είναι μέρος του προβλήματος! ΟΧΙ λατομείο στον Λαϊλιά. Τα δέντρα, το βουνό και τα ζώα που κατοικούν εκεί, δεν έχουν φωνή να φωνάξουν ΟΧΙ στην καταστροφή του σπιτιού τους! Έχουμε όμως εμείς!» ανέφερε μεταξύ άλλων.

Το θέμα και στη Βουλή

Με ερώτησή τους στη Βουλή 16 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, μεταξύ των οποίων ο βουλευτής Σερρών Λευτέρης Αβραμάκης, και οι βουλευτές Θεσσαλονίκης Χρήστος Γιαννούλης κα Σωκράτης Φάμελλος, ζητούν να απορριφθεί το αίτημα έκδοσης Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων Λατομείου Γρανίτη, σε δημόσια δασική έκταση, εντός ΝΑTURA 2000 στην περιοχή του Αχλαδοχωρίου στον Λαϊλιά.

Οι βουλευτές τονίζουν ότι δύο φορές στο παρελθόν απορρίφθηκε σχετικό αίτημα του ενδιαφερόμενου επιχειρηματία λόγω της συλλογικής αντίθεσης της τοπικής κοινωνίας και των πολιτικών οργάνων τους. Υποστηρίζουν ότι η λειτουργία λατομείου στην καρδιά ενός από τους πιο σημαντικούς πνεύμονες πρασίνου του Νομού και παράλληλα ενός σημαντικού προστατευόμενου οικοσυστήματος NATURA 2000 θα έχει σοβαρές επιπτώσεις τόσο στο περιβάλλον όσο και στους ανθρώπους της ευρύτερης περιοχής.

Επερώτηση του ΚΚΕ στη βουλή για το λατομείο στο Λαϊλιά

Προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Θέμα: Να ματαιωθεί η αδειοδότηση λατομείου στον ορεινό όγκο του Λαϊλιά της ΠΕ Σερρών

Μετά από τριάντα περίπου χρόνια, επανέρχεται ο εφιάλτης της έγκρισης δημιουργίας λατομείου γρανίτη στο δάσος του Λαϊλιά της ΠΕ Σερρών.

Συγκεκριμένα έχει βγει στη δημόσια διαβούλευση, από 15/ 07/ 2021 έως 14/ 08/ 2021 το έργο: «Διαβίβαση για γνωμοδότηση Μελέτης για Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων Λατομείου Γρανίτη, σε δημόσια δασική έκταση, εμβαδού 99.935,00 τ.μ., εντός ΝΑTURA 2000 «Όρη Βροντούς – Λαιλιάς» GR1260007, στη θέση «Χέρσο» της Τ.Κ. Αχλαδοχωρίου της Δ.Ε. Αχλαδοχωρίου, του Δήμου Σιντικής, Π.Ε. Σερρών με ΠΕΤ 2106556828».

Να θυμίσουμε ότι προσπάθειες είχαν, γίνει και στο παρελθόν, από ιδιώτες επιχειρηματίες αξιοποιώντας απόφαση των υπουργών, των τότε υπουργείων, ΥΠΕΧΩΔΕ και ΒΕΤ (61258/21-10-1991) που είχαν εγκρίνει τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, αλλά κάτω και από τη λαίκή κινητοποίηση δεν τελεσφόρησαν.

Να σημειωθεί πως:

Η περιοχή αυτή εντάχθηκε στον Εθνικό Κατάλογο Περιοχών Προστασίας της Φύσης και στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο “NATURA 2000” με κωδικό GR 1260007.

Το δάσος του Λαϊλιά, με την πλούσια χλωρίδα και πανίδα του, με σπάνια είδη, αποτελεί φυσικό πνεύμονα για την ευρύτερη περιοχή της ΠΕ Σερρών.

Με απόφαση του Υπουργού Μακεδονίας – Θράκης (ΦΕΚ 275/Δ/7.4.97) ορίστηκε ο “Ορεινός όγκος Λαϊλιά” ως περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.

Για την κατάσταση αυτή άμοιρη ευθυνών δεν είναι, φυσικά, η κυβέρνηση. Το αντίθετο μάλιστα, αφού αυτή είναι που, σε συνέχεια της αντιπεριβαλλοντικής πολιτικής της προκατόχου της, ενορχήστρωσε μια νέα ομοβροντία περιβαλλοντοκτόνων ρυθμίσεων με το Ν.4685/2020 (ΦΕΚ 92/Α/07.05.2020).

Ύστερα από τα παραπάνω Ερωτάται ο κ. Υπουργός, τι μέτρα προτίθεται να λάβει η κυβέρνηση:

Για να σταματήσει κάθε ενέργεια αδειοδότησης λατομείου στην πολλαπλά προστατευόμενη επίδικη έκταση.

Για τη θωράκιση του δάσους του Λαϊλιά της ΠΕ Σερρών από κάθε είδους επεμβάσεις που παραβιάζουν το καθεστώς προστασίας τους

Οι Βουλευτές

Δελής Γιάννης

Στολτίδης Λεωνίδας

Ιστορικά στοιχεία

O Λαϊλιάς, ο σπουδαιότερος δασικός πνεύμονας του νομού Σερρών και ο σημαντικότερος τόπος αναψυχής των Σερραίων, βρίσκεται στο δυτικό τμήμα των βουνών της Βρόντους. Με έκταση 33.000 στρεμμάτων, το δάσος αποτελείται, κυρίως, από δασική πεύκη και οξιά. Βρίσκεται, ο ορεινός όγκος του Λαϊλιά, βόρεια από την πόλη των Σερρών και σε απόσταση 25 χλμ., με κατεύθυνση από ΒΑ προς ΝΔ. Το ύψος της ορεινής αυτής ζώνης, από την επιφάνεια της θάλασσας, κυμαίνεται, από 700μ. (Ρέμα Κονλού) έως και την Κορυφή Αλή Μπαμπάς (ύψος 1849μ.) απ’ όπου ο ορειβάτης, καθώς φυσά ο παγερός Βοριάς από τη χιονισμένη Θράκη, κάνοντας αίθρια τα πάντα, θεάται, στην ολότητά του, τον πολύχρωμο, τον ωραιόφθαλμο, τον καρποδότη κάμπο των Σερρών.

Το όνομα Λαϊλιάς, κατά την επικρατέστερη εκδοχή, προήλθε από παραφθορά του τουρκικού τοπωνυμίου Yailas=Γιαϊλιάς, που σημαίνει παραθεριστικός οικισμός, ενώ ετυμολογείται και από παραφθορά του ονόματος του αγίου των Ελληνικών βουνών Προφήτου Ηλία.

Kατά τον Τούρκο περιηγητή Ελβιά Τσελεμπή, που επισκέφθηκε τον Λαϊλιά το 1668 «…πράγματι, το βουνό αυτό, τόπος με λαμπρό αέρα, αληθής θελξικάρδιος παράδεισος, ανώτερος του οποίου δεν υπάρχει». Για την εξυπηρέτηση των 2.000 παραθεριστών, πάντα κατά τον ίδιο περιηγητή, υπήρχαν διάσπαρτα στο δάσος του Λαϊλιά, περίπου σαράντα Τζαμιά, δύο Λουτρά, ένα Σχολείο, Χάνια (Πανδοχεία) και ιεροδικαστήριο.

Το ανάγλυφο της περιοχής του βουνού, κατά κανόνα, παρουσιάζει σειρές από ομαλές κορυφές, ενώ, από υδρολογική άποψη, η περιοχή αποτελεί τμήμα της λεκάνης απορροής του ποταμού Κρουσοβίτη.

Γεωλογικά, ο Λαϊλιάς, είναι τμήμα της κρυσταλλοσχιστώδους μάζας του ορεινού όγκου της Ροδόπης και έχει πετρώματα, κυρίως, υψηλού βαθμού μεταμορφώσεως, όπως γνεύσιο, μάρμαρα, σχιστόλιθο. Η ηλικία των πετρωμάτων χρονολογείται από την Προκάμβιο έως και την Κατωπαλαιοζωική εποχή.

Το βιοκλίμα της περιοχής είναι όμοιο με τα βιοκλίματα της μεσευρώπης και έτσι ο Λαϊλιάς έχει υπέρυγρο βιόκλιμα με δριμύ χειμώνα.

Ο επισκέπτης του Λαϊλιά, εντυπωσιάζεται από την πλούσια χλωρίδα του, στην οποία έχουν καταγραφεί 515 είδη, από τα οποία τα 345 είναι πολυετή ποώδη, τα 44 θάμνοι ή δενδρύλλια, τα 22 δέντρα και τα 104 μονοετή είδη, ενώ είκοσι και μία ποικιλίες φυτών και κατώτερες φυτικές μονάδες, από τη χλωρίδα του δάσους, είναι μοναδικές, μερικές σε ολόκληρη την Ελλάδα και κάποιες στο βορειοελλαδικό χώρο.

Το χειμώνα σιωπά το δάσος του Λαϊλιά, καθώς σκεπάζεται από τις υγροπόρευτες αέριες νεφέλες, που δροσοντυνουν την οξιά και θηριόμορφες όψεις δίνουν στα βαρυχιονισμένα κέδρα. Όλα στο δάσος προσδοκούν των ζωντανών τη γλυκιά θέα, τον Ήλιο, που τον πολύβουο, τον πολύχρωμο, τον πολυάνθιστο, τον πανεύοσμο κόσμο του δάσους θα αναστήσει. Την Άνοιξη και, ρ κυρίως, την εποχή της βλαστικής περιόδου, το δάσος χρώμα, καθώς ανθίζουν οι προάγγελοι της άνοιξης, τα βολβόφυτα και τα κονδυλόφυτα: Crocus bilforus, Crocus pulchellas κ.λ.π..

Στην πανίδα του Λαϊλιά καταγράφεται ένας πλούσιος κόσμος θηλαστικών, με χαρακτηριστικότερα είδη: το λαγό (Lepus europaeus), τον Ασβό (Meles meles), την Αλεπού (Vulpes vulpes), το Ζαρκάδι (Capreolus capreolus), τον Αγριόχοιρο (Sus scrofa), την Αγριόγατα (Felis sylvestris) κ.α., ενώ, ενίοτε, ο λύκος και η αρκούδα βρίσκουν καταφύγιο στις πιο απρόσιτες για τον άνθρωπο γωνιές του δάσους. Περισσότερα από σαράντα είδη πτηνών υπάρχουν μέσα στο οικοσύστημα του Λαϊλιά, με χαρακτηριστικότερα, το Ξεφτέρι (accipiter nisus), το Ψευταϊδόνι (Cettia cetti), το Φιδαετό (Circaetus gallicus), τον Αετομάχο (Lanius collurio) κ.α.

b4Στις ανατολικές και δυτικές πλευρές του δάσους ζουν διάφορα είδη ερπετών όπως π.χ., ο Λαφιάτης (Ela- Μpie guatuorlneata), η Πρασινόσαυρα (Lacerta viribis), η Βαλκανόσαυρα (Pobarcis taurica), η Οχιά (Vipera ammodyts) κ.α. ενώ στα αμφίβια, που ζουν στις υγρότερες περιοχές του δάσους, έχουν καταγραφεί ο Πρασινόφρυνος (Bufo viridis), ο Χωματόφρυνος (Bufo bufo), ο Τρίτωνας (Triturus cristatus) κ.α. Oι καλυμμένες από δάση οξιάς και ορεινής πεύκης πλαγιές των κορυφών του Λαϊλιά (με κωδικό GR 1260007 στο πρόγραμμα NATURA 2000), προσφέρουν στον επισκέπτη του δάσους δυνατότητες για κυνήγι, κατασκήνωση, χειμερινά αθλήματα, φωτογραφία, ζωγραφική, μελέτη τής φύσης, αναρρίχηση, ορεινή ποδηλασία και πεζοπορία στο περιπατητικό μονοπάτι Ε6.

Στο κέντρο σχεδόν του Λαϊλιά υπάρχει ο Σφαγνώνας Μπαλτά Τσαΐρ, ένας σπουδαίας σημασίας για τη μελέτη της ιστορίας του δάσους, παλαιοβοτανικός χώρος. Ο Σφαγνώνας έχει ανακηρυχθεί «Διατηρητέο μνημείο της Φύσης» και περιοχή «ιδιαιτέρου Φυσικού κάλλους». Στην υδατοβριθή αυτή περιοχή, με την πλούσια βλάστηση, υπάρχουν υποδομές αναψυχής των επισκεπτών.

Ιστορικά στοιχεία, που εντοπίστηκαν στο ευρύτερο ορεινό συγκρότημα της Βροντούς δείχνουν πως η περιοχή του Λαϊλιά κατοικήθηκε από την πρώιμη νεολιθική εποχή.

Το αποτέλεσμα μελετών, για την εξέλιξη της βλάστησης στο δάσος του Λαϊλιά, βεβαιώνει τις σημαντικές αλλαγές από ανθρώπινη επέμβαση που έγιναν σε αυτό περί το 1200π.Χ., εποχή εγκατάστασης στην περιοχή της φυλής των Σιριοπαιόνων. Οι Σιριοπαίονες, στην πρώιμη αρχαϊκή εποχή, στήριξαν την αύξηση της ισχύος τους στην εκμετάλλευση των επιφανειακών μεταλλευμάτων που υπήρχαν στην περιοχή του Δάσους και στην ξύλευση της ελάτης, σε τέτοιο βαθμό, που άλλαξαν με αυτή τους τη δραστηριότητα την ισορροπία στη χλωρίδα του δάσους. Η ύπαρξη στην εξωδασική ζώνη, και κοντά στο χωριό Ορεινή, αρχαίου κάστρου και μεταλλουργείου σιδήρου μας βεβαιώνει πως, πράγματι, η ξύλευση του δάσους από τους αρχαίους κατοίκους γινόταν για την καμίνευση μεταλλεύματος από το οποίο κατασκεύαζαν όπλα και σιδηρά εργαλεία, πιθανότατα και αργυρά κοσμήματα, όπως και οι κάτοικοι της Άνω Βρόντους (χωριό βόρεια του Λαϊλια) που, εως και το 1913, σε οκτώ χυτήρια, κατασκεύαζαν με παλαιές μεθόδους σιδερένια σκεύη και εργαλεία με πρώτη ύλη από το δάσος και το έδαφος του βουνού. Στο Λαϊλιά και στη θέση «Ολύμπια» λειτουργεί από το 1956, με ευθύνη του Ορειβα­τικού Συλλόγου Σερρών ένα θαυμάσιο καταφύγιο, που προσφέρει πολιτισμένες υπηρεσίες στους πεζοπόρους και επισκέπτες του δάσους. Από το 1980 στη θέση «Κατιμέρια» υπάρχει το Σαλέ του Ορειβατικού Συλλόγου που, εκτός από την υψηλής ποιότητας προσφορά υπηρεσιών στους χιλιάδες εκδρομείς, υποστηρίζει, μία ελεγχόμενη πίστα καταβάσεων μήκους 1.000 μ, που εξυπηρετείται με αναβατήρα Ski Lift μήκους 900μ. και δυνατότητα ανάβασης στην κορυφή του Αλή Μπαμπά 800μ. χιονοδρόμων την ώρα.

Στον Λαϊλιά, για τους extreme χιονοδρόμους, λειτoupγoύv ανάλογες των δυνατοτήτων τους πίστες, ενώ η πίστα για τους αθλητές του διάθλου θεωρείται μια από τις καλύτερες της Ελλάδος.

Ένα από τα γραφικότερα μονοπάτια του Λαϊλιά οδηγεί σε έναν τεράστιο μονόλιθο, το βράχο της «Κατίγκας». Οι Τούρκοι ονόμαζαν το βράχο «Αγί-Καγιασί», που πάει να πει, βράχος της αρκούδας. Από την κορυφή του φυσικού αυτού μνημείου, ο τολμηρός ορειβάτης θαυμάζει, σε όλες τις εποχές του χρόνου, το μοναδικής ομορφιάς δάσος οξιάς και ορεινής πεύκης, που πολύχρωμο απλώνεται μπροστά του.

Οι πιο ευαίσθητοι στη φαντασία από τους επισκέπτες αυτής της περιοχής, επηρεασμένοι ίσως και από το θρύλο που θέλει την Κατίγκα, την όμορφη αλλά απογοητευμένη από την αθέτηση υποσχέσεως του αγαπημένου της τσελιγκοπούλα, να δίνει τέλος στη ζωή της πέφτοντας στο κενό από την κορυφή του βράχου, ακούν, καθώς ο αέρας σφυρίζει στα κλαδιά της οξιάς, τη σπαρακτική φωνή της. Ένας ακόμη θρύλος, που σχετίζεται με το δάσος του Λαϊλιά, σώζεται στις ταξιδιωτικές αναμνήσεις του Εβλιά Τσελεμπή. Σύμφωνα με αυτόν το θρύλο, στο πυκνό δάσος του Λαϊλιά, ζούσε κάποτε ή, λατρευόταν εκεί, ο Πέρσης Ζαλ, ο μυθικός Ζαρατούστρα.

Ο θρύλος αυτός σώζει μνήμες από την κάποτε μακροχρόνια παρουσία των Περσών στην περιοχή των Σερρών. Κατά τον Ηρόδοτο (V 12-6) οι Πέρσες έζησαν στην περιοχή του κάμπου των Σερρών δύο φορές. Την πρώτη το 513-512 π.Χ. όταν ο Μεγάβαζος, στρατηγός του Δαρείου Α’, αιχμαλώτισε και μετέφερε με τη βία τους Σιριοπαίονες στα βάθη της Περσίας και τη δεύτερη, μετά την ήττα τους στη Σαλαμίνα το 480 π.Χ. (Ηρόδοτος VIII 115-16), προκειμένου να ανασυντάξουν τις δυνάμεις τους.

Στο δάσος του Λαϊλιά, που προστατεύεται από νόμους και αποφάσεις της Ελληνικής Πολιτείας και την Οδηγία 92/43/Ε.Ο.Κ – Δίκτυο ΦΥΣΗ 2000, κάθε χρόνο γίνονται λαϊκές εκδηλώσεις, με κέντρο το γραφικό παρεκκλήσι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.