Ο επίλογος της Πέμπτης: Αν χάσουμε ξανά το Σέιχ Σου, μην πει κανείς ότι δεν ήξερε

Τα δάση καίγονται χιλιάδες χρόνια τώρα. Κι από μόνα τους κι από ατύχημα κι από ανθρώπινη παρέμβαση. Το ζήτημα είναι τι κάνουμε ώστε καμία από τις αιτίες που προκαλούν την πυρκαγιά σ’ ένα δάσος να μην καταφέρει να το κάψει.

Σήμερα ο Σύλλογος Δρομέων Υγείας Θεσσαλονίκης με ανακοίνωσή του χαρακτηρίζει το Σέιχ Σου ανοχύρωτο απέναντι στον κίνδυνο πυρκαγιάς με τις εργασίες προληπτικού καθαρισμού να μην έχουν ξεκινήσει, παρά το γεγονός ότι από 1 Μαΐου έχει ξεκινήσει η αντιπυρική περίοδος, και εξηγεί αναλυτικά το γιατί (διαβάστε εδώ). 

Συνήθως τέτοιες παρεμβάσεις – καταγγελίες – διαμαρτυρίες, περνούν απαρατήρητες γιατί, δυστυχώς, σε αυτόν τον τόπο έχουμε μάθει να αναζητούμε τους υπεύθυνους καταστροφών μόνον ΑΦΟΥ γίνουν κι όχι ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ γίνουν. Το ίδιο ισχύει και για το Σέιχ Σου, παρά την εφιαλτική εμπειρία του 1997. Στην περίπτωσή μας, δηλαδή, δεν έχουμε καν τη δικαιολογία πως «αν δεν πάθεις, δε θα μάθεις». Εμείς ΚΑΙ πάθαμε ΚΑΙ δε μάθαμε.

Η κατάσταση, λοιπόν, στο Σέιχ Σου είναι δραματική. Την έχουμε καταγράψει πολλές φορές κι ακόμα περισσότερο από πέρσι που στα βασικά προβλήματα (ανεπαρκή επιτήρηση, ελλιπείς δυνάμεις πυρόσβεσης, αδυναμία συντονισμού, απουσία επιχειρησιακού σχεδιασμού, προβλήματα στις αντιπυρικές ζώνες) προστέθηκε το φλοιοφάγο έντομο Tomicus Piniperda το οποίο κατατρώγοντας τα δένδρα, δημιουργεί απίστευτο πυρικό φορτίο.

Βέβαια, τα «νεκρά» δέντρα μπορούν να απομακρυνθούν και μάλιστα η αραίωση αυτή να έχει ως αποτέλεσμα τη σωτηρία των υπολοίπων. Αλλά ούτε κι αυτό το κάναμε καλά στο Σέιχ Σου. Έγιναν κάποιες προσπάθειες ημιτελείς. Κόπηκαν δέντρα και απομακρύνθηκαν μόνον οι κορμοί τους ενώ τα ξερά κλαδιά έμειναν εκεί. Κι αυτή η υλοτομία δεν ολοκληρώθηκε καν. Υπάρχουν εκατοντάδες δέντρα διάσπαρτα στο δάσος τα οποία χάσκουν ξερά κι έτοιμα να μεταδώσουν τη φωτιά αλλά και το φλοιοφάγο έντομο στα υγιή δέντρα τριγύρω.

Το ερώτημα εδώ είναι «τι κάνει το δασαρχείο»; Θα μας πει κάποιος; Οι ελλείψεις κι εκεί είναι τεράστιες. Τι κάνουν οι δήμοι στους οποίους ανήκουν τμήματα του δάσους; Το ότι παίρνουν χρηματοδότηση είναι δεδομένο. Ας μάς πούνε τι ακριβώς κάνουν για τη φετινή αντιπυρική περίοδο κι ας μάς πει και η περιφέρεια ποιες ακριβώς πρωτοβουλίες έχει πάρει φέτος για τον συντονισμό όλων των απαραίτητων έργων υποδομής ώστε το δάσος να προστατευτεί πραγματικά από μια πυρκαγιά.

Λένε πως το πιο κρίσιμο σημείο, αν τελικά προκληθεί μια πυρκαγιά μέσα στο δάσος, είναι τα πρώτα 15 λεπτά. Αν δε σταματήσει τότε το κακό, μετά είναι σχεδόν αδύνατο να ελεγχθεί η φωτιά και να αποφευχθεί η καταστροφή. Το Σέιχ Σου χρειάζεται άμεσα φύλαξη και η Θεσσαλονίκη χρειάζεται ενίσχυση του δασαρχείου της (έχουμε ξεχάσει πότε είχαμε δασάρχη, τα τελευταία χρόνια υπάρχει αναπληρωτής – αναπληρώτρια) και των πυροσβεστικών της δυνάμεων όπως και συντονισμό όλων των εθελοντών του δάσους.

Είναι αδιανόητο οι σύλλογοι και οι ομάδες που βρίσκονται κάθε μέρα μέσα στα σπλάχνα του δάσους να απαξιώνονται, να αγνοούνται. Οι άνθρωποι αυτοί δεν είναι εχθροί των κρατικών υπηρεσιών, αντίθετα είναι οι πολυτιμότεροι συνεργάτες τους. Κι όμως, αντί να δρουν από κοινού, αναγκάζονται να στέλνουν επιστολές και δελτία τύπου διαμαρτυρόμενοι. Και να γίνονται οι «κακοί της υπόθεσης».

Φέτος τα άσχημα «μαντάτα» για τις πυρκαγιές ξεκίνησαν νωρίς. Ούτε λίγο, ούτε πολύ ο πρωθυπουργός και η πολιτική προστασία μάς είπαν ότι «αιφνιδιάστηκαν» γιατί οι καταστροφές έγιναν «εκτός εποχής». Έτσι δικαιολογήθηκαν. Τώρα, όμως, η αντιπυρική περίοδος ξεκίνησε. Η ξηρασία μετέτρεψε τα δάση, φυσικά και το Σέιχ Σου, σε βραδυφλεγείς βόμβες. Ακόμα χειρότερα εδώ με το 1/10 του δάσους «άρρωστο» από το περσινό και προπέρσινο έργο του εντόμου. Αν φυσήξουν δυνατοί άνεμοι, 6-7 μποφόρ, δεν θα μπορεί να πετάξει τίποτα. Τι θα κάνουμε τότε; Ας το αναλογιστούμε αυτό κι ας κατανοήσουμε καλά πως τους υπεύθυνους έχει νόημα να τους αναζητούμε ΤΩΡΑ που το δάσος μας είναι ολόκληρο. Μετά, θα είναι αργά. Και δε θα μπορούμε να επικαλεστούμε πως δεν ξέραμε.