H επόμενη μέρα στην εκπαίδευση

Η επόμενη μέρα στην εκπαίδευση δεν θέλω να είναι σαν την προηγούμενη για τον απλούστατο λόγο ότι αυτή ήταν μια ανεπιθύμητη πραγματικότητα. Για την ακρίβεια, η προηγούμενη μέρα διακρίνεται από έναν υπερ-συγκεντρωτισμό άνευ νοήματος και λειτουργικότητας.

Ας αρχίσουμε από την αγωνία κάθε Υπουργού Παιδείας να αφήσει το «χνάρι του» στο εκπαιδευτικό σύστημα τα επιμέρους στοιχεία του οποίου έχουν συστημική σχέση μεταξύ τους, δηλαδή αλλάζοντας ένα επιμέρους επιφέρεις αλλαγές στα υπόλοιπα.

Οι τελευταίες αλλαγές στην εκπαίδευση περισσότερο με κουρελού μοιάζουν παρά με μεταρρυθμίσεις. Η σημαντική μεταρρύθμιση του 1976 επί Ράλλη (πραγματοποίηση εν πολλοίς της μεταρρύθμισης του Λουκή Ακρίτα με γενναιότητα) περιελάμβανε το γλωσσικό, τα είδη σχολείων, κ.ο.κ.

Ο λόγος της Κυβέρνησης δεν έχει συνοχή και σαφές πολιτικό στίγμα. Από την άλλη, ο λόγος της μείζονος αντιπολίτευσης είναι σε πολλά σημεία στείρος. Ο Φίλης έχει διεξάγει πολύ καλύτερους αγώνες.

Θα ήθελα η επόμενη μέρα να μας βρει με μία ομάδα εμπειρογνωμόνων που δεν θα αλλάξει στις επόμενες εκλογές. Που θα εξετάσει με σοβαρά επιχειρήματα και έρευνες τις προτάσεις που θα καταθέσει και οι οποίες θα συζητηθούν με σοβαρότητα και με άνεση χρόνου. Εάν λ.χ. θα διδάξουμε Αγγλικά στο Νηπιαγωγείο δεν θα μας το υποδείξει ο εσωστρεφής λόγος των συνδικαλιστών αλλά η Εκπαιδευτική Γλωσσολογία, η Παιδαγωγική, η διεθνής εκπαιδευτική πρακτική. Είναι αδιανόητο ο χώρος της Εκπαιδευτικής Γλωσσολογίας στον χώρο της διγλωσσίας να έχει προχωρήσει τόσο πολύ και εμείς να είμαστε φοβικοί απέναντι σε μία όποια δεύτερη ξένη γλώσσα.

Ένα άλλο παράδειγμα θα ήταν η εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Καλό θα ήταν το Υπουργείο να συμβουλευτεί τον τρόπο εκπαίδευσης που έχουν υιοθετήσει χώρες σε κάποια σημεία αραιοκατοικημένες όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αυστραλία… και να σταματήσει την προχειρότητα των τελευταίων προτάσεων για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Δεν μπορεί μέχρι την 10η Μαρτίου να απαγορεύαμε τα κινητά μέσα στην τάξη γιατί απλούστατα δεν ξέραμε τι αν τα κάνουμε και στις 13 Μαρτίου να επιδιώκουμε συνολική εξ αποστάσεως εκπαίδευση προς όλους! Αυτό δεν προέκυψε από παιδαγωγικές ανάγκες και δεν εξυπηρετεί καν πολιτικές σκοπιμότητες. Μάλλον αναδεικνύει την προχειρότητα των συμβούλων της Υπουργού.

Ας συζητήσουμε το θέμα της θρυλούμενης αυτονομίας των ΑΕΙ. Είναι όντως αυτοτελή ή κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας; Ας πάρουμε ως παράδειγμα τις Πανελλαδικές εξετάσεις για την εισαγωγή των υποψηφίων στα Τμήματα. Οι υποψήφιοι έχουν τη δυνατότητα να δηλώνουν άσχετες μεταξύ τους Σχολές με αποτέλεσμα να σπουδάζουν κάτι που δεν επιθυμούν, αρκεί να «μπουν κάπου». Και τα μαθήματα που απαιτούνται; Τι ομοιομορφία είναι αυτή και ποιον εξυπηρετεί; Εάν όντως υπάρχουν Τμήματα ομοειδή αλλά διαφορετικά μεταξύ τους, λ.χ. Τμήματα Ιστορία, Παιδαγωγικής, κ.λπ. δεν θα έπρεπε το κάθε Τμήμα να επιλέγει τους υποψηφίους του ορίζοντας τα μαθήματα στα οποία θα εξεταστούν;

Ευτυχώς, τα επιμέρους Τμήματα έχουν συγκροτηθεί με διαφορετικό τρόπο (επιστημολογικό κυρίως) και παρουσιάζουν, κάποιες φορές, σημαντικές διαφορές μεταξύ τους. Αυτό, ευτυχώς, δεν το ελέγχει το Υπουργείο. Οι διαφορές αυτές, κατά την άποψή μου, θα έπρεπε να εντοπιστούν, να αξιολογηθούν με ορθολογικό τρόπο και να ισχυροποιηθούν. Δεν υπάρχει λόγος να φοβόμαστε αυτές τις διαφορές. Όπως εξάλλου και καμία άλλη.

*Η Ελένη Χοντολίδου είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στον Τομέα Παιδαγωγικής της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ.