Γ. Καζαντζής: Χωρίς το όνειρο δεν θα καταλαβαίναμε την Τέχνη

Η μουσική του, οι νότες του και οι μελωδίες του έχουν τη δύναμη να μας ταξιδεύουν σε θάλασσες συναισθημάτων. Απόδειξη αυτού αποτελεί και η πρόσφατη δισκογραφική του δουλειά «Κατάρτι κι Ατμός», που πρόκειται για έναν ολοκληρωμένο κύκλο τραγουδιών με ερμηνευτή τον Βασίλη Λέκκα. Ο Θεσσαλονικιός, πιο συγκεκριμένα ο Καλαμαριώτης, Γιώργος Καζαντζής είναι ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες της γενιάς του, με έργο πολυεπίπεδο και ξεχωριστές συνεργασίες στον ευρύτερο καλλιτεχνικό χώρο.

Άνθρωπος δημιουργικός και πολυπράγμων, διατηρεί το δικό του μουσικό στούντιο «Πολύτροπον» στην Καλαμαριά, ενώ έχει διατελέσει και Καλλιτεχνικός Διευθυντής, αρχικά του Πολιτιστικού Οργανισμού και αργότερα του Τμήματος Πολιτισμού του Δήμου Καλαμαριάς.

Η νέα σας δισκογραφική δουλειά είναι ένα λεπτοδουλεμένο ψηφιδωτό τραγουδιών που το κάθε ένα φέρει την υπογραφή ενός διαφορετικού και σημαντικού στιχουργού καθώς και την κορυφαία ερμηνεία του χαρισματικού Βασίλη Λέκκα. Θέλετε να μας μιλήσετε για το album σας «Κατάρτι κι ατμός»;

«Ήταν μια ιδέα καταρχήν του Βασίλη. Με τον Βασίλη Λέκκα είχαμε πολλές συναντήσεις σε ζωντανές συναυλίες και λέμε ζωντανές, γιατί πλέον οι συναυλίες στις μέρες μας γίνονται λίγο περίεργα. Είχαμε, λοιπόν, πολλές συνεργασίες σε συναυλίες, αλλά μικρή δισκογραφική συνύπαρξη , μόνο σε δύο τραγούδια. Επειδή όμως νιώθαμε και οι δύο την καλλιτεχνική χημεία ο Βασίλης μου πρότεινε κάποια στιγμή να κάνουμε ένα δίσκο, ο οποίος να έχει μια έντονη παρουσία ορχήστρας. Καταλήξαμε σε αυτό το σχήμα, το οποίο είναι σαν ένα μικρό συμφωνικό σύνολο και διαλέξαμε παλιά τραγούδια, γιατί από εκεί ξεκίνησε η ιδέα και μετά προέκυψαν και καινούργια. Το δουλέψαμε σχεδόν δύο χρόνια. Είμαι πολύ ευχαριστημένος από το αποτέλεσμα που στο τεχνικό μέρος του συνέβαλε καταλυτικά και ο φίλος μου και συνάδελφος Γιώργος Ανδρέου κάνοντας το remix και mastering. Βέβαια λόγω της ζοφερής περιόδου που περνάμε δεν είχαμε τη δυνατότητα να κάνουμε κάποια πράγματα για να τον υποστηρίξουμε ούτε εγώ ούτε ο Βασίλης. Ελπίζουμε μόλις καθαρίσει το τοπίο από τον κορονοϊό να κάνουμε κάποιες ζωντανές παρουσιάσεις».

Στο «Κατάρτι κι ατμός» υπάρχουν τέσσερα νέα τραγούδια και εφτά επανεκτελέσεις. Τί σας οδήγησε στη σύνθεση ενός δίσκου που συναποτελείται από νέα κομμάτια και αφουγκράζεται δημιουργικά το παρελθόν;

«Η ιδέα όπως είπα ξεκίνησε από τις συνεργασίες που είχαμε με τον Βασίλη στις συναυλίες, σε ήδη υπάρχοντα τραγούδια. Είτε στα «Δύο Πιάνα» που κάναμε με τον Γιώργο Ανδρέου, τον Βασίλη και τη Μελίνα Κανά είτε στις κατ’ ιδίαν συναυλίες μας. Προέκυπταν πάρα πολύ ωραίες στιγμές και κάποια από αυτά τα τραγούδια αγαπήθηκαν πολύ, τόσο από εμάς όσο και από τον κόσμο. Αποφασίσαμε λοιπόν να στηρίξουμε πάνω σ’ αυτά τη νέα μας δουλειά. Στην πορεία προέκυψαν και καινούργια κι έτσι έγινε ένα ωραίο μείγμα παλιάς και νέας άποψης. Όλα αυτά βέβαια με μια ενιαία ενορχήστρωση, πιο καινούργια, πιο δροσερή αλλά και πιο διευρυμένη όσον αφορά το ορχηστρικό σύνολο».

Το «Κατάρτι κι ατμός» είναι ένας δίσκος που ακούγεται αδιάκοπα από την αρχή ως το τέλος, όπως ίσως θα ήταν καλό να ακούμε κάθε ολοκληρωμένη δισκογραφική δουλειά. Στις μέρες μας όμως οι περισσότεροι νέοι προτιμούν να ακούν αποσπασματικά και βιαστικά μεμονωμένα τραγούδια αντί ολόκληρων δίσκων, δείχνοντας και μια προτίμηση στην εύπεπτη εμπορική μουσική. Πως πιστεύετε ότι επηρεάζει όλο αυτό τη μουσική παραγωγή της εποχής μας;

«Είναι αλήθεια ότι δεν βγαίνουν πλέον ολοκληρωμένοι δίσκοι, που να εκφράζουν την άποψη ενός δημιουργού. Ως συνήθως βγαίνουν δίσκοι, οι οποίοι έχουν σαν κύριο πρόσωπο τον τραγουδιστή με αποτέλεσμα να προκύπτει ένας πολυσυμμετοχικός, ως προς τους συνθέτες, δίσκος. Εκεί κάπου νομίζω ότι χάνεται το στίγμα, η καταγωγή ενός δίσκου, που όσο και αν επιχειρήσει να το ανασκευάσει η ενορχήστρωση που ως συνήθως γίνεται από ένα άτομο, δεν τα καταφέρνει. Προσωπικά πιστεύω ότι συνθέτης και ενορχηστρωτής πρέπει να είναι ταυτόσημες έννοιες γιατί η ενορχήστρωση είναι η εξέλιξη της πρωτόλειας δημιουργίας και δεν μπορεί πέρα από τους δύο γονείς που ορίζει η φύση (συνθέτης-στιχουργός) να υπάρχει και “τρίτος”. Δυστυχώς όμως είναι πλέον συνηθισμένο φαινόμενο το τρίγωνο αυτό να συντελείται, το δε αποτέλεσμα που προκύπτει θα μπορούσα να το χαρακτηρίσω και ως υβρίδιο. Κοιτάξτε, όσο κι αν η εποχή μας καλλιεργεί τον ατομικισμό και δέχεται το μινιμαλισμό σαν μορφή τέχνης (κι εγώ τον έχω εισάγει στο μουσικό μου στερέωμα), είτε το θέλουμε είτε όχι, την κωδικοποιημένη μουσική πληροφορία που φθάνει στην ψυχή μας για να μας ταξιδέψει, την δίνει μόνον ο συνθέτης και αυτή δεν μπορεί να περάσει ολοκληρωτικά εάν δεν έχει τον χρόνο να αναπτυχθεί. Η ανάπτυξη αυτή λοιπόν δεν μπορεί να συντελεσθεί με ένα μόνο τραγούδι, χρειάζεται ένας κύκλος τραγουδιών. Σήμερα ο ακροατής μπερδεύεται ως προς την καταγωγή της μουσικής πληροφορίας που ακούει, και περιορίζεται μεμονωμένα σε ένα τραγούδι. Αυτό σίγουρα επηρεάζει αρνητικά γιατί χάνεται η μουσική ταυτότητα των τραγουδιών και το βαθύτερο μήνυμα του δημιουργού.  Εγώ μπορώ να πω πως και αυτή τη δουλειά και την προηγούμενη, που έκανα με τον Γιώργο Νταλάρα, τις απολαύσαμε πάρα πολύ τόσο οι συντελεστές όσο και ο κόσμος. Παρ’ όλα αυτά κάποιοι τους λοιδόρησαν  επειδή πραγματικά ξέφευγαν από το κατεστημένο της εποχής. Εγώ πάντως προς επίρρωση των όσων λέω παραπάνω, προχωρώ στην παραγωγή του επόμενου δίσκου με τον Παντελή Θαλασσινό και τον Κώστα Φασουλά. Ένας συνθέτης-ένας στιχουργός-ένας τραγουδιστής».

Το τραγούδι «Μέλισσες» ο κόσμος το αγάπησε και το αγκάλιασε από το πρώτο του άκουσμα το 2008. Τώρα το τραγούδι επανεμφανίζεται στην τηλεοπτική σειρά «Άγριες Μέλισσες» μαζί με άλλα  ακόμα μουσικά θέματα – παραλλαγές που βασίζονται σε αυτό. Πως αισθάνεστε γι’ αυτήν τη δεύτερη επιτυχία του τραγουδιού, που αποτέλεσε και αφορμή για να σας γνωρίσει ακόμα καλύτερα περισσότερος κόσμος;

«Χάρηκα με αυτό που έγινε, γιατί αν και νόμιζα ότι το ήξερε όλη η Ελλάδα, συνειδητοποίησα ότι τουλάχιστον η μισή το έμαθε τώρα. Το ευχάριστο είναι ότι αρέσει. Είναι ένα δύσκολο τραγούδι θα έλεγα, πολυρυθμικό από πλευράς δομής αλλά και από τεχνοτροπία, διότι έχει μέσα αντιστίξεις και πολλά έντεχνα στοιχεία, τα οποία κι εγώ όταν μου προέκυψε και το άκουσα ως ολοκληρωμένη σύνθεση, φοβήθηκα λίγο ότι δεν θα περάσει στον κόσμο. Το γεγονός ότι πέρασε είναι μια πολύ τρανταχτή απάντηση σε όσους  απαξιώνουν το αισθητήριο του Έλληνα και αποφεύγουν να προωθήσουν το ποιοτικό τραγούδι. Ο Έλληνας έχει αισθητήριο αρκεί να φθάσει η πληροφορία στα αυτιά του και εκεί είναι που ΜΠΟΡΟΎΝ να βοηθήσουν τα μέσα. Αυτό είναι επίσης  ένα μήνυμα και προς τους νέους δημιουργούς για να μην φοβούνται να εκφράσουν τη βαθύτερη άποψη τους. Ναι είναι αλήθεια ότι μέσα από αυτή τη μαζική αποδοχή του τραγουδιού, πολλοί με έψαξαν και με ταύτισαν και με άλλα τραγούδια μου όπως το “Χειμωνανθό”, το “Ητανε αέρας”, “Το πέταγμα σου”… όπου αγνοούσαν ή απέδιδαν αλλού την πατρότητά τους».

Έχετε συνθέσει μουσική για το θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, ενώ παράλληλα στην δισκογραφία σας υπάρχει από τραγούδι έως και ορχηστρική μουσική. Ποιες προκλήσεις έχει η κάθε μουσική κατεύθυνση και ποιο είναι το αγαπημένο σας είδος μουσικής σύνθεσης;

«Δεν μπορώ να πω ότι υπάρχει ένα συγκεκριμένο είδος που είναι περισσότερο αγαπημένο από το άλλο. Δεν θέλω να υποβαθμίσω ούτε το ορχηστρικό έναντι του τραγουδιού, ούτε το τραγούδι έναντι του ορχηστρικού. Είναι αλήθεια ότι παθιάζομαι όταν έχω να κάνω μουσική για θέατρο, τηλεόραση ή κινηματογράφο. Βέβαια στον κινηματογράφο είχα λίγες ευκαιρίες, αλλά στο θέατρο και στην τηλεόραση ίσως είχα περισσότερες. Είναι πολύ συναρπαστικό για εμένα να φορτώνω το οπτικό υλικό στον υπολογιστή μου, εκεί που δουλεύω ουσιαστικά και χτίζω τις μουσικές μου, και να μετασχηματίζω σε μουσικές ατμόσφαιρες τα δρώμενα τους ήχους και τους διαλόγους των ηθοποιών. Αυτό είναι μαγικό. Εκεί μπορούν να συνυπάρχουν όλα και η οργανική μουσική και το τραγούδι. Πάντως είναι σίγουρο ότι ποτέ δεν αντιμετωπίζω το έργο ως Sound Designer κάτι που είναι εντελώς διαφορετικό και δεν απαιτεί ταλέντο συνθέτη. Πάντα η προσέγγιση μου είναι από την οπτική του συνθέτη και κάποιες φορές επειδή  έχω αρκετά προχωρημένη γνώση μουσικής τεχνολογίας σχεδιάζω και ήχους πέραν της μουσικής για τις απαιτήσεις του έργου και του σκηνοθέτη. Κυρίως όμως αρκούμαι στην οργανική μουσική και το τραγούδι»

Ποιες συνεργασίες σας ξεχωρίζετε μέσα από τη σπουδαία και πολυετή καλλιτεχνική σας πορεία;

«Είναι δύσκολο να απαριθμήσω όλους τους συνεργάτες. Ας ξεκινήσω από τα ιερά τέρατα τον Σταύρο Κουγιουμτζή, τον Μανό Ελευθερίου, την Κική Δημουλά, τον Λευτέρη Παπαδόπουλο. Με τον Γιώργο Νταλάρα είχα μια τέλεια συνεργασία που  εκτός από τον δίσκο μας γέννησε και μια δυνατή φιλία. Δεν μπορώ να μην αναφέρω την συνεργασία και φιλία μου με τον Γιώργο Ανδρέου και τον Κώστα Φασουλά, την μακρόχρονη συνεργασία μου με την Λιζέτα Καλημέρη που θα αποδώσει και ένα νέο δίσκο και βέβαια τον πρώτα απ όλα φίλο μου Βασίλη Λέκκα. Από στιχουργούς είχα άριστη συνεργασία με τον Μανώλη Ρασούλη, την Ελένη Φωτάκη, τον Γιάννη Τσατσόπουλο, τον Ισαάκ Σούση, τον Ηλία Κατσούλη…. Έχω συνεργαστεί με πάρα πολλούς τραγουδιστές και φοβάμαι ότι αν τους απαριθμήσω θα σας κουράσω αλλά δεν μπορώ να μην αναφέρω την Δήμητρα Γαλάνη, την Φωτεινή Βελεσιώτου, την Μελίνα Κανά, την Ελένη Τσαλιγοπούλου, την Ανδριάνα Μπάμπαλη, τον Παντελή Θαλασσινό, τον Δημήτρη Ζερβουδάκη, τον Αλκίνοο Ιωαννίδη, τον Χρήστο Θηβαίο, τον Ορφέα Περίδη, τον Κώστα Θωμαϊδη, τον Κώστα Μακεδόνα, τον Γεράσιμο Ανδρεάτο, τον Ανδρέα Καρακότα, τον Παντελή Θεοχαρίδη, τον Μιχάλη Παπαζήση, τον Κώστα Πρατσινάκη, τον Γιώργο Μπαγιώκη… Και τους πολλούς και υπέροχους μουσικούς συνεργάτες που μου χάρισαν και μου χαρίζουν συγκλονιστικές στιγμές στο στούντιο και τις συναυλίες με τις ερμηνείες τους».

Εκτός από το σημαντικό καλλιτεχνικό σας έργο, στη διάρκεια της καριέρα σας περάσατε από θέσεις ευθύνης αποκτώντας και διοικητική εμπειρία για το χώρο του πολιτισμού. Που και με ποιον τρόπο πιστεύετε πως θα έπρεπε να εστιάσει η πολιτεία για να ενισχύσει την ουσιαστική καλλιτεχνική δημιουργία;

«Υπήρξα 17 χρόνια Καλλιτεχνικός Διευθυντής στον Πολιτισμό του Δήμου Καλαμαριάς, στην αρχή στον Πολιτιστικό Οργανισμό και έπειτα στο Τμήμα Πολιτισμού. Σίγουρα εγώ ασκούσα διεύθυνση από την πλευρά του καλλιτέχνη, δηλαδή έριχνα περισσότερο βάρος στο να αφουγκραστώ τις αναζητήσεις του κόσμου και των καλλιτεχνών και να τους φέρω σε κοινωνία. Έδωσα βάση, με την αμέριστη βοήθεια βέβαια των Διοικήσεων, στον πρωτογενή πολιτισμό. Δημιουργήσαμε τότε στην Καλαμαριά θεσμούς που να εμπνέουν κίνητρα στους δημιουργούς, ώστε με ερέθισμα το συγκεκριμένο θεσμό να παράξουν καινούργιο έργο και να έρθουν εκεί να το παρουσιάσουν. Αυτό δημιούργησε μια αμφίδρομη και γόνιμη σχέση καλλιτεχνών και κοινού που εκτός του ότι έδωσε βήμα σε νέους καλλιτέχνες που σήμερα τους βλέπουμε και καμαρώνουμε,  υπήρξε και σχολείο για μένα  αλλά και για τους διοικούντες, οι οποίοι είδαν στην πράξη αυτήν την αναγκαιότητα, δηλαδή ότι η τοπική αυτοδιοίκηση θα πρέπει να είναι μπροστάρης σε αυτό που πρέπει να δίνει και ότι το κοινό έχει ανάγκη για το καινούριο και ποιοτικό. Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν θα πρέπει να είναι ουρά, να ακολουθεί. Έχει τα μέσα να προσφέρει στον Δημότη αυτά που δεν του προσφέρουν όλοι οι φορείς που αποσκοπούν μόνο στο κέρδος και υποβαθμίζουν την ποιότητα. Με αυτόν τον γνώμονα πορεύτηκα στα 17 αυτά χρόνια και είμαι πολύ ευχαριστημένος για το έργο που έγινε εκεί με όσες δυνατότητες υπήρχαν. Πιστεύω πως έτσι θα πρέπει να λειτουργεί και η τοπική αυτοδιοίκηση, θα πρέπει ουσιαστικά να μην είναι ουραγός του αισθητηρίου του δημότη αλλά οδηγός του». 

Ποιες είναι οι σκέψεις σας για την εποχή μετά την πανδημία; Θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας τις επόμενες μουσικές σας ιδέες και τα καλλιτεχνικά σας σχέδια;

«Πρώτον υπάρχουν συναυλίες που έχουν αναβληθεί και αυτές θα πρέπει να γίνουν. Με τα εισιτήρια στο χέρι θα ταξίδευα στις 25 Μαρτίου 2019 για το LOFOTEN της Νορβηγίας όπου η τοπική συμφωνική ορχήστρα θα έδινε στις 28 και 29 δύο συναυλίες με έργο μου. Όπως καταλαβαίνετε δεν έγιναν οι συναυλίες και μετατέθηκαν για τον Νοέμβριο του 2021. Ας ελπίσουμε ότι θα επανέλθουμε σε μια κατάσταση, όπου πλέον θα μπορούν να γίνονται ζωντανές συναυλίες και να μπορούμε να νιώθουμε την ανάσα και το χειροκρότημα του κόσμου, το feedback από τη χαρά του και από το ταξίδι του μέσα από τη μουσική πληροφορία που τους προσφέρουμε. Έχω κάνει και μερικές συναυλίες με τον τρόπο που γίνονται σήμερα. Πραγματικά είναι πολύ κρύο πράγμα να προσπαθείς να φανταστείς την ανάδραση που έρχεται από τον κόσμο, να τελειώνει το τραγούδι και να μην ακούς ούτε ένα χειροκρότημα. Πιστεύω ότι τα πράγματα θα έρθουν στο φυσιολογικό τους επίπεδο και τότε νομίζω με περισσότερη ευαισθησία και εμείς, (η έλλειψη πάντα δείχνει τη σπουδαιότητα αυτού που μας λείπει) αλλά και ο κόσμος θα γευτούμε αυτήν την αμφίδρομη σχέση καλλιτέχνη και κοινού. Επίσης μεγάλη αναγκαιότητα για να επανέλθουμε στις προ κορονοϊού  συνθήκες είναι η δεινή οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο κλάδος των μουσικών που θα πρέπει να έχει την συμπαράσταση όλων».

Μια ευχή για το μέλλον…

«Δεν πιστεύω στις ευχές, πιστεύω βέβαια σε μια θετική ενέργεια που θα μπορούσα να στείλω μέσα από την ψυχή μου στους συνανθρώπους μου. Όπως γεύομαι και εγώ από άλλους θετική ενέργεια. Θα ήθελα οι άνθρωποι να σκύψουν πολύ πιο βαθιά μέσα τους, να μην φοβηθούν το μυστήριο και το θαύμα που τους περιβάλλει. Θα ήθελα να μπορέσουν να διακρίνουν την ουσία και την προσφορά της τέχνης και αυτή να αναζητήσουν με πιο βαθύτερα και όχι με επιφανειακά κριτήρια, γιατί η τέχνη είναι το εργαλείο που ξεκλειδώνει το συναίσθημα και αν το καταφέρουν αυτό τότε θα δουν να αναδύονται αξίες που θα χτίσουν έναν πιο όμορφο και δίκαιο κόσμο. Αυτό θα ευχόμουν αν και ξέρω ότι με τις ευχές δεν γίνονται αυτά τα πράγματα. Θέλει προσωπική δουλειά, θέλει αναζήτησή, θέλει ευαισθησία και αισθητική, θέλει σεβασμό στο περιβάλλον, σεβασμό στον άνθρωπο και ταξίδι στο όνειρο. Το όνειρο το αποπέμπουμε από τη ζωή μας, αλλά αν δεν υπήρχε η εμπειρία του δεν θα μπορούσαμε να αντιληφθούμε την τέχνη».

INFO

Το album του Γιώργου Καζαντζή «Κατάρτι κι ατμός» κυκλοφορεί στα δισκοπωλεία καθώς και σε όλες τις ψηφιακές πλατφόρμες (https://orcd.co/j7djkvv). Ερμηνεύει ο Βασίλης Λέκκας και οι στίχοι του δίσκου φέρουν την υπογραφή των Σοφίας Κατζούρη, Ναντίνας Κυριαζή, Ισαάκ Σούση, Θοδωρή Γκόνη, Κατερίνας Σιάπαντα, Χρίστου Παπαδόπουλου, Μαίρης Σταθοπούλου, Γιάννη Μελισσίδη, Γιώργου Αθανασόπουλου, Ηλία Κατσούλη καθώς και του συνθέτη.

Επίσημες σελίδες του Γιώργου Καζαντζή

www.kazantzis.gr

Facebook

https://www.facebook.com/profile.php?id=734316175 

https://www.facebook.com/profile.php?id=100003916376248

https://www.facebook.com/Yorgos-Kazantzis-134040936540