Γεροτζιάφας: «Σοβαρό πρόβλημα το φθινόπωρο αν δεν ενισχυθεί το σύστημα υγείας»

Ο γνωστός καθηγητής αιματολογίας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, και διευθυντής του τομέα Θρόμβωσης – Αιμόστασης του Service d’Hématologie Biologique του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Tenon, Γρηγόρης Γεροτζιάφας μιλάει για τη νέα έξαρση της πανδημίας, για το νέο κύμα των επόμενων μηνών, την επιτακτική ανάγκη ενίσχυσης του συστήματος υγείας καθώς και την κατάσταση που θα δημιουργηθεί από τις προσφυγικές ροές της Ουκρανίας.

«Διαβάζω στο Twitter τι έγραψε ο editor in chief στην MedScape, Eric Topol και χαρακτηριστικά στο tweet του αναφέρει: «Έχουμε νέο κύμα στελέχους του κορονοϊού το οποίο έχει μεγαλύτερη μεταδοτικότητα, προκαλεί υψηλό αριθμό νοσηλειών, έχει 30% μεγαλύτερη μεταδοτικότητα. Οπότε η άρση των μέτρων αποστασιοποίησης και προστασίας, η χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη και η ελάττωση των δαπανών για την υγεία είναι συνθήκες που θα δημιουργήσουν νέο κίνδυνο σοβαρής αναζωπύρωσης της πανδημίας». Αυτή είναι η εκτίμηση από τον πλέον ειδικό που έχει μία συνολική εικόνα για την κατάσταση που επικρατεί. Αυτό που συμβαίνει στην Κίνα τώρα, η ιστορία μας έχει δείξει ότι θα μεταφερθεί και στον υπόλοιπο κόσμο. Άρα το πόσο σοβαρή θα γίνει η κατάσταση θα εξαρτηθεί από τον βαθμό την εμβολιαστικής κάλυψης και από την λειτουργία, ενίσχυση και ανάπτυξη του συστήματος υγείας. Αν δεν εξασφαλιστεί διαρκής εμβολιαστική κάλυψη και καλή λειτουργία του συστήματος υγείας η κατάσταση θα γίνει πιο δύσκολη»

Μιλώντας για το που οφείλεται αυτή η νέα έξαρση της πανδημίας που παρατηρείται τις τελευταίες εβδομάδες ο κ. Γεροτζιάφας αναφέρει πως σημαντικό ρόλο παίζει η πορεία του εμβολιασμού.

«Το γεγονός ότι εμφανίζεται ένα νέο στέλεχος και ότι ίσως τον Σεπτέμβρη να έχουμε ένα ακόμα νέο στέλεχος αυτό είναι ένα δεδομένο το οποίο ισχύει από την πρώτη μέρα της πανδημίας. Το πως το αντιμετωπίζουμε εμείς και το κατά πόσο οι κοινωνίες μας είναι ευάλωτες στην εμφάνιση νέων στελεχών – δεδομένου ότι έχουμε προχωρήσει στην κατάκτηση της επιστημονικής γνώσης για την θεραπευτική αντιμετώπιση, την γρήγορη διάγνωση, την πρόληψη σοβαρής νόσησης χρησιμοποιώντας τα εμβόλια –  είναι θέμα των πολιτικών υγείας που εφαρμόζονται σε κάθε χώρα. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως ο εμβολιασμός είναι αποτελεσματικός στην αποτροπή της σοβαρού νόσου. Είναι χαρακτηριστικό πως στην Γαλλία από το Νοέμβριο που είχαμε ήδη 70-80% εμβολιαστική κάλυψη στον εμβολιασμό, περάσαμε ανώδυνο το 4ο και το 5ο κύμα. Δεν υπάρχει επίσης καμία αμφιβολία για την ασφάλεια των εμβολίων.»

Σχετικά με την αποκλιμάκωση που πολύς κόσμος αισθάνθηκε να οδεύουμε λόγω της άρσης αρκετών περιοριστικών μέτρων ο καθηγητής εξηγεί πως είναι γεγονός πως βρισκόμαστε σε μία τέτοια φάση, η οποία βέβαια αφορά το τρέχον πανδημικό κύμα. 

«Όσο οι άνθρωποι δεν θα συνωστίζονται σε εσωτερικούς χώρους αλλά θα κυκλοφορούν έξω θα έχουμε μικρότερης έντασης κυκλοφορία του ιού, άρα και χαμηλότερο ποσοστό σοβαρών λοιμώξεων και νοσηλειών. Αλλά θα επαναληφθεί το σενάριο που έχουμε ζήσει ήδη το 2021 – δηλαδή πιστεύω πως το σοβαρότερο πρόβλημα θα το αντιμετωπίσουμε τον φθινόπωρο πάλι, αν δεν ενισχυθεί η εμβολιαστική καμπάνια και το σύστημα υγείας.

Το γεγονός πως αυτή τη στιγμή καταργούνται τα μέτρα περιορισμού δείχνει ότι οι περιορισμοί που έχουν αποφασιστεί δεν είναι μόνιμοι για όλους όσοι υποστήριζαν ότι τα πιστοποιητικά εμβολιασμού και η υποχρεωτικότητα ήταν μία μορφή αυταρχικού κράτους. Αυτό δεν ισχύει. Έχουμε πτώση του κύματος, βγήκαμε από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που ήμασταν από πέρυσι τον Νοέμβριο. Δυστυχώς στην Ελλάδα οι συνέπειες ήταν τραγικές – έχοντας τον υψηλότερο αριθμό θανάτων και νοσηλειών κατά το 5ο κύμα σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα. Στην Ευρώπη χάρη του εμβολιασμού δεν είχαμε τόσο μεγάλο πρόβλημα. Είναι στο χέρι μας να μην έχουμε ξανά αυτά τα μέτρα με προϋπόθεση να αποκτήσουμε εμβολιαστική κουλτούρα και να ενισχυθεί το σύστημα υγείας. Αν δεν λειτουργήσουν αυτές οι δύο προϋποθέσεις τον Σεπτέμβριο θα βρεθούμε σε μία δύσκολη κατάσταση και δυστυχώς η Ελλάδα είναι πολύ ευάλωτη χώρα υγειονομικά και οι συνέπειες θα είναι δραματικές»

Σχετικά με τις διάφορες συζητήσεις και τις αποφάσεις διάφορων κρατών για κατάργηση του πιστοποιητικού εμβολιασμού ο κ. Γεροτζιάφας τονίζει ότι στην χώρα μας:

«Προτεραιότητα δεν θα έπρεπε να είναι ο προβληματισμός αν θα έχουμε πιστοποιητικά αλλά θα έπρεπε να γίνει μία σοβαρή εμβολιαστική καμπάνια με προοπτική να έχουμε το 90% του πληθυσμού εμβολιασμένο μέχρι τον Σεπτέμβρη καθώς και να υπάρξει απόλυτη ενίσχυση του συστήματος υγείας σε προσωπικό/μεθοδολογίες/εκπαίδευση, σε ποιότητα των υπηρεσιών άμεσα για να αντιμετωπιστεί η επερχόμενη απειλή. Αν γίνουν αυτά δεν θα χρειαστεί να πάρουμε μέτρα αποστασιοποίησης καθολικά που ξεκινούν από τις μάσκες και μπορεί να φτάνουν ως το lockdwown. Το αν θα έχουμε lockdown είναι συνάρτηση των αντοχών της οικονομίας και των πολιτών από την μία πλευρά και από τον βαθμό του κορεσμού των νοσοκομείων. Στόχος είναι να μην φτάσουμε εκεί και για να μην φτάσουμε δεν θα πρέπει να έχουμε κορεσμό.

Νομίζω ότι το καλύτερο που πρέπει να γίνει σήμερα είναι να γίνει μία σοβαρή προσπάθεια για να αναλυθούν οι αιτίες και τα λάθη που έγιναν εδώ και δύο χρόνια. Γιατί ξέρουμε και τι έπρεπε να γίνει σε κάθε φάση της πανδημίας και το τι δεν έπρεπε και αντίστοιχα θα γίνουν οι διορθώσεις. Το βασικό επίσης θέμα που πρέπει να απαντηθεί άμεσα είναι η αύξηση των δαπανών για την υγεία γιατί το βλέπουμε πως το πρόβλημα θα συνεχίσει να είναι μπροστά μας. Εδώ δεν συζητάμε για το γενικό ζήτημα που έχει το σύστημα υγείας στην Ελλάδα ή το πρόβλημα διαχείρισης όλων των άλλων ασθενειών. Εδώ μιλάμε μόνο για τον κορονοϊό. Πρέπει να συσταθεί μία επιστημονική επιτροπή με διακομματική συναίνεση που να αναλύσει τα λάθη και τις παραλείψεις, να συμφωνήσουν ότι χρειάζεται να γίνει αύξηση των δαπανών, να ενισχυθεί με ιατρονοσηλευτικό προσωπικό στο σύστημα υγείας από την πρωτοβάθμια περίθαλψη μέχρι τις ΜΕΘ για να ανταπεξέλθουν στην επόμενη φάση»

Προσφυγικοί πληθυσμοί

«Υπάρχει ένας κρίσιμος παράγοντας από τους προσφυγικούς πληθυσμούς και τους μετανάστες που βρίσκονται σε καθεστώς μαύρης εργασίας, οι οποίοι είναι υγειονομικά ευάλωτοι πληθυσμοί – εκεί πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη μέριμνα ώστε να προστατευθούν έτσι ώστε να σταματήσει η διασπορά του ιού και να μην έχουμε μεγάλη νοσηρότητα και θνητότητα. Και όταν μιλάμε για προσφυγικούς πληθυσμούς μιλάμε για τους πρόσφυγες από την Ουκρανία και αυτούς της Μέσης Ανατολής. Επίσης θέλει μεγάλη προσοχή και με τους οικονομικούς μετανάστες που έχουμε. Η έλλειψη υγειονομικής επιτήρησης στους εποχιακούς εργαζόμενους που έρχονται περιοδικά στην Ελλάδα δημιουργούν συνθήκες επιπολασμού του ιού σε αγροτικές περιοχές που είναι επιβαρυμένες ή δεν είναι ικανοποιητικά εμβολιασμένες»

Η Ελλάδα μάλιστα αναφέρει πως έχει ένα 72% πλήρως εμβολιασμένου πληθυσμού, όμως το ποσοστό των εμβολιασμών στο κέντρο της Θεσσαλονίκης είναι πολύ υψηλότερο από τα χωριά των Σερρών, την Δράμας, της Πιερίας.

«Μην παρασυρόμαστε από τον ικανοποιητικό εθνικό μέσο όρο – υπάρχουν ευαίσθητες περιοχές με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη και είναι αυτές που θα δώσουν μεγάλη νοσηρότητα και θνητότητα αν δεν γίνουν ουσιαστικές παρεμβάσεις έγκαιρα»

Ακόμα επισημαίνει πως είναι αδύνατον να προβλέψουν οι ειδικοί πότε θα τελειώσει η πανδημία.

«Έχουμε κάνει επιστημονικές κατακτήσεις, οι οποίες πρέπει να περάσουν στην πραγματική ζωή. Αυτός είναι ο στόχος των πολιτικών υγείας. Επιστημονικά πια δεν έχουμε να προσφέρουμε πολλά πράγματα πια. Αν σκεφτείτε πως μέσα σε δύο χρόνια έχουμε παράξει εμβόλια, φάρμακα, θεραπευτικές στρατηγικές, διαγωνιστικά εργαλεία. Έχει γίνει κυριολεκτικά επανάσταση στο επίπεδο της ιατρικής επιστήμης για τον covid σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Το πως θα εξελιχθεί το βιολογικό φαινόμενο που λέγεται κορονοϊός είναι κάτι που εμείς ως άνθρωποι δεν μπορούμε να παρέμβουμε. Γι’ αυτό θα πρέπει να προετοιμαστούμε στο σενάριο πως ο ιός θα είναι εδώ και θα έχει κύματα ενδημικά. Για να λήξει η πανδημία σύμφωνα με τον ορισμό του ΠΟΥ χρειάζεται να εμβολιαστεί τουλάχιστον το 70% σε παγκόσμιο επίπεδο. Καταλαβαίνετε πως είμαστε πολύ μακριά από αυτό το ποσοστό» 

Θα μείνουν οι μάσκες για πάντα στις ζωές μας;

«Νομίζω πως οι μάσκες μπορεί να μείνουν. Παλιά οι Ιάπωνες τουρίστες εμφανίζονταν με μάσκες και στην χώρα τους φοράνε χωρίς να τους το ζητήσει κάποιος. Αυτό συμβαίνει γιατί όποιος έχει ελάχιστα συμπτώματα που θυμίζουν ίωση φοράει αμέσως την μάσκα για να μην μολύνει τον διπλανό του. Αυτό είναι μία ατομική πρακτική προστασίας του κοινωνικού συνόλου και θεωρώ ότι μία τέτοια πρακτική θα εγκατασταθεί και στην Ευρώπη, χωρίς να μας υποχρεώσει κάποιος παρά μόνο η συνείδηση μας.

Κλείνοντας την κουβέντα και αναφερόμενος στο Πάσχα ο καθηγητής κάνει την εκτίμηση του πως υπάρχει πιθανότητα να επαναληφθεί το τωρινό φαινόμενο – με την αύξηση κρουσμάτων – συνέπεια των Αποκριών. 

«Βέβαια μία σημαντική παράμετρος θα είναι πως ο καιρός θα βελτιωθεί το Πάσχα γιατί τώρα έχουμε μία παρατεταμένη παράταση του χειμώνα. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν θα έχουμε νέους ασθενείς. Αυτό που μας ενδιαφέρει δεν είναι οι εμβολιασμένοι που θα κολλήσουν και θα το περάσουν σαν γρίπη για 3-4 μέρες. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι ποιοι θα νοσήσουν και θα χρειαστούν φαρμακευτική θεραπεία, ιατρική παρέμβαση ακόμα και νοσηλεία. Εφόσον έχουμε υψηλό επίπεδο εμβολιασμού και καλές καιρικές συνθήκες, ο απόλυτος αριθμός αυτών των ανθρώπων θα είναι διαχειρίσιμος»