Ημερολόγια Καραντίνας 12: Υπάρχει κάτι ακόμα χειρότερο κι από τον θάνατο. Να πεθαίνεις μόνος.

Λέξεις: Βασίλης Μπαμπούλας

Κάνω αυτό το επάγγελμα 13 χρόνια. Ο πατέρας μου δεκαετίες ολόκληρες. Μεγάλωσα στον χώρο αυτό, άκουγα, μάθαινα, έβλεπα. Ιστορίες που γεμίζουν βιβλία και διδακτορικά. Για το πώς τα φέρνει η μοίρα, πώς ανατρέπει τα δεδομένα. Από τη μία στιγμή στην άλλη, αλλάζει η ζωή σου.

Πολλοί πιστεύουν ότι μετά από ένα διάστημα συνηθίζεται το επάγγελμά μας. Ότι ο πόνος που βλέπεις δεν σε αγγίζει. Κάνουν λάθος. Μόνο αν είσαι στο επάγγελμα μπορείς να καταλάβεις. Πώς γυρίζεις σπίτι σου το βράδυ, τι κουβαλάς μέσα σου, τι εικόνες δεν θα ξεχάσεις ποτέ. Αλλά και πόσο δυνατά μαθήματα ζωής παίρνεις καθημερινά. Το επάγγελμα αυτό είναι σχολείο, το μεγαλύτερο. Είμαι ακόμα στις πρώτες τάξεις, το γνωρίζω, αλλά κουβαλάω μέσα μου τα πρώτα μαθήματα. Το τελευταίο ήρθε τους τελευταίους μήνες. Το σκληρότερο από όλα. Το πιο απρόσμενο.

Ακούμε κάθε μέρα νούμερα. Σε τηλεοράσεις, ραδιόφωνα, διαδίκτυο. Μόνο νούμερα. 23, 43, 67, 89. Και τόσοι. Κι άλλοι τόσοι. Απλά νούμερα. Χωρίς να σκεφτούμε ότι οι άνθρωποι αυτοί είχαν όνομα, επίθετο, συνήθειες, φίλους, γονείς, αδέρφια. Ονειρεύονταν, ήλπιζαν, προσδοκούσαν. Απλά νούμερα σε μια πραγματικά απάνθρωπη συνθήκη. Υπάρχει κάτι πιο βαρύ από το απάνθρωπη; Δεν ξέρω. Ξέρω, όμως, ότι ο πόνος της απώλειας μπορεί να μετριαστεί μόνο με ένα πράγμα. Το μοίρασμα. Την αγκαλιά, τον ώμο, τα λόγια, την παρέα, το να βοηθάς τον άλλο να μη σκέφτεται. Να ξεχνιέται. Να πηγαίνει το μυαλό αλλού. Το έχουμε αυτό σαν λαός. Στεκόμαστε στον συγγενή, στον φίλο. Βοηθάμε να περπατήσει ξανά, να βρει τον δρόμο του. Είναι σπουδαίο πράγμα το μοίρασμα στην κηδεία. Παράδοση και γιατρικό. Ταυτόχρονα. Το έβλεπες στις τελετές, στα μνημόσυνα, στα σπίτια τα πρώτα βράδια. Ολόκληρη η γειτονιά με λουλούδια. Είναι τόσο σημαντική αυτή η παρουσία. Μπορεί να μην ξέρεις εκείνη τη στιγμή ποιος είναι δίπλα σου. Να μη θυμάσαι τι σου είπε. Να μην σε ενδιαφέρει. Αλλά αυτό το «δίπλα» , το «μαζί» είναι το πρώτο βήμα για την επιστροφή.

Δεν φεύγει ο πόνος. Ας μη γελιόμαστε. Έχουμε χάσει όλοι ανθρώπους. Αλλά τον κάνεις καθημερινότητα. Σιγά-σιγά. Με βοήθεια, στήριξη, με κάποιον ειδικό. Τον κάνεις καθημερινότητα. Αυτό είναι το σπουδαίο. Κι αυτό είναι που λείπει σήμερα. Στις κηδείες της πανδημίας. Ελάχιστα άτομα. Δύο, τρία, άλλοτε και κανείς! Ο γιος στο εξωτερικό. Αδύνατο να έρθει. Η γυναίκα και η κόρη άρρωστες κι αυτές. Σε κάποιο κρεβάτι, σε κάποιο νοσοκομείο. Συγγενείς χιλιόμετρα μακριά. Να μιλούν στο τηλέφωνο με τον μοναδικό εκπρόσωπο που είναι παρών. Που σηκώνει όλο το βάρος. Που ζυγίζει με χέρια που τρέμουν το ίντερνετ για να δει αν μπορεί να στείλει μία τελευταία εικόνα. Του ανθρώπου τους. Που έχουν να δουν καιρό. Που δεν θα ξαναδούν ποτέ. Που δεν μπόρεσαν να αποχαιρετίσουν. Πού δεν μπόρεσε να τους αποχαιρετίσει. Μας ζητούν να περιμένουμε λίγο ακόμα. Αργεί η σύνδεση. Και εσύ κάθεσαι σε μία γωνιά. Βουβός. Και διαπιστώνεις ότι αύριο μπορεί να είσαι εσύ σ’ αυτή τη θέση. Και ότι μπορεί ήδη να έχεις αγκαλιάσει για τελευταία φορά τον άνθρωπό σου. Κι ας έχεις να τον αγκαλιάσεις εβδομάδες. Όποιος πιστεύει ότι δεν τον αφορά ο ιός ας έρθει σε μία κηδεία. Να κάτσει από απόσταση. Να δει και να ακούσει. Πόσος θόρυβος υπάρχει στον χώρο. Κι ας μην υπάρχει κανείς. Να έρθει και να καταλάβει. Ότι υπάρχει κάτι χειρότερο ακόμα και από τον ίδιο το θάνατο: Να πεθαίνεις μόνος.

*O Βασίλης Μπαμπούλας είναι ιδιοκτήτης Οίκου Τελετών.

** Τα Ημερολόγια Καραντίνας καταγράφουν ιστορίες κατοίκων της Θεσσαλονίκης τον καιρό της πιο μεγάλης της δοκιμασίας. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή των κειμένων χωρίς γραπτή άδεια της parallaxi. Διαβάστε και τα υπόλοιπα ημερολόγια εδώ.