Κολομβία | «Αυτό δεν είναι ειρήνη» — Δύο κοινωνικές αγωνίστριες αφηγούνται

Δύο γυναίκες που μάχονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα με κίνδυνο τη ζωή τους, περιγράφουν τι σημαίνει να ζεις στην Κολομβία τέσσερα χρόνια μετά την υπογραφή του Συμφώνου Ειρήνης και κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19.

Λέξεις: Κατερίνα Εξάρχου

«Ο πόλεμος τελείωσε».

Αυτή ήταν η δήλωση του πρώην Προέδρου της Κολομβίας, Juan Manuel Santos, λίγες μέρες πριν η κυβέρνηση υπογράψει το Σύμφωνο Ειρήνης με τους FARC (Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις Κολομβίας) τον Σεπτέμβριο του 2016.

Αφού, όμως, οι FARC παρέδωσαν τα όπλα, το κράτος δεν μπόρεσε να καλύψει το κενό που άφησαν πίσω τους. Η πολιτική διαφθορά, η απουσία των θεσμών και η ανικανότητα να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των πολιτών, ώθησε άλλες ένοπλες ομάδες να πάρουν τον έλεγχο περιοχών, που συνδέονται κυρίως με τα ναρκωτικά και το παράνομο εμπόριο. Η απάντηση του κράτους ήταν να αναθέσει σε παραστρατιωτικές ομάδες την “επίλυση” του προβλήματος. Η παρουσία αυτών των ομάδων σε συνδυασμό με την άγρια εκμετάλλευση του περιβάλλοντος από εταιρείες, όπως η Drummond και η BP, επιδείνωσε την κατάσταση για κοινότητες κυρίως ιθαγενών και αφροκολομβιανών.

Το αποτέλεσμα ήταν η βία να αυξηθεί και ο πόλεμος να συνεχιστεί.

Θύματα αυτού του πολέμου είναι κατά κύριο λόγο οι «κοινωνικοί ηγέτες» ή «κοινωνικοί αγωνιστές». Όσοι, δηλαδή, μάχονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την υπεράσπιση των εδαφών και των κοινοτήτων τους και τη διάσωση του πολιτισμού τους. 

Εκτοπίσεις. Εξαφανίσεις. Απειλές. Δολοφονίες.

Από αρχές Ιανουαρίου έως τέλη Μαΐου του 2020 έχουν σημειωθεί 115 δολοφονίες.

Ακόμη και κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19 οι επιθέσεις συνεχίζονται. Μόνο που η καραντίνα έχει προκαλέσει και νέα προβλήματα στις κοινότητες.

Δύο γυναίκες που πρωτοστατούν στους κοινωνικούς αγώνες, θέλησαν μέσα από τις προσωπικές τους ιστορίες να περιγράψουν τι συμβαίνει πραγματικά στην Κολομβία, καθώς και τι σημαίνει να είσαι γυναίκα και να αγωνίζεσαι για τα δικαιώματά σου.

A.B., Cali

Ώρα Ελλάδας, 22:41 

Ώρα Κολομβίας, 14:41

«Με ακούς;»

«Ναι, σε ακούω. Γαμιέται το ίντερνετ».

«Οπότε να μη βάλουμε κάμερα;»

«Καλύτερα όχι».

Έκατσα, λοιπόν, μπροστά στην αναμμένη οθόνη του υπολογιστή, ενώ η φωνή που έβγαινε από τα ηχεία, ξεκίνησε να μου διηγείται τη δική της ιστορία.

«Λίγα λόγια για να με γνωρίσεις»

«Με λένε Α.Β. Όταν ήμουν μικρή μέναμε σε μία γειτονιά λίγο περίπλοκη. Έπειτα, φύγαμε και ήρθαμε σε μία ήρεμη περιοχή στο Cali, όπου, ας πούμε, μπόρεσα να μείνω μακριά από συγκεκριμένες καταστάσεις. 

Πάντα μου άρεσε να βοηθάω τα παιδιά. Γι’αυτό, άρχισα να συμμετέχω σε δράσεις για τη δημιουργική απασχόληση παιδιών και νέων. Πριν από τρία χρόνια πήρα την απόφαση να ιδρύσω το δικό μου Κέντρο για τη στήριξή τους. Βέβαια, λόγω της πανδημίας οι εργασίες έχουν σταματήσει και μείναμε λίγο πίσω. Συγχρόνως, σπουδάζω για να γίνω κοινωνική λειτουργός. Αλλά, επίσης, αυτή τη στιγμή τα μαθήματα έχουν σταματήσει.

Μέσω της συναναστροφής μου με τα παιδιά κατάλαβα δύο πράγματα. Το πρώτο είναι πως μία πράξη αξίζει περισσότερο από χίλιες λέξεις. Το δεύτερο πως μόνο βοηθώντας τους άλλους μπορείς να αλλάξεις κάτι στην κοινωνία. Προσπαθούμε να δώσουμε στα παιδιά τα κατάλληλα εργαλεία για να βρουν δουλειά, να τους μάθουμε πώς να παίρνουν πρωτοβουλίες, να ξυπνήσουμε τις ηγετικές τους ικανότητες».

«Το να είσαι κοινωνικός ηγέτης κοστίζει»

«Ένας ηγέτης βγαίνει μπροστά. Διεκδικεί. Μάχεται. Με αυτόν τον τρόπο, γίνεται πιο εύκολο να σταματήσουν κάποια πράγματα, όπως η διαφθορά. Όμως, οι άνθρωποι δε θέλουν να πάρουν αυτό το ρόλο. Γιατί; Γιατί θα τους σκοτώσουν. Η κυβέρνηση, όπως δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα λάβεις παιδεία, δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα σε προστατέψει και ότι θα είσαι ασφαλής. Έτσι, πολλοί που καταγγέλουν τα όσα συμβαίνουν δέχονται απειλές και επιθέσεις.

Τη Μ. Εβδομάδα έμαθα ότι δολοφόνησαν έναν κοινωνικό ηγέτη στο Putumayo. Μίλησα με μία φίλη μου και μου είπε πως ήταν ο θείος της. Δεν είχα ιδέα. Τους απείλησαν πως είτε θα έφευγαν από εκεί που έμεναν είτε θα τους έκαναν να σωπάσουν. Η φίλη μου αποφάσισε να φύγει. Ο θείος της, όμως, είπε πως θα έμενε. Εκεί ήταν η γη του, η κοινότητά του. Δεν μπορούσε να φύγει. Αυτό που ακολούθησε ήταν η απάντηση σε αυτή του την απόφαση.

Επίσης, έναν φίλο μου τον σκότωσαν λίγες μέρες πριν ξεκινήσει το όλο θέμα με την πανδημία. Έδωσαν στη δημοσιότητα το όνομά του και είπαν ότι ήταν κλέφτης. Και αυτή είναι μία μεμονωμένη περίπτωση. Είναι τόσο θλιβερό. Όχι μόνο σκοτώνουν έναν ηγέτη, αλλά αμαυρώνουν και το όνομά του. Πολλές φορές είναι οι ίδιες οι αρχές που κρύβονται από πίσω. Οι αρχές που υποτίθεται ότι μας προστατεύουν».

«Η διαφθορά υπάρχει παντού»

«Είναι μπλεγμένοι πολλοί πολιτικοί πίσω από τις επιθέσεις. Ακόμη και πολιτικοί που αυτή τη στιγμή βρίσκονται στην εξουσία. Οι κυβερνήσεις δεν είναι καθαρές. Τα Μ.Μ.Ε., όμως, δεν λένε την αλήθεια. Είναι και αυτά κατά κάποιον τρόπο κυβερνώντες. Τόσο ανεύθυνα, που δημιουργούν από μόνα τους σύνορα και χωρίζουν τους ανθρώπους. Το μόνο που κάνουν είναι να κρατάνε τον κόσμο κοιμισμένο με το ποδόσφαιρο και τις σαπουνόπερες.

Πέρυσι, για παράδειγμα, είχα δώσει μία συνέντευξη. Κάποια Μ.Μ.Ε. πήραν μία δήλωσή μου και τη διαστρέβλωσαν. Εκτός από αυτό, δημοσίευσαν ολόκληρο το όνομά μου και τη φωτογραφία μου, χωρίς να με ρωτήσουν. Έβαλαν σε κίνδυνο και εμένα και την οικογένειά μου. Η μητέρα μου είχε τρομοκρατηθεί. Όταν το κατήγγειλα στο γραφείο του Περιφερειακού Εισαγγελέα μού είπαν ότι δεν ήταν τόσο σημαντικό. 

Όταν απειλείται η ζωή σου πρέπει τουλάχιστον να σε ακούνε. Αλλά δε δίνουν σημασία στις καταγγελίες που κάνουμε. 

Έχουν γίνει καταγγελίες ακόμη και για αεροδρόμια που είναι μπλεγμένα με το εμπόριο ναρκωτικών. Η διαφθορά, όμως, είναι κομμάτι της κοινωνίας μας. Υπάρχει παντού, σε όλες τις κοινωνικές τάξεις. Από τους πολιτικούς και τα Μ.Μ.Ε, μέχρι τους δημόσιους υπαλλήλους και κάποιους που παρουσιάζονται ως ηγέτες. Όλοι ψάχνουν την ευκαιρία να βγάλουν λεφτά.

Οπότε, ποιος υπηρετεί πραγματικά την κοινότητα; Ποιος μπορεί να σε προστατέψει;

Υπάρχει τόση βία. Αλλά ειδικά τώρα, τα Μ.Μ.Ε. έχουν την κουρτίνα του κορωνοϊού και δε δείχνουν τίποτα πίσω από αυτή».

Boletín enero-marzo 2020 👉https://t.co/xoSxSjkQt4

Los departamentos de Cauca y Antioquia continúan siendo los territorios donde más ocurren los asesinatos, seguidos por Putumayo. Llama la atención el aumento de esta agresión en este último departamento.

Sigue hilo⬇️ pic.twitter.com/E5wNpyAERC

— Programa Somos Defensores (@SomosDef) June 4, 2020

“Να σταματήσει η γενοκτονία των κοινωνικών ηγετών στην Κολομβία”

«Ένας πολιτικός δεν μπορεί να ξέρει…»

«Για εμένα τον ιό τον έφεραν εδώ οι πλούσιοι. Και τώρα αυτοί είναι προφυλαγμένοι στο σπίτι τους, παρέα με μία τηλεόραση Plasma και δεν ενδιαφέρονται για τον ιό. Είναι πιο εύκολο να κολλήσει ο απλός κόσμος. Εκείνοι που είναι φτωχοί έχουν ανάγκη να βγουν έξω και να πάνε να δουλέψουν, επειδή εξαρτώνται από το μεροκάματο. Έτσι επιβιώνουν. Τώρα, βέβαια, δεν μπορούν να το κάνουν. 

Μέχρι πότε θα αντέξουμε;

Είναι λογικό να εξοργίζεται ο κόσμος μέσα σε αυτές τις στιγμές πόνου. Ο πρωθυπουργός ενδιαφέρεται περισσότερο για την εικόνα του, παρά για τους ανθρώπους. Ερχόμαστε, λοιπόν, αντιμέτωποι με ψεύτικες στατιστικές. Άλλο λένε τα νούμερα και άλλο ζούμε εδώ.

Πιστεύω πως είναι πολύ δύσκολο για έναν πολιτικό, που δεν χρειάστηκε ποτέ να έρθει αντιμέτωπος ούτε με την πείνα ούτε με τους ανθρώπους, να ξέρει τι σημαίνει πραγματικά να είσαι Κολομβιανός.

Συμφωνώ με το να είμαστε περιορισμένοι στο σπίτι μας, αλλά να μπορούν να μας εγγυηθούν ότι θα είμαστε ασφαλείς και θα ζούμε αξιοπρεπώς. Να υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες. Η κυβέρνηση, ακριβώς όπως επενδύει στην εικόνα του πρωθυπουργού, πρέπει να επενδύει και στις κοινότητες, ώστε οι άνθρωποι να έχουν φαγητό. Γιατί αν η στήριξη από το κράτος συνεχίσει να απουσιάζει, τότε η κατάσταση θα χειροτερέψει και οι ευάλωτες περιοχές θα επηρεαστούν περισσότερο.

Στη γειτονιά μου συζητήσαμε όλοι οι γείτονες και σχηματίσαμε μία ομάδα, για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε όσους το έχουν ανάγκη. Ξεκινήσαμε να συγκεντρώνουμε τρόφιμα και χρήματα, γιατί, πραγματικά, πολλά παιδιά είναι υποσιτισμένα. Υπάρχουν άνθρωποι που στα σπίτια τους δεν έχουν τίποτα, δεν μπορούν να αγοράσουν τίποτα, παλεύουν ενάντια στην πείνα. Υπήρξαν διαμαρτυρίες. Ένας αυτοκτόνησε επειδή δεν είχε να φάει. Γενικά, είναι μία περίπλοκη κατάσταση. Γι’ αυτό, κάθε γειτονιά αναλαμβάνει δράση, ώστε να μπορέσουν να ισορροπήσουν λίγο τα πράγματα. Βασιζόμαστε στην αλληλεγγύη. Βοηθάμε αυτούς που βρίσκονται κοντά μας και καθένας συνεισφέρει όπως μπορεί».

«Τα ωραιότερα λόγια στο χαρτί»

«Αν το κράτος μπορούσε να μας εγγυηθεί ότι θα έχουμε αυτά που χρειαζόμαστε για να ζήσουμε, όπως νερό, ηλεκτρισμό, φαγητό και μας έδινε σωστή παιδεία, τότε θα μπορούσαμε να αποκτήσουμε γνώσεις και προσόντα, να βρούμε μία καλύτερη και σταθερή δουλειά και, γενικά, να εξασφαλίσουμε καλύτερες συνθήκες διαβίωσης.

Αλλά εδώ το μόνο που έχουμε είναι τα χαρτιά. 

Υπέγραψαν ένα Σύμφωνο, πήραν ένα Νόμπελ και είπαν πως όλα τελείωσαν. Αλλά, όχι. 

Αυτό δεν είναι ειρήνη. 

Ειρήνη δε σημαίνει να υπογράφεις ένα χαρτί. Τα λόγια τους έμειναν ανεκπλήρωτα.

Κάποια στιγμή γνώρισα έναν αντάρτη. Ο συγκεκριμένος είναι ένας πολύ έξυπνος άνθρωπος, είναι καλλιτέχνης. Όση ώρα μιλούσαμε, εκείνος ζωγράφιζε κι εγώ τον παρατηρούσα. Κάποια λόγια του με εντυπωσίασαν πολύ. Μου είπε ότι πάντα θα πιάνει πρώτα το πινέλο πριν πιάσει το όπλο. Ποτέ δεν περίμενα ότι θα μου μιλούσε με αυτόν τον τρόπο. Μπόρεσα να καταλάβω ότι αυτός ο άνθρωπος επέλεξε αυτό τον τρόπο ζωής, γιατί ίσως εκεί αισθάνεται καλύτερα. Ίσως εκεί μπορεί να ζει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για τον ίδιο, μακριά από ένα κράτος που τους εξαπατά όλους.

Όμως, πώς μπορεί να αλλάξει αυτό; Σίγουρα όχι με τα χαρτιά.

Οι ηγέτες δεν στρεφόμαστε στα όπλα. Στρεφόμαστε στα παιδιά, γιατί είναι το μέλλον. Μόνο μέσα από εκείνα θα μπορέσουμε να αλλάξουμε την πραγματικότητα. Μόνο μέσα από εκείνα η ιστορία θα σταματήσει να επαναλαμβάνεται.

Γι’αυτό, τώρα περισσότερο από ποτέ πρέπει να σπάσουμε τη σιωπή. Πρέπει επιτέλους να μιλήσουμε για όσα συμβαίνουν».

«Άλλο στην ύπαιθρο και άλλο στην πόλη»

Αν κοιτάξουμε τα ποσοστά των δολοφονιών θα παρατηρήσουμε πως σε ορισμένες περιοχές είναι εμφανώς υψηλότερα. Στην Cauca, συγκεκριμένα, έχουν σημειωθεί οι περισσότερες δολοφονίες και επιθέσεις. 

Οι ντόπιοι βρίσκονται σε μία διαρκή αντιπαράθεση με το κράτος για την προστασία των εδαφών τους από τις ένοπλες ομάδες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Η Cauca αποτελεί για τις ένοπλες ομάδες στρατηγικό σημείο, καθώς από εκεί μπορούν εύκολα να φτάσουν σε πολλά μέρη της χώρας, αλλά και στα σύνορα, όπου ανθεί το παράνομο εμπόριο.

Αυτός ο πόλεμος έχει μέχρι τώρα αμέτρητα θύματα. Άνδρες, γυναίκες, αλλά και παιδιά. Όμως, υπάρχει μια σημαντική παράμετρος, που διαφοροποιεί το γιατί και το πώς υποφέρουν οι γυναίκες, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές. Η κοινωνικοπολιτική βία έχει και μια έμφυλη διάσταση, η οποία εκφράζεται με τον πιο άγριο τρόπο μέσα από την ένοπλη σύγκρουση. 

I. C., Cauca

«Έχω κακοποιηθεί από αντάρτες των FARC, έχω εκτοπιστεί πολλές φορές από το σπίτι μου και έχω δεχθεί αμέτρητες απειλές». 

Με αυτόν τον τρόπο μού συστήθηκε. Κατάφερε να τα χωρέσει όλα σε μία πρόταση, ενώ μιλούσε με απόλυτη ψυχραιμία. Έπειτα, ξεκίνησε να μου εξηγεί γιατί η Cauca έχει χτυπηθεί τόσο πολύ από την ένοπλη σύγκρουση και γιατί οι γυναίκες βιώνουν την καραντίνα με διαφορετικό τρόπο σε σύγκριση με τους άνδρες.

«Γιατί επιτίθενται τόσο σε αυτή την περιοχή;»

«Η Cauca, ιστορικά, είναι ένα από τα διαμερίσματα που έχουν υποφέρει περισσότερο, λόγω της παρουσίας των FARC, αλλά και των παραστρατιωτικών ομάδων. Το κράτος μάς έχει ξεχάσει. Και αυτό αντικατοπτρίζεται στα τόσο υψηλά ποσοστά δολοφονημένων κοινωνικών ηγετών. Ακόμη και κατά τη διάρκεια της πανδημίας δε μας σέβονται. Συνεχίζεται η συστηματική βία. Συνεχίζουν να σκοτώνουν.

Εδώ, γενικά, δραστηριοποιούνται οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες. Αυτές, δηλαδή, που ασχολούνται είτε με την εξόρυξη είτε με την ενέργεια, γιατί είναι μία πλούσια περιοχή, τόσο στους ανθρώπους της, όσο και στους φυσικούς πόρους. Η γη εδώ είναι γόνιμη. 

Οι καλλιέργειες της κόκας και της κάνναβης έχουν πολλαπλασιαστεί στα εδάφη μας. Πάρα πολλοί αγρότες ζουν από αυτές. Το κράτος θέλει να χτυπήσει τις παράνομες καλλιέργειες, αλλά δεν παρουσιάζει καμία πολιτική που να ευνοεί τους αγρότες. Απλώς ξεριζώνει τα φυτά.

Έπειτα, υπάρχει και το πρόβλημα του παράνομου εμπορίου. Παλαιότερα, το διαχειρίζονταν οι FARC. Τώρα το έχουν αναλάβει κάποιες συμμορίες. Το θέμα είναι πως οι άνθρωποι εδώ δε θέλουν να προστατέψουν μόνο τον εαυτό τους, αλλά και τη γη, το νερό, τον αέρα, τα ποτάμια, τα δάση. Σε πολλές περιοχές, όσους δε συμφωνούν μαζί τους τούς σκοτώνουν. Αν οι συμμορίες νιώσουν πως μπαίνεις στο δρόμο τους, σε σκοτώνουν.

Πέρα από αυτά, η Cauca είναι ένα διαμέρισμα, όπου η κοινωνική οργάνωση και ο κοινωνικός αγώνας έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Πολλοί άνθρωποι, που δεν είναι αντάρτες, οργανώνονται σε σωματεία. Εδώ όποιος νιώθει ότι αδικείται θα βγει στο δρόμο να φωνάξει. Παίρνουμε πολλή δύναμη από το κοινωνικό κίνημα. Και αυτοί οι άνθρωποι που είναι πίσω από τις δολοφονίες, καταφέρνουν να δυναμώσουν την Cauca ακόμη περισσότερο».

«Η πατριαρχία είναι από πάνω μας»

«Δεν είναι εύκολο να είσαι γυναίκα και την ίδια στιγμή να υπερασπίζεσαι τη γη και τον πολιτισμό. Μας επιβάλλονται, μας “πατάνε”, μας αγνοούνε, απλώς επειδή είμαστε γυναίκες. Είναι πολλές οι φορές που δεν μπορείς να κάνεις αυτό που σου αρέσει, ειδικά όταν δεν υπάρχουν χρήματα.

Εγώ, προσωπικά, επειδή είμαι μαμά, πρέπει να πάω να δουλέψω για να βγάλω λίγα πέσος, ώστε να μπορέσω να μεγαλώσω τα παιδιά μου. Συγχρόνως, όμως, συνεχίζω να αγωνίζομαι. Προσπαθώ να προστατέψω τη γη και να στηρίξω άλλες γυναίκες που το χρειάζονται. 

Όταν είσαι μαύρη ή ιθαγενής είναι χίλιες φορές πιο δύσκολο να είσαι γυναίκα σε αυτά τα εδάφη. Έχουμε πάρα πολλά εμπόδια. Εδώ ο ρατσισμός και η ταξική προκατάληψη είναι η πραγματικότητα.

Το ίδιο το κράτος κάνει διακρίσεις. Υπάρχει η έμφυλη βία. Υπάρχουν οι ένοπλες ομάδες. Υπάρχει ο πόλεμος. Μία δυνατή ηγέτιδα την απειλούν, την βιάζουν και αυτό αμέσως στέλνει ένα μήνυμα στην κοινότητα. Αφού το έκαναν σε εκείνη, μπορούν να το κάνουν σε όλες.

Δεν είναι καθόλου εύκολη η κατάσταση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε οι γυναίκες. Όχι μόνο στην Cauca, αλλά σε όλη την Κολομβία».

«Να κάνουμε όσα δεν κάνει το κράτος»

«Κατά τη διάρκεια της πανδημίας η βία κατά των γυναικών έχει αυξηθεί πάρα πολύ. Οι περισσότεροι άνδρες πρέπει να μείνουν σπίτι, χωρίς δουλειά και αυτό έχει χειροτερέψει την κατάσταση. 

Εδώ μας σκοτώνουν. Αν δε σε σκοτώσει ο σύζυγός σου, θα σε σκοτώσει μία ένοπλη ομάδα. Σε σκοτώνουν απλώς επειδή είσαι γυναίκα. Οι άνδρες πιστεύουν ότι είμαστε ένα αντικείμενο που τους ανήκει. Πολλές γυναίκες δεν εγκαταλείπουν το σύζυγό τους, επειδή δε θα μπορούν να πληρώσουν το ενοίκιο μόνες τους. Δε θα έχουν φαγητό. Το κράτος θα έπρεπε να μπορεί να εγγυηθεί ότι θα είμαστε ασφαλείς. Αλλά, δεν το κάνει.

Τι πρέπει να κάνουμε εμείς, λοιπόν;

Το πιο σημαντικό είναι να δημιουργήσουμε δεσμούς. Να δημιουργήσουμε δίκτυα γυναικών, ώστε όλες οι συντρόφισσες να μπορούμε μαζί να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που προκύπτουν. Να προστατέψουμε, για παράδειγμα, μια γυναίκα όταν νιώθει ότι απειλείται.

Πρέπει να δουλεύουμε συλλογικά ως κοινότητα. Και οι αφροκολομβιανοί και οι ιθαγενείς πρέπει να βρούμε τα κατάλληλα εργαλεία για την αυτοπροστασία μας, να μπορούμε να φροντίζουμε εμείς οι ίδιοι τους εαυτούς μας. Να στηριζόμαστε στους ανθρώπους που υπάρχουν δίπλα μας και να προστατεύουμε ο ένας τον άλλον. Ένα παράδειγμα είναι τα κοινοτικά συμβούλια.

Αφού το κράτος δεν μπορεί να μας προστατέψει, τότε πρέπει εμείς να οργανωθούμε».

«Αν δεν αγωνιστούμε τώρα, τότε πότε;»

«Η αλήθεια είναι πως το πνεύμα μου είναι δυνατό. Αυτό, όμως, δε σημαίνει πως δε νιώθω φόβο. Είμαι μια γυναίκα, είμαι ένας άνθρωπος, είμαι ένα όν με συναισθήματα. Και ο φόβος μού τα υπενθυμίζει όλα αυτά. Ειδικά όταν υπάρχει η πιθανότητα να έρθουν και να απειλήσουν όχι μόνο εμένα, αλλά και τα ίδια μου τα παιδιά. Αυτό γεννά και φόβο και πανικό. 

Από την άλλη, όμως, υπάρχει και εκείνο το κομμάτι μέσα μου, που με ωθεί να συνεχίσω να δουλεύω για την κοινότητά μου, τη γη μου, τις γυναίκες. Ο φόβος είναι εκεί. Αλλά εκεί είναι και η θέληση και η επιμονή να συνεχίσω αυτόν τον αγώνα. Κυρίως όταν ξέρω ότι υπάρχουν γυναίκες που χρειάζονται στήριξη. Αυτός ο αγώνας είναι η μοναδική ελπίδα τους για να πάρουν δύναμη, να επιβιώσουν.

Ο φόβος θέλει να εξασφαλίσει ότι δε θα τα παρατήσουμε. Ότι θα θυμόμαστε. Γι’ αυτό, πρέπει να ντυθούμε με τιμή. 

Πρέπει να συνεχίσουμε.

Μόνο μέσα από τον αγώνα μπορούμε να ονειρευτούμε μία Κολομβία, στην οποία όλοι θα είμαστε ίσοι. Μία Κολομβία, στην οποία όλοι θα χωράμε. Όπου εμείς οι γυναίκες θα είμαστε ελεύθερες να γίνουμε αυτό που θέλουμε, θα σέβονται τα δικαιώματα και την αυτονομία μας. Μέσα από την ισότητα όλα θα αλλάξουν. Μόνο τότε θα κυριαρχεί πραγματικά η ειρήνη, η ηρεμία και ο σεβασμός».

«Και κάτι τελευταίο…»

«Κάποια στιγμή, όταν η ανάμνηση του βιασμού μου από αντάρτες των FARC ήταν πολύ έντονη και με είχε καταβάλλει η θλίψη είχα την ανάγκη να γράψω ένα μικρό κείμενο, το οποίο και θέλω να μοιραστώ».

Κάπως έτσι η συζήτησή μας με την I.C. ολοκληρώθηκε με τον ίδιο τρόπο που άρχισε. Κατάφερε να τα χωρέσει όλα μέσα σε λίγες γραμμές. 

«Μία μέρα, μία μέρα τα σώματά μας βιάστηκαν και ταπεινώθηκαν. 

Και όταν αυτοί έφυγαν, μας είχαν κλέψει ήδη την ψυχή. Και μας γέμισαν με τόσο πόνο, λύπη και οργή.

Και μέχρι που φτάσαμε να πιστεύουμε πως είχαν δίκιο. 

Μείναμε στο κρεβάτι με τον πόνο να έχει πλημμυρίσει όλο μας το κορμί. Τόσο βαθύς, που κάλυπτε όλα μας τα συναισθήματα.

Και μέχρι που φτάσαμε να πιστεύουμε πως το αξίζαμε. Επειδή είμαστε γυναίκες. Επειδή είμαστε μαύρες. 

Κι, όμως, επιβιώσαμε και μπορέσαμε να καταλάβουμε, συντρόφισσες, πως πάνω απ’όλα είναι ο Θεός και ύστερα οι άνθρωποι.

Πως πρέπει να υψώσουμε τη φωνή και να ουρλιάξουμε μπροστά σε όλο τον κόσμο πως η συγχώρεση γεννάει την ειρήνη και φέρνει τη συμφιλίωση. 

Και πως μόνο αν δουλέψουμε όλοι μαζί θα καταφέρουμε να φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο».