Κοντοζυγώνει ο χιονιάς

Λέξεις/Εικόνα: Βαγγέλης Πράππας

Μιας που κοντοζυγώνει ο χιονιάς και τα μετεωρολογικά δελτία θα συγχύσουν, με καταστροφολογικές αναφορές παρά θα ενημερώσουν τους ενδιαφερόμενους, να πούμε πως ακόμα κι ο καιρός μετέχει ενεργά σ’ αυτή την τοπική ανθρωπογενή αντιπαλότητα βορρά – νότου, που διατρέχει την χώρα, διαχωρίζοντας τον τρόπο με τον οποίο χτυπάει τα αντίστοιχα γεωγραφικά διαμερίσματα.

Χοντρικά ο κύριος μετεοδιαχωρισμός προκύπτει μεταξύ των ανατολικών προσηνέμων και της υπόλοιπης Ηπειρώτικης Ελλάδας, μαζί με κάποιες άλλες κατά τόπους ιδιαιτερότητες που θα προσπαθήσω να συμπεριλάβω στην ανάλυση.

Τα ανατολικά προσήνεμα, τα οποία εμφανίζουν μια ομοιογενή καιρική συμπεριφορά είναι οι: Εύβοια, χερσόνησος Πηλίου και λοιπή ανατολική Θεσσαλία (Οθρυς) , Αττικοβοιωτία, ανατολική Πελοπόννησος, Κυκλάδες, Κρήτη και ενίοτε Σποράδες και εν μέρει Χαλκιδική.

Τούτα τα μέρη χιονίζονται όταν επικρατεί βοριάς, καθώς ξυριζοντας το Αιγαίο, φορτώνεται υδρατμούς από την επιφάνεια του και τους εναποθέτει στο πρώτο χερσαίο τείχος που βρίσκει μπροστά του, χωρίς ωστόσο να έχει το υετικό κουράγιο να νοτίσει και βαθύτερα την ενδοχώρα.

Έτσι οι υπόλοιπες περιοχές πλην των προαναφερόμενων, Θράκη δλδ, Μακεδονία, Ηπειρος, δυτική Θεσσαλία, δυτική στερεά και δυτική Πελοπόννησος, πλήττονται μόνο από το ξερόβορι υποφέροντας από εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες υπό ξερικές όμως συνθήκες, την λεγόμενη ξεροπαγιά.

Αντιθέτως οι ως άνω περιοχές χιονίζονται κυρίως όταν Νοτιά, κάποιο σύστημα εκ δυσμων δλδ, εμπλουτισμένο από τον Ατλαντικό, όπου γεννιέται, ίσαμε την Μεσόγειο ολάκερη, που διασχίζει, βρει εγκλωβισμένο ψύχος, στα ηπειρωτικά, από κάποιο προγενέστερο ξερόβορι και τραπεί το υετικό του φορτίο σε χιόνι.

Τότε τα ανατολικά προσήνεμα λόγω του νότιου και θαλασσινού προσανατολισμού τους δύσκολα χιονίζονται καθώς ανεβαίνει γρήγορα η θερμοκρασία εκεί με την έλευση του συστήματος και το μπλοκάρισμα του βοριά. Και τη σκαπουλάρουν με κάποιες βροχούλες, καθώς ο κύριος υετικός όγκος απορροφάται από την οροσειρά της Πίνδου και τα πέριξ αυτής.

Η οποία Πίνδος, αντιστοίχως και αντίστροφα προστατεύει από το ξερόβορι τα δυτικά. Ο ρόλος της δλδ λογω της εγκάρσιας θέσης της στον ελλαδικό χώρο είναι να φυλάγει μη στάξει και μη βρέξει στου Ελύτη τα λημέρια, τη γη της ελιάς και του λευκού μαρμάρου δλδ και να μη μαργώσει τα παραϊόνια.

Τοπικότερα τώρα έχουμε κάποιες ιδιαιτερότητες, προς το χειμωνικότερον όπου τα οροπέδια της δυτικής Μακεδονίας, της ανατολικής αυτής αδερφής και ο Έβρος χιονίζονται συχνότερα και ευκολότερα, καθώς επιτρέπουν λόγω του βόρειου προσανατολισμού τους, της απόστασης εκ της ήπιας θάλασσας και του εκ νότου γεωγραφικού αποκλεισμού τους, να επηρεάζονται εύκολα από τις ηπειρωτικές συνθήκες των κεντρικών Βαλκανίων.

Στην άλλη άκρη πάλι τα Δωδεκάνησα, δε χιονίζονται σχεδόν ποτέ, καθώς φυλάσσονται από την ηπειρωτική Τουρκία, η οποία εμποδίζει τον βοριά να ρίξει τις θερμοκρασίες εκεί, τη συνδρομή των θερμών θαλασσών, κατά παρόμοιο τρόπο με τις ιόνιες νήσους και την Πίνδο.

Κοινώς Θεσσαλονικείς και Ατήναιοι λόγω ορογραφικών περιορισμών και γεωγραφικής θέσης δε δύνανται να μοιραστούν ούτε το χιόνι.

Σα θα παραχώνεται η Θεσσαλονίκη ή Αττική γη απλώς θα δακρύζει κροκόδειλια, ενώ σα θα σαβανώνεται η Ακρόπολις τα καρντάσια θα λιάζονται στον Θερμαϊκό. Γιατί η φύσις ξέρει ό,τι οι άνθρωποι διαισθάνονται