Κτίρια Εντός: Μαράσλειο Ελληνογαλλικό Εμπορικό και Πρακτικό Λύκειο Στ. Νούκα

Το “Κτίρια Εντός” είναι ένα φωτογραφικό οδοιπορικό σε ιστορικά και σημαντικά κτίρια της Θεσσαλονίκης (παλαιά και νεότερα), το οποίο έχει σκοπό να δώσει την ευκαιρία σε όλους μας να θαυμάσουμε τις εσωτερικές αρχιτεκτονικές τους ιδιαιτερότητες. Κτίρια τα οποία όλοι μας βλέπουμε καθημερινά απ’ έξω, όμως ελάχιστες φορές βρισκόμαστε μέσα σε αυτά. Ακόμη και να βρεθούμε εντός τους, θα είναι στα πλαίσια κάποιας εκδήλωσης ή έκθεσης μαζί με κόσμο.

Το “Κτίρια Εντός” μας δίνει την ευκαιρία να απολαύσουμε όλα αυτά τα αρχιτεκτονικά στολίδια της Θεσσαλονίκης, σα να είμαστε μόνοι μας μέσα σε αυτά. Σκοπό έχει να αναδείξει το αρχιτεκτονικό όραμα των ανθρώπων που τα σχεδίασαν, πέρα από την εκάστοτε σημερινή τους χρήση. Βασική αρχή του οδοιπορικού αυτού είναι να βρεθούν σε πρώτο (φωτογραφικό) πλάνο οι γραμμές, οι συμμετρίες και τα μοτίβα των κτιρίων αυτών και όχι η έμφαση σε διακοσμητικές λεπτομέρειες με φωτογραφίες πορτραίτου.

Μαράσλειο Ελληνογαλλικό Εμπορικό και Πρακτικό Λύκειο Στ. Νούκα

Ιστορία του κτιρίου

Το 1895, ο ιερομόναχος Στέφανος Νούκας ιδρύει το εμπορικό και πρακτικό λύκειο. Το 1904 με πρωτοβουλία των Νούκα και Μαρασλή και δωρεές των Μαρασλή, Νούκα και Σγούτα το λύκειο αποκτά δική του στέγη.

Αρχιτέκτονας θεωρείται ο Απ. Γραικός. Πρωτολειτούργησε με την επωνυμία «Ελληνογαλλικόν Εμπορικόν και Πρακτικό Λύκειο Στ.Νούκα», και αργότερα προστέθηκε στην επωνυμία του το Μαράσλειο, καθώς και οι δύο αποτέλεσαν από τους μεγαλύτερους ευεργέτες του διδασκαλείου.

Το σχολείο θεωρείται το πρώτο στην Ανατολή, τέλειο στο είδος του με σπουδές εμπορικές και πρακτικές, στο πρότυπο μεγάλων εμπορικών σχολών του εξωτερικού. Μεγάλο ποσοστό των μαθητών ήταν και οικότροφοι.

Διέθετε 15 καθηγητές (3 Γάλλοι, 1 Γερμανός) και 3 επιμελητές. Η φήμη του σχολείου θα ξεπεράσει τα όρια της Θεσσαλονίκης, και σύντομα θα φοιτούν σ’αυτό μαθητές και από άλλα μέρη της Βόρειας Ελλάδας, μάλιστα σε ένα διάστημα μόνο το 20% των μαθητών θα προέρχονται από Θεσσαλονίκη.

Μεταξύ άλλων κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο θα στεγάσει νοσοκομείο, καθώς οι συμμαχικές δυνάμεις επέτασσαν μεγάλα κτίρια, όπως επίσης και κατά την περίοδο του ελληνοϊταλικού πολέμου.

Το 1932, στεγάζει το Μέγα Εθνικόν Εκπαιδευτήριον του Θ. Νάτσινα και από το 1939 το ‘Β Γυμνάσιο Θηλέων.

Μετέπειτα, κατά την περίοδο της κατοχής θα επιταχθεί από τους Γερμανούς, για να ξαναεπιταχθεί από τους Άγγλους με την απελευθέρωση, φιλοξενώντας έτσι στους χώρους του αναρίθμητους στρατιώτες από τις στρατιές που περάσαν από τη Θεσσαλονίκη.

Αργότερα θα στεγάσει το Ζ’ Γυμνάσιο-Λύκειο Θηλέων, ώσπου στη σημερινή εποχή στεγάζει το 19ο Γυμνάσιο-Λύκειο Θεσσαλονίκης. Βρίσκεται στην Αλεξανδρείας 93. Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο το 1992.

Αρχιτεκτονικά στοιχεία

Στο κέντρο μεγάλου οικοπέδου, διώροφο νεοκλασικό με κάτοψη Π. Αυστηρή συμμετρία στα ανοίγματα, με διαφοροποίηση στον όροφο.

Τα ακριανά τμήματα της κύριας όψης τονίζονται με τους πεσσούς στον όροφο και την πλούσια διακοσμημένη αετωματική τους απόληξη. Έντονη διακοσμητική διάθεση, με χαράξεις στο επίχρισμα, επιστέψεις στα ανοίγματα, πλαίσια και κλειδιά, φουρούσια και περίτεχνα κιγκλιδώματα στον επιμήκη εξώστη του ορόφου.

Οι αίθουσες είναι ευρύχωρες, με πλούσιο φωτισμό, τα δάπεδα είναι ξύλινα και στους διαδρόμους στρωμένα με τσιμεντένια πλακίδια, τα ταβάνια ξύλινα. Τα δωμάτια του οικοτροφείου είναι επίσης ευρύχωρα και ευήλια και το κτίριο περιλαμβάνει και θεραπευτήριο.

* Πηγή πληροφοριών: Η Θεσσαλονίκη εκτός των τειχών, Εικονογραφία της συνοικίας των εξοχών, 1885-1912, Β. Κολώνας

* Η φωτογράφιση έγινε με την άδεια του 19ου Γυμνασίου/Λυκείου Θεσσαλονίκης