Κτίρια Εντός: Οικία Χασάν Πριστίνα (Σχολή Τυφλών Θεσσαλονίκης)
Κτίστηκε το 1907 για τους κληρονόμους του Αχμέτ Εφέντη από τον μεγάλο Έλληνα αρχιτέκτονα Ξενοφώντα Παιονίδη.
Το “Κτίρια Εντός” είναι ένα φωτογραφικό οδοιπορικό σε ιστορικά και σημαντικά κτίρια της Θεσσαλονίκης (παλαιά και νεότερα), το οποίο έχει σκοπό να δώσει την ευκαιρία σε όλους μας να θαυμάσουμε τις εσωτερικές αρχιτεκτονικές τους ιδιαιτερότητες. Κτίρια τα οποία όλοι μας βλέπουμε καθημερινά απ’ έξω, όμως ελάχιστες φορές βρισκόμαστε μέσα σε αυτά.
Ακόμη και να βρεθούμε εντός τους, θα είναι στα πλαίσια κάποιας εκδήλωσης ή έκθεσης μαζί με κόσμο. Το “Κτίρια Εντός” μας δίνει την ευκαιρία να απολαύσουμε όλα αυτά τα αρχιτεκτονικά στολίδια της Θεσσαλονίκης, σα να είμαστε μόνοι μας μέσα σε αυτά. Σκοπό έχει να αναδείξει το αρχιτεκτονικό όραμα των ανθρώπων που τα σχεδίασαν, πέρα από την εκάστοτε σημερινή τους χρήση. Βασική αρχή του οδοιπορικού αυτού είναι να βρεθούν σε πρώτο (φωτογραφικό) πλάνο οι γραμμές, οι συμμετρίες και τα μοτίβα των κτιρίων αυτών και όχι η έμφαση σε διακοσμητικές λεπτομέρειες με φωτογραφίες πορτραίτου.
Ιστορία του κτιρίου
Χτίστηκε το 1907 για τους κληρονόμους του Αχμέτ Εφέντη (Χασάν Ταχσίν, Ομάρ Φεβζή, Γιακούπ Νετζήπ και την μητέρα τους Νετζιμπέ) από τον μεγάλο Έλληνα αρχιτέκτονα Ξενοφώντα Παιονίδη. Το 1924 αγοράστηκε από τον αυτοεξόριστο Αλβανό Χασάν Πρίστινα (Χασάν Μπέη).
Ο Αλβανός πολιτικός που είχε διατελέσει και πρωθυπουργός της χώρας του για πέντε ημέρες, δολοφονήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1933, από πολιτικούς του αντιπάλους. Το 1939, ο Ομέρ Πρίστινα, μοναδικός πια κληρονόμος της οικογένειας εγκαθίσταται στα Τίρανα και μετά τον θάνατό του το 1941.
Το 1946, περιέρχεται στην διαχείριση του Ελληνικού Δημοσίου εκτός από το 1/3 (το μερίδιο του Χασάν Μπέη που ήταν υποθηκευμένο στην Τράπεζα της Ανατολής). Χρησιμοποιήθηκε ως Εκπαιδευτήρια Κωνσταντινίδη (1910-1935) και ως βρεφοκομείο από το Ίδρυμα Άγιος Στυλιανός (1936-1941) και στον Β Παγκόσμιο επιτάχθηκε από τους Γερμανούς. Η οικία πέρασε στα χέρια της Σχολής Τυφλών το 1948 και παραμένει μέχρι και σήμερα παρά τους κινδύνους που αντιμετώπισε το 2011 κυρίως.
Αρχιτεκτονική του κτιρίου
Και σε αυτό του κτίριο ο Παιονίδης προσαρμόζει Νεομπαρόκ και Ροκοκό στοιχεία στον Νεοκλασικισμό. Η οικία είναι διώροφη με ημιυπόγειο με όψη συμμετρική ως προς τον κάθετο άξονά της. Χαρακτηρίζεται από συμμετρία στις όψεις του, και ελευθερία στην σύνθεση των κατόψεων και το μεγαλύτερο μορφολογικό ενδιαφέρον του συγκεντρώνεται στην κύρια όψη που διακοσμείται από ψευδοπαραστάδες, αετώματα με διακοσμητικά κλειδιά, φυτικές διακοσμήσεις στα ανώφλια των ανοιγμάτων και διακοσμητικές οριζόντιες ταινίες. Υπάρχει έντονη παρουσία διακοσμητικών στοιχείων με πιο έντονο το ημιτελές αέτωμα, χαρακτηριστικό του κινήματος του Νεομπαρόκ. Στο εσωτερικό του κτιρίου δεν έχουν διασωθεί στοιχεία (οροφές, πατώματα, γύψινα διακοσμητικά) καθώς καταστράφηκαν από φωτιά το 1947
* Πηγή πληροφοριών: ΥΑ ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ/2784/68035/4-2-
