Λονδίνο, Χριστούγεννα 2020
Tο χάος σε τόσο μεγάλες πόλεις, όπως το Λονδίνο, θα έρθει όταν δεν θα υπάρχει εργασία και χρήμα και όχι όταν πεθάνουν χίλιοι άνθρωποι σε μία ημέρα.
Εικόνες: Νίκος Νυφούδης
«Ανέβαζε stories στο Insta να νιώσουμε Χριστούγεννα», μου λένε όσοι πληροφορούνται ότι βρίσκομαι στο Λονδίνο αυτόν τον μήνα. Το Instagram δεν αποτυπώνει την πραγματικότητα –ας μην το ξεχνάμε– αλλά καταλαβαίνω την ανάγκη όλων μας να ξεφύγουμε από τον ψυχολογικά δυσβάσταχτο εγκλεισμό της δεύτερης, και χειμερινής αυτήν τη φορά, καραντίνας. Η εικόνα του «ανοιχτού» χριστουγεννιάτικου Λονδίνου άλλωστε προκαλεί, αν όχι ερεθίζει, το ενδιαφέρον όλης της υπόλοιπης «κλειστής» Ευρώπης. Πώς όμως είναι η καθημερινότητα στην πόλη που εμβολιάζει ήδη τους πολίτες της για τον covid19 και άνοιξε ήδη την αγορά της σε όλους;
Σίγουρα λιγότερο ασφαλής από αυτήν στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη. Δεν είναι εύκολο να επιβάλεις κανόνες σε μια πόλη πληθυσμού δεκατριών εκατομμυρίων ανθρώπων, εκ των οποίων ένα σημαντικό ποσοστό είναι σήμερα οικονομικοί μετανάστες με μειωμένη πληροφόρησης για κανόνες και πολιτικές αποφάσεις και μειωμένο βαθμό ενσωμάτωσης στο σύνολο. Δεν είναι εύκολο να αποφύγεις τα μέσα μαζικής μεταφοράς σε μια πόλη έκτασης χιλίων πεντακοσίων τετραγωνικών χιλιομέτρων. Δεν είναι εύκολο να περιορίσεις την κοινωνική επαφή σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που μοιράζονται από ένα δωμάτιο και ένα κοινό μπάνιο σε ένα σπίτι με δύο ή τρεις απλούς συγκατοίκους. Ίσως μπορείς να αποφύγεις να κατέβεις στη Regent Street το μεσημέρι του Σαββάτου, ακόμα και αν φοράς μάσκα, όμως μάλλον είναι το μόνο που μπορείς να κάνεις.
Και από την άλλη, τα καταστήματα στην Regent Street πρέπει να δουλέψουν. Τα πολυκαταστήματα προβλέπεται να κλείσουν το ένα μετά το άλλο με τον ερχομό του 2021. Οι επιχειρήσεις πωλούνται σχεδόν τσάμπα. Η κτηματομεσιτική αγορά καταρρέει και το χάσμα μεταξύ της εργατικής τάξης και των εχόντων χρήμα διευρύνεται. Το Λονδίνο έπρεπε να ανοίξει και ας γελάει η Ευρώπη με την αλλόκοτη συμπεριφορά του Boris Johnson. Ναι, ήταν μια ομολογουμένως δύσκολη απόφαση, όμως τέτοιες είναι οι αποφάσεις που καλούνται να λάβουν οι ηγέτες στις κρίσεις. Και ο Johnson είχε τις συνθήκες να το κάνει. Στη Βρετανία, η ουσιαστική τηλεργασία ήταν εύκολο να εφαρμοστεί, τόσο γιατί υπήρχε η υποδομή, όσο και γιατί υπήρχε η κατάλληλη οργανωσιακή κουλτούρα. Συνεπώς, μεγάλο ποσοστό των κοινωνικών επαφών που σχετίζονται με την εργασία μπορεί να μηδενιστεί. Παράλληλα, οι κλίνες εντατικής θεραπείας δε φρακάρανε και συνεπώς οι ευπαθείς ομάδες μπορούσαν να τύχουν της κατάλληλης φροντίδας αν νοσούσαν. Όσο σκληρό και αν ακούγεται, το χάος σε τόσο μεγάλες πόλεις, όπως το Λονδίνο, θα έρθει όταν δεν θα υπάρχει εργασία και χρήμα και όχι όταν πεθάνουν χίλιοι άνθρωποι σε μία ημέρα.
Το άνοιγμα της αγοράς δεν μπορεί φυσικά να εγγυηθεί την ανθεκτικότητα της πόλης. Όχι των κτιρίων, των ανθρώπων της. Οι κρατικές αποζημιώσεις του 80% του μισθού –ανεξαρτήτως του ύψους του– του κάθε εργαζόμενου σε επιχείρηση που βρίσκεται σε αναστολή εργασίας συνέβαλαν στην αντοχή της κοινωνίας τους πρώτους δέκα μήνες της κρίσης του covid19. Για πόσο όμως θα αντέξει μια κοινωνία που ο ιός τη βρήκε σε ατελείωτες ουρές στο Καλαί να στοκάρει προϊόντα φοβούμενη το κλείσιμο των συνόρων με τη Γαλλία λόγω του Brexit; Μια κοινωνία που είχε χάσει ήδη τις σταθερές της;
Οι φωτογραφίες στο Insta δεν μπορούν να αποτυπώσουν αυτήν την ανασφάλεια. Το Λονδίνο των Χριστουγέννων μπορεί να είναι φωτεινότερο από την Αθήνα ή την Θεσσαλονίκη, όμως είναι εξίσου σφιγμένο. Η δεύτερη καραντίνα είναι για όλους χειρότερη από την πρώτη. Και η τρίτη θα είναι χειρότερη από τη δεύτερη. Κόπωση, απογοήτευση, απώλειες. Ας κάνουμε το μόνο που μπορούμε, όπου και αν είμαστε. Ας αποφύγουμε την Regent Street, την Ερμού ή την Τσιμισκή το μεσημέρι του Σαββάτου. Και ας φορούμε τη μάσκα μας παντού και πάντα.
*Ο Νίκος Νυφούδης είναι π. βουλευτής του Ποταμιού
