ΜΑΡΤΥΡΙΑ: Ουκρανοί στην Ελλάδα-Ζώντας τη φρίκη από απόσταση

Xτυπά το τηλέφωνο. Μία μητέρα ξυπνά το παιδί της και του λέει “ξεκίνησε ο πόλεμος”, ένας πόλεμος που ήδη στέρησε την ζωή σε άμαχους, ένας πόλεμος που γέννησε ένα τεράστιο γιατί. Θλίψη, αγωνία και άγχος. Οικογένειες να χωρίζονται, παιδιά που δεν εγκαταλείπουν την Ουκρανία, γονείς που θέλουν να πολεμήσουν για την πατρίδα τους.

Στιβαγμένοι άνθρωποι σε υπόγεια, έχοντας χάσει το φως του ήλιου, μακριά από τα παράθυρα, μακριά από την ηρεμία της καθημερινότητας που είχαν συνηθίσει. Όλοι τους με ένα αναπάντητο ερώτημα. Είναι δυνατόν να ζούμε τέτοιες στιγμές στην Ευρώπη του 2022;

Zωντανοί – νεκροί, έχοντας την σκέψη του “αν οι δικοί τους θα ξυπνήσουν την επόμενη ημέρα”. Άυπνοί, ταλαιπωρημένοι, ελπίζοντας πως θα μπει ένα τέλος και η ζωή θα συνεχιστεί κανονικά.

Συνομιλήσαμε με ανθρώπους που κατάγωνται από την Ουκρανία και ζουν στην Ελλάδα. Δύναμη αστείρευτη, πώς είναι να ζεις με τον φόβο του οριστικού αποχωρισμού;

Anzelika Kalinina

In Kiyv Russian try to destroy historical city municipal building.#ukrainewar #ukraineinaction #Ukraine #UkraineUnderAttack pic.twitter.com/ezx2ZcZPXD

— Ukraine War Updates (@UkrWarUpdates) March 2, 2022

Εγώ στην Ελλάδα ήρθα το 1994, μετά το ’91 ήταν δύσκολες οι εποχές στην Ουκρανία, η μητέρα μου κατάγεται από το Ντονμπας, όπου και βρίσκονται πολλοί Έλληνες πρόσφυγες , μέσω της κολλητής της φίλης βρέθηκα εγώ εδώ, με έστειλε για ένα καλύτερο αύριο, για να βρω δουλειά, παντρεύτηκα, έκανα οικογένεια και έφτιαξα την ζωή μου. Ως γνήσια Ουκρανή έχω ακόμη ουκρανικό διαβατήριο και ουκρανική υπηκοότητα ωστόσο στα παιδιά μου έμαθα ρωσικά ποτέ δεν επέλεξα την ουκρανική γλώσσα, ακόμη κι εγώ όταν επισκέπτομαι την πατρίδα μου πάντα μιλώ ρωσικά και κανένας ποτέ δεν με πείραξε.

Το να είσαι ασφαλής στην Ελλάδα δεν πάει να πει πως δεν έχεις χάσει τον ύπνο σου, από την Τετάρτη που σε πήρε τηλέφωνο η οικογένεια σου από το Κίεβο είσαι ζωντανός νεκρός. Είναι φρικτό, μιλάω κάθε μέρα με την οικογένεια μου, βρίσκονται σε υπόγεια και ακούω διαρκώς σειρήνες πολέμου. Μιλάμε για πόλεμο, με στρατό και όπλα αλλά όλο αυτό έχει περάσει και στην ψυχολογία, αντικρίζω ανθρώπους στην Ουκρανία που πραγματικά δεν ξέρουν τι να κάνουν, δεν αντιδράνε κοιτούν τον θάνατο κατάματα. Η μητέρα μου είναι 75 χρονών και κάθεται μόνη της στο σπίτι της στο Κίεβο, δεν αντιδρά πλέον σε τίποτα, απλά μου λέει συνέχεια πως θέλει να τελειώσει όλο αυτό με οποιοδήποτε τρόπο. Οι άνθρωποι είναι τρομαγμένοι, μέχρι στιγμής εγώ δεν μπορώ να πιστέψω πως γίνεται πόλεμος. Φόβο έχω για το τί θα συμβεί αύριο μεθαύριο, είμαι τρομοκρατημένη για εμένα, για την οικογένεια μου για όλους. Δεν ξέρω τι ξημερώνει, δεν ξέρω για ποιον λόγο γίνονται όλα αυτά, ποιον ενοχλήσαμε εμείς ως Ουκρανοί και γιατί μας σκοτώνουν.

Αυτή τη στιγμή κανένας από την οικογένεια μου στην Ουκρανία δεν θέλει να εγκαταλείψει την πατρίδα του. Κάθε μέρα εκλιπαρώ τα αδέρφια μου να στείλουν τις κόρες τους εδώ, στην Ελλάδα, έχω δύο ανιψιές στο Κίεβο που είναι 15-16 χρονών, πιέζω κάθε μέρα τους γονείς τους να σωθούν τουλάχιστον εκείνες. Τα αδέρφια μου δεν θέλουν να εγκαταλείψουν την Ουκρανία , θέλουν να πάρουν τα όπλα στα χέρια τους, είναι 50 χρονών οπότε δεν είναι δυνατόν να βρεθούν στην πρώτη γραμμή. Ωστόσο σήμερα μου είπαν στο τηλέφωνο πως είναι πολύ δύσκολο να βγουν από την περιοχή του Κιέβου, διότι ο στρατός είναι στον κλοίο της πόλης.

Εχθές που μιλούσα βίντεοκλήση με την μητέρα μου στις 19:30 το απόγευμα έγινε βομβαρδισμός στο Μπρόβερε (Μπροβάρι), άκουσα το αεροπλάνο και την σειρήνα και μετέπειτα την είδα να χλωμιάζει, να κλαίει και να τρέχει να σβήσει το φως. Οι συγγενείς μου φοβούνται πως από αύριο δεν θα έχουν νερό, ρεύμα, υγραέριο, τροφή. Ζουν υπό την σκιά της απειλής του βομβαρδισμού. Ο ξάδερφος μου μένει σε μία πολυκατοικία του Κιέβου στην οποία υπάρχει ένας χώρος σαν κρησφύγετο, στο άκουσμα κάθε σειρήνας οι κάτοικοι του κτιρίου κατεβαίνουν εκεί. Ο αδερφός μου μένει στην άλλη πλευρά του Κιέβου, στο σπίτι του υπάρχει υπόγειο το οποίο δημιούργησαν μόνοι τους, το έφτιαξαν για να παρασκευάζουν και να φιλάνε τρόφιμα για τον χειμώνα, αυτή τη στιγμή σε αυτό το υπόγειο έχουν διαμορφώσει έναν χώρο για να κοιμούνται.

Από την πλευρά μου εγώ ανά μία ώρα επικοινωνώ μαζί τους, ρωτώ αν είναι ξυπνήσανε, οι ώρες που η αγωνία κορυφώνεται είναι εκείνες που βλέπουμε στις ειδήσεις τις σειρήνες να χτυπάνε. Περιμένω να περάσουν 2 ώρες για να επικοινωνήσω μαζί τους.

Δεν νοιώθω οργή για την Ρωσία, έχω εστιατόριο στην Χαλκιδική, κάνω αυτή τη δουλειά πάνω από 20 χρονιά, για εμένα οι Ρώσοι είναι πελάτες, φέτος είχα σερβιτόρα που κατάγεται από εκεί προσπαθώ να επικοινωνήσω μαζί της εδώ και πέντε μέρες, δεν μου σηκώνει τα τηλέφωνα, δεν ξέρω γιατί, σκέφτομαι πως φοβάται μήπως της μιλήσω άσχημα, δεν έχω σκοπό να το κάνω αυτό. Οργή για τους Ρώσους δεν νοιώθω, έχω ένα μεγάλο “ΓΙΑΤΙ;” μέσα μου, ο λαός δεν φταίει, ο Πούτιν ευθύνεται γι αυτόν ναι νοιώθω οργή, αναρωτιέμαι γιατί το κάνει.

Πήγα στην Ουκρανία αρχές Δεκεμβρίου πήγα να δω την οικογένεια μου, όλα ήταν μια χαρά. Θυμάμαι πως όταν ήμουν 11 χρονών έγινε το Τσέρνομπιλ ζήσαμε πάλι την εγκατάλειψη του Κιέβου, έζησα πολύ δύσκολες εποχές στην Ουκρανία γι αυτό βρέθηκα στην Ελλάδα, διαχωρισμός όμως μεταξύ Ουκρανών και Ρώσων δεν υπήρχε ποτέ. Αν δεν είχα τα παιδιά μου στην Ελλάδα, τα οποία και λατρεύουν την Ουκρανία  μπορεί κάποια στιγμή να επέστρεφα στην πατρίδα μου.

Οι άνθρωποι εκεί ζουν αγκαλιά με την αβεβαιότητα, με μία έτοιμη βαλίτσα δίπλα τους. Αν η μητέρα μου δεν πεθάνει από τον πόλεμο θα πεθάνει σίγουρα από την καρδιά της.

Αγγελίνα Γιαλαντσίδου

Russia intensifies attacks on Ukrainian cities, officials say; #UkraineRussiaWar So-Called Super Power are Mute Spectator https://t.co/0vhJetFG1H

— #RERA Adv. Bhimani Sulaiman (@Bhimanisulaiman) March 2, 2022

Η έναρξη του πολέμου ήταν κάτι που πραγματικά πιστεύαμε ότι δεν θα συμβεί.. πιστεύαμε πως όλα ήταν απλά απειλές, πως θα βρεθεί μια λύση και όλα θα είναι ήρεμα. Την ημέρα έναρξης του πολέμου, με ξύπνησε η μαμα στις 8 το πρωί με δάκρυα στα μάτια, τα χέρια έτρεμαν και μου είπε «ξεκίνησε ο πόλεμος»..το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν η γιαγιά μου.

Η γιαγιά μου είναι ολομόναχη εκεί, δεν έχει κανέναν να την βοηθήσει να την καθησυχάσει. Σφίχτηκε το στομάχι μου. Από την πρώτη μέρα στα σούπερ μάρκετ δεν υπήρχε ψωμί, δεν υπήρχαν τα βασικά προϊόντα. Όλοι όσοι έμεναν στην πολυκατοικία μαζί με την γιαγιά μου, έφυγαν σε ασφαλέστερα μέρη. Εννοείται έξω δεν υπάρχει άνθρωπος. Το βράδυ κλείνουν τα φώτα παντού, η γιαγιά κάθεται στο σαλόνι με ένα μικρό φαναράκι μέχρι να ξημερώσει.. Ακούει που και που βομβαρδισμούς στις γύρω περιοχές και τρέμει η ψυχή της. Αυτό που την τρομάζει περισσότερο από όλα είναι που είναι μόνη της. Έχει κλειδώσει την πόρτα και νιώθει μια χ ασφάλεια.. τα βραδιά δεν κοιμάται, μου λέει ίσως κοιμηθεί ένα μισάωρο το πολύ 1 ώρα.

Βλέπουμε καθημερινά ειδήσεις στα ουκρανικά και έχουμε συνέχεια μια ελπίδα πως όλο αυτό θα τελειώσει. Και γιατί ξεκίνησε όλο αυτό.. γιατί ένας άνθρωπος θέλει να φτιάξει μια ολόκληρη αυτοκρατορία, δεν του αρέσει που η Ουκρανία είναι ανεξάρτητη, δεν θέλει η Ουκρανία να μπει στο ΝΑΤΟ, ούτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Για αυτά χάνονται τόσες αθώες ανθρώπινες ζωές, κυριαρχεί ο φόβος και ο τρόμος. Πραγματικά δεν μπορώ να βρω τα κατάλληλα λόγια να περιγράψω τα συναισθήματα. Το μόνο που θέλω και προσεύχομαι είναι να είναι καλά η γιαγιά μου. Οι άνθρωποι αυτοί δεν φταίνε σε τίποτα. Επικοινωνούμε καθημερινά με την γιαγιά βέβαια, για να ξέρει πως δεν είναι μόνη, έστω από απόσταση να δίνουμε ελπίδα για το καλύτερο.

Ήταν μεγάλος μου στόχος να πάω στην χώρα που γεννήθηκα, να την γνωρίσω καλύτερα, να δω την ομορφιά της, τους ανθρώπους της.

Oleksandr Bakharyev

Μέχρι τα 17 μου έμενα στην Ουκρανία οι αναμνήσεις μου είναι πολλές. Ο ρώσος δικτάτορας κήρυξε πόλεμο και όχι όπως δηλώνει ο ίδιος «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία. Έχει χάσει τα λογικά του. Βομβαρδίζει αθώους ανθρώπους. Οι Ρώσοι στρατιώτες ή όντως δεν γνώριζαν τίποτα για την εισβολή, επειδή τους είπαν πως θα κάνουν στρατιωτικές ασκήσεις κοντά στα σύνορα της Ουκρανίας ή λένε ψέματα μαζικώς.

Ο Ζελενσκι είναι ο πρώτος πρόεδρος ο οποίος ενδιαφέρεται για τους Ουκρανούς και για την ελευθερία τους από τον «μεγαλύτερο αδερφό» την Ρωσία. Τόσα χρόνια στην Βουλή είχαμε τις μαριονέτες του Πούτιν.

Ο λαός κουράστηκε και ως αποτέλεσμα ξεσηκώθηκε στα τέλη του 2013. Από τότε λοιπόν ο τύραννος Πούτιν (πρόεδρο δεν τον λες) έχει χάσει τον έλεγχο της Ουκρανίας και τον ανησυχούσε τόσα χρόνια αυτό το θέμα.

Τα ρωσικά ΜΜΕ ταΐζουν τον λαό τους ψέματα και προπαγάνδα όλη την ώρα. Όσοι γνωρίζουν την αλήθεια – έχουν συλληφθεί στους δρόμους επειδή έκαναν πορείες, οι οποίες κιόλας ήταν ειρηνικές.

Τέλος να σημειώσω πως οι Ουκρανοί και οι Ρώσοι αγαπάμε ο ένας τον άλλον. Αλλά οι Ουκρανοί μισούμε τον Πουτιν και τα σκυλιά του όταν ανακατεύονται στην πολιτική της Ουκρανίας. Είναι κρίμα να πεθαίνει κόσμος για τα πολιτικά συμφέροντα. Προτείνω στις επόμενες διαφωνίες ας παίξουν μπουνιές μεταξύ τους οι αρχηγοί των χωρών, και πάλι ούτε αυτό δεν είναι λύση. Εύχομαι η λέξη πόλεμος να υπάρχει μόνο στο λεξιλόγιο και όχι στην πράξη. Αγάπη και Ειρήνη σε όλο τον κόσμο.

Ελίνα Μπορίσοβα

 Γενικά οι αντιπαραθέσεις καλό θα ήταν να επιλύονται με συζήτηση και όχι με πόλεμο. Με πόλεμο θα υποφέρει ο άμαχος πληθυσμός και θα έχουμε πολλές απώλειες. Εγώ γεννήθηκα στο Χάρκοβο της Ουκρανίας το 1999 και ήρθα Ελλάδα το 2004. Την αγαπάω πολύ σαν πόλη, γιατί είναι όμορφη και είχα παρατηρήσει ότι με το πέρασμα του καιρού έχει αναπτυχθεί και ομορφύνει ακόμα περισσότερο.

Αυτή τη στιγμή όμως καταστρέφεται, υποφέρουν συγγενείς μου και γνωστοί/φίλοι μας. Εγώ δεν έχω μαζί τους επικοινωνία, ο πατέρας μου επικοινωνεί με κάποιους φίλους του και τον ενημερώνουν για την κατάσταση.

Στεναχωριέμαι απίστευτα πολύ γιατί ο συγκεκριμένος κόσμος δεν ξέρει τι τον ξημερώνει το αύριο, φοβάται να κοιμηθεί και προς το παρόν οι περισσότεροι κρύβονται στα υπόγεια και στα μετρό, προκειμένου να αποφύγουν απρόσμενους βομβαρδισμούς. Όλα τα μαγαζιά έχουν αδειάσει από τρόφιμα και άμα συνεχιστεί η κατάσταση σε λίγο καιρό ο κόσμος δεν θα έχει να φάει.

Θέλω τόσο πολύ να σταματήσει όλο αυτό γιατί δεν θέλω να υπάρξουν απώλειες από βομβαρδισμούς, πείνες ή και για άλλους λόγους, διότι θεωρώ ότι ο κόσμος θα αγριέψει, ενδεχομένως να αρχίσουν να “σκοτώνονται” μεταξύ τους. Τώρα πολλοί έχουν γίνει στην κυριολεξία άστεγοι, γιατί καταστράφηκαν οι στέγες τους και οι υπόλοιποι είναι προς το παρόν “άστεγοι” γιατί μαζεύτηκαν στα μετρό. Έμαθα ότι πολλοί κατάφεραν να δραπετεύσουν από τη χώρα και ένα πράγμα έχω να πω…επειδή είχα δει κάποια ποστ από “πεινασμένους” άνδρες, να γράφουν στα social media κάτι του τύπου “αχ τώρα θα έρθουν στη χώρα μας οι Ουκρανές”.

Πριν φύγω από τη χώρα μου, θυμάμαι ότι πήγαινα νηπιαγωγείο και δεν είχα τις καλύτερες σχέσεις με τα παιδιά, κάπου το έχανα στην επικοινωνία…το νηπιαγωγείο ήταν δίπλα στο σπίτι μου..απ’ την άλλη μεριά ήταν το Δημοτικό, πολύ μεγάλο σε έκταση και με τεράστια αυλή…Γενικά οι αυλές όλων των σχολείων είχαν αρκετά μονόζυγα για γυμναστική και κάποια ακόμα πράγματα για τη γυμναστική, δεν τα πολυθυμάμαι… επιπλέον, σχεδόν δίπλα από κάθε πολυκατοικία ή συγκρότημα πολυκατοικιών, υπήρχε και μια παιδική χαρά.. η καθεμία διαφορετική και με τη δική της ομορφιά…

Οι πολυκατοικίες ήταν ή με 5 ορόφους ή από 9 και πάνω.. οι ψηλότερες έφταναν τους 16-25 ορόφους.. επίσης, υπήρχαν ρόδες αυτοκινήτων σε διάταξη σε πολλά σημεία, οι οποίες ήταν οι μισές μέσα στο έδαφος και ζωγραφισμένες…αποτελούσαν κάτι σαν παγκάκια.. Κοντά μας είχαμε αρκετά σούπερ μάρκετ, μια καθημερινή λαϊκή σαν αυτή του Βαρδάρη στο κέντρο, τρόλεϊ, λεωφορεία, ταξί που ήταν σαν μίνι λεωφορεία και ταξί σαν αυτά της Ελλάδας απλά διαφορετικού χρώματος..μεγάλα εμπορικά κέντρα και εννοείται μετρό.

Χάρη στο μετρό φτάναμε στο κέντρο του Χάρκοβο πολύ γρήγορα…τα μετρό είχαν και μαγαζιά με ρούχα, με τρόφιμα και κάποια ήταν σαν τα περίπτερα/ψιλικατζιδικα… Στο κέντρο θυμάμαι πολλά όμορφα κτίρια, τις μεγάλες σε έκταση πλατείες…τον φωτισμό που είχαν φτιάξει για να στολίσουν κάποιες πλατείες/μέρη/σιδηροδρομικούς σταθμούς… Υπήρχε ζωολογικός κήπος με μεγάλη ποικιλία από είδη ζώων..ο,τι ήθελες είχε… μαϊμούδες, φίδια, κροκόδειλοι, ελέφαντες, ιπποπόταμοι, αρκούδες και πολλά ακόμα.. Μετά έφτιαξαν και κάτι σαν το Magic Park της Θεσσαλονίκης απλά πιο εξελιγμένο, ας πούμε ο μύλος/ρόδα όπως θες πες το, ήταν πανύψηλο, με τρομερή θέα και ο ένας κύκλος πήγαινε με αργούς ρυθμούς και διαρκούσε νομίζω 15 λεπτά, ενώ το τρενάκι ήταν σαν αμερικανικό, γρήγορο, σύντομο σε διάρκεια και σε ένα σημείο γυρνούσες ανάποδα.

Επιπλέον, θυμάμαι ότι υπήρχε ένα μέρος με πάρα πολλά γκαράζ και άφηνες εκεί το αμάξι σου…δεν το παρκάραμε ποτέ δίπλα στο σπίτι μας. Το αφήναμε σε εκείνο το γκαράζ και πηγαίναμε μετά με τα πόδια στο σπίτι.

Οι συγκεκριμένοι δεν σέβονται απολύτως τίποτα…..απλά ντροπή. Εύχομαι λίαν συντόμως να σταματήσει αυτή η κατάσταση και να μην εξελιχθεί περισσότερο, γιατί μετά θα μπουν στο “παιχνίδι” τους κι άλλες χώρες, απ’ τις οποίες κάποιες θα υποστηρίζουν την Ουκρανία και κάποιες άλλες την Ρωσία και ουσιαστικά θα είναι επισήμως ο Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος.