Μέρες και νύχτες στα μουσεία της πόλης προσεχώς

Ο τομέας των εικαστικών και των εκθέσεων θα αντιμετωπίσει τα λιγότερα προβλήματα, αν ο πολιτισμός μείνει ανοιχτός, καθώς οι χώροι ελέγχονται πιο εύκολα.

Και γενικά το κομμάτι των έργων τέχνης και των πωλήσεων δεν επηρεάστηκε πολύ από την πανδημία, αφού ήδη οι μεγάλοι οίκοι δημοπρασιών Sotheby’s και Christie’s δουλεύουν από χρόνια με τηλεφωνικές προσφορές και διαδικτυακές πωλήσεις. Συνολικά οι πωλήσεις έργων τέχνης σε διεθνές επίπεδο σημείωσαν πτώση κατά 22% το 2020, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της UBS, αλλά τον Μάρτιο του 2021 οι Christie’s είχαν ρεκόρ ψηφιακών πωλήσεων, ξεπερνώντας τα 70 εκατομμύρια δολάρια μόνο μέσα σε έναν μήνα.

Ο Μητροπολιτικός Οργανισμός Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (MOMus), που διαχειρίζεται την πολύ σπουδαία Συλλογή Κωστάκη και μια σειρά από μουσεία και εκθεσιακούς χώρους της πόλης, καθώς και το Άλεξ Μυλωνά στην Αθήνα, βρίσκεται σε οργασμό δράσεων τόσο για τη νέα χρονιά, όσο και για την εσωτερική του οργάνωση. Ήδη είναι σε εξέλιξη -με καταληκτική ημερομηνία την 4η Οκτωβρίου- τρεις διεθνείς δημόσιες προσκλήσεις για την πλήρωση ισάριθμων θέσεων διευθυντών: για το μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Θεσσαλονίκης-Συλλογή Κωστάκη, για το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και για το Πειραματικό Κέντρο Τεχνών.

Η έκθεση “Ιβάν Κλιουν. Υπερτοπικά τοπία. Ιπτάμενα γλυπτά. Φωτεινές σφαίρες”, η πρώτη διεθνής έκθεση με αντικείμενο το έργο και τη ζωή του Ιβάν Κλιουν, λόγω της μεγάλης επισκεψιμότητας, θα πάρει παράταση μέχρι το τέλος της χρονιάς-ίσως και αργότερα. Ο Ιβάν Κλιούν εκπροσωπείται στη συλλογή Κωστάκη του MOMus-Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης με 383 έργα τέχνης (πίνακες και σχέδια) και ένα μοναδικό αρχειακό υλικό (γράμματα, χειρόγραφα, λιθογραφικές εκτυπώσεις, διδακτικό υλικό κ.λπ.) και η έκθεση φέρει την επιμέλεια της διευθύντριας του Μουσείου, Μαρίας Τσαντσάνογλου. Συμπληρώνεται δε με έργα από τις συλλογές της Ιρίνα Πράβκινα και των Ταμάζ & Ιβέτα Μανασέροφ.

Τον Οκτώβριο και μετά από μία αναβολή διοργανώνεται η Thessaloniki PhotoΒiennale 2021 / 24η Διεθνής Φωτογραφική Συνάντηση. Η Thessaloniki PhotoΒiennale, που συμπληρώνει φέτος τριάντα τέσσερα χρόνια παρουσίας και είναι ένα από τα παλιότερα φωτογραφικά φεστιβάλ της Ευρώπης, αποτελεί σημαντικό βήμα παρουσίασης της σύγχρονης και ιστορικής ελληνικής φωτογραφικής δημιουργίας και ένα ζωτικό σταυροδρόμι ζύμωσής της με την αντίστοιχη διεθνή σκηνή.

Τον Οκτώβριο επίσης (22-23/10) θα γίνει στην πόλη ένα διεθνές συνέδριο για την κουλτούρα των συλλεκτών. Την διοργάνωση έχει το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης ΜΟΜus-Συλλογή Κωστάκη, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Khardzhiev και το Μουσείο Stedelijk του Άμστερνταμ, ενώ στις 12 Νοεμβρίου εγκαινιάζεται στο MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης η έκθεση “Υφάνσεις εκ νέου”, η οποία θα διαρκέσει ως το τέλος Μαρτίου 2022.

Παράλληλα και ως το τέλος Σεπτεμβρίου συνεχίζονται στο MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (εντός ΔΕΘ-HELEXPO) το project «Identity in Between | Ταυτότητα Ανάμεσα», όπου 5 ελληνίδες καλλιτέχνιδες δημιουργούν έργα performance σχετικά με την ιδέα της πολυπρισματικότητας του είναι, αλλά και το νέο έργο της Μαρίας Ζερβός The Camp. Στο MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας, 101 φωτογράφοι -επαγγελματίες και ερασιτέχνες- συμμετέχουν στην έκθεση Anthropause, η οποία έχει και διαδικτυακή παρουσία, ενώ στο MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά στο Θησείο 11+1 έργα συνθέτουν τον θαυμαστό κόσμο του γλύπτη Takis, στην έκθεση με τίτλο “Takis-Ενεργειακοί Τόποι”.

Το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του Α.Π.Θ. συνεχίζει το αφιέρωμα στα 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821 με δύο εκθέσεις που θα εγκαινιαστούν την 1η Οκτωβρίου από την πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, καθώς τελούν υπό την αιγίδα της, όπως και υπό την αιγίδα της Γαλλικής Δημοκρατίας.

Όπως μας ενημέρωσε η διευθύντρια του Τελλόγλειου, Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά, η πρώτη μεγάλη έκθεση έχει τίτλο “Λεωνίδας-Νεπολέων-Μπότσαρης: Η γλώσσα των συμβόλων” και περιλαμβάνει σπουδαία έργα, από το Μουσείο του Λούβρου, το Muséedel’Armée, την Fondation Dosne-Thiers στο Παρίσι, το Μουσείο Τέχνης στο Toledo, το Οχάιο, το Mουσείο Civico Sartorio της Τεργέστης, το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αθηνών, τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, το Μουσείο Μπενάκη, την Κεντρική Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ (Συλλογή Τρικόγλου) και σημαντικούς συλλέκτες εντός κι εκτός Ελλάδας.

Θέμα της έκθεσης είναι ο ρόλος των συμβόλων στην πολιτική και τέχνη, η επίδραση της αρχαιότητας στην εικόνα της Ελληνικής Επανάστασης και στο Φιλελληνικό Κίνημα: οι μορφές του Ναπολέοντα και του Μπότσαρη διασταυρώνονται με αυτές του Λεωνίδα και του Μ. Αλεξάνδρου.

Ο ηρωικός θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη και η πτώση του Μεσολογγίου φέρνουν και πάλι στο προσκήνιο τις Θερμοπύλες, τον Λεωνίδα-Μπότσαρη, τον Λεωνίδα-Ναπολέοντα, κ.ο.κ. Ο θάνατος του Μπότσαρη αποτυπώνεται από σπουδαίους ζωγράφους της εποχής, τους Delacroix, Lipparini, Langlois, DeNeuville κ.ά. σε έργα τα οποία συχνά στη χαρακτική αναπαραγωγή τους συνοδεύονται από σύντομα κείμενα που αναφέρουν τον ήρωα ως Νέο Λεωνίδα.

Στην έκθεση αυτή οι πίνακες του Delacroix, του David, του Lipparini, το θέμα του θανάτου του Μπότσαρη, τα όπλα του, καθώς και δύο άγνωστα χειρόγραφα για μια εκστρατεία του Ναπολέοντα στην Ήπειρο, που δεν έγινε ποτέ, ή για τον Αλή Πασά και τη δράση του, είναι τα σημαντικότερα μεταξύ άλλων έργα και τεκμήρια που θα εκτεθούν στο Τελλόγλειο, σε λιγότερο γνωστά συμφραζόμενα, αναδεικνύοντας ιδιαίτερες (άγνωστες) πτυχές στην ελληνογαλλική ιστορία.

Η δεύτερη έκθεση έχει τίτλο “Το ΄21 των Συλλεκτών” και φιλοξενεί έργα από τέσσερις σημαντικές ιδιωτικές συλλογές των Νικήτα Σταυρινάκη και Ευαγγελίας Σταυρινάκη, Πέτρου Βέργου, Απόστολου Αργυριάδη και Stéphan Adler. Τα εκθέματα, πιάτα, ρολόγια, πορσελάνες, χειρόγραφα, όπλα, κεντήματα, αγαλματίδια, πίνακες ζωγραφικής και χαρακτικά, τα οποία προέρχονται από ιδιωτικές συλλογές οπτικοποιούν την απήχηση της Ελληνικής Επανάστασης στο ευρωπαϊκό -κυρίως- κοινό της εποχής. Τα φιλελληνικά αντικείμενα γίνονται δημοφιλή στη μέση αστική τάξη –κι όχι μόνο- γεγονός που επιτρέπει τη μαζική παραγωγή τους. Επιπλέον η απεικόνιση ηρώων και ιστορικών γεγονότων του 1821 στη λαϊκή τέχνη, συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωσε της νεοελληνικής ταυτότητας και πολιτισμού μας.

Μέχρι το τέλος Οκτωβρίου θα είναι ανοιχτή και η έκθεση “Σύμβολα της Επανάστασης του 1821 με τεκμήρια από τη Συλλογή Ιωάννη Τρικόγλου και μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου η έκθεση “ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21-Θεσσαλονίκη” με έγγραφα, έργα τέχνης, αλλά και προσωπικά αντικείμενα των αγωνιστών της Επανάστασης, αλλά και η αναδρομική έκθεση «Ιωάννα-Giovanna-Jeanne Spiteris/Σπητέρη», με περισσότερα από 180 έργα της Σπητέρη, ένα σύνολο εξαιρετικά σημαντικό για την σύγχρονη γλυπτική.

Μετά από δύο αναβολές, λόγω covid-19 (το Νοέμβριο του 2020 και τον Μάιο του 2021) η 5η Art Thessaloniki International Contemporary Art Fair, η Διεθνής Έκθεση για τη Σύγχρονη Τέχνη θα διοργανωθεί από τις 25 ως τις 28 Νοεμβρίου στα περίπτερα 8,9,10 της Helexpo-ΔΕΘ.

Στην έκθεση θα πάρουν μέρος πάνω από 30 γκαλερί από όλο τον κόσμο, θα γίνουν 10 παράλληλα projects και τιμώμενο πρόσωπο θα είναι ο ζωγράφος Γιάννης Φωκάς. Επιπλέον θα παρουσιαστεί μια έκθεση έργων του Victor Vasarely από το Museum of Drawing των Σκοπίων, η συλλογή του Νικόλα Βερνίκου “Εγκατάσταση του σημαντικού καλλιτέχνη Γιάννη Κουνέλη”, μια εγκατάσταση αφιερωμένη στον Κωνσταντίνο Καβάφη με τίτλο “Θυμίσου Σώμα…τα κρεβάτια όπου πλάγιαζες” από το Εθνογραφικό Κέντρο Γιώργη Μελίκη-Κέντρο Έρευνας Μάσκας. Και φέτος θα απονεμηθεί από την Πολιτιστική Εταιρεία Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος (ΠΕΕΒΕ) σε συνεργασία με την Art Thessaloniki International Contemporary Art Fair το βραβείο MATAROA.

Μια μεγάλη έκθεση για την ανάπλαση της δυτικής Θεσσαλονίκης διοργανώνεται ως τις 26 Σεπτεμβρίου στο Labatoir στα Παλαιά Σφαγεία. Η έκθεση ArΧellence2 παρουσιάζει τα αποτελέσματα του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που διοργάνωσε η εταιρία ALUMIL, με θέμα τον επανασχεδιασμό του δυτικού παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης, στην περιοχή FIX-Λαχανόκηποι. Συνολικά έγιναν 1.464 εγγραφές στο διαγωνισμό από 90 χώρες και κατατέθηκαν 173 τελικές μελέτες. Οι επισκέπτες της ArXellence 2 θα έχουν την ευκαιρία να δουν τα έργα των 173 αρχιτεκτονικών γραφείων που έλαβαν μέρος στον διαγωνισμό και να ψηφίσουν αυτό που τους αρέσει περισσότερο.

The Lodge: Η νικητήρια πρόταση του διαγωνισμού ArXellence 2 για τη δυτική είσοδο της πόλης