“Μετρόπληκτοι” Βενιζέλου: Ένα δράμα σε εξέλιξη

Για το δράμα των “μετρόπληκτων” καταστηματαρχών στην Εγνατία και την περιοχή της  Βενιζέλου έχουν γραφτεί πολλά τα τελευταία χρόνια. Η κάθε κυβερνητική εξαγγελία για το πολυπόθητο όσο και πολύπαθο έργο του μετρό αποκτά βαρύτητα ισοδύναμη με την επαγγελματική και οικονομική επιβίωση για δεκάδες επιχειρηματίες της περιοχής πέριξ του εργοταξίου.

Κάθε νέα ημερομηνία αποπεράτωσης της βασικής γραμμής του, που έχει κατά καιρούς διατυπωθεί από χείλη κυβερνώντων τη χώρα, αναζωπυρώνει ελπίδες, βάζει μπροστά ανακαινίσεις καταστημάτων και νέα σχέδια γεννιούνται για τον καιρό της ομαλότητας που θα φέρει και πάλι κόσμο στα εναπομείναντα εμπορικά καταστήματα της άλλοτε εύρωστης  αυτής περιοχής του ιστορικού κέντρου. Για να διαψευστούν και πάλι.

Την υπομονή των πρώτων χρόνων ακολουθεί πια  η οργή των “μετρόπληκτων” καταστηματαρχών για τις καθυστερήσεις, την ανακολουθία λόγων και έργων για  τις αλλεπάλληλες αντιθετικές  αποφάσεις για την in situ ανάδειξη ή την απόσπαση του αρχιτεκτονικού συνόλου του σταθμού  Βενιζέλου.

Πρόκειται για ένα σίριαλ αλλεπάλληλων επεισοδίων με μεγάλο κόστος για τις δουλειές και την επιβίωση εκατοντάδων ανθρώπων και των οικογενειών τους.  Σήμερα με τη Βενιζέλου, κλειστή στο κομμάτι από την Ερμού έως την Εγνατία, η εξαγγελθείσα αποπεράτωση του έργου το 2023 δε γίνεται πιστευτή από τους περισσότερους.

“Προσδοκώντας ότι το μετρό θα ήταν έτοιμο στο τέλος του 2021, έκανα μία μεγάλη επένδυση στο κατάστημα”, λέει στην Parallaxi o Χρήστος Κουδούνης, ιδιοκτήτης του Ούζου Μέλαθρον, εδώ και 26 χρόνια.  “Και πήγε χαμένη. Πήγαμε τώρα στο 2023 αλλά παρά τις επίσημες εξαγγελίες, με τίποτα δε πιστεύω ότι θα ανοίξει το μετρό το 2023, το 2025 και βλέπουμε, νομίζω ότι θα έχει αρκετά επεισόδια ακόμα αυτό το σήριαλ.”

Οι ευθύνες ανήκουν σε όλους όσοι διαχειρίστηκαν το έργο του μετρό της Θεσσαλονίκης 

Στην απόδοση ευθυνών για την καθυστέρηση του έργου κανένας δεν μένει απ΄έξω. Για τους επιχειρηματίες της περιοχής όλοι έχουν μερίδιο ευθύνης.

“Τράβηξε πάρα πολύ το έργο, παλεύουμε ουσιαστικά τριάντα χρόνια. Συζήτηση στη συζήτηση, αναλαμβάνει ο ένας λέει τελειώνει το μετρό αναλαμβάνει ο άλλος λέει τα ίδια, έρχονται το εγκαινιάζουν.  Θεωρώ ότι τα προηγούμενα χρόνια θα μπορούσαν να γίνουν καλύτερα και πιο γρήγορα βήματα και αυτό δεν είναι μόνο θέμα πολιτικής απόφασης. Είναι καμιά φορά και θέμα προσώπων που έχουν τη βούληση να τρέξουν το έργο, να το υποστηρίξουν. Το μετρό της Αθήνα έχει φθάσει παντού και εδώ δεν μπορούμε να κάνουμε 100 μέτρα και πολύ απλά να λύσουμε τα προβλήματα, ” επισημαίνει ο Χρήστος Κουδούνης.

“Ο άξονας της Εγνατίας, από την Αγίας Σοφίας και έως τη Βενιζέλου έχει παρακμάσει κυριολεκτικά. Και όλη η Βενιζέλου μέχρι κάτω με εξαίρεση ίσως το κομμάτι κοντά στη Τσιμισκή. Προς την Εγνατία έχουν κλείσει όλα τα καταστήματα αριστερά και δεξιά, ήταν ο πιο εμπορικός δρόμος της Θεσσαλονίκης και έγινε ο χειρότερος.”

“Κάθε φορά πιστεύουμε ότι κάτι θα αλλάξει προς το καλύτερο αρκετοί ρίχνουμε λεφτά σε ακριβές ανακαινίσεις και έρχεται τώρα και ο εξωγενής και απρόβλεπτος παράγοντας του ιού και γίνεται όλο αυτό ακόμα χειρότερο. Αυτό που έχουμε βιώσει τα τελευταία χρόνια είναι ότι υπάρχει σε όλα τα επίπεδα ένα δούλεμα τρομακτικό. Εγώ είμαι οργισμένος μ’ αυτό που συμβαίνει στη Βενιζέλου. Απολύεται κόσμος, άνθρωποι χάνουν τη δουλειά τους, κλείνουν μαγαζιά και ιστορικές επιχειρήσεις. Αυτοί που αντέχουν είναι αυτοί που είναι οι ιδιοκτήτες των καταστημάτων τους και έχουν συναισθηματικό δέσιμο με το δρόμο,”τονίζει εμφατικά ο ιδιοκτήτης ενός από τα πιο ιστορικά εστιατόρια του κέντρου.

Δεν ενδιαφέρει η λύση, αρκεί να υπάρξει μία λύση

Κανείς από τους “μετρόπληκτους” καταστηματάρχες δεν είναι σε θέση να αποφασίσει ποια είναι η βέλτιστη λύση για τις αρχαιότητες στο σταθμό Βενιζέλου. Είναι όμως έτοιμοι να αποδεχτούν όποια λύση τους παρουσιαστεί, αρκεί αυτή να οδηγήσει στην αποπεράτωση του έργου.

“Μπλέξαμε στις διαφορετικές τάσεις για το τι θα γίνει με τα αρχαία. Άρχισε μια αντιπαράθεση με αυτούς που θέλουν να μείνουν και όσους υποστηρίζουν την απόσπαση.  Δεν είναι αυτό δική μας δουλειά, στο κάτω κάτω της γραφής δεν είμαστε ειδικοί, αυτό που μας ενδιαφέρει από επιχειρηματική άποψη είναι  με όποιο τρόπο είναι ο ενδεδειγμένος, να τελειώσει το έργο. Εγώ είμαι ευχαριστημένος που υπάρχει μία λύση για τα αρχαία και ας μην είναι αυτή που θέλουν όλοι,γιατί εγώ δεν τοποθετούμε στη λύση, τοποθετούμαι στην αρχή ότι πρέπει να δοθεί μία λύση. Αν πάλι αυτό πάει να κολλήσει, ε τότε ας μην γίνει καθόλου αυτή η στάση του μετρό,” καταλήγει ο Χρήστος Κουδούνης.

Έχει ερημώσει ο τόπος

“Πως να φέρουμε τον κόσμο στην περιοχή μας; αναρωτιέται ο Άκης Θεοδωράκης, ιδιοκτήτης καταστήματος με είδη χειροτεχνίας στη οδό Παπαδοπούλου, δρόμος κάθετος στη Βενιζέλου. “Τι να έρθει να κάνει κανείς εδώ πέρα; Έχει ερημώσει ο τόπος. Χώρια το βράδυ που έρχονται διάφοροι, μαλώνουν, κάνουν φασαρίες, μέχρι και μαχαίρια βγάζουν. Είναι επικίνδυνα! Εμείς σαν επιχείρηση μπαίνουμε μέσα. Και να  σκεφτείς ότι 10 χρόνια πριν εδώ γινόταν λαϊκό προσκύνημα. Ήταν ένας δρόμος που ο κόσμος έρχονταν να ψωνίσει, ήταν γεμάτος  εμπορικά μαγαζιά. Και έχουν αδειάσει, έχουν κλείσει τα περισσότερα. Η επόμενη κίνηση είναι να κλείσουμε και εμείς και να ερημώσει ο τόπος», καταλήγει με πικρία.

«Τα πράγματα με το νέο κλείσιμο της Βενιζέλου έχουν δυσκολέψει πολύ, ούτως ή άλλως έγιναν ακόμα πιο  δύσκολα μετά τον κορονοϊό.  Η αγοραστική δύναμη του κοινού είχε  πέσει ούτως ή άλλως με την οικονομική κρίση. Μετρό δεν υπάρχει για να κατεβαίνει ο κόσμος στο κέντρο, αμάξια δεν κατεβαίνουν εδώ με τίποτα. Γενικότερα το κέντρο είναι μια πονεμένη ιστορία και ειδικότερα η οδός Βενιζέλου που θα είναι κλειστή για ένα χρόνο. Έχουν κατεβάσει ρολά αρκετά καταστήματα και η  κατάσταση γίνεται ακόμα πιο δύσκολη, είναι βέβαιο ότι το επόμενο διάστημα θα κλείσουν κι άλλες επιχειρήσεις”, προβλέπει ο  Νίκος Παντέλης  ιδιοκτήτης καφέ, στην οδό Διονυσίου Σολωμού.

Έκκληση για κρατική βοήθεια

“Είναι καταστροφικό για τα μαγαζιά όλο αυτό το κλείσιμο. Έχουμε πάρα πολύ μεγάλο θέμα. Πρέπει να κάνει κάτι ο Δήμος Θεσσαλονίκης , κάτι να κάνει το κράτος για να μας βοηθήσει. Η συνεργασία είναι μηδέν. Η ελάφρυνση σε φόρους ακούγεται μόνο προεκλογικά. Δεν έχουμε καμία βοήθεια από κανέναν, αντιθέτως νιώθουμε πως έχουμε απέναντί μας το Δήμο και το κράτος! Έχουν κλείσει καταστήματα, τα μισά είναι κλειστά. Τα έργα του μετρό επηρεάζουν πολύ, ιδίως το χειμώνα που πέφτει το σκοτάδι. Έχουμε πολύ μεγάλο θέμα. Το θέμα του πάρκινγκ είναι ένα μεγάλο θέμα για όλο το ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης. Πρώτον έχουμε τον κορονοϊό, δεν μπαίνει στα λεωφορεία ούτως ή άλλως ο κόσμος, δεύτερον τα πάρκινγκ είναι πανάκριβα, τρίτον όπου και να παρκάρει κάποιος έστω και για δέκα λεπτά, τον γράφουν. Οπότε όπως καταλαβαίνετε οι απειλές είναι ασύμμετρες για τους επιχειρηματίες του κέντρου,” μας λέει  ο  Γιώργος  Αλεξόπουλος, ιδιοκτήτης κομμωτηρίου στη Δ. Σολωμού.

Ο δήμος θα μπορούσε να βοηθήσει με παρεμβάσεις

Το μεγάλο παράπονο των καταστηματαρχών είναι ότι όλα αυτά τα χρόνια δεν έχουν παρθεί μέτρα που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την εικόνα της περιοχής, έτσι όπως διαμορφώθηκε μετά το άνοιγμα του εργοταξίου. Ο Χρήστος Κουδούνης αναφέρεται σε πρακτικές που ακολουθούνται σε άλλες  ευρωπαϊκές χώρες, όταν γίνονται μεγάλα έργα.

“Θα μπορούσαν τη Βενιζέλου να την κάνουν έναν πεζόδρομο δραστηριοτήτων όλο το διάστημα κατασκευής του μετρό. Θα έπρεπε να αφήσουν  μία άλλη δίοδο να την κλείσουν τη Βενιζέλου εντελώς για τα αυτοκίνητα ώστε να γίνονται δραστηριότητες, παζάρια, εκδηλώσεις, συναυλίες, δρώμενα, γιορτές.  Να αποκτήσει έτσι η περιοχή μία κίνηση που τώρα της λείπει. Θα έπρεπε επίσης να φωτίζονταν όμορφα, μπροστά στα άδεια μαγαζιά ενδεχομένως θα μπορούσαν να μπουν εικόνες, αφίσες στις λαμαρίνες, δηλαδή να γίνονταν ένα καλαίσθητο πράγμα το οποίο θα άλλαζε όλη την περιοχή και θα ελαχιστοποιούσε κάπως τη ζημιά για εμάς.

Πας στο εξωτερικό βλέπεις γίνονται κάποια έργα αλλά ταυτόχρονα γύρω από το έργο σηκώνονται αφίσες, έργα τέχνης, οτιδήποτε, μαζεύεται ο κόσμος κάνουν γιορτές. Εδώ όλα γίνονται στο πόδι και φθάσαμε στο σημείο τώρα να παρακαλάει όλη η πόλη και να είναι χωρίς αστικές συγκοινωνίες. Έχουν χάσει πάρα πολλά πολλοί άνθρωποι, περιουσίες ολόκληρες, έχουν κλείσει ιστορικά μαγαζιά που ήταν στην περιοχή πάρα πολλά χρόνια, επιχειρήσεις που φτιάχτηκαν από τους παππούδες τους”.

Η ομαδική αγωγή των καταστηματαρχών κατά του ελληνικού δημοσίου

Στο μεταξύ “τρέχει” η ομαδική αγωγή κατά του ελληνικού δημοσίου που κατέθεσαν οι «μετρόπληκτοι» που διατηρούν καταστήματα στον άξονα της Εγνατίας,  Βενιζέλου και στους δρόμους γύρω από τα εργοτάξια του μετρό. Διεκδικούν αποζημιώσεις για  την πτώση του τζίρου τους.

Οι καταστηματάρχες συνασπίστηκαν σε μία κοινή αγωγή  κατά του ελληνικού δημοσίου, με το επιχείρημα ότι έχουν υποστεί ζημία λόγω των μεγάλων καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση των εργασιών. Υπενθυμίζουμε ότι η αρχική ημερομηνία παράδοσης του μετρό ήταν το 2012. Στην επιχειρηματολογία τους αξιοποιούνται  ως παράδειγμα τα έργα κοινής ωφελείας όπως οι δρόμοι, για τους οποίους γίνονται απαλλοτριώσεις και το δημόσιο καταβάλλει αποζημιώσεις.

“Συμμετέχω στην ομαδική αγωγή αλλά δε νομίζω όμως ότι υπάρχει περίπτωση να γίνει κάτι. Στην Ελλάδα όλα αυτά είναι δαιδαλώδεις και πολύχρονες διαδικασίες και το σύστημα δικαιώνει συνήθως τον εαυτό του.  Δε θεωρώ ότι θα βγει κάτι από εκεί, στην Ελλάδα δεν νομίζω ότι έχει αποζημιωθεί ποτέ κανένας, στο εξωτερικό ναι,” δηλώνει απαισιόδοξα ο Χρήστος Κουδούνης.

“Αλλά και αν και όταν δοθεί κάποια αποζημίωση μπορεί να είναι άχρηστη. Γιατί αν κάποιος χάσει την επιχείρησή του, το σημείο που βρίσκεται, το μαγαζί που μπορεί να έφτιαξε ο πατέρας του ή ο παππούς του και μετά αποζημιωθεί, δεν ξέρω πόσο είναι χρήσιμο.  Δικαιώνεσαι ίσως περισσότερο για το αίσθημα απόδοσης δικαιοσύνης, παρά γιατί θα πάρεις αποζημίωση,” καταλήγει.