Nα αναθεματίσουμε ή να γιορτάσουμε το φαινόμενο της ελληνικής πολυκατοικίας;
Όσο κι αν λατρεύουμε να μισούμε αυτά τα άσχημα κτήρια, δεν μπορούμε να αρνηθούμε την πρόοδο που έφεραν στη ζωή του ελλαδικού χώρου.
Λέξεις: Χρήστος Λαζάρου
Η πολυκατοικία είναι το βασικό κύτταρο των ελληνικών αστικών κέντρων. Είναι μια τυπολογία που συναντάμε σχεδόν παντού. Αποτελεί τον κανόνα και όχι την εξαίρεση. Σε αυτή τη φάση λοιπόν το σωστό ερώτημα είναι αν θα πρέπει να αναθεματίσουμε ή να γιορτάσουμε το φαινόμενο της ελληνικής πολυκατοικίας.
Σαν τύπος κτηρίου εδραιώθηκε στον ελλαδικό χώρο το 1929 με το νόμο περί οριζόντιας κατοίκησης και ξεκίνησε να κυριαρχεί στο αστικό τοπίο μέσα στη δεκαετία του 1950. Ήταν και είναι παράγωγο της αντιπαροχής. Μιας πρακτικής που σάρωσε την χώρας μας με διάφορους τρόπους.
Αρχικά οφείλουμε να αναγνωρίσουμε πως η ιδέα της αντιπαροχής συνέβαλλε καταλυτικά στην κάθετη άνοδο του βοιωτικού επιπέδου στην Ελλάδα.
Οι καλύβες και τα χαμόσπιτα που έμειναν πίσω μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και τον ελληνικό εμφύλιο αντικαταστάθηκαν ολοκληρωτικά από τριώροφα και πενταόροφα κτήρια που έσπευσαν να δώσουν στέγη στους νέους αστικούς πληθυσμούς.
Σε εκείνη τη φάση η πλειοψηφία των Ελλήνων απόκτησε σπίτι και μάλιστα υψηλής ποιότητας καθώς τα διαμερίσματα αυτά διέθεταν, μεταξύ άλλων, θέρμανση, ψύξη, αποχέτευση, υδραυλικά και άλλα τεχνικά στοιχεία που θεωρούνταν άπιαστα όνειρα για τις περισσότερες οικογένειες εκείνων των χρόνων. Είναι σαφές λοιπόν ότι συνολικά η κοινωνία ωφελήθηκε τεχνικά από την αντιπαροχή.
Κατά συνέπεια, μπορούμε να πούμε ότι η πολυκατοικία βοήθησε την ανέλιξη των ανθρώπων της κοινωνίας εκείνης και τους έδωσε τη δυνατότητα να ζήσουν με αξιοπρέπεια, ασφάλεια και άνεση.
Όσο κι αν λατρεύουμε να μισούμε αυτά τα άσχημα κτήρια που απαλλοτρίωσαν την εθνική αισθητική δεν μπορούμε να αρνηθούμε την πρόοδο που έφεραν στη ζωή του ελλαδικού χώρου.
Στην πραγματικότητα επρόκειτο για μια καταπληκτική σε οικονομικό επίπεδο ιδέα που απελευθέρωσε κεφάλαια από την κοινωνική ομάδα των εργολάβων και έφερε σε διαθεσιμότητα οικόπεδα από τα φτωχά στρώματα του λαού σε ένα συνδυασμό που τελικά δημιούργησε την σύγχρονη Ελληνική αστικότητα.
Η αισθητική κατάπτωση των ελληνικών πόλεων είναι μια παράμετρος της αντιπαροχής που τώρα πλέον μετά από πολλές δεκαετίες μπορούμε να διακρίνουμε και να ψάξουμε επιτέλους τρόπους επίλυσης εφόσον αναγνωρίζουμε το πρόβλημα που δημιουργείται στην δυναμική των πόλεων, την συλλογική ψυχολογία και τέλος την τοπική και την εθνική οικονομία.
