Οι «άφαντοι» του Αιγαίου

Γεγονότα που κάθε άλλο δεν συνάδουν με μια ευρωπαϊκή χώρα και τα οποία εκτυλίσσονται στα νησιά του Αιγαίου φέρνει καθημερινά στο φως της δημοσιότητας η ΜΚΟ Aegean Boat Report.

Μια Οργάνωση που κατακρίνει τις ελληνικές αρχές για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τους ανθρώπους που φτάνουν στα νησιά του Αιγαίου και ενώ υπάρχουν στοιχεία, μαρτυρίες, φωτογραφίες και βίντεο που το αποδεικνύουν, δεν γίνεται ούτε μία επίσημη αναφορά στα συμβάντα αυτά, αλλά και στο ποια είναι τελικά η τύχη των ανθρώπων που στην προσπάθεια τους να αναζητήσουν ένα καλύτερο αύριο έρχονται αντιμέτωποι όχι απλώς με την αδιαφορία, αλλά και με τη σχεδόν εγκληματική πολιτική των επαναπροωθήσεων και ανατροπών.

Ανθρώπινες ψυχές που στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και στους τίτλους των ειδησεογραφικών ιστοσελίδων παρουσιάζονται σαν απλοί αριθμοί, με την Ευρώπη να σφυρίζει αδιάφορα για το τι πραγματικά συμβαίνει στα υδάτινα σύνορα της.

H Aegean Boat Report παρακολουθεί στενά τα ζητήματα που σχετίζονται με την μετακίνηση ανθρώπων στο Αιγαίο Πέλαγος, ιδιαίτερα τα περιστατικά διέλευσης ανθρώπων από τη θάλασσα και το πώς οι κυβερνήσεις τα αντιμετωπίζουν.

Στόχος της εκστρατείας είναι να διασφαλίσει ότι θα επισημανθούν και θα διορθωθούν παράνομες δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα οι επαναπροωθήσεις από τις κυβερνήσεις, τις ακτοφυλακές των χωρών ή άλλων ένστολων κρατικών υπαλλήλων.

Τα στοιχεία που βγάζει στη δημοσιότητα η Aegean Boat Report χρησιμοποιούνται από ανθρωπιστικές οργανώσεις, δημοσιογράφους και πολιτικούς, αλλά και σε δικαστικές υποθέσεις που αφορούν την προστασία των δικαιωμάτων ανθρώπων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τη φρίκη του πολέμου, της σκληρότητας και του χάους που επικρατεί στην πατρίδα τους, αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο.

«Αυτά τα δικαιώματα ανήκουν σε όλους μας και όταν τους επιτίθενται, τους επιτιθόμαστε και εμείς. Γι’ αυτό το λόγο οι πληροφορίες μας είναι διαθέσιμες και δωρεάν για όλους» σχολιάζει η Aegean Boat Report.

https://www.facebook.com/AegeanBoatReport/photos/1151915831998186

Πώς γεννήθηκε η ιδέα

Αφετηρία για την εκστρατεία της Aegean Boat Report αποτέλεσε το γεγονός ότι ο ιδρυτής της, Tommy Olsen, εργαζόταν την περίοδο 2015-2016 στη Λέσβο, αλλά δυσκολεύτηκε να λάβει πραγματικά ενημερωμένες πληροφορίες για την κατάσταση στο νησί. Δεν υπήρχε ο χρόνος για να συλλεχθούν οι πληροφορίες και να γίνει η επεξεργασία τους. Η έλλειψη πληροφοριών μπορεί να οδηγήσει σε λάθος αποφάσεις και στο κίνδυνο να χαθούν ανθρώπινες ζωές.

Όταν ο Olsen επέστρεψε στην πατρίδα του στο Τρόμσο της Νορβηγίας, αφιέρωσε χρόνο για να συγκεντρώσει εκείνος τις πληροφορίες που ένιωθε ότι έλειπαν, προκειμένου να είναι σε θέση να ενημερώσει καλύτερα τους εθελοντές και τις οργανώσεις που δραστηριοποιούνταν στα ελληνικά νησιά.

Με την πάροδο του χρόνου το δίκτυο πληροφοριών άρχισε να γίνεται μεγαλύτερο. Άρχισε να υπάρχει μια ανατροφοδότηση μεταξύ των εθελοντών από τα ελληνικά νησιά και των ανθρώπων του δικτύου. Οι πληροφορίες από τις εκθέσεις που συντάχθηκαν δίνονταν μόνο σε εθελοντές και οργανώσεις και όχι στο ευρύ κοινό.

https://www.facebook.com/AegeanBoatReport/photos/1151916365331466

Τον Δεκέμβριο του 2017 μέσω του Facebook η εκστρατεία αποφάσισε να δημοσιεύει τα στοιχεία, ώστε να διαπιστώσει το ενδιαφέρον που θα υπάρχει γι’ αυτά. Κυβερνήσεις, Οργανισμοί, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, δεν ήταν διατεθειμένοι τις περισσότερες φορές να δώσουν πληροφορίες γύρω από το θέμα.

Όπως τονίζει η Aegean Boat Report, για να κατανοήσει κανείς το ζήτημα που υπάρχει με την προσφυγική κρίση στο Αιγαίο θα πρέπει να το εξετάσει τόσο από την πλευρά της Ελλάδας, όσο και από της Τουρκίας.

Η Aegean Boat Report έγινε ΜΚΟ στη Νορβηγία τον Οκτώβριο του 2018.

Σχεδόν καθημερινά τα φαινόμενα

Εάν εξετάσει κανείς τη σελίδα της Aegean Boat Report στο Facebook θα διαπιστώσει ότι οι αφίξεις ανθρώπων σε ελληνικά νησιά είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο. Γεγονότα φυσικά που δεν παρουσιάζονται με τη δέουσα προσοχή από τα εγχώρια μέσα ενημέρωσης ή περνάνε στα ψιλά και τις περισσότερες φορές εστιάζουν στους τίτλους τους σε νούμερα και όχι λεπτομέρειες για το πώς έφτασαν αυτοί οι άνθρωποι στη χώρα μας, αλλά το βασικότερο όλων τι θα απογίνουν.

Παρακάτω, ξεχωρίσαμε κάποιες από τις περιπτώσεις που έφερε στο φως η Aegean Boat Report κατά το μήνα Σεπτέμβριο και παρουσιάζουν με τον πλέον γλαφυρό τρόπο το τεράστιο κενό που υπάρχει τόσο ως προς τη συντονισμένη αντιμετώπιση του γεγονότος αυτού από την Πολιτεία, αλλά και της πληροφόρησης.

Στις 30 Σεπτεμβρίου η ομάδα αναφέρεται σε ένα περιστατικό που σημειώθηκε στη Νότια Λέσβο με 26 άτομα να φτάνουν κατά τη διάρκεια της νύχτας και να επικοινωνούν με την Aegean Boat Report ζητώντας βοήθεια προκειμένου να μην τους απωθήσουν οι ελληνικές αρχές προς την Τουρκία. Μάλιστα, μεγάλο μέρος των ανθρώπων αυτών ήταν γυναίκες.

https://www.facebook.com/AegeanBoatReport/photos/1151916495331453

Η ομάδα των 26 ατόμων χωρίστηκε σε μικρότερες ομάδες και κρύφτηκε στο δάσος, ελπίζοντας ότι θα βρουν βοήθεια.

Στη Λέσβο, όπως καταγγέλλει η Aegean Boat Report, δεν υπάρχουν οργανώσεις, ΜΚΟ, εθελοντές, δημοσιογράφοι, νομικοί, που θα έφταναν άμεσα στο σημείο για να βοηθήσουν τα άτομα αυτά. Μάλιστα, αν κάποιος το έκανε αυτός θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπος με κατηγορίες για διευκόλυνση παράνομης εισόδου στη χώρα ή για παρεμπόδιση των αστυνομικών ερευνών.

https://www.facebook.com/AegeanBoatReport/posts/1173430836513352

Το «μυστήριο» της Φολεγάνδρου

Στις 5 Σεπτεμβρίου η Aegean Boat Report αναφέρθηκε στην περίπτωση ενός ιστιοφόρου που μετέφερε 84 άτομα και το οποίο παρασύρθηκε έξω από το Άγκαλι της Φολεγάνδρου.

Για μια τουλάχιστον εβδομάδα κατά την οποία οι άνθρωποι αυτοί παρέμειναν στο ιστιοφόρο μέχρι να ρυμουλκυθεί, το όλο περιστατικό θύμιζε ένα μυστήριο, αφού κανένας δε γνώριζε ή να ενδιαφέρθηκε για το πού τελικά κατέληξαν. Μάλιστα, όπως σημειώνει η Aegean Boat Report, η Ελληνική ακτοφυλακή απέφυγε να δώσει απαντήσεις για την τύχη τους, ακολουθώντας εντολές του αρμόδιου υπουργείου.

Το συγκεκριμένο θέμα απασχόλησε έντονα και ρεπορτάζ της «Εφημερίδας των Συντακτών» που προσπάθησε να ξετυλίξει το νήμα.

Το δημοσίευμα μεταξύ άλλων αναφέρει:

«Η “Εφ.Συν.” επικοινώνησε με το Γραφείο Τύπου του Αρχηγείου, το οποίο ανέφερε ότι πράγματι υπάρχει αυτή η πληροφορία και οδεύουν προς το σημείο σκάφη του Λιμενικού προκειμένου να διαπιστώσουν τι συμβαίνει. Αυτή ήταν και η τελευταία ενημέρωση που είχαμε για το συμβάν μέχρι χθες αργά το βράδυ» («Καμία ενημέρωση για τους πρόσφυγες στη Φολέγανδρο», «Εφ.Συν.» 6.9.2021).

Στη συνέχεια και αφού ρυμουλκήθηκε το ιστιοφόρο σε άγνωστο και μη προσβάσιμο σημείο του νησιού, οι επιβαίνοντες μετεπιβιβάστηκαν στο πλοίο Ανοικτής Θαλάσσης (ΠΑΘ) 090 του Λιμενικού, ωστόσο παρέμενε άγνωστο το πού θα μεταφερθούν. Σύμφωνα δε με πληροφορίες, είχαν ήδη συλληφθεί οι δύο Ουκρανοί διακινητές, οπότε εξέλιπε και το γνωστό και μόνιμο επιχείρημα των αρχών ότι γίνονται όλα μυστικά προκειμένου να συλλαμβάνονται οι διακινητές. Στη διάρκεια του όλου περιστατικού κατασχέθηκε η φωτογραφική μηχανή από πολίτη και ζητήθηκαν τα στοιχεία του με «εντολή του Αρχηγείου».

Κι ενώ κανείς δεν γνωρίζει τίποτα στο επιτελικό κράτος, η τουρκική ακτοφυλακή ανακοίνωσε το βράδυ της 6ης Σεπτεμβρίου τη διάσωση 84 μεταναστών που έπλεαν σε σωσίβιες λέμβους στα ανοιχτά των ακτών. Για το περιστατικό αυτό υπάρχουν πολλές φωτογραφίες, ωστόσο δεν είναι προς το παρόν εύκολο να ταυτιστούν οι διασωθέντες, μια και στη Φολέγανδρο οι αποστάσεις ήταν μεγάλες και δεν φαίνονται πρόσωπα.

https://www.facebook.com/AegeanBoatReport/posts/1163053037551132

«Οι κανόνες δικαίου δεν ισχύουν γι’ αυτούς τους ανθρώπους»

Άλλο ένα περιστατικό που σημειώθηκε και καταγράφηκε τον περασμένο μήνα ήταν αυτό με 25 άτομα που έφτασαν στη Χίο και επικοινώνησαν με την Aegean Boat Report για βοήθεια. 15 από αυτούς συνελήφθησαν από την αστυνομία, ενώ οι υπόλοιποι κρύφτηκαν στο δάσος.

Το Λιμενικό ισχυρίζονταν ότι δεν προέκυψε κάτι από τον έλεγχο που έγινε, ωστόσο τα άτομα που κρύβονταν αναφέρουν ότι είδαν τις συλλήψεις των συνταξιδιωτών τους.

«Δυστυχώς οι κανόνες δικαίου δεν φαίνεται να ισχύουν γι’ αυτούς τους ανθρώπους, τους αφαιρούνται όλα τα δικαιώματα από την ελληνική κυβέρνηση και τους πετούν ξανά στη θάλασσα σαν σκουπίδια».

https://www.facebook.com/AegeanBoatReport/photos/1151916221998147

Αμείλικτοι οι αριθμοί

Κάθε εβδομάδα η Aegean Boat Report δημοσιεύει report που αποδεικνύουν με τον πλέον αμείλικτο τρόπο την κατάσταση που επικρατεί στο Αιγαίο.

Την εβδομάδα 20-25 Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει η ομάδα, παρατηρήθηκαν 205 αφίξεις ανθρώπων και τέσσερις αφίξεις πλοίων στα νησιά του Αιγαίου.

Πρόσφατο δελτίο της Aegean Boat Report αναφέρει ότι, σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές, μέσα στο 2021 έχουν καταγραφεί πάνω από 2.000 αφίξεις (επαναπροωθήσεις από Ελλάδα) με 89 λέμβους σε σύνολο 13.000 καταγραμμένων αφίξεων στην Τουρκία.

https://www.facebook.com/AegeanBoatReport/photos/a.285312485325196/1173015006554935/

Η Aegean Boat Report σχολιάζει και την κίνηση της Ελλάδας να ζητήσει έξτρα κονδύλια για την προστασία των συνόρων της στο Αιγαίο. Η Επιτροπή από την πλευρά της, απαιτεί από τη χώρα μας τη δημιουργία ενός αξιόπιστου και ανεξάρτητου μηχανισμού για την παρακολούθηση και την αποφυγή των επαναπροωθήσεων ως προϋπόθεση για να ανάψει το πράσινο φως για την καταβολή του παραπάνω ποσού που αγγίζει τα 16 εκατ. ευρώ.

Μπορεί, όπως σχολιάζει ο οργανισμός, να είναι ένα μικρό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, όμως δεν αρκεί για να σταματήσει ο «ευρωπαϊκός εφιάλτης» όπως χαρακτηριστικά τον παρουσιάζουν.

«Έχουμε θέσει εδώ και πάρα πολύ καιρό το ερώτημα “Ποιος βρίσκεται πίσω από τις επαναπροωθήσεις;” Έχουμε δει σε πολλά βίντεο σκάφη του ελληνικού Λιμενικού να ρυμουλκούν λαστιχένιες λέμβους και σωσίβια. Υπάρχουν μαρτυρίες ανθρώπων και έρευνες, παρά τις συνεχείς διαψεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης.

Οι επαναπροωθήσεις δεν είναι πλέον πρωτοσέλιδο στον διεθνή τύπο. Αντιμετωπίζεται ως κάτι το “φυσιολογικό”. Εκτυλίσσεται με το φως της ημέρας, κάθε μέρα και ενώ το βλέπουμε όλοι μας, οι Έλληνες αξιωματούχοι αρνούνται οποιαδήποτε ανάμειξη.

Έχουμε δημοσιεύσει εκατοντάδες αναφορές τους τελευταίους 19 μήνες. Από τον Μάρτιο του 2020 καταγράψαμε 637 περιπτώσεις που αφορούν 17.775 άτομα.

Ήρθε η ώρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ανοίξει τα μάτια της. Δεν μπορούμε πλέον να ανεχτούμε τέτοιες συμπεριφορές επί ευρωπαϊκού εδάφους» σημειώνει η Aegean Boat Report.

Διαψεύδει ο Ν. Μηταράκης περιστατικά «εξαφάνισης προσφύγων»

«Η χώρα μας δέχεται ενορχηστρωμένη επίθεση από τη βιομηχανία παράνομων κυκλωμάτων που διακινούν λαθρομετανάστες. Υπάρχει οργανωμένη προπαγάνδα εναντίον της. Είναι αυτονόητο ότι η Ελλάδα φυλάσσει τα σύνορα της, με απόλυτο σεβασμό στο διεθνές και ευρωπαϊκό πλαίσιο».

Αυτό δήλωσε στη Βουλή ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΜέΡΑ25, Κρίτωνα Αρσένη, που υποστήριξε ότι, «υπάρχουν καταγγελίες για εξαφανίσεις προσφύγων που φτάνουν στη χώρα μας, ενώ σύμφωνα με στοιχεία του Λιμενικού Σώματος, 4.000 περίπου αφίξεις δεν έχουν καταγραφεί».

«Κανένα τέτοιο περιστατικό δεν υπάρχει καταγεγραμμένο. Εννοείται ότι όταν υπάρξουν συγκεκριμένες καταγγελίες και συγκεκριμένο υλικό θα διερευνηθούν μέσων των ανεξάρτητων αρχών και της δικαιοσύνης», τόνισε ο κ. Μηταράκης.

Παράλληλα, υπογράμμισε ότι υπάρχει, «μια οργανωμένη προσπάθεια από τη βιομηχανία παράνομων διακινητών προσφύγων, που έχασε εκατομμύρια κέρδη από τη τσέπη της, να πιέσουν τη χώρα μας γιατί κατάφερε το 2021 να μειώσει τις μεταναστευτικές ροές κατά 90% σε σχέση με το 2019.

Ο κ. Μηταράκης έκανε λόγο «για προσπάθεια εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού προβλήματος» τονίζοντας ότι «φέτος παρατηρούνται αυξημένες ροές μέσω τουρκικών σκαφών προς την Ιταλία».

«Τα σκάφη αυτά που αποπλέουν από τα τουρκικά παράλια, κινούνται σε διεθνή ύδατα και φέτος έχουν αποβιβάσει περίπου 7.000 ανθρώπους στην Ιταλία», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου.