Οι αλλαγές κι η υγεία των νέων

Βιώνουμε ομολογουμένως πρωτόγνωρες καταστάσεις. Ο μαραθώνιος της υγειονομικής κρίσης εξελίσσεται σε ευκαιρία. Όπως γράφει η Ναόμι Κλάιν στο βιβλίο σταθμό το “Δόγμα του Σοκ” κάθε μορφής κρίση μπορεί να προκαλέσει αλυσιδωτές εξελίξεις και να φέρει αλλαγές προς όφελος των εκάστοτε δυνατών. Κατά τα λοιπά κι η σημερινή δεν αποτελεί εξαίρεση. Στην πατρίδα μας η προσοχή το τελευταίο διάστημα στρέφεται στην πολύπαθη παιδεία. Ένα νέο νομοσχέδιο τίθεται προσεχώς προς ψήφιση στη Βουλή των Ελλήνων. Ποιος όμως μπορεί να είναι ο αντίκτυπος που θα έχει στους νέους, ειδικά αυτή την ταραγμένη χρονική περίοδο;

Ο μαθητής ήδη από τα πρώτα χρόνια στο σχολείο μαθαίνει να κάνει αυτό που “πρέπει”. Το βαθμοθηρικό σύστημα εντείνει τον ανταγωνισμό κι αυτό δεν έχει πάντα επιθυμητά αποτελέσματα. Δεν υπάρχει χρόνος για καλλιέργεια δεξιοτήτων κι εμφάνιση κλίσεων και ταλέντων. Όσο τα χρόνια περνάνε οι απαιτήσεις αυξάνονται. Συνεχείς αξιολογήσεις και διαδοχικές προκλήσεις. Αποτέλεσμα άγχος και stress από πολύ νεαρή ηλικία. Όταν πια φτάνει η χρονιά των εισαγωγικών πανελληνίων εξετάσεων τα παιδιά γνωρίζουν καλά πως πρέπει να ξεπεράσουν τον εαυτό τους για να πετύχουν και να βρεθούν στα Ανώτατα Εκπαιδευτική Ιδρύματα.

Αυτά λίγο πολύ μέχρι σήμερα. Τι αλλάζει; Oι φερόμενοι ως αιώνιοι φοιτητές απειλούνται με διαγραφή με πρόσχημα τη δημοσιονομική ισορροπία. Ποιος είναι όμως ικανός να κρίνει αξιοκρατικά για ποιους λόγους ένας φοιτητής άργησε να ολοκληρώσει τις σπουδές του; Ας μη ξεχνάμε πως συμπληρώσαμε μία δεκαετία οικονομικών κακουχιών. Πολλοί νέοι είναι υποχρεωμένοι να δουλεύουν παράλληλα με τις σπουδές τους για να εξασφαλίσουν την κάλυψη των ίδιων των εξόδων τους. Επιπροσθέτως μειώνονται τόσο η χρηματοδότηση, όσο κι οι εισακτέοι και κλείνουν περιφερειακά τμήματα, σώμα ειδικών φρουρών μπαίνει στους ακαδημαϊκούς χώρους και αντίστοιχα κάμερες σε αμφιθέατρα και εξωτερικούς χώρους. Ο Μεγάλος Αδελφός δηλώνει παρών. Οι ιδεοληψίες οδηγούν σε ένα οργουελικό σύμπαν στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης.

Πίσω από τις λέξεις είναι προφανές πως οδηγούμαστε στην πλήρη απαξίωση του παρηκμάζοντος δημοσίου πανεπιστημίου. Αρκετοί υποψήφιοι θα στραφούν στη λύση των ιδιωτικών κολλεγίων κι αρκετοί, οι πιο συνειδητοποιημένοι και ενημερωμένοι που σέβονται τον εαυτό και την αξιοπρέπειά τους θα επιλέξουν τη λύση της φυγής στο εξωτερικό μία ώρα αρχύτερα. Το brain drain κλιμακώνεται και για ενδεχόμενη επιστροφή ούτε λόγος. Όπως και να έχει για όσους επιλέξουν τον δρόμο της ιδιωτικής εκπαίδευσης τα χρήματα κατευθύνονται εκεί που πρέπει κι όχι στις τοπικές οικονομίες της περιφέρειας. Για να ενισχυθεί το κοινό συναίσθημα μέσω οργανωμένης προπαγάνδας για μία ακόμα φορά ενοχοποιείται η ίδια η κοινωνία.

Όλα τα παραπάνω διαμορφώνουν μία ζοφερή κατάσταση για τους νέους σήμερα. Σε συνδυασμό με τον κορονοϊό, τον αναγκαστικό εγκλεισμό και την παντελή έλλειψη εκτόνωσης ειλικρινά ανησυχώ και φοβάμαι για τη ψυχική τους υγεία. Στο μυαλό μου γυρίζει εδώ και μέρες η πτώση 16χρονου μαθητή Α΄Λυκείου που πήδηξε από το παράθυρο αίθουσας τρίτου ορόφου. Είναι η είδηση των ημερών όσο κι αν έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα. Αυτοί που “αποφασίζουν και διατάσσουν” με κυνισμό δίχως καμία ενσυναίσθηση δυστυχώς δε φαίνεται να ευαισθητοποιούνται ούτε με αυτό το τραγικό περιστατικό. Νιώθουν πως προστατεύουν τη Δημοκρατία ακρωτηριάζοντας έναν παραδοσιακό χώρο έκφρασης και διαφορετικότητας.

Οι Πρυτάνεις προσπαθούν να σηκώσουν ασπίδα προστασίας προς τιμήν τους. Υπάρχει ελπίδα όπως συνέβη στο παρελθόν με τον νόμο της Άννας Διαμαντοπούλου που ποτέ δεν εφαρμόστηκε στην πράξη. Η νεολαία αψηφά τον κίνδυνο και διαδηλώνει μαζικά για το παρόν και το μέλλον. Οι κινητοποιήσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας σε ολόκληρη την Ελλάδα είναι ακόμα στην αρχή τους. Άπαντες είναι στα όρια τους και κάθε εμπαιγμός τους ωθεί στα άκρα. Ούτε ο ιός, ούτε η άγρια καταστολή θα σταματήσουν τη νέα γενιά που της έμαθαν να ζει με τα λίγα υλικά, ποτέ όμως δεν έπαψε να πιστεύει σε αξίες κι ιδανικά.