Οικογένεια Γεωργιάδη: Μια ιστορία από την Νέα Κρήνη

Οι περισσότεροι εκ των κατοίκων της Νέας Κρήνης γνωρίζουν το επίθετο Γεωργιάδη διότι φέρει το όνομα μιας γνωστής όασης πρασίνου στη Ν. Κρήνη αλλά και για το περίφημο σπίτι της οικογένειας που στέκει πλέον εγκαταλελειμμένο στη φθορά του χρόνου.

Πλησίον του νοσοκομείου Παναγία βρίσκεται εγκαταλελειμμένη πλέον η περίφημη βίλα Γεωργιάδη που ανήκει στην οικογένεια Γεωργιάδη, της οποίας κύρια επαγγελματική δραστηριότητα ήταν η ζυθοποιία.

Το 1909 οι αδελφοί Ιορδάνης και Παναγιώτης Γεωργιάδης από την πόλη Νεβσεχίρ (Νεάπολη) της Καππαδοκίας ίδρυσαν στη Θεσσαλονίκη μια μικρή βιομηχανία πάγου. Το 1912, μετά από πρωτοβουλία του Ιορδάνη Γεωργιάδη και συμμέτοχους, τους Ναουσαίους Γρ. Λόγγο, Αδελφούς Νικ. Πλατσιούκα, Γρ. Τσίτση, Κύρτση, η βιομηχανία πάγου επεκτείνεται, δημιουργώντας νέα ομόρρυθμη εταιρία, με την επωνυμία “Ζυθοποιία Νάουσα, Βιομηχανία Πάγου και Ψυγείων Γεωργιάδης & Σια” (“Brasserie Naoussa, Fabrique de Glaces et Halles Frigorifiques Georgiadis & Cie”).

Η ζυθοποιία ΝΑΟΥΣΑ βρισκόταν στον ίδιο δρόμο και πολύ κοντά με την ΟΛΥΜΠΟΣ. Η νέα μονάδα που προέκυψε διέθετε: βυνοποιείο, παγοποιείο και αποθήκες ψυγείων. Παράλληλα ο Ιορδάνης Γεωργιάδης είχε την ιδέα να ιδρύσει μια μπυραρία – δοκιμαστήριο, ονομάζοντας δυο αίθουσες του κτιρίου ΟΛΥΜΠΟΣ και ΝΑΟΥΣΑ. Έδωσε την εκμετάλλευση σε επαγγελματία εστιάτορα, εισπράττοντας 30 λεπτά ανά λίτρο μπύρας. Το 1927 μετατράπηκε σε εστιατόριο, από τους Αρ. Σφήκα, Εμ. Εμμανουηλίδη, Αντώνη Γεωργακόπουλο, Θωμά Τσελίδη, οι οποίοι διατήρησαν την ονομασία.

Η μεγάλη αυτή περιοχή (κτήματα της οικογενείας) γύρω από το εγκαταλελειμμένο σπίτι φέρει το όνομα τους καθώς πέρασε στην ιδιοκτησία του δήμου και έγινε ένας μεγάλος χώρος αναψυχής και πρασίνου. Κτήμα γεμάτο με φιστικιές και τσικουδιές. Μετά από συμφωνία με τον δήμο Καλαμαριάς ένα μέρος κτίστηκε και έγιναν πολυκατοικίες πολυτελείας και το υπόλοιπο μετατράπηκε σε πάρκο το γνωστό πάρκο Ούλαφ Πάλμε.

Στο Μακεδονικόν Ημερολόγιο του 1945 ο Νίκος Σφενδόνης γράφει σχετικά με την ιστορία της οικογένειας:

«Τα μεγάλα στρατιωτικά και πολιτικά γεγονότα της τελευταίας τεσσαρακονταετίας εις την Ελλάδα, απερρόφησαν την προσοχήν του κόσμου με την παρακολούθησιν και εκτίμησιν αυτών, πράγμα το οποίον απεμάκρυνε την κοινήν γνώμην από του να παρακολούθηση και να εγκύψη εις την ιστορίαν της δημιουργίας και της προόδου τεραστίων βιομηχανικών οργανισμών οι οποίοι τόσον από απόψεως εθνικής οικονομίας όσον και από απόψεως κοινωφελούς υποστάσεως έσχον κολοσσιαίαν σημασίαν.

Αι νεώτεραι γενεαί προ παντός αγνοούν τελείως την ιστορίαν της δημιουργίας και εξελίξεως ωρισμένων ελληνικών βιομηχανιών αι οποίαι έγιναν διεθνώς γνωσταί πλέον. Τας σκέψεις αυτάς έκαμα πριν από λίγους μήνες ένα βράδυ μέσα στη Διεθνή μας Έκθεση. Και θυμήθηκα τα πρώτα χρόνια της εκθέσεως κατά την λειτουργίαν της οποίας, κάθε χρόνο, ο κόσμος έπινεν την μπύραν «Όλυμπος – Νάουσα». Μια φίρμα που εθύμιζε τον Δία και τον Καρατάσσο. Και ξαφνικά, στη μεταπολεμική Διεθνή Έκθεση αντικρύσαμε μια άλλη φίρμα, τον Ζύθον «Φίξ».

Τόση ήταν η άγνοια της συντροφιάς μας εκείνο το βράδυ στην Έκθεση, σχετικά με την παγκοσμίου φήμης Εταιρείαν η οποία τροφοδοτεί την χώραν ολόκληρον από μπύρα, ώστε αναγκάσθηκα να φέρω στη μνήμη μου όλη την ιστορία της βιομηχανίας αυτής και να διαφωτίσω τους αγνοούντας επί των λεπτομερειών της συστάσεως και εξελίξεως αυτής. Στα παιδικά μου χρόνια, τους είπα, πλάι στο κατάστημα του πατέρα μου, εκεί που είναι σήμερα το ξενοδοχείο «Ριτς», υπήρχε ένα μεγάλο τυρεμπορικό κατάστημα, κασσεριών και τελεμέ.

Εις το κατάστημα αυτό, έβλεπα να κάθεται εις το γραφείο του ένας υψηλός, νέος και επιβλητικός άνδρας. Τον θυμάμαι διότι είχε μια εμφάνιση εξαιρετικά αρχοντική και μέσα στην αγορά η παρουσία του ξεχώριζε. Ήταν ο Ιορδάνης Γεωργιάδης ο οποίος ήλθε από την Κωνσταντινούπολιν δια να εμπορευθή κασσέρια στην Μακεδονία. Καταγόμενος από τη Νεάπολη της Καισαρείας έφερε το επιχειρηματικό του δαιμόνιον εις την Θεσσαλονίκην, με την οποίαν επέπρωτο να συνδέση, το όνομά του αιωνίως.

Την εποχήν εκείνην εις την Θεσσαλονίκην υπήρχε ένα εργοστάσιον μπύρας, με Ισραηλίτας ιδιοκτήτας, το εργοστάσιον Όλυμπος. Ο Γεωργιάδης μαζί με τους Ναουσσαίους Λόγγον, Τσίτσην και Πλατσούκαν ιδρύουν κοντά σ’ αυτό το εργοστάσιον «Νάουσσα» με παραγωγήν κατ’ αρχάς πάγου και αργότερον μπύρας. Φαντάζεται ο καθείς τί έγινε στη Θεσσαλονίκη όταν ήρχισε η βιομηχανία ελληνικής πλέον μπύρας και εις την πόλιν μας. Οι Έλληνες κάτοικοί της οι οποίοι αφορμή ήθελαν να εκδηλώσουν τον εθνικό των παλμό, επήραν το ζήτημα εθνικό. Και επανηγύριζαν με το άδολο αίσθημα της εθνικής υπερηφανείας και εώρταζαν το γεγονός με ζυθοποσία ακατάσχετη.

Το φαντάζεται ο καθένας. Αλλά δεν το ζή. Σαν όνειρο το θυμούμαι εγώ. Υπήρχε τέτοια κατανάλωση μπύρας στη Θεσσαλονίκη ώστε έβλεπε κανείς, όχι μόνον πλουσίους αλλά απλούς αστούς και επαγγελματίας να πίνουν τα βράδυα μπύρα, που νομίζετε; Πάρετε με τη φαντασία σας το πεζοδρόμιο το θαλασσινό, από τον Λευκό Πύργο μέχρι της πλατείας Ελευθερίας. Αυτό το πεζοδρόμιο, εις το οποίον η σημερινή νεολαία κάμνει βόλτες τα βράδυα — φευ! — υπήρχαν τραπέζια εις όλο το μήκος που ανέφερα και ο κόσμος έπινε την μπύρα του με μεζέδες τους οποίους σήμερα οι περισσότεροι μόνον εις τους οδηγούς της μαγειρικής διαβάζουν. Αστακοί, μαύρο χαβιάρι, γαρίδες, αυγά χαμινάδος, κασσέρια ήταν συνηθισμένοι μεζέδες.

Όταν ανέφερα αυτά τα πράγματα στη παρέα μου, στην Έκθεση άθελα όλοι έρριξαν φευγαλέα βλέμματα επί των «μεζέδων» που είχαμε μπροστά μας. Ενάμισυ σουτζουκάκι, μερικά ίχνη ντονέρ κεμπάμπ και… λίγη ταραμοσαλάτα. Ενώ τότε! Πλήθος μεζέδων. Να προσθέσω και κάτι άλλο; Τα κρίκερ τα πετούσαν οι μπαμπάδες μας «για πλάκα» στη θάλασσα και τα πλήρωναν με τη μπύρα που έπιναν. Με τέτοιο κέφι και με τέτοιο μπερεκέτι πώς να μη πιή ο κόσμος μπύρα και πώς να μη προοδεύση και το νέο εργοστάσιο «Νάουσα»; Ο Ιορδάνης Γεωργιάδης εθριάμβευε.

Μετά τον Α΄ Ευρωπαϊκό πόλεμο το 1919 τα δυο εργοστάσια το «Νάουσα» και ο «Όλυμπος», ενώθηκαν σε μια εταιρεία την Όλυμπος – Νάουσα που ίσως θυμάστε μερικοί, με δημιουργό τον Ιορδ. Γεωργιάδην. Τότε άρχισε και η μεγάλη ακμή της Εταιρείας αυτής. Άρχισε να εξάγη μπύρα στην Κωνσταντινούπολιν, την Αίγυπτο, την Συρίαν, Παλαιστίνην, Αλβανίαν και να σττέλνη την μπύρα της στην Αθήνα και στα πιο ακραία χωριά της Πελοποννήσου, της Κρήτης και των άλλων νησιών. Τότε άρχισε και ένας μεγάλος συναγωνισμός με το εργοστάσιο Φιξ και το εργοστάσιο Κλωναρίδου των Αθηνών. Όπως τα εργοστάσια Νάουσα και Όλυμπος ηνώθησαν έτσι και στην Αθήνα τα δυο εργοστάσια δηλ. του Κλωναρίδη ηνώθησαν και αυτά σε μια εταιρεία τη Φίξ.

Ο άγριος συναγωνισμός μεταξύ των δύο μεγάλων πλέον εταιριών της Όλυμπος – Νάουσα και της Φίξ διήρκησε μέχρι του 1927 οπότε, και αι δύο αυταί εταιρείσι ηνώθησαν πάλι σε μία που πήρε, το όνομα Φίξ. Από τότε έως το 1950 τα εργοστάσια της Θεσσαλονίκης εξακολουθούσε να τα διευθύνη ο Ιορδ. Γεωργιάδης.

Το 1950 ανέλαβε την γεν. Διεύθυνσιν της εταιρείας εις τας Αθήνας όπου και μετά βραχύ διάστημα εφονεύθη εις αυτοκινητιστικόν δυστύχημα, τα δε εργοστάσια Θεσ/νίκης διηύθυνε και διευθύνει ο υιός του Γ. Γεωργιάδης ο οποίος κληρονομήσας το προοδευτικόν εν παντί πνεύμα του αειμνήστου πατρός του ανάγει την μεγάλην επιχείρησιν εις αυξανομένην ολοέν περιωπήν.

Αυτά είπα στη παρέα μας, στην Έκθεση εκείνο το βράδυ διά να πληροφορούνται και αι νεώτεραι γενεαί σχετικά με τα έργα των πρωταθλητών της Ελληνικής Βιομηχανίας, των οποίων θαυμάζουν μεν την γιγαντιαίαν ύπαρξη αλλά δεν γνωρίζουν τί στάδια εξελίξεως επέρασαν δια να φθάσουν εκεί που ευρίσκονται σήμερα».