Όσα είδαμε στο 1ο Taste Halkidiki Festival

Κοίταζα τον ουρανό και ο ήλιος μου θάμπωνε τα μάτια. Μια μυρωδιά τόσο γνώριμη και ταυτόχρονα τόσο ξένη, με προκαλούσε να χαμηλώσω το βλέμμα. Το απέραντο γαλάζιο έπαψε να είναι ο πρωταγωνιστής. Ο ορίζοντας γέμισε με ελαιώνες. Σχεδόν μπορούσες να γευτείς την ελιά, όμως ο διπλανός αμπελώνας σε παρέσυρε στον κόσμο του κρασιού. Ο ήχος της μέλισσας που πετούσε ακριβώς δίπλα μου, μου θύμιζε το μέλι που συνηθίζω να τρώω το πρωί αλλά και τη μπύρα με μέλι που δοκίμασα σ’ εκείνο το ταξίδι. Μια περιστροφή του κεφαλιού ήταν αρκετή για να καταλάβω πόσο ευλογημένος είναι ο τόπος της Χαλκιδικής, τον οποίο και θέλησε να αναδείξει το 1ο Taste Halkidiki Festival.

«Σκοπός μας είναι να καταστήσουμε τη Χαλκιδική έναν επάξιο γαστρονομικό προορισμό συμβάλλοντας στην ανάπτυξη των περιοχών στην διεύρυνση της τουριστικής σεζόν και την οικονομική ανάπτυξη των κλάδων της παραγωγής τροφίμων, της εστίασης και της φιλοξενίας» ανέφερε ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Χαλκιδικής, Κουφίδης Ιωάννης, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ που πραγματοποιήθηκε στην πλατεία της Νέας Φώκαιας εχθές, Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου.

Δεν ήταν η πρώτη φορά που επισκεπτόμουν το «πρώτο πόδι» ή αλλιώς τη χερσόνησο Κασσάνδρα. Όμως, ύστερα από το Fam Trip που διοργάνωσε το Επιμελητήριο Χαλκιδικής με την επιμέλεια της εταιρίας chef stories και τα 800 χιλιόμετρα που διανύσαμε σε τέσσερις ημέρες, ομολογώ πως τη γνώρισα λίγο καλύτερα. Οι στάσεις πολλές. Κάθε μια είχε να διηγηθεί τη δική της ξεχωριστή προσωπική ιστορία.

Ήταν η κυρία Μαριάννα με τους γιούς της Πάγκαλο και Σάκη. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 στη Νέα Γωνιά η κυρία Μαριάννα είχε την ιδέα να ασχοληθεί με τα αμπελόφυλλα τη στιγμή που οι περισσότεροι παραγωγοί καλλιεργούσαν τα αμπέλια τους για τα σταφύλια. Τα χρόνια πέρασαν και τα σαρμαδάκια που έφτιαχνε η ίδια και πουλούσε στη τοπική αγορά, έγιναν ανάρπαστα. «Τα αμπελόφυλλα της Μαριάννας» εκτός από τα σαρμαδάκια, σήμερα, τροφοδοτεί την αγορά με πίτες, αμπελοκορφές, γλυκό του κουταλιού σταφύλι , μαρμελάδα και κομπόστα σταφύλι και πολλά ακόμη προϊόντα.

«Αν δεν ήταν η μαμά δεν θα υπήρχε τίποτα από όλα αυτά» αναφώνησε ο μεγαλύτερος γιος, ο Πάγκαλος, καθώς επιστρέφαμε από το αμπέλι στο σπίτι τους. Εκεί, κάτω από το κιόσκι μας σέρβιραν την πίτα και τα σαρμαδάκια μαζί με λίγο μπράντι δικής τους παραγωγής ονόματι Abelon.

Από την άλλη πλευρά ήταν και η οικογένεια Τσίγγανου με την Passion Honey. Παραγωγοί μελιού οικογενειακώς στον Ταξιάρχη Χαλκιδικής. Κοντά στην Απολυμένη Πέτρα όπου έχουν τα μελίσσια τους γίναμε και εμείς μελισσοκόμοι. Ντυθήκαμε στα λευκά, φορέσαμε τη στολή και με νωχελικές κινήσεις κατευθυνθήκαμε προς το δασάκι. Εκτός από το μέλι μας μίλησαν για τη πρόπολη, τη κερήθρα, τη γύρη, το οξύμελι.

Οι ίδιοι δίνουν μέλι στον Θανάση Μισάλτη και τη Valtinger για να κάνει μπύρα με μέλι. «Πολλοί νομίζουν ότι θα είναι γλυκιά μόνο στο άκουσμα του μελιού. Δεν είναι έτσι, αξίζει η δοκιμή» υποστηρίζει ο ίδιος .

Παραγωγοί μελιού είναι και η οικογένεια Γεωργάκα στην Αρναία. Δοκιμάσαμε μέλι και μουντοβίνα, το τσίπουρο από μέλι , που μάλιστα φέρει κρατική πιστοποίηση ως γεωγραφικό προϊόν. Καθώς μας εξηγούσε για την μουντοβίνα, κοιτούσα τις κορνίζες που είχε τοποθετημένες στο τοίχο. «Στη μια είναι ο παππούς και στην άλλη ο μπαμπάς. Να και εδώ είμαι εγώ μικρός » μας είπε και ένιωσα την ανάγκη που είχε να το πει.

Την ίδια ανάγκη φάνηκε να είχε και ο Παναγιώτης Χλιάπας από τις Καλύβες. Ο κύριος Παναγιώτης έχει ελαιώνες. Ενώ μας μιλούσε για τη διαδικασία της τυποποίησης κοντοστάθηκε για λίγο, έκανε μια παύση στο λόγο του και κατευθύνθηκε μέσα σε ένα δωματιάκι μέσα στο εργοστάσιο παραγωγής. Λίγα λεπτά αργότερα κρατούσε στα χέρια του ένα βάζο με ελιές. «Όταν φτιάχναμε τον χώρο βρήκαμε ένα ξεχασμένο, σχεδόν παρατημένο βαρέλι με ελιές που ήταν εκεί από τον πατέρα μου. Αυτό το βάζο μαζί με ελάχιστα ακόμη, έχει εκείνες τις ελιές και βρίσκονται εκεί μέσα περισσότερο από δέκα χρόνια».

Στα Σήμαντρα και στο ελαιουργείο του κύριου Τολέρη η γευσιγνωσία λαδιού είχε τη τιμητική της. Οι γευστικοί κάλυκες ενεργοποιήθηκαν για να αναδείξουν τη γεύση και το άρωμα.

Από την άλλη πλευρά, στη Πορταριά και στο οινοποιείο Κωνσταντάρα ακολουθήσαμε μια γευστική δοκιμή όλης της ποικιλίας κρασιών με τις συμβουλές του οινολόγου Θωμά Κοντοπού. Στα αμπέλια της Agrovision επαναλάβαμε τις γευστικές δοκιμές των κρασιών του οινοποιείου μαζί με τα αρτοσκευάσματα από οινολάσπη ή οινόπαστα με θέα τη θάλασσα της Ιερισσού ενώ προηγήθηκαν δοκιμές τυριού της Σταθώρης Τυροκομική.

Με τη γλυκιά επίγευση που άφηνε το κρασί στο στόμα κατευθυνθήκαμε προς την Ουρανούπολη όπου και μας περίμενε ένα καραβάκι. Οι δύτες Βασίλης Λάμπου και Θωμάς Ασλανίδης μας περίμεναν στην υποθαλάσσια κάβα. Τους τελευταίους τρις μήνες τα κρασιά βρίσκονται στη θάλασσα με μια πρωτοβουλία της Agrovision,”στήνοντας” από το μηδέν μια κάβα στο βυθό της θάλασσας.

Με τον αέρα να παρασύρει τα μαλλιά σε έναν ξέφρενο ρυθμό και το επιβλητικό σκηνικό του Άθω να απομακρύνεται φτάσαμε στο κήπο του κυρίου Γιώργου Κρήτου και της συζύγου του Ανθούλας στη Κρυοπηγή. Με τα λαχανικά και τα φρούτα του μπαχτσέ διατηρούν φρέσκο το εστιατόριο «η πλατεία της Ανθούλας» εδώ και 25 χρόνια. Η κυρία Ανθούλα ανοιχτή να μοιραστεί μαζί μας τα μυστικά της κουζίνας και ο κύριος Γιώργος έτοιμος να πει όλα τα μυστικά της κηπουρικής.

Κάθε στάση περιελάμβανε τουλάχιστον κι από ένα πιάτο. Κάθε φορά ένα κομμάτι της γαστρονομίας και της παράδοσης ξεδιπλώνονταν απροκάλυπτα και με μεγάλη ευκολία μπροστά στα μάτια μας. Η αγάπη για την παράδοση ήταν αυτό που όρισε της επισκέψεις μας στο Πολιτιστικό Σύλλογο Μεγάλης Παναγιάς και στο Πολιτιστικό Κέντρο Αφύτου του Συνδέσμου Φίλων Λαογραφίας και Παράδοσης Αφύτου.

Αν και διαφέρουν τόσο, είναι εκθαμβωτικά ίδιες στον τρόπο που αγαπούν αυτό που κάνουν. Από τη μια πλευρά η κυρία Ελευθερία και από την άλλη η μικρή Δήμητρα. Η διαφορά τους ίσως και να ξεπερνούσε να 60 έτη. Η μία μας έδειξε πως γίνεται η σουσαμόπιτα και άλλη αντιστοίχως μας σέρβιρε τη πίτα με τυρί που είχε ετοιμάσει για να μας ευχαριστήσει.

Λίγο πριν τελειώσει το ταξίδι ο δρόμος μας έβγαλε στα Βράσταμα και το Αρχοντικό του Βίραγγα. Με την ηρεμία της φωνής του ο ιδιοκτήτης Βασίλειος Χαιριστανίδης μας ξενάγησε στην μακεδονική αρχιτεκτονική σε ένα τοπίο όπου ισορροπούσε αρμονικά η φύση με το «ανθρώπινο μέτρο» όπως ανέφερε ό ίδιος.

Στο τέλος του ταξιδιού το μυαλό γέμισε εικόνες. Χαράχτηκαν μυρωδιές και γεύσεις που διαφορετικά, ίσως δεν θα είχα την ευκαιρία να γνωρίσω. Κι αν πλημμύρησα από συναισθήματα και έμαθα το νόημα της γαστρονομίας, η σκέψη μου έμεινε σε μια μοναδική εικόνα. Στη διαδρομή μας, κάποια στιγμή συναντήσαμε μια ρίζα ελιάς 500 ετών. Δεν άργησα να καταλάβω πως χάρη σ΄ αυτή την ελιά και χάρη στη γη που τη φιλοξένησε εκατοντάδες χρόνια πριν, έκανα εγώ αυτό το ταξίδι. Έμεινα να τη κοιτώ για μερικά λεπτά ώσπου η ομορφιά της μου θάμπωσε τα μάτια.