Παπαγάλοι, μαϊμούδες και τηλεκπαίδευση στην εποχή της πανδημίας

Η απόσταση ανάμεσα στις δύο ράγες των σιδηροδρομικών γραμμών στις ΗΠΑ είναι 4 πόδια και 8,5 ίντσες (143,5 cm). Μάλλον παράξενος αριθμός. Γιατί άραγε έχει επιλεγεί το συγκεκριμένο διάκενο;

Διότι ο σιδηρόδρομος στις ΗΠΑ κατασκευάστηκε με τον τρόπο που είχε κατασκευαστεί ο σιδηρόδρομος στην Αγγλία, από Άγγλους μηχανικούς που μετανάστευσαν, και οι οποίοι θεώρησαν ότι θα ήταν καλή σκέψη, επειδή θα επέτρεπε να χρησιμοποιηθούν υπάρχουσες ατμομηχανές από την Αγγλία.

Και τότε, γιατί οι Άγγλοι κατασκεύασαν τις ατμομηχανές τους έτσι; Διότι οι πρώτες σιδηροδρομικές γραμμές κατασκευάστηκαν από τους ίδιους μηχανικούς που κατασκεύαζαν τραμ, στο οποίο χρησιμοποιούσαν ήδη το συγκεκριμένο διάκενο.

Kαι γιατί αυτό το διάκενο στο τραμ; Διότι οι κατασκευαστές του τραμ ήταν και κατασκευαστές αμαξών, που χρησιμοποιούσαν τα ίδια εργαλεία και τις ίδιες μεθόδους. Και γιατί οι άμαξες έχουν αυτό το διάκενο; Διότι, παντού στην Ευρώπη, και στην Αγγλία, οι δρόμοι είχαν λούκια για τους τροχούς των αμαξών και ένα διαφορετικό διάκενο θα προκαλούσε διαρκώς βλάβες στους άξονες.

Και γιατί τα λούκια απέχουν τόσο μεταξύ τους; Διότι οι πρώτες μεγάλες οδοί στην Ευρώπη είχαν κατασκευαστεί από τους Ρωμαίους, με σκοπό να μετακινούνται εύκολα οι λεγεώνες τους. Οι πρώτες άμαξες ήταν οι πολεμικές άμαξες των Ρωμαίων. Οι άμαξες αυτές ήταν ιππήλατες: τις τραβούσαν δύο άλογα, τα οποία κάλπαζαν δίπλα-δίπλα και έπρεπε να απέχουν μεταξύ τους, ούτως ώστε το ένα άλογο να μην ενοχλεί το άλλο κατά τον καλπασμό. Προκειμένου να εξασφαλίζεται η σταθερότητα της άμαξας, οι τροχοί δεν έπρεπε να είναι ευθυγραμμισμένοι με τα ίχνη των αλόγων, ενώ δεν έπρεπε να είναι και πολύ απομακρυσμένοι, έτσι ώστε να αποτρέπονται τα ατυχήματα κατά την διασταύρωση δύο αμαξών στην ίδια οδό.

Ιδού λοιπόν η απάντηση στο αρχικό μας ερώτημα! Το διάκενο στις ράγες των Αμερικανικών σιδηροδρόμων εξηγείται, αφού 2.000 χρόνια νωρίτερα, σε μιαν άλλη ήπειρο, οι ρωμαϊκές άμαξες κατασκευάζονταν ανάλογα με το φάρδος που έχουν τα καπούλια δύο αλόγων. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την τηλεκπαίδευση στη σημερινή εποχή της καραντίνας: Η μορφή του συστήματος WEBEX προσπαθεί να προσομοιάσει την αίθουσα διδασκαλίας. Η αίθουσα διδασκαλίας όμως φτιάχτηκε με τον τρόπο αυτό την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης για να προετοιμάσει τους μαθητές να καθίσουν μετέπειτα στα στασίδια της βιομηχανικής παραγωγής. Το ίδιο βέβαια συνέβη και με το ωράριο του σχολείου.

Η βιομηχανία ξεκινούσε με το πρώτο φως της ημέρας για να μπορούν να βλέπουν οι εργάτες, επειδή το ρεύμα δεν ήταν ούτε φθηνό, ούτε πάντα διαθέσιμο (οι πρώτες βιομηχανίες χρησιμοποιούσαν κάρβουνο). Από τότε ακολουθείται το ίδιο πάνω κάτω μοντέλο χωρίς να αναρωτηθεί κανείς σοβαρά, σε ποιο βαθμό είναι πλέον λειτουργικό ή χρειάζεται τροποποίηση. Είναι άλλωστε γνωστό ότι με την έλευση ηλεκτροδότηση, πολλές συνήθειες επιμηκύνθηκαν προς τη νύχτα με αποτέλεσμα το πρωινό των 8.15 να μην είναι το ίδιο εξυπηρετικό, ειδικά αν λάβει κανείς υπόψη του ότι κάποτε οι εργαζόμενοι έκαναν διάλλειμα μέσα στην ημέρα για μεσημέρι και όλη η οικογένεια βρισκόταν μαζί, κάτι που τώρα δεν συμβαίνει φυσικά.

Συνεχίζουμε να μαϊμουδίζουμε, αναπαράγοντας τυφλά, τα προηγούμενα μοντέλα και δίνουμε έμφαση στην κατά το δυνατόν πιστή αντιγραφή (για διάφορους λόγους που δεν αφορούν αυτή τη στιγμή το κείμενο), αντί να αναλύουμε διεξοδικότερα τις πραγματικές νέες ανάγκες ή και δυνατότητες των νεών συστημάτων που έρχονται στη ζωή μας.

Εν προκειμένω για την τηλεκπαίδευση, χωρίς φυσικά να είμαι ειδικός θα μπορούσε κάλλιστα να πάρει εντελώς άλλη μορφή, αντί να αυτοεξεφτελίζεται λόγω της φυσιολογικής ανεπάρκειας των συστημάτων.

Αναφέρω ενδεικτικά ορισμένες σκέψεις:

-Εντελώς νέα ύλη με εκπαιδευτικά συναρπαστικά βίντεο ή/και διαδραστικά προγράμματα εκμάθησης. Πόσο πιο συναρπαστικό θα ήταν ένα ψηφιακό εργαστήριο με πειράματα φυσικής ή χημείας πχ, από την νερόβραστη μόνο με ήχο διδασκαλία ενός ταλαίπωρου καθηγητή

– Προγράμματα που να ενισχύουν τις νευρωνικές συνάψεις των παιδιών, παρά να καλλιεργούν και να επιβραβεύουν την παπαγαλία.

-Ασύγχρονη μορφή τηλεκπαίδευσης, προσαρμοσμένη στις ανάγκες της κάθε οικογένειας που η ζωή της διαταράχθηκε από αισθητά έως ολοκληρωτικά με το κατά κο Μπαμπινιώτη απαγορευτικό. Με αυτό τον τρόπο. ούτε τα συστήματα θα έπεφταν έτσι, ούτε οι οικογένειες θα τρελαίνονταν από την επιπλέον δυσκολία να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις μιας πλατφόρμας η οποία είναι εκ των προτέρων καταδικασμένη να καταρρέει από ανεπάρκεια πόρων.

Αυτή η προσέγγιση θα ήταν πράγματι μετατροπή της κρίσης σε ευκαιρία για ρηξικέλευθες αλλαγές. Φευ…