Η παράνομη χωματερή του Φιλύρου και η ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Λέξεις: Δημήτρης Παπαγεωργίου

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο αποτελεί το ανώτατο δικαιοδοτικό όργανο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και εδρεύει στο Λουξεμβούργο, το 2014 με ομόφωνη απόφαση του καταδικάζει την Ελλάδα και την επιβάλει ένα μεγάλο πρόστιμο λόγω της ύπαρξης παράνομων και μη ελεγχόμενων χώρων ταφής αποβλήτων, κατά παράβαση της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ («περί των στερεών αποβλήτων») και της προηγούμενης καταδικαστικής απόφασης του ΔΕΕ C-502/03 της 6-10-2005.

Πιο συγκεκριμένα, η Ελλάδα καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για πρώτη φορά το 2005 για τη λειτουργία 1.125 παράνομων χωματερών και για δεύτερη φορά το 2014 για 70 ενεργές και 223 κλειστές που δεν είχαν αποκατασταθεί. Από το 2014 έως σήμερα η Ελλάδα έχει συνολικά καταβάλει 58,88 εκατ. ευρώ σε πρόστιμα για τις χωματερές.

Οι παράνομες χωματερές που ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια σχεδόν σε κάθε Δήμο της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης, είναι υπεύθυνες τόσο για τις οικονομικές κυρώσεις που επιβάλλονται αλλά όσο και για την τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή των τοπικών οικοσυστημάτων, του υδροφόρου ορίζοντα αλλά και του κίνδυνου ανάφλεξης πυρκαγιάς λόγω εύφλεκτων υλικών.

Στην πραγματικότητα, είναι ένα ζήτημα το οποίο απασχολεί κατά καιρούς τις τοπικές κοινωνίες οι οποίες παρατηρούν το φαινόμενο και μελλοντικά θα είναι αυτές που θα λουστούν τον λογαριασμό καθώς η πρόθεση της Κεντρικής Διοίκησης είναι να μεταφέρει όλα τα προστίματα που έχουν επιβληθεί από τα αρμόδια όργανα στους Δήμους και τις Περιφέρειες. Επομένως, το ζήτημα των παράνομων χωματερών είναι ένα γεγονός που άπτεται απόλυτα με την Τοπική Αυτοδιοίκηση καθώς το βάρος και το πρόβλημα μετατοπίζεται στους Ο.Τ.Α εγκυμονώντας μεγάλους κινδύνους σε αυτούς που δεν θα συμμορφωθούν.

Έτσι, με βάσει τα παραπάνω με μεγάλη μου λύπη είδα χθες στα social media ένα βίντεο μίας κατοίκου του Φιλύρου που αποτυπώνει με drone από ψηλά την απέραντη χωματερή που έχει δημιουργηθεί στην είσοδο του οικισμού, απέναντι από την έκταση που προορίζεται για την ανέγερση του Παιδιατρικού Νοσοκομείου (εικόνα 1).

Η εν λόγω χωματερή έχει απασχολήσει και παλαιότερα τους κατοίκους της περιοχής καθώς το 2019 ο Δήμος Πυλαίας Χορτιάτη αναγκάστηκε να επιβάλει χρηματικό πρόστιμο σε εργολάβο για την ρήξη μπαζών και οικοδομικών υλικών στην δημοτική έκταση. Παρόλα αυτά, η χωματερή επανέρχεται στον συγκεκριμένο χώρο και εδώ και πολλούς μήνες οι κάτοικοι του Φιλύρου αντικρίζουν αυτήν την δυσάρεστη εικόνα.

Δυστυχώς, η εικόνα εγκατάλειψης, η υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος και ο κίνδυνος ανάπτυξης πυρκαγιάς λόγω των εύφλεκτων υλικών σε καμία περίπτωση δεν συνάδει με τις περιβαλλοντικές ευαισθησίες που κατά καιρούς η διοίκηση του Δήμου ευαγγελίζεται ότι έχει. Οι παράνομες χωματερές που τα τελευταία χρόνια φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια σε όλο το μήκος και πλάτος του Νομού Θεσσαλονίκης και ειδικά αυτές που βρίσκονται πολύ κοντά σε έναν οικισμό υποβαθμίζουν το αστικό και φυσικό περιβάλλον της περιοχής, προκαλούν εστία μόλυνσης και πολλές φορές είναι υπαίτιες για την ανάφλεξη ξαφνικών πυρκαγιών ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες. Επομένως, πρόκειται για ένα ζήτημα το οποίο πρέπει να αντιμετωπίζεται με υπευθυνότητα από τους αρμόδιους φορείς και παράλληλα οι πολίτες σε περίπτωση που αντιληφθούν τέτοια φαινόμενα να τα καταγγέλλουν άμεσα.

Για αυτό πιστεύω είναι απαραίτητο ο Δήμος Πυλαίας Χορτιάτη και ο κάθε Δήμος που διαπιστώνει την ύπαρξη μίας παράνομης χωματερής να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου :

• να περιφράξει την συγκεκριμένη δημοτική έκταση
• να επιβάλει πρόστιμα σε ασυνείδητους πολίτες που εναποθέτουν τα μπάζα τους στην συγκεκριμένη έκταση
• να ενεργεί άμεσα και να μην επιτρέπει να εξελίσσεται το φαινόμενο της παράνομης εναπόθεσης μπαζών σε δημοτικές εκτάσεις
• να προβεί σε όλες τις απαραίτητες μελέτες για την δημιουργία ενός πράσινου σημείου στην περιοχή με όλες τις απαιτούμενες προδιαγραφές
• να ενημερώσει τους πολίτες για την επικινδυνότητα της παράνομης ρήξης εύφλεκτων υλικών

Όλα αυτά γράφονται γιατί ο κίνδυνος που ελλοχεύει είναι μεγάλος για τον Δήμο Πυλαίας Χορτιάτη και πρέπει να φροντίσει άμεσα αυτό το ζήτημα προκειμένου να μην βρεθεί σε δυσάρεστες εκπλήξεις, ειδικότερα κατά την διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών.

Βίντεο από την παράνομη χωματερή Φιλύρου

* Ο Δημήτρης Παπαγεωργίου είναι Μηχανικός Χωροταξίας και Ανάπτυξης (ΑΠΘ)